Faustina Bordoni

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
d Faustina Bordoni, vo dr Rosalba Carriera gmoolet
d Faustina Bordoni, vom Bartolomeo Nazari gmoolet

D Faustina Bordoni (* 30. Merz 1697 z Venedig; † 4. Novämber 1781 au dört) isch en italiänischi Mezzosopranistin gsi.

s Lääbe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Bordoni isch von ere vornääme Familie us Venedig choo. Iiri künstlerischi Usbildig het sie u. a. vom Alessandro Marcello und Benedetto Marcello überchoo; äine vo iire Mitschüeler isch dr Michelangelo Gasparini gsi.

Im Herbst 1716 het im Teatro San Giovanni Crisostomo z Venedig d Brömieere vo dr Opere Ariodante vom Carlo Francesco Pollarolo stattgfunde. In deere Opere het d Bordoni iir sensazionells Debü gmacht. Bis 1725 isch si dört und an andere Theater z Venedig ufdrätte. 1718 und no äinisch 1719 isch si scho zämme mit iirer spöötere Konkurräntin Francesca Cuzzoni uf dr Büüni gstande.

Vo 1726 het d Bordoni an verschidnige Theater z London gschafft. Dr Georg Friedrich Händel het für sä meereri Stück gschriibe und si het verzellt, er häig gärn mit ere zämmegschafft. Am 5. Mai 1726 isch si zum erste Mol zämme mit iirer Konkurräntin Francesca Cuzzoni am King's Theatre z London ufdrätte.[1] Am 6. Juni 1727 isch s bi dr letschte Vorstellig in deere Säsong vo dr Opere Astianatte vom Giovanni Battista Bononcini zum ene Skandal choo, wo die bäide Primadonne wäärend ihrem Ufdritt uf dr Büüni häi afo händle. D Bordoni het denn Angaschemang in halb Öiropa überchoo. Si het in de neggste Joor z Parma, Floränz, Turin, Mailand, Rom und Venedig gsunge und isch äine vo de Sängerinne in Öiropa gsi, wo am beste zaahlt worde si.

1730 het d Bordoni dr dütsch Komponist Johann Adolf Hasse ghürootet. Die bäide si im Joor druf vo dr säggsische Hoofopere z Dresde angaschiert worde. Bis 1747 isch si die unumstritteni Brimadonna vo dr Hoofopere gsi. In deere Zit het iiri Stimm aber die erste Spure vom Altwärde afo zäige und dr Hoof het e Noochfolgere afo suche und d Sopranistin Regina Mingotti gfunde. Si isch zwar zerst nume die zwäiti Sängere gsi, aber bald het s schlimme Händel gee zwüsche de bäide, wo dr Metastasio und dr Pisendel in iire Brief drüber gschriibe häi. Das isch eso bis 1750 gange, wo d Mingotti für e Joor uf Neapel isch. 1751 isch d Bordoni vo dr Büüni abdrätte, und d Mingotti isch iiri Noochfolgere as Dresdner Brimadonna worde.

Noch em Siibejöörige Chrieg isch d Dresdner Hoofopere zuedoo worde. D Bordoni und iire Maa Hasse häi bim ene Brand wo Dresde beschosse worde isch, e groosse Däil vo iirem Riichdum verloore und si 1760 uf Wien gange, wo si mit iirem Soon und iire bäide Döchder mindestens bis 1772 gwoont häi, und denn si si uf Venedig züüglet.[2] D Faustina Bordoni isch vierenachzgi gsi, wo si am 4. Novämber 1781 z Venedig gstorbe isch.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Elise Polko: Faustina Hasse. Musikalischer Roman. 2 Bände. Schlicke, Leipzig 1860.
  • Constantin von Wurzbach: Hasse, Faustina. In: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich.  Bd 8. Verlag L. C. Zamarski, Wien 1856–1891, S. 41 (uf Wikisource).
  • Robert Eitner: Hasse, Johann Adolf. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 10, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, S. 755–758.
  • Margarete Högg: Die Gesangskunst der Faustina Hasse und das Sängerinnenwesen ihrer Zeit in Deutschland. Eigenverlag, Dresden 1931, (Berlin, phil. Diss.), (gut, aber teilweise veraltet).
  • Panja Mücke: Johann Adolf Hasses Dresdner Opern im Kontext der Hochkultur. Laaber-Verlag, Laaber 2003, ISBN 3-89007-553-3, (Dresdner Studien zur Musikwissenschaft 4), (Zugleich: Marburg, Univ., Diss., 2000).
  • Kai Köpp: Johann Georg Pisendel (1687–1755) und die Anfänge der neuzeitlichen Orchesterleitung. Schneider, Tutzing 2005, ISBN 3-7952-1140-9, (Zugleich: Freiburg (Breisgau), Univ., Diss, 2002).
  • Saskia Maria Woyke: Faustina Bordoni. Biographie - Vokalprofil - Rezeption. Lang, Frankfurt am Main u. a. 2010, ISBN 978-3-631-57950-3.

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Baselt, Bernd, Händel-Handbuch: Band 1, Deutscher Verlag für Musik, Leipzig 1978, S. 21, ISBN 978-3-7618-0610-4
  2. Constantin von Wurzbach: Hasse, Faustina. In: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich.  Bd 8. Verlag L. C. Zamarski, Wien 1856–1891, S. 41 (uf Wikisource).
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Faustina_Bordoni“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.