Benutzerin:MerengeManu/Informationssicherig
Wichtigi Query
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Flugzüügunfalllischte nach Jahr Verlinkigshilf
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Liste der Flugunfälle mit Verkehrsflugzeugen 2014
| nach Zeit |
| ||||
| nach Luftfahrzeug |
| ||||
| nach Ereignis |
|
Bible
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr hebräisch Name isch Tanach (hebr. תנ"ך)—än Akronym für Tora (d Lehr oder s Gsetz, mä sait em au Humasch, uf Griechisch „Pentateuch“), Nevi'im (Brophete), Ktuvim (Schrifte, uf Griechisch „Hagiographa“).
Tora
Dr Tanach het 39 Büecher, die erschte fümf, d Büecher vo dr Tora, wärde nach em erschte Wort vom Buech gnennt:
- Bereschit - בראשית
- Schmot - שמות
- Veyikra - ויקרא
- Bemidbar - במדבר
- Dvarim - דברים
Vo de erschde vier Büecher vo dr Tora het mä dänggt, ass si dr Moses sälber gschriibe haig, dorum wirdnä uf Dütsch d „Büecher Moses“ gsait. Si beschriibt die drei wichdigschde Augeblick in dr Beziehig vo Gott und de Mensche: d Schöpfig, dr Bund mit em Abraham und d Befreijig vo de Israelite und dr Gsetzgäbig under em Moses.
Schöpfig
Im Buech Bereschit wird d Schöpfigsgschicht verzellt, wie die erschde Mensche, dr Adam und d Eva, us em Baradiis usgschdoosse worde si, wil si Gott nit gfolgt hai, wie Kain dr erschd Mord begoht, wie sich d Mensche vermehre und schlächt wärde und wie si alli, usser em Noah und siiner Familie, in dr Sündfluet erdrinke.
Dr Bund mit em Abraham
Denn wird d Gschicht vom Abraham und sim Bund mit Gott verzellt, und was mit siine Nochfolger, em Isaak und em Jakob, wo au Israel heisst, bassiert, wie d Bnei Israel, d Söhn vom Israel, Kanaan, s Land wo Gott em Abraham befohle het z besiidle, verlöön und uf Ägypte ziehn und dört versklavt wärde.
D Befreijig us dr Sklaverei, d Gsetz und dr Zug in s Globte Land
S Buech Shmot beschriibt wie dr Moses d Israelite mit dr Hilf vo Gott us Ägypte usefüehrt und wie Gott em Moses uf em Sinai Bärg die Zäh Gebot git, wo d Israelite vo denn a immer mit sich dräge.
Im Buech Veyikra wärde d Brieschdergsetz (Tämpelopfer, rituelli Reinheit usw.) und d Heilikeitsgsetz (Schächte, Homosexualität, Broschdidution, Zauberei usw.) ufgfüehrt.
S Buech Bemidbar, wörtlig „in dr Wüeschdi“, beschriibt die letschde 38 Johr, wo d Israelite in dr Sinaiwüeschdi umezoge si.
Dvarim si d Wort, wo dr Moses in drei Predige de Israelite gsait het. In dr zweite Bredig wärde d Mitzvot (d Befähl) ufgfüehrt, wo d Gsetz si wo s Läbe vo de Israelite hai sötte regle: d Dodesschdroof isch vorgseh gsi für Götzedienschd, Bekehrig zum enä andere Gott, Unghorsam den Eltere gegenüber, Laschderhaftikeit und Bedrunkesii. Für vili anderi Verbräche si minderi Schdroofe vorgseh gsi, und es het Asylschdedt ge wo die, wo öbber umbrocht hai, sicher gsi si vor Verfolgig. Sklaverei und Schulde si ziitlig beschränggt gsi, Hürot und Scheidig greglet, und Feschddäg, wie s Passahfeschd odr s Laubhüttefeschd, feschdgleit worde. Au die bolitische und religiöse Funktione (Richder, König, Brieschde, Brophet) si definiert. Die Mitzvot wärde bis hüt vo de Jude befolgt, si aber im enä gwüsse Mass de Umschdänd abasst worde. Im letschde Kapitel wird beschriibe, wie dr Moses, wo den 120 Johr alt gsi isch, uf em Bärg Nebo sitzt und ins Heilige Land iine luegt und schdirbt.
