Delphine Wespiser

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Mìlhüüserisch
D Delphine Wespiser àls Miss France

D Delphine Wespiser (* 3. Janner 1992) ìsch a Elsassera vu Màschgetz, ìm Sundgàui. Sa ìsch àm 2. Oktower 2011 z'Kìngerscha àls „Miss Alsace 2011“ gwählt worra, un àm 3. Dezamber z'Brest àls „Miss France 2012“ gwählt worra.

S Scheenheitwettbewerb „Miss France“ hàt sìch vor a pààr Johr wag'ema Streit ìn zwei Versiona teilt: eina wo dur d Geneviève de Fontenay orgànisiart wìrd, un a àndra dur d Firma ENDEMOL un TF1. D Delphine Wespiser ìsch d „Miss France 2012“ vum ENDEMOL Wettbewerb, wo dur a Sandung uf TF1 zeigt wìrd.

Laweslàuif[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Z'Milhüüsa ìm Juli 2014

Dia junga Fràui studiart fer a trinàtionàl „International Business Management“ Diplom, ìn drèi Schüela: z'Colmer, z'Lörràch un z'Bàsel.[1] Vorhar hàt sa a Bac ES ìm Lycée „Don Bosco“ vu Làndser gmàcht.[2]

Sa düet Hìlfsorgànisàtiona, wia s Blüetspanda un d APAMAD (Hìlf fer d ältra Litt), unterstìtza. Sina erschta Wärter àls „Miss France“ uf TF1 sìn a Ermüetigung fer dr Telethon gsìì (a Hìlfsoperàtion fer d Medizinforschung wo àn dr gliicha Zitt ìm Frànkrìch stàtt gfunda hàt).[3]

Sa hàt s Vìeh garn, sa ìsch ìm Sundgaui ufgwàchsa, ìn da landliga tràditiona; si Großvatter hàt a Büürahoff ghàà[4]. Üss Reschpakt fer s Vìeh ìsst sa kè Fleisch, zitter mehrera Johra ìsch sa vegetàrisch. Wahrend em Johr wo sa Miss France gsìì ìsch, hàt sa s Verein „IFAW“ (International Fund for Animal Welfare) unterstìtzt. Sa ìsch dur s IFAW uf Kenya greist, fer zeiga wia d Bedrohung vu da Elefànta a wìchtig Problem ìsch.[5]

Sa ìsch zwàr ledig, àwer hàt doch a Liabschter, zitter àss sa viarzenna ìsch.[6] (Vor a pààr Johra war dàs küüm erlàuibt gsìì, fer a Miss France.)

Àm Owa vum 8. Dezamber 2012, wo d Miss France 2013 gwählt worra ìsch, hàt d Delphine Wespiser ìhra Johr àls Miss France fertig brocht.

Ìhra Unterstìtzung vum elsassischa Dialekt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Delphine Wespiser unterstìtzt d regionàla Sprocha. Sa redt Elsassisch; sa hàt àls vìel mìt ìhrem Großvàtter gredt, wo zitterhar gstorwa ìsch[7]. Àm elsassischa Wettbewerb z Kìngerscha hàt sa a Sàtz uf Elsassisch gsajt. Àm nàtionala Wettbewerb, uf TF1, hàt sa erwähnt àss sa dr Dialekt redt, mìt ema bìtsi Humor (wohrschins wag'ema liichta elsassischa Akzent): „comme vous pouvez l'entendre“ („wia-n-ìhr's känna heera“).[8]

Zitter àss sa Miss France gsìì ìsch, wìrd sa ìn Sandunga àn dr frànzeescha Television iglàda, wo sa vìelmols a pààr Satz uf Elsassisch sajt. Sa ìsch dr Meinung, d junga Elsasser sotta mehr dr Dialekt reda.[9]

Üsser a Müsikclip àb un züe, ìsch uf dr frànzeescha Television wenig Plàtz fer regionàla Sprocha. A scheena junga Miss France wo so garn Elsassisch redt, dàs hàt a manker ìwerràscht un 's hàt Ìntrascht fer dr Dialekt wìdder brocht.[10]

Dàs ìsch aui scho kritisiart worra, vu teil wo-n-a pejorativ Zammahàng vum Elsàss mìt Ditschlànd màcha.[11][12][13]

Zitter ìhrem Johr àls Miss France düet d Delphine Wespieser s Elsassischa witterscht unterstìtza. Ìn Pàrtnerschàft mìt em Yves Bisch, a pànksionniarter Schüellehrer wo fer d Verbreitung vum Dialekt sehr aktiv ìsch, màcht sa elsassischa Unterrìchta ìn da Schüela. Ìm März 2014 han dia Beida a CD fer d Beàmta vu da Àltersheim veräffentligt: mìt dam CD kààt jeder dr elsassischa Grundwortschàtz lehra, fer mìt da àlta Elsasser ìn ìhrer Müetersproch a bìtsi känna reda.[14]

Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Delphine Wespiser – Sammlig vo Multimediadateie

Referanz[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. L'ALSACE vum 3. Oktower 2011 (fr)
  2. Interview vu dr Delphine Wespiser, uf subject.fr (fr) Archivlink (Memento vom 14. Jänner 2012 im Internet Archive)
  3. Blog L'EXPRESS Styles (fr)
  4. Zittung L'ALSACE 12.12.2011
  5. Miss France 2012 unterstìtzt d Elefànta ìm Kenya, uf www.ifaw.org (fr)
  6. Le Télégramme.com, àm 05.12.2011 (fr)
  7. Miss France 2012 en deuil, uf purepeople.com àm 03.04.2013 (fr)
  8. Sandung uf TF1, àm Momant noh 01:40:22 (fr) Archivlink (Memento vom 7. Dezämber 2011 im Internet Archive)
  9. YouTube - Miss France 2012 parle alsacien
  10. Regionàla Noochrìchta 19/20 uf france3 Alsace àm 17.12.2011
  11. Reàktiona uf Facebook & Twitter (fr). Archiviert vom Original am 17. Januar 2012; abgruefen am 17. Dezember 2011.
  12. DNA 07.12.2011 (fr)
  13. Badische Zeitung 17.12.2011 (de)
  14. CD „Prenons soin de nos aînés en alsacien“ (Pflaga unsera àlta Litt uf Elsassisch), uf www.cg68.fr (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)[1] [2] Vorlage:Toter Link/www.cg68.fr