Zum Inhalt springen

Feni-Insle

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Feni-Inseln
Satellitebild vu dr Feni-Insle, Ambitle (greßer) un Babase (chlainer)
Satellitebild vu dr Feni-Insle, Ambitle (greßer) un Babase (chlainer)
Satellitebild vu dr Feni-Insle, Ambitle (greßer) un Babase (chlainer)
Gwässer Pazifik
Archipel Bismarck-Archipel
Geografischi Lag 4° 8′ S, 153° 42′ OKoordinate: 4° 8′ S, 153° 42′ O
Feni-Inseln (Papua-Neuguinea)
Feni-Inseln (Papua-Neuguinea)
Feni-Inseln
Feni-Inseln
Zahl vo de Insle 2
Hauptinsle Ambitle, Babase
Gsamtflechi 110 km²
Iiwohner 2000
Topografischi Charte vu dr Feni-Insle. Ambitle isch di weschtli Insle
Topografischi Charte vu dr Feni-Insle. Ambitle isch di weschtli Insle
Topografischi Charte vu dr Feni-Insle. Ambitle isch di weschtli Insle

D Feni-Insle (lokale Name: Anir) sin e Inselgruppe vu zwoo Vulkaninseln, eschtli vu Neiirland im Bismarck-Archipel im Weschtpazifik. Bolitisch ghere si zue dr Provinz New Ireland z Papua-Neiginea. Uf alte Charte findet mer au d Näme St. Jan, St. John, Wuneram, Wonneram oder Bournandinsle.

D Feni-Insle sin Dail vu dr Tabar-Lihir-Tanga-Feni-Inselchette. Di grescht Insle vu dr Gruppe isch Ambitle (87 km²). Di zwoot Insle, Babase (23 km²), isch dur di nume 100 m brait Salat-Stroß vu Ambitle drännt. Babase vorglageret isch di chlai Näbeinsle Balum. D Inseln sin buckelig, felsig un waldig. Drotz ass dr letscht groß Vulkanuusbruch scho rund 2300 Johr här isch, git s vor allem uf Ambitle allno ne starki vulkanischi Aktivitet mit e Huffe Geysire, chochige Schlammhäfe un Thermalquälle vor dr Kischte.

Uf Ambitle isch e Goldlagerstätt entdeckt wore, wu geologisch dr porphyre Lagerstätte vu Bougainville un dr greschte porphyre Goldlagerstätt vu dr Wält uf Niolam (Lihir-Insle) ähnlig isch.

Uf dr Insle läbe rund 2000 Mänsche. Gschwätzt wird uf dr Feni-Insle dr Feni-Dialäkt vum Tangga, ere auschtronesische Sproch, wu au uf dr Tanga-Insle un in drei Derfer uf Neirland gschwätzt wird.

Di erschte Europäer, wu zue dr Feni-Insle chuu sin, sin di niderländische Seefahrer Jacob Le Maire un Willem Cornelisz Schouten im Juni 1616 gsii. Vu 1885 bis 1899 het d Inselgruppe zum sognännte „Dytsche Schutzbiet“ un vu 1899 bis 1914 zue dr Koloni Dytsch-Neiginea, Verwaltigsbezirk Neumecklenburg-Süd mit em Sitz z Namatanai ghert. Anne 1914 sin d Insle vu auschtralische Druppe eroberet un noch em Erschte Wältchrieg as Mandat vum Velkerbund vu Auschtralie verwaltet wore. Syt 1975 sin si Dail vum unabhängige Staat Papua-Neiginea.