d’ Bonifaziüskìrich z’ Ìwwerburnhàuipt
Koordinate: 47° 43′ 49,3″ N, 7° 8′ 44,8″ O
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
D’ Bonifaziüskìrich (frànzeesch église Saint-Boniface, hoochdiitsch Bonifatiuskirche odd’r Kirche St. Bonifatius) ìsch a reemisch-kàthoolischa Pfàrrkìrich z’ Ìwwerburnhàuipt ìm Owerelsàss. S’ näigotischa Gebäi, wo ànna 1929 bàuia worra-n-ìsch, schteht unter’m Patrozinium vum hl. Bonifaziüs. Siina Orgel ìsch a gschìtzt frànzeesch Dankmol.
Gschìcht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D’ urschprìngliga Kìrich vun Ìwwerburnhàuipt ìsch ìm 14. Joohrhundert bàuia worra, woohrschiinsig ìm Joohr 1302. A näija Kìrich hann m’r doo ìm 15. Joohrhundert bàuia.[1] Sallamols hàt d’ Àbtai vu Masmìnschter d’ Pfrìnd vu dr Ìwwerburnhàuipter Pfàrrai ghàà.[2] Vu 1784 bis 1789 hann m’r àn dara Schtälla a vollschtandig näi Gotteshüüs bàuia.[3] Dia Kìrch ìsch mìt groossa Lüschter ùn Àltàrùffsatz ziart gsìì. Ìm Äärschta Waltkriag ìsch d’ Bonifàziüskìrich àm 16. Jüüli 1915 dur a Brànd zärschteert worra.[B 1][B 2][B 3] Ìn da Treemer hann m’r zwai Schtàtüüta vu dr Jumpfra vu Lourdes ùn vum Jesüs siim Hailigschta Harz gfunda, wo nìt bschadigt worra gsìì sìnn.
Àb 1928 hàt maa-n-àn dr gliicha Schtälla-n-a näigotisch Gotteshüüs bàuia, wo dr Pàriiser Àrkitäckt Paul Gélis zamma mìt’m Owerelsàsser Paul Kirchacker zaichent hàt.[1] S’ Gebäi hàt maa-n-ànna 1929 gfartigt. Ìm Geegasàtz züa da maischta-n-owerelsassischa Gotteshiiser hàt d’ näija-n-Ìwwerburnhàuipter Kìrch mehrera Bsunderhaita:[4] obwohl s’ Gebäi näi zaichent worra-n-ìsch,[5] hàt dr Àrkitäckt d’ Maasser un dr Bàuischtiil vu dr vorhargehenda Kìrch wälla bewàhra, fìr ìn da Bewoohner um d’ Kriagsschaada z’ ärìnnera, àwwer hàt doch näijàrtiga Ziarunga züagfiagt.[6] Drfìr hàt’r a Tail vu dr Schtaiplàtta vu dr ehamààliga Kìrich bnutzt.[7]
Ìn dr Pfàrrai vun Ìwwerburnhàuipt ìsch vorhar a Verehrung vum Gmarterta Bàschtian gsìì. ’S ìsch a Briaderschàft gsìì fìr’ne eehra.[2]
Ànna 1979 ìsch d’ Bonifàziüskìrich ärfrìscht worra.
a pààr Bìlder
[ändere | Quälltäxt bearbeite]-
D’ Kìrchaschìff -
Dr Hàuiptàltàr un d’ Fanschter vum Àbsìz -
Ìwwer’m Hàuiptàltàr -
Dr Sitta-n-àltàr mìt dr Mària mìt Jesüskìnd -
D’ Kànzel -
Dr Taifschtai -
D’ Orgel vum Georges Schwendekel -
Schtàtüüta „Dr Wìndboota“ (Le Messager du vent) -
![S’ lätschta ghàuijta Tàfla vum Krizwaag, ìm neerdliga Kwerschìff, wo d’ Gràbleegung vum Chrìschtüs zaigt[8]](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Tableau_sculpt%C3%A9_du_chemin_de_croix%2C_la_mise_au_tombeau.jpg/450px-Tableau_sculpt%C3%A9_du_chemin_de_croix%2C_la_mise_au_tombeau.jpg)
S’ lätschta ghàuijta Tàfla vum Krizwaag, ìm neerdliga Kwerschìff, wo d’ Gràbleegung vum Chrìschtüs zaigt[8]
![S’ lätschta ghàuijta Tàfla vum Krizwaag, ìm neerdliga Kwerschìff, wo d’ Gràbleegung vum Chrìschtüs zaigt[8]](/wiki/Datei:Tableau_sculpt%C3%A9_du_chemin_de_croix,_la_mise_au_tombeau.jpg)
Lìteràtüür
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Florence Lafourcade: L’œuvre architecturale de Paul Gélis (1885-1975) en Alsace, la question du régionalisme. In: Livraisons d’histoire de l’architecture. Nr. 33, 2017, doi:10.4000/lha.730 (französisch).
