Angiolina Vonmoos
D Angiolina Vonmoos, wo am 2. Oktober 1862 z Sur en im Engadin uf d Wält cho und anne 1955 z Remüs gstorben isch, isch e romanischi Dichterin gsi.
Si isch d Dochter vom Jon Valentin und vo dr Annatina Valentin, geb. Ans, gsi; iine het s Wirtshuus Uors – das heisst uf dütsch «Bäär» – ghöört. Und drzue isch dr Vatter au no Müller und Chorber gsi. Er het bi der berüömte Bäärejagd anne 1897 im Val d’Uina vom Jeeger Andrea Lingenhag (1860–1926) drby gsi.
D Angiolina Valentin isch z Sent id Schuel und isch denn uf Ängland zun ere fürnääme Familie als Chrankepfleegerin go schaffe. Und si isch zwöi Joor z Frankrych gsi. Anne 1908 het si dr Pfaarer vo Remüs, dr Nochbergmeind vo Sent, und Schriftsteller Schimun Vonmoos (1868–1940) ghürootet, wo bi dr «Renaissance» vo dr romanische Literatur e Rolle gspiilt het. Er isch schynts au dèè gsi, wo syni Frau zum Schrybe brocht het.
So isch d Angiolina Vonmoos, wie me ghöört, die eerschti Frau gsi, wo Prosawäärch uf Bündnerromanisch gschribe het. Iiri Muettersprooch isch dr Underangadiner Dialäkt, s Vallader, gsi. Es git vonnere es paar Verzellige, wo si het lo truke.
Us em Nachlass vo dr Pfaarersfrau het’s im Kulturarchiv Oberengadin e Mappe mit es paar Schrifte.
Wäärch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- La muoja alba.
- L’amur da Nina.
Literatur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Annetta Ganzoni Pitsch: «Güst sia simplicità ais la forza». Luisa Famos aint il context da las scripturas rumauntschas. In: Annalas da la Societad Retorumantscha, 2005, S. 35–56.
- Lexicon istoric retic[1]
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Im bünderromanische Lexicon istoric retic het s kei Artikel über d Angiolina Vonmoos, numen einen über iire Maa.