Generalständ
D Generalständ, franz. États-généraux, si die ständischi Verdrätig vom französische Volk vor dr Revolution vo 1789 gsi. As Verdräter vom freie Volk hai si ihri Zuestimmig zu neue Stüüre, zue Chriegserklärige oder ussepolitische Verdräg müesse ge, hai aber kei gsetzgäbendi oder richterligi Rolle wie d parlements gha.
Zsämmesetzig
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Generalständ sich us drei drennte Versammlige zsämmegsetzt, d Versammlig vo de Abgeordneti vom Klerus, die vom Adel und die vom Dritte Stand, em gwöhnlige Volk. Jede Stand het drei- bis sächshundert Abgeordneti gha und het für sich dagt und denn siis Votum as Stand abge. Wenn sich d Ständ nit hai chönne einige wie under em Louis XIII., wo si im Johr 1614 über d Chäuflichkeit vo de Ämter diskutiert hai, und wil die Adlige nit uf keini vo ihre Privilegie hai welle verzichte, het dr Dritt Stand dr Abschaffig vo dr Ämterchäuflichkeit nit zuegstimmt, isch alles bim alte bliibe.
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Generalständ gönge zrugg uf die ständische Verdrätige vom 13. Johrhundert. Die ersti nationali Versammlig isch im April 1302 vom Philip em Schöne iiberuefe worde, wil er Understützig in siiner Usenandersetzig mit em Papst Bonifaz VIII. bruucht het. Es het non e baar sonigi Versammlige ge in dr erste Helfti vom 14. Johrhundert, aber scho bald het mä gmerkt, ass si uf dr nationale Ebeni z kompliziert, und us dr Sicht vo dr Regierig au z widerspängstig, gsi si für zum ständigi Legislative z wärde. Drzue isch cho, ass dr bürgerlig Reformer Étienne Marcel ermordet worden isch, und d Provinze hüfig nit zfriide gsi si mit ihre Entscheid. Si si zwar nit ufghobe worde, aber es si regionali Versammlige gsi, wo ihri Rolle übernoh hai.
Nochdäm d Personestüür, d taille, as ständigi diräkti Stüür iigfüehrt gsi isch, si d König noch 1500 in normale Ziite guet z rächt cho ohni d Generalständ. Dr François I. (1515 bis 1547) het se nit es einzigs Mol iiberuefe, und au spöter si si nume in Kriseziite brucht worde, wie währed de Religionschrieg im 16. Johrhundert. Die absolutistische König vom 17. und 18. Johrhundert hai uf d Iibereufig vo de Generalständ ganz verzichtet.
Zum letzte Mol si d Generalständ 1789 vom Louis XVI. iiberuefe worde, für zum über Massnahme entscheide wo dr Staatsbankrott chönnte abwehre. Dr Dritt Stand het sich, mit dr Unterstützig vom ä Deil vom Klerus, zur Nationalversammlig erklärt und so die Französisch Revolution iigleitet.
Quelle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Dr Artikel "Estates-General." in Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.