- Marc Bohrer: L'église Saint Boniface de Burnhaupt le Haut. In: Pfàrraigmain Autour du Pont d’Aspach (Hrsg.): Bulletin Interparoissial. Nr. 3, Juni 2019, S. 9–13 (französisch, aspach-michelbach.fr [PDF; 1,2 MB]).
Weblìnks
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: d’ Bonifaziüskìrich z’ Ìwwerburnhàuipt – Sammlig vo Multimediadateie- D’ Bonifaziüskìrich uff dr Websitta vu dr Gmain Ewerburnhàuipt (frànzeesch)
- D’ Bonifaziüskìrich ìn dr Base Mérimée vum Frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- D’ Bonfaziüskìrich ìm Inventaire du patrimoine en Alsace (frànzeesch)
- D’ Bonifaziüskìrich biim Observatoire du patrimoine religieux (frànzeesch)
- D’ Bonifaziüskìrich biim Främdaverkehrsàmt vum Sundgàui-Südelsàss (frànzeesch)
- Dr Kìrchhoof vun Ìwwerburnhàuipt bii Geneanet
Ainzelnoohwiisa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ 1,0 1,1 Haut-Rhin: district n° 6, fiche 35 : Burnhaupt-le-Haut. (PDF) Canopé/Schüalàkàdemii vu Schtroossburi, abgruefen am 3. Oktober 2021 (französisch).
- ↑ 2,0 2,1 Bìschtumm Bàsel, J. Trouillat, L. Vautrey (Hrsg.): Monuments de l'histoire de l'ancien évêché de Bale : recueillis et publiés par ordre du Conseil-exécutif de la République de Berne. Band 5. Victor Michel, Burnhaupt-le-haut, S. 107 (französisch, google.fr [abgerufen am 3. Oktober 2021]).
- ↑ Lafourcade 2017, Àbsàtz 2.
- ↑ Florian Hensel: Les clochers à terre : Le patrimoine religieux alsacien au sortir de la Grande Guerre. In: Jean-Georges Guth, Nicolas Lefort (Hrsg.): Revue d’Alsace. Nr. 144. Fédération des sociétés d’histoire et d’archéologie d’Alsace, 2018, ISSN 2260-2941, S. 253–272, doi:10.4000/alsace.3500 (französisch, openedition.org): D’un point de vue architectural, force est de constater que la première reconstruction des édifices religieux en Alsace a été globalement peu innovante, à quelques rares exceptions près — Parmi celles-ci, nous pouvons notamment citer les églises de Burnhaupt-le-Haut et de Leimbach, reconstruites par l’architecte du gouvernement, inspecteur des monuments historiques en Alsace, Paul Gélis.
- ↑ Lafourcade 2017, Àbsàtz 2.
- ↑ Lafourcade 2017, Àbsatz 7 un 8.
- ↑ Lafourcade 2017, Àbsàtz 8.
- ↑ Yves Noto Campanella: Photos de l'église Saint-Boniface de Burnhaupt-le-Haut. In: Photos de nature, d’Alsace, de Lorraine et de France. Abgruefen am 4. Oktober 2021 (französisch).
Bìlder ùff externa Sitta
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Kirche von Oberburnhaupt, Ober-Elsass, 19. August 1914. In: Deutsche Digitale Bibliothek. Abgruefen am 3. Oktober 2021.
- ↑ Kirche von Oberburnhaupt, Ober-Elsass, Juli 1915. In: Deutsche Digitale Bibliothek. Abgruefen am 3. Oktober 2021.
- ↑ Zerschossene Kirche von Oberburnhaupt, Haut-Rhin. In: Deutsche Digitale Bibliothek. Abgruefen am 3. Oktober 2021.