Beauce (Frànkrììch)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
d’ Lààg vu dr Beauce ìm metropolitààn Frànkrììch
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch
Làndschàft zwìscha Dreux un Chartres ìm Département Eure-et-Loir
Làndschàft bii Gas ìn dr Neecha vu Chartres

D’ Beauce LL-Q150 (fra)-Benoît Prieur-Beauce.wav [bos] ìsch a frànzeescha Làndschàft, wo Taila vu da hìttiga Départements Eure-et-Loir, Loir-et-Cher so wia klainera Taila vum Loiret, Essonne un Yvelines däckt. Dr greeschta Tail lììgt àlso ìn dr Verwàltungsregioon Centre-Val de Loire, dr ànder Tail ìm Süüda vu dr Île-de-France.

D’ Làndschàft ìsch äbba 5.740 Kwàdrààtkilomeeter grooss un zeehlt äbba 450 Gmainda. D’ Hàuiptorta sìnn (vu Noorda bis Süüda): Dreux (äbba 30.000 Iiwoohner), Maintenon (äbba 4.500), Chartres (äbba 40.000), Étampes (äbba 25.000) so wia Bonneval (äbba 5.000) un Châteaudun (äbba 13.000). D’ Beauce ìsch numma dìnn b’sììdelt. D’ Iiwoohner nänna m’r Beaucerons LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Beauceron.wav [bosʁɔ̃] (fìr d’ Manner) un Beauceronnes LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-Beauceronne.wav [bosʁɔn] (fìr d’ Fràuija)

Gschìchta[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Politisch ìsch d’ Brauce nia a ainig Territoorium gsìì: ìm Friahj- un Hoochmìttelàlter hàt’s d’ Grààfschàft Chartres gaa, wo ànna 1284 iikàuift un domìt ìn dr Krongebiat (Domaine royal) iiglììdert worra-n-ìsch. Ìm 10. Joohrhundert ìsch ìm Süüda d’ Vìza-Gràfschàft Châteaudun gsìì, wo schpeeter d’ Grààfschàft Dunois worra-n-ìsch un sìch ìm 13. Joohrhundert ang mìt dr Grààfschàft Blois verbunda hàt. Waagadam gìtt’s kää Wàppa fìr d’ gsàmta Beauce. Ìm Làuif vum Hundertjaahriga Kriag (1337–1453) hann d’ Anglander ìm Oktoower un Nowamber 1370 d’ Regioon verwììschta.[1]

Wìrtschàft[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Beauce ìsch vor àllem a làndwìrtschàftliga Regioon.[2] Doo waara vor àllem Getraida (Waiza un Mais àwwer àui Garschta, Hààwer, Rogga) so wia Zuckerrüawa gepflànzt. D’ Beauce ìsch ain vu da wìchtigschta Getraidagebiater vum Frànkrììch — maa nännt sìe d’ Kornkàmmer vu Pàriis. Zitter da lätschta Joohrzehnta vum 20. Joohrhundert düat maa-n-àui doo Ardäpfel un G’miaser (wia Boohna un Arbsa) pflànza. Waagem Klimàwàndel versüacha d’ Làndwìrta, àndra Àrta z’ pflànza.[3] Soo sìnn zem Biischpììl ìn dr Regioon 200 Häktààra Làwandel z’ fìnda.[4]

Lìteràtüür[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Beauce. In: Brockhüüs Enzüklopädii. (brockhaus.de [abgerufen am 10. Februar 2024]).
  • La Beauce. In: Encyclopédie Larousse. Larousse (französisch, larousse.fr [abgerufen am 10. Februar 2024]).
  • Beauce. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 10. Februar 2024]).
  • Michel Aubouin: Une histoire de la Beauce : de la cité des Carnutes aux départements révolutionnaires. SA CLD, Chambray 1995, ISBN 2-85443-265-7 (französisch, 283 S., bnf.fr).
  • Michel Aubouin: Une histoire de la Beauce : 1789-1989, le temps des mutations. SA CLD, Chambray 1997, ISBN 2-85443-265-7 (französisch, 383 S., bnf.fr).

Weblìnks[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Beauce – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Hugues de Ligneris: Die Beauce im Hundertjährigen Krieg (Memento vom 8. Februar 2018 im Internet Archive)
  2. Jean Roquain: La Beauce, une région agricole au coeur de la France. In: Les Yeux du Monde. Archiviert vom Original am 27. März 2023; abgruefen am 10. Februar 2024 (französisch).
  3. Xavier Renard: Sécheresse : dans la Beauce, les céréaliers à l’heure de la diversification. In: La Croix. 26. Mai 2022 (französisch, la-croix.com [abgerufen am 10. Februar 2024]).
  4. C. de la Guérivière, M. Mullot, G. Gheorghita, A. Brodin: Réchauffement climatique : la Beauce, nouvelle terre de lavande. France Info, 1. August 2022, archiviert vom Original am 30. November 2023; abgruefen am 10. Februar 2024 (französisch).