Delphine Wespiser
Dialäkt: Mìlhüüserisch |
D Delphine Wespiser (* 3. Janner 1992) ìsch a Elsassera vu Màschgetz, ìm Sundgàui. Sa ìsch àm 2. Oktower 2011 z'Kìngerscha àls „Miss Alsace 2011“ gwählt worra, un àm 3. Dezamber z'Brest àls „Miss France 2012“ gwählt worra.
S Scheenheitwettbewerb „Miss France“ hàt sìch vor a pààr Johr wag'ema Streit ìn zwei Versiona teilt: eina wo dur d Geneviève de Fontenay orgànisiart wìrd, un a àndra dur d Firma ENDEMOL un TF1. D Delphine Wespiser ìsch d „Miss France 2012“ vum ENDEMOL Wettbewerb, wo dur a Sandung uf TF1 zeigt wìrd.
Laweslàuif[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Dia junga Fràui studiart fer a trinàtionàl „International Business Management“ Diplom, ìn drèi Schüela: z'Colmer, z'Lörràch un z'Bàsel.[1] Vorhar hàt sa a Bac ES ìm Lycée „Don Bosco“ vu Làndser gmàcht.[2]
Sa düet Hìlfsorgànisàtiona, wia s Blüetspanda un d APAMAD (Hìlf fer d ältra Litt), unterstìtza. Sina erschta Wärter àls „Miss France“ uf TF1 sìn a Ermüetigung fer dr Telethon gsìì (a Hìlfsoperàtion fer d Medizinforschung wo àn dr gliicha Zitt ìm Frànkrìch stàtt gfunda hàt).[3]
Sa hàt s Vìeh garn, sa ìsch ìm Sundgaui ufgwàchsa, ìn da landliga tràditiona; si Großvatter hàt a Büürahoff ghàà[4]. Üss Reschpakt fer s Vìeh ìsst sa kè Fleisch, zitter mehrera Johra ìsch sa vegetàrisch. Wahrend em Johr wo sa Miss France gsìì ìsch, hàt sa s Verein „IFAW“ (International Fund for Animal Welfare) unterstìtzt. Sa ìsch dur s IFAW uf Kenya greist, fer zeiga wia d Bedrohung vu da Elefànta a wìchtig Problem ìsch.[5]
Sa ìsch zwàr ledig, àwer hàt doch a Liabschter, zitter àss sa viarzenna ìsch.[6] (Vor a pààr Johra war dàs küüm erlàuibt gsìì, fer a Miss France.)
Àm Owa vum 8. Dezamber 2012, wo d Miss France 2013 gwählt worra ìsch, hàt d Delphine Wespiser ìhra Johr àls Miss France fertig brocht.
Ìhra Unterstìtzung vum elsassischa Dialekt[ändere | Quälltäxt bearbeite]
D Delphine Wespiser unterstìtzt d regionàla Sprocha. Sa redt Elsassisch; sa hàt àls vìel mìt ìhrem Großvàtter gredt, wo zitterhar gstorwa ìsch[7]. Àm elsassischa Wettbewerb z Kìngerscha hàt sa a Sàtz uf Elsassisch gsajt. Àm nàtionala Wettbewerb, uf TF1, hàt sa erwähnt àss sa dr Dialekt redt, mìt ema bìtsi Humor (wohrschins wag'ema liichta elsassischa Akzent): „comme vous pouvez l'entendre“ („wia-n-ìhr's känna heera“).[8]
Zitter àss sa Miss France gsìì ìsch, wìrd sa ìn Sandunga àn dr frànzeescha Television iglàda, wo sa vìelmols a pààr Satz uf Elsassisch sajt. Sa ìsch dr Meinung, d junga Elsasser sotta mehr dr Dialekt reda.[9]
Üsser a Müsikclip àb un züe, ìsch uf dr frànzeescha Television wenig Plàtz fer regionàla Sprocha. A scheena junga Miss France wo so garn Elsassisch redt, dàs hàt a manker ìwerràscht un 's hàt Ìntrascht fer dr Dialekt wìdder brocht.[10]
Dàs ìsch aui scho kritisiart worra, vu teil wo-n-a pejorativ Zammahàng vum Elsàss mìt Ditschlànd màcha.[11][12][13]
Zitter ìhrem Johr àls Miss France düet d Delphine Wespieser s Elsassischa witterscht unterstìtza. Ìn Pàrtnerschàft mìt em Yves Bisch, a pànksionniarter Schüellehrer wo fer d Verbreitung vum Dialekt sehr aktiv ìsch, màcht sa elsassischa Unterrìchta ìn da Schüela. Ìm März 2014 han dia Beida a CD fer d Beàmta vu da Àltersheim veräffentligt: mìt dam CD kààt jeder dr elsassischa Grundwortschàtz lehra, fer mìt da àlta Elsasser ìn ìhrer Müetersproch a bìtsi känna reda.[14]
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Referanz[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ L'ALSACE vum 3. Oktower 2011 (fr)
- ↑ Interview vu dr Delphine Wespiser, uf subject.fr (fr) Archivlink (Memento vom 14. Jänner 2012 im Internet Archive)
- ↑ Blog L'EXPRESS Styles (fr)
- ↑ Zittung L'ALSACE 12.12.2011
- ↑ Miss France 2012 unterstìtzt d Elefànta ìm Kenya, uf www.ifaw.org (fr)
- ↑ Le Télégramme.com, àm 05.12.2011 (fr)
- ↑ Miss France 2012 en deuil, uf purepeople.com àm 03.04.2013 (fr)
- ↑ Sandung uf TF1, àm Momant noh 01:40:22 (fr) Archivlink (Memento vom 7. Dezämber 2011 im Internet Archive)
- ↑ YouTube - Miss France 2012 parle alsacien
- ↑ Regionàla Noochrìchta 19/20 uf france3 Alsace àm 17.12.2011
- ↑ Reàktiona uf Facebook & Twitter (fr). Archiviert vom Original am 17. Januar 2012; abgruefen am 17. Dezember 2011.
- ↑ DNA 07.12.2011 (fr)
- ↑ Badische Zeitung 17.12.2011 (de)
- ↑ CD „Prenons soin de nos aînés en alsacien“ (Pflaga unsera àlta Litt uf Elsassisch), uf www.cg68.fr (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)