Zum Inhalt springen

D Hep-Hep-Unrueje

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Version vu 23. Jänner 2020, 07:15 Uhr vu Holder (Diskussion | Byträg) (corr using AWB)
(Unterschid) ← Vorderi Version | Itzigi Version (Unterschid) | Nächschti Version → (Unterschid)
Johann Michael Voltz: «Hep-Hep-Krawalle in Frankfurt am Main», 1819

D Hep-Hep-Unrueje oder Hepp-Hepp-Krawall vo 1819 si e Wälle vo gwaltdäätige Usschritige gege Juude in e hufe Stedt vom Dütsche Bund, drunder Prag, Graz und Wien, und im Räst vo Öiropa gsi: z Amsterdam, Kopehage, Helsinki, Krakau und chliinere Ort in Russisch-Pole.[1] Si si vo Handwärker, Händler und Studänte usgange, wo sich zum Däil spontan, zum Däil verabredet zu antijüüdische Demonstrazioone versammlet häi. Drbii häi si jüüdischi Bürger beschimpft, bedroot und misshandlet, iiri Synagoge, Gschäft und Woonige aagriffe und zum Däil zerstöört.

D Pogroom häi sich überregional verbräitet und s het wääred Mönet kä Rue gee. Si häi sich gege die jüüdischi Emanzipazioon grichdet, wo sit dr Franzöösische Revoluzioon 1789 au dütschi Gebiet erräicht het. Eso si Juude zu gliichberächtigte Konkurränte vo Christe worde, wo as Handwärker Zumft-Mitgliider gsi si eso früener vilmol Brivileegie gnosse häi.

D Unrueje gälte dorum as s Resultat und Uslöifer vom christlige Antijudaismus, aber au as dr Aafang vom Antisemitismus im 19. Joorhundert, häi aber no käni rassistischi Motiv ghaa. Si häi ufzäigt, wie gwüssi Däil vo dr Bevölkerig aafellig gsi si für nöiji Forme vom Juudehass.

Dr Naame für die Krawall isch vom «Hepp-Hepp»-Gschrei vom Pööbel choo. Mä nimmt aa, ass «Hepp» äifach en Usruef gsi isch, wie «Hopp» u.s.w. au wenn s sonigi git, wo glaube, ass es en Abchürzig vo «Hierosolyma est perdita» (Jerusalem isch verloore) söll si.

Dr historisch Konteggst
  • Ursula Gehring-Münzel: Vom Schutzjuden zum Staatsbürger: Die gesellschaftliche Integration der Würzburger Juden 1803-1871. Schöningh, Würzburg 1992, ISBN 3-87717-768-9 (S. 121-177, au Dissertation an dr Universität Würzburg 1987).
  • Stefan Rohrbacher: Deutsche Revolution und antijüdische Gewalt (1815-1848/49). In: Peter Alter, Claus-Ekkehard Bärsch, Peter Berghoff (Hrsg.): Die Konstruktion der Nation gegen die Juden. Wilhelm Fink, 1999, ISBN 3-7705-3326-7, S. 29-47
  • Eleonore Sterling: Judenhaß. Die Anfänge des politischen Antisemitismus in Deutschland (1815-1850). Europäische Verlagsanstalt, überarbeitete und erweiterte Ausgabe, 1969 (DNB 458231886, früener: Er ist wie du. Aus der Frühgeschichte des Antisemitismus in Deutschland (1815 - 1850), Kaiser, Münche 1956).
Verlauf
  • Eleonore Sterling: Anti-Jewish Riots in Germany in 1819: A Displacement of Social Protest. Historia Judaica 12/1950, S. 105-142
  • Jacob Katz: Die Hep-Hep-Verfolgungen des Jahres 1819. (1977) Metropol Verlag, Berlin 1994, ISBN 3-926893-17-6
  • Rainer Erb, Werner Bergmann: Die Nachtseite der Judenemanzipation. Der Widerstand gegen die Integration der Juden in Deutschland 1780-1860. Metropol, Berlin 1989, ISBN 3-926893-77-X. (S. 218-240: Die Hepp-Hepp-Krawalle von 1819.)
  1. Alex Bein: Die Judenfrage, Band 2: Anmerkungen, Exkurse, Register, Deutsche Verlagsanstalt 1980, S. 158