Nevi'im
D Bible het 19 Büecher vo de Brophete, vier vo de erschte oder vordere Brophete:
- Jehoshua (Josua)
- Schoftim (Richter)
- Schmuel (Samuel): zwei Deil
- Mlachim (König): zwei Deil
drei Büecher vo de letschte oder hindere Brophete:
- Jeschaiahu (Jesaia)
- Irmiahu (Jeremias)
- Jehezkel (Hesekiel)
und zwölf Büecher vo de mindere Brophete: (D Jude luege die zwölf Büecher vo de Prophete als eis Buech a u sägeni ihm drum: ds Zwölfprophetebuech)
- Hoschea (Hosea)
- Joel (Joel)
- Amos (Amos)
- Ovadia (Obadja)
- Jona (Jona)
- Micha (Micha)
- Nahum (Nahum)
- Habakuk (Habakuk)
- Zephania (Zephanja)
- Hagai (Hagai)
- Secharia (Sacharja)
- Maleachi (Maleachi)
Die Büecher verzele d Gschicht vo Israel vom Dood vom Moses, dr Landnaam und dr Verdäilig vom Land an d Stämm bis zum Ändi vo de bäide Staate Israel und Juda und dr Zerstöörig vom erste Tämpel z Jerusalem im Joor 586 vor dr Zitwändi.
Die drei groosse Brofete si en Analogii zu de drei Erzväter und jede het e Buech für sich; die übrige, chliine Brofete si en Analogii zu de zwölf Söön vom Jakob und bilde s Brofetebuech.
S erste Brofetebuech foot aa, wie sich dr Josua under d Autoridäät vom Moses (Jos 1,5) stellt. Dr Jesaia brofezeit Juda, Israel und Assur s Gricht vo Gott, aber au dass es am Ändi zum universale Friide chiem. Er isch dr erst gsi, wo vorusgsäit het, ass dr Messias as grächte Richter und Retter vo de Arme wurd erschiine.
Dr Jeremia het vo öbbe 625 bis 585 vor dr Zitwändi z Jerusalem zur Zit vo de Köönig Josia, Joahas, Jojakim, Jojachin und Zedekia bredigt, het s Volk welle zur Umkehr zu JHWH überreede und het joorelang dr Undergang vo Jerusalem und vom Tämpel brofezeit, wie s denn im Joor 586 au daatsächlig eso choo isch.
Dr Hesekiel het zur erste Grubbe vo Israelite ghöört, wo im Joor 598 vor dr Zitwändi vom Nebukadnezar II. in die babylonischi Gfangeschaft verschleppt worde si. Z Mesopotamie het er am Fluss Kebar gläbt und bredigt.
D Brofetebüecher si zimlig spoot kanonisiert worde: früestens im 4. Joorhundert vor dr Zitwändi nochdäm sich d Samaritaner abgspalte häi. Für die zelt nume d Torah as „Wort vo Gott“. Am Sabbat und an de Fiirdig liist mä in dr Sünagooge noch dr Lääsig us dr Torah in dr Haftarah jedes Mol au en Abschnitt us em Buech Newiim vor.
Ktuvim
Die drei Büecher Emet (hebr. אמ"ת) wo nach de Afangsbuechschtabe vo de Büechernäme in umkehrter Reihefolg eso heisse:
- Tehilim (Psalter)
- Mischlei (Schbrüch vom Salomo)
- Iov (Hiob)
fümf Megillot:
- Schir ha Schirim (S Hochelied)
- Ruth
- Eicha (d Klaagelieder vom Jeremias)
- Kohelet (dr Brediger Salomo)
- Esther
und die zuesätzlige Büecher:
- Daniel
- Esra
- Divrei ha Jamim (Chronik) in zwei Deil
In de Ktuvim (Schrifte) isch weniger vo Gott d Reed as vo de Mensche. Si sin alli noch em Exil enstande, mäistens vo 200 vor dr Zitewändi aa und spööter als die „klassischen“ Brofeete, e baar von ene vor oder parallel zu de zwölf chliine Brofeete. Iiri theologischi Bedütig isch aber chliiner as die vo de Brofeete. S zwäite Chronikbuech ändet drmit ass dr Tämpel wider baut wurd und JHWH uf dr ganze Wält as Heer anerkennt wurd. D Büecher si erst spoot kanonisiert worde, s Buech Daniel erst 135 n. d. Z., wo mä dr Tanach abgschlosse het.
