Zum Inhalt springen

Chragegaiseldierli

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Chragegaiseldierli

Salpingoeca sp.

Systematik
Klassifikation: Läbewäse
Domäne: Eukaryote (Eucaryota)
ohne Rang: Opisthokonta
ohne Rang: Chragegaiseldierli
Wüsseschaftlige Name
Choanomonada
Kent, 1880
Ufböu vun eme Chragegaiseldierli:
1. Gaisel (Flagellum), 2. Nahrigsdaili, 3. Mikrovilli, 4. Zällchärn, 5. Nahrigsvakuole 6. Basis

Chragegaiseldierli (Choanomonada, au Choanoflagellata) sin e Taxon vu dr Eukaryote un wäre do näbe dr Mesomycetozoa, dr Schwimm (Fungi) un dr Vylzällige Dierer (Metazoa) in d Opisthokonta yygordnet.

Chragegaiseldierli sin mit Greßine vu in dr Regle bis zue 10 µm verglychswys chlaini Protischte. Si zaichne sich uus vor allem dur e „Chrage“ us 30 bis 40 fyne, fadefermige Zällfurtsetz (Mikrovilli), wu s in däre Form bi kaire Protischtegruppe git, un dur e ainzelni Gaisle im Zäntrum vun em, wu iber dr Chrage uusegoht. E wahrschyns emol vorhandeni zwooti Gaisle isch im Lauf vu dr Entwickligsgschicht verlore gange un losst sich nume no am erhalte blibene Kinetosom noowyse.

Bi Arte, wu plantisch läbe, finde sich sognännti Loricae, rippenartigi zytoskelettäri Strukture. Vyl sessili Arte bilde Thecae uus, extrazelluläre, chelch- oder chruegfermigi, zum Dail gstiilti Zällhilsche.

Chragegaiseldierli chemme entwäder as stationäri oder as frei schwäbendi Individue bzw. Kolonie im Meer- wie im Sießwasser vor. Irhi Nahrig sin organischi Partikel, vor allem Bakterie, wu im Wasser schwäbe un wu si fange, indäm si si mit dr Bewegig vu ihre Gaisle an ihre Chrage härstrudle. D Partikel wäre derno am Aasatz vu dr Mikrovilli oder em Änd vu dr Zälle dodrunter dur Pseudopodie ufgnuu un verdaut.

Derwylscht d Chragegaiseldierli friejer in d Mesomycetozoa yygordnet wore sin, wäre si no Adl. u. a. as aige Taxon mit glycher Ranghechi aagsääne.

Si wäre traditionäll in drei wyteri ranglos aagfierti Gruppe unterdailt[1], do no Adl et al.[2]:

  • Codonosigidae
  • Salpingoecidae
  • Acanthoecidae

S Chragegaiselsyschtem vu dr Choanoflagellata isch mit hocher Wahrschynligkait homolog zue däm vu dr Choanozyte vu dr Schwimm (Porifera); vun e Dail Forscher wird des aber bstritte. Chragegaiseldierli un us Schwummorganisme isolierti Choanozyte sin nit z unterschaide. Schwimm un Chragegaiseldierli wie ne Bruck zwische Ai- un Mehzäller. Friejeri Iberlegige, d Schwimm seie unabhängig vu dr ibrige Metazoa us kolonibildende Choanoflagellate firigange, sin dur d Genomik aber widerlait wore. No Untersuechige vum Genom sin d Chragegaiseldierli wahrschyns d Schweschtergruppe vu dr vylzällige 'Dierer, d. h. unter dr Aizäller di negschte Verwandte, wu s no git. Friejeri Vermuetig, d Choanoflagellate chennte sälber d Wurzelgruppe vu dr Metazoa darstelle, hän sich no neiere Analyse nit bstetigt.

  • Klaus Hausmann, Norbert Hülsmann, Renate Radek: Protistology, 3. Aufl., Schweizerbart, 2003, S. 81, ISBN 3-510-65208-8
  • Iñaki Ruiz-Trillo, Andrew J. Roger, Gertraud Burger, Michael W. Gray, B. Franz Lang (2008): A Phylogenomic Investigation into the Origin of Metazoa. Molecular Biology and Evolution 25(4):664–672.
  • Barry S. C. Leadbeater, QiBin Yu, Joyce Kent, Dov J. Stekel (2009): Three-dimensional images of choanoflagellate loricae. Proceedings of the Royal Society B Biological Science 276(1654): 3–11.[1]
  1. Barry S.C. Leadbeater, Helge A. Thomsen: Order Choanoflagellida In: J. J. Lee, G. F. Leedale, P. C. Bradbury: An Illustrated Guide to the Protozoa. 2. Aufl., S. 14-38, Society of Protozoologists, Lawrence, Kansas, 2002
  2. Sina M. Adl et al.: The New Higher Level Classification of Eukaryotes with Emphasis on the Taxonomy of Protists. The Journal of Eukaryotic Microbiology 52 (5), 2005; Seiten 399-451 (Abstract und Volltext (Memento vom 14. Septämber 2017 im Internet Archive))
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Kragengeißeltierchen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.