Zum Inhalt springen

Tusculum übber dè Alb

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
S Tusculum übber dè Alb, aquarellyrti Zeichnung um 1800 ummè

S Tusculum übber dè Alb isch è abgangenes Luschthuus übber dè Alb z St. Bläsy im Südschwarzwald, wo dè Fürschtabt Meinrad Troger 1761 errichtè lõ hèt.

Dè Fürschtabt vom Kloster St. Bläsy Meinrad Troger hèt nõch sinèrè Waal 1749 è umfangrychs Renovyrungs- un Baubrogramm lancyrt, wo n-er mit èm Baumeischter Johann Caspar Bagnato umgsetzt hèt. Vomuètlich sin Sohn un Nõchfolger Franz Anton Bagnato hèt 1761 s chlynerè Tusculum übber dè Alb baut, è Summer- un Luschthuus, wo nu è baar hundert Meter vom Kloschter èwäg glègè isch. S Luschthuus hèt dè Benediktinermönch ghört un isch öppè zwanzg Meter unterhalb vom zweischtufigè Lauffè odder Wasserfall gsi, wo nõch èm Luschthuus dè Nammè Tuskulumwasserfall chriègt hèt. Dè einstöckige Bau isch uff èm felsigè Terrain baut worrè. Dé Hochbogè uss Stei, wo dè Bau drait hèt, hèt è Spannwitti vo uugfäär acht Meter ghaa.

Baublään sin nit erhaaltè. È Aquarèllzeichnung, wo i dè lokalè Tradition im Hans Thoma zuègschribbè wörd, zeigt dè Saal mit dè ruggwärtigè Gebäudeaadeil, wo è bitzeli vobreitert sin. Dè Saal isch uff ènèm Bogè obbè druff baut worrè. È Zwibelhuubè übber nèm knicktè Walmdach uff dè Zeichnung cha als Turm von èrè ruggwärtigè Kapèllè interpretyrt wörrè. Für è Kapèllè stòt diè abglegeni Laag vom Luschthuus un diè vorgschribbènè Stundègebet. S Bauwärch selber isch öppè zee Meter hoch gsi un hèt èn zwibelförmigè Dachuffsatz ghaa.[1] Èn Bildersaal, vo dèm brichtet wörd, hèt èn Bligg vo dè dreibogigè Fenschter uus uff dè Wasserfall zuèglõ. Èn vomuètlich äänlichè Saal hèt zitglych im Obbergschoss vom Schloss Bürglè gää.

Dè Nammè vom Luschthuus isch vo dè antikè Summerresidènz Tusculum vom Cicero i dè Albanerbärg südöschtlich vo Rom abgleitet. Sèllè Nammè dütet uff dè Gebruuch als summerlichèr Konferènzsaal hy. Dè Bau isch au vo dè Nõchfolger vom Troger bruucht worrè. Dè Fryburger Bildhauer Johann Chrischtian Wentzinger isch uff Yladung vom Martin Gerbert am 16. Juli 1782 i Bau gsi.[2]Beat Fidel Zurlaubè hèt sich am 20. Auguscht 1785 bim Gerbert für dè Uffenthalt mit sinèrè Döchter im "délicieux Tusculum" bedankt.[3] Nõch dè Säkularisation vom Kloschter isch s Tusculum vorübbergehend als Tanz- un Fèschtsaal für d Büèzer vo dè Baddischè Gweerfabrik bruucht worrè, d Gweerfabrik isch ab 1809 im Kloschterkomplèx aasässig gsi.

Uff Aaordnung vom Fabrikdirèktor David vo Eichthal isch 1824 dè Bau mit dè Begründung, dass es völlig volotterèt isch, bis uff d Fundamènt abgrissè worrè. S Abrissmatriaal isch anderwittig bruucht worrè. È Widdervowendung vo ganzè Baudeil isch abber nit witter bekannt.

  • Ludwig Schmieder: Das Benediktinerkloster St. Blasien, Augschburg 1929, S. 136f. mit èrè Abbildung

Einzelnõchwys

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. Vgl.: Thomas Mutter, Warum war das Tuskulum kein Lusthaus?, i dè: Baddischè Ziting, 9. März 2015 (online uff www.badische-zeitung.de)
  2. Ingeborg Krummer-Schroth: Johann Christian Wentzinger: Bildhauer, Maler, Architekt, 1710–1797, Schillinger, 1987, Aamerkung 20 uff S. 262.
  3. Briefe und Akten des Fuerstabtes Martin II. Gerbert von St. Blasien 1764-1793, Band 2, S. 197.

Koordinate: 47° 45′ 31,6″ N, 8° 8′ 17,2″ O

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Tusculum_über_der_Alb“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.