Heinrich I.

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
es Bild vom Heinrich em Erschte, gmoolet im zwölfte Joorhundert

Der Heinrich dr Erscht, wo öpe 876 uf d Wält cho und am 2. Juli 936 gstorben isch, het zum dütschen Adelsgschlächt vo de Liudolfinger ghört. Ane 912 isch er der Herzog vo de Sachse worde und vo 919 bis 936 isch er der König vom Oschtfrankerych gsi.

Er isch der Nochfolger vom Konrad em Erschte als oschtfränkische Könige gsi. Noch iim isch si Soon Otto zum König gwäält worde.

D Liudolfinger sind es alts Grafegschlächt gsi, wo i der Zyt vo de Karolinger i der Gägend vom Harz und z Sachse e starchi Macht worden isch. Em Heinrich si Grossvater, der Liudolf, und au si Vatter Otto sind mit Froue us bedütende fränkische Familene ghürootet gsi. Der Heinrich sälber het d Hatheburg vo Merseburg zur Frou gnoo. Spöter het er nomol ghürootet, und zwar d Mathilde. Die isch, wo der Heinrich gstorben isch, Äbtissin vom Chlooschter, wo me zu sim Adänke gründet het, worde, und spöter het me vonnere als die heiligi Mathilde gredt.

Bevor der König Konrad ane 918 gstorben isch, het er no em Herzog Heinrich vo de Sachse d Rychsinsignie als Zeiche vo der Königsmacht lo bringe. Im nöchschte Joor isch der Heinrich bim Rychstag uf der Pfalz im hessische Fritzlar als König vo Oschtfranke ygsetzt worde. Es isch nid eifach gsi fürne, d Herrschaft als König au i de andere Gebiet vom Rych, bsunders im Herzogtum Schwoobe, wo dozmol vom Herzog Burchard em Zwöite, em Maa vo der Regelinda, vo der Pfalz z Züri us regiert worden isch, und z Bayern durezsetze. Wo s ane 923 im weschtfränkische Rych en Chrieg ggä het, isch es em Heinrich glunge, ane 925 s Land Lootringe sym Rych azglidere; das Gebiet isch sider s föifte Herzogtum im Oschtfrankerych gsi. Ane 929 het der Heinrich vom burgundische König Rudolf d Relikwie vo der Heilige Lanze übercho, wo hüt s eltischte erhaltene Deili vo de Rychschlyoodie vom Heilige Römische Rych isch.

E grossi Gfoor sind für s Rych dozmol d Agriff vo de Ungarn gsi. 917 sind die bis uf Basel cho. Der König Heinrich het befole, d Lüüt müesse sech i de Regione im Süde schütze und Burge baue. Im Joor 933 isch es em Rychsheer glunge, d Ungarn i der grosse Schlacht bi Riade zruggzschloo. Mit dene irne Agriff isch s aber erscht nach der Schlacht bi Augsburg ane 955 verby gsi.

Ane 928 und 929 het der Heinrich Chrieg gha mit de Slawe im Oschte, zum d Gränze vo Sachse und Tüüringe sichere. S Heer vo de Sachse het d Brennaburg, s hütige Brandeburg, eroberet und d Burg Meissen gründet. A der öschtleche Rychsgränze sind Marke als bsunderi militärische Grafschafte ygrichtet worde.

934 het der Heinrich der dänisch König Knut derzue zwunge, em Rych Tribut z zahle.

d Burg und d Stiftschile z Quedlinburg

Am 2. Juli 936 isch der König Heinrich z Memleben gstorbe. Z Quedlinburg bi der Königspfalz het men en, wien ers sälber gwünscht gha het, i der Stiftschile begrabe.

Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Wolfgang Giese: Heinrich I. Begründer der ottonischen Herrschaft. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2008, ISBN 978-3-534-18204-6.

Weblinks[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Heinrich I. – Album mit Multimediadateie