Schüalgàss (Mìlhüüsa)

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Ààfàng vu dr Schüalgàss àn dr Triiwelgàss, mìt dr Schtefànskìrìch ìm Hìntergrund
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch
S’ zwaischproochiga Schtroossaschìld

D’ Schüalgàss (offiziäll ìm zwaischproochiga Schtroossaschìld Schüelgass; uff Frànzeesch rue Henriette LL-Q150 (fra)-Mathieu Kappler-rue Henriette.wav [ʁy ɑ̃.ʁjɛt])[1] ìsch a Schtrooss ìm Schtàdtzäntrum vu Mìlhüüsa.

wu sa lììgt[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Schüalgàss làuift uff äbba 150 Meeter[2] vu dr Kriizung vu dr Triiwelgàss un dr Blüamagàss bis àn dr Roothüüsplàtz. Sa làuift ìn dr saalwa Rìchtung wia dr Bäckergàss. Uff ìhrer Làuifschträcka trìfft sa s’ Diitschahoofgassla àn dr süüdliga Sitta.

Gschìcht[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Schüalgàss ìsch aina vu da ältschta Schtroossa z’ Mìlhüüsa. Ums Joohr 1300 ìsch sa schun unter’m Nàmma Schulgasse ärwäähnt worra. Tààtsachlig sìnn àn dr Schtrooss zwai Schüala gsìì: ain fìr d’ Maidla, un ain fìr d’ Büawa naawa-n-em Rablitt-Zunfthüüs. S’ ehamààliga Zunfthüüs ìsch noch hìtt mìt’ra fàrwiga Fàssààda z’ sah. Sallamols ìsch naawa-n-em Zunfthüüs a klainer Durgàng gsìì, wo bis àn d’ Bäckergàss gfiahrt hàt. Bis 1867 hàt àui dr süüdliga Tail vu dr hìttiga Triiwelgàss (bis àn d’ Bäckergàss) zu dr Schüalgàss gheert.

Àm Tààg vum Ààschluss vu Mìlhüüsa àns Frànkrììch àm 15. März 1798 hàt d’ Schtrooss uff Frànzeesch dr Nàmma rue Henriette bikumma, wial àm Nr. 20 d’ äärschta gebìrtiga frànzeescha Mìlhüüsera, d’ Henriette Reber, uff d’ Walt kumma-n-ìsch. Dur a Verordnung vum Mìlhüüser Gmaindaroot àm 11. Nowamber 1843 ìsch daa Nàmma bschtaadigt worra. Àn dr Zitt vum Riichslànd Elsàss-Lothrìnga hàt d’ Schtrooss bis àm And vum äärschta Waltkriag Schul Strasse ghaissa. Àn dr Zitt vum Drìtta Raich hàt sa nochamol àb’m 18. Àuigscht 1940 Schul Strasse ghaissa, àwwer dr Owerbìrgermaischter Paul Maas hàt sìe àm 27. Septamber 1941 ìn Schulgasse loo umtaifa. Noh dr Befräijung vu Mìlhüüsa-n-àm Andsjoohr 1944 ìsch dr frànzeescha Nàmma wììder z’ruckkumma.

Sitter 1975 ìsch d’ Schüalgàss a Füassgangerzoona.

Lìteràtüür[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Rue Henriette. In: Conseil Consultatif du Patrimoine Mulhousien, Société d’Histoire et de Géographie de Mulhouse (Hrsg.): Les rues de Mulhouse : Histoire et Patrimoine. JdM Éditions, Mìlhüüsa 2009, ISBN 2-915836-67-1, S. 268–269 (französisch, Erstausgabe: 2007).

Weblìnks[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Schüalgàss (Mìlhüüsa) – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. Henriette (rue) / Schüelgass. In: Zweisprochiga Strossaschìlder ìn Mìlhüsa. 23. August 2016, abgruefen am 15. Februar 2023 (französisch).
  2. Gmässt mìt’m Google Maps

Koordinate: 47° 44′ 47,3″ N, 7° 20′ 15″ O