Gyregaarde

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Koordinate: 47° 33′ 37″ N, 7° 35′ 0″ O

S Gyregaarde
Dialäkt: Baseldütsch
Usschnitt us dr Stadtaasicht vo Basel vom Matthäus Meriaa em Eltere, 1642[1]. Die Nöiji Vorstadt lit uf däm Uschnitt ooben am Breedigerklooster (25) und goot vo linggs uf rächts bis zur üssere Stadtmuure. S Gyregaarde isch s zwäite dreistöckige Huus uf dr lingge Stroossesite vom Petersgraabe bi dr Innere Stadtmuure us.

S Gyregaarde isch e historischs Geböid an dr Hebelstrooss 7 im Baasler Vorstedtkwardier. Es gältet as äis vo de Baasler Kulturgüeter.

D Liigeschaft ghöört hüte em Kanton Baasel-Stadt und isch Däil vom Kantonsspiddaal.

S «Gyr» im Naame chunnt vom Vogelname.

Baugschicht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

S Geböid isch in dr Nöije Vorstadt us eme chliine Äinzelhuus dur Erwiterige gwaggse und es si nid vier Äinzelhüüser zum ene äinzelne Geböid zämmegfasst worde. Vo dusse het s en äihäitligi Fassaade, aber im Barder gseet mä an de massive innere Muure, ass es in mindestens vier Bauetappe entstande isch.[2]

Vom Dachwärk im middlere Abschnitt vom Geböid wäiss mä, ass es 1576 baut worde isch, wo dr Bsitzer vom Ringelhoof, dr Lombard Cristoforo d’Annone, sini Güeter zwüschen em Petersblatz und dr Nöije Vorstadt scho erwiteret gha het. S Huus an dr Nöije Vorstadt isch villicht as Wirtschaftsgeböid baut worde. 1603 het mäs in dr Richdig vo dr üssere Stadtmuure erwiteret und drbii Dachform vom eltere Däil vom Huus überno. In dr nöije Giibelwand het s im Estrig en Öffnig, woorschinlig für e Waareufzug.[2]

1756 het dr Kaufmaa und Siidebandfabrikant Jeremias Wildt, wo s Zum Gyregaarde gerbt het, e Stüggli Gaarde im Oste vom Geböid kauft. 1757/1758 het er s Huus denn in dr Richdig vo dr Stadt woorschinlig vom Johann Jakob Fechter lo erwitere und im Stil vom Barock modärnisiere. Nääbedraa het er e Door lo baue. S Geböid het uf bäide Site e Grüppelwalmdach überchoo und nöiji Fänster und Düürene. Im erste Stock het dr Johannes Esperlin e Salon iigrichdet mit ere Rokoko-Stuckdeggi und eme Deggigmäld.[2]

1838 isch s Geböid über dr alti Dooriigang äwägg erwiteret worde und d Fassaade isch au im Stil vom Barock gstaltet worde. Es het so si hütigi Form überchoo.[2]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Uf dr Aasicht vom Merian vo 1642 gseet mä s Dominikanerkloster (25) mit dr Breedigerkiirche gegen e Rhii zue rächts näbe dr innere Stadtmuure. Die Nöiji Vorstadt (die spööteri Hebelstrooss) goot zwüschen em Breegigerklooster und em Petersblatz vo lingg us rächts zur Stadtmuure.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Bauforschung: Hebelstrasse 7, «Gyrengarten» vom Conradin Badrutt für d Baasler Dänggmolpflääg, April 2007.