Au i de christlige Bible sind mehreri Büecher zämegfasst und gsammlet, insgesamt sinds 66 Büecher. Uufteilt sind die in zwei Testament; em alte oder erste Testament und em neue oder zweite Testament.
S alt Testament
S alte Testament, wo vo de reformierte Chille bruucht wird, isch im Inhalt identisch mit dr hebräische Bible. D Reihefolg entspricht allerigings mit es paar abwychige, der Septuaginta. Es umfasst 39 Büecher. Es het as Inhalt di ganzi Gschicht vom Volk Israel, vo de Schöpfig im erste Buech Mose (Genesis) her bis zum letschte Prophet, de Maleachi.
S alte Testament vo dr römisch-katholischi u dr Bible het non e baar Büecher ufgnoh, wo in dr Septaginta, dr griechische Übersetzig vo dr jüdische Bible, vorcho si, d Deuterokanone:
- Judit
- Tobit (Tobias)
- Baruch
- Jesus Sirach
- Buech vo dr Wiisheit
- 1. Makkabäer
- 2. Makkabäer
- Zuesätz zum Buech Daniel
- Zuesätz zum Buech Ester.
D Bible vo de Orthodoxe het drzue no
- S 1. Buch Esra, so dass s hebräische Esra-Buch s 2. Buech Esra isch
- 3. Makkabäer
- Psalm 151
und as Aahang
- 4. Makkabäer
I der Lutherbibel existiere die Schrifte je nach Bibelusgab ou. Bim Luther findet me die Schrifte under em Name Apokryphe. 2017 het di Dütschi Bibelgselschaft e Teil vo de apokryphische Büecher neu Übersetzt. Der Houptgrund für die extremi Überarbeitig gsi, das der Luther bi der Übersetzig vo de Apokryphe der latinisch Text verwändet het u nid d Septuaginta. D Lutherbibel het i de Apokryphe sogar no es Buech meh al di Katholisch.
- Ds Gebätt vom Manasse
S neu Testament
S neue Testament foot mit de vier Evangelie aa, wo s Läbe und s Würke vom Jesus beschriibed, dänn chunnt d Apostelgschicht, wo brichded, wies witer gange isch mit de Apostel grad noch em Tod vo Jesus, witer häts Bricht und Brief, wo sich di erste christliche Gmeinde gschickt hend, bsunders die vom Paulus, und am Schluss stoot d Offebarig vom Johannes, wo alles wo no bis zum Ändi vo dere Welt passiere wird ufzeigt. S neue Testament hed 27 Büecher:
Die vier Evangelie, wo s Läbe vom Jesus beschriibe
- s Evangelium vom Matthäus
- s Evangelium vom Markus
- s Evangelium vom Lukas
- s Evangelium vom Johannes
- d Aposchdelgschicht vom Lukas
- d Brief vom Paulus
- an d Römer
- an d Korinther (zwei Brief)
- an d Galater
- an d Epheser
- an d Philipper
- an d Kolosser
- an d Thessalonicher (zwei Brief)
- an Timotheus
- an Titus
- an Philemon
- zwei Brief vom Petrus
- drei Brief vom Johannes
- dr Brief an d Hebräer
- dr Brief vom Jakobus
- dr Brief vom Judas
- d Offebarig vom Johannes
Zugunglück in San Beradino
[ändere | Quälltäxt bearbeite]https://en.wikipedia.org/wiki/San_Bernardino_train_disaster
Wältranlischte aktualisiere
[ändere | Quälltäxt bearbeite]https://de.wikipedia.org/wiki/Vorlage:Metadaten_FIFA-Rang-Tabelle