Blõtèrè

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy


Laag vo dè Blõtèrè un dè Seichorgaan bim Maa

D Blõtèrè (lat. Vesica urinaria, grch. κύστις kýstis, dõhèr d Fachbegriff uff Cyst‑) odder Blòsè isch èn Deil vom Urinyrsischteem, è Organ bi Mènsch un Dyrli, i dèm dè Urin zwǜschègspycherèt wörd. Si ermöglicht s willkürliche Seichè vo Zit zuè Zit, obwoll uss dè Nyrè kontinuyrlich Urin abgää wörd. S muskuläre, vom Urothel uuskleidete Hoolorgan lyt bim Mènsch relativ guèt gschützt im chlynè Beckè. Bim Mènsch sait mò dèm Organ oft Blôterle odder Blôsli, also wèg dè Größi vonydlicht

Dè Urin gòt bi dè Wirbeldyr vo dè Nyrè übber dè Harnleiter (Ureter) i d Blõtèrè. Bim Seichè wörd dè Schlièßmuskel am Blõtèrèboddè entschpannt, asè cha dè Urin übber d Harnröörè (Urethra) abflǜèßè.

Bi Kerli duèt bi öppè 350–750 ml Füllmengi èn starkè Drang ysetzè, dè Seich abzlõ, bi Wyber bi 250–550 ml.[1] In Abhängigkeit vo dè üßerè un innerè Reiz cha s au scho bi dütlich wèniger Urin zum Drang cho, z seichè odder au zuè unwillkürlicher Entleerig. S maximale Fassigsvomögè vo dè Blõtèrè bedrait bim erwachsnè Mènsch je nõch Körpergrößi zwǜschè 900 un 1500 ml.

Säugedyr[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Anatomy[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Uffbau vo dè Blõtèrè

D Blõtèrè isch è Hoolorgan, wo bim Mènsch uff èm Beckèboddè ufflyt. Si isch dirèkt hinter dè Schambeifùgè, vo dè Vagina bi Frauè bzw. èm Maschtdarm bi Mannè, woby si bi dè Frauen öppis kaudaler (witer unnè) lyt. Nõch obbè èrschtreckt sich d Blõtèrè bis zu dè Obberkantè vom Beckè. Mit stygendèm Füllgrad cha si bis zum Buuchnabbel langè.

Iri Vordersitè heißt Apex, dè Ruum zwǜschè Schambei un Vorderwand vo dè Blõtèrè (Spatium retropubicum) wörd als „Cavum Retzii“[2] benamst; diè poschteroinferiore (unteri hinteri) Sitè Fundus. Dè Blõtèrèchragè (Cervix vesicae) lyt bi Primatè (und dõmit au bim Mènsch) uff dè Untersitè, bi anderè Dyr a dè Hintersitè un füürt zum Harnröörli.

D Blõtèrè nimmt uff irer hinterè unterè Sitè diè baarigè Harnleiter (Ureter) vo dè beidè Nyrè uff. D Harnleiter volaufed übber è churzi Dischtanz innerhalb vo dè Blõtèrèwand, so dass si bi stärkerer Füllig vo dè Blõtèrè abknickèd un dè Rückfluss (phǜsiologisch generèll) demit vohinderèt wörd. Ußerdèm wörred d Ureter durch d Kontraktion vo dè glattè Muskulatur i dè Blõsèwand bim Seichè zämmèdruggt. Sell wǜrkt ebbèso im Rüggfluß vom Urin entgegè.

I dè schwôbisch-alemannischè Fasnet wörred Sublõtèrè gnõ, wo am è Steggè odder an èrè Schnùr gschwaait wörred.

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Nadja Mobjerg: Organe der Osmoregulation und Exkretion in: W. Westheide, R. Rieger: Spezielle Zoologie. Deil 2. Wirbel- odder Schädeldyr. Spektrum, Münchè 2004, ISBN 3-8274-0307-3
  • Frank H. Netter, Eckehard Renner: Farbatlanten der Medizin. Bd. 2. Niere und Harnwege. Thieme, Stuègètt 1983, ISBN 3-13-524102-5
  • Uwe Gille: Harn- und Geschlechtssystem, Apparatus urogenitalis. In: Salomon, Geyer, Gille (Hrsg.): Anatomie für die Tiermedizin. Enke-Volaag, Stuègètt 2004, ISBN 3-8304-1007-7

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Blõtèrè – Sammlig vo Multimediadateie

Einzelnõchwys[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. urologielehrbuch.de:Urodynamik (Harnblasendruckmessung): Zystometrie. abgruefen am 11. Januar 2010
  2. P. Reuter: Der Große Reuter. Springer Universalwörterbuch Medizin, Pharmakologie und Zahnmedizin., Springer, Bèrlin 2005, ISBN 3-540-25104-9, S. 234
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Harnblase“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.