Veltin Fries III
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
Dr Veltin Fries III (uff Frànzeesch Valentin Fries ; * um 1535 ìn dr Schtàdtrepüblik Mìlhüüsa; † 22. Àwrìl 1588 àui doo[1]) ìsch a Mìlhüüser Politiker gsìì. Ar ìsch zwaimol Bìrgermaischter vu dr Schtàdtrepüblik Mìlhüüsa gsìì: z’äärscht vu 1573 bis 1578, un drnooh vu 1587 bis 1588.
sii Laawa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Veltin Fries ìsch woohrschiinsig ànna 1535 uff d’ Walt kumma.[2] Ar ìsch dr Suhn gsìì vum Hanns Fries (~1496–1559) un vu dr Verena vu Selz.[3] Dr Veltin Fries hàt ìm Mieg-Hüüs àm Mìlhüüser Roothüüsplàtz gwoohnt, wo-n-’r um 1560 hàt loo uffbàuia.[4]
Vu 1564 bis 1572 ìsch dr Fries Mìtglìed ìm Mìlhüüser Schtàdtroot gsìì. Ànna 1573 ìsch’r Bìrgermaischter vu dr Schtàdtrepüblik Mìlhüüsa worra. Maa hàt ìhm àwwer vorgworfa, àss’r a enga Beziihung ghàà hàt mìt dr Agnès Wieland, dr Ehafràui vum Àmmàn Daniel Wieland. Ar hatt dr Wieland üss siim Àmt àbgsätzt, fìr dr Michel Finninger, dr Brüader vu dr Fràui Wieland, àn siina Schtälla sätza.[5][6] Dàs ìsch a äffentliger Skàndààl gsìì. Wagadam hàt dr Fries ìm Dezamber 1578 üss siim Àmt àls Bìrgermaischter müassa z’rucktratta. Ìhm hàt dr Peter Ziegler noohgfolgt. Dr Fries hàt àlso ànna 1578 a waasentliga Rolla-n-ìm Uffrüahr vu da Finninger gschpìelt.[7] Noh-n-em Uffrüahr ìsch’r àwwer ànna 1587 nochamol àls Bìrgermaischter gwählt worra, àls Noohfolger vum Ziegler.[8][9] Ìm naachschta Joohr ìsch’r vu da Uffschteher zem Gfangniss verurtailt worra. Ìm Zuchthüüs ìsch’r àm 22. Àwrìl 1588 gschtoorwa. Sii Suhn Veltin Fries IV ìsch nìmm verurtailt worra, dänn’r ìsch ìns Eeschtriich glìchta gsìì. Wagem Uffrüahr ìsch d’ Fries-Fàmìlia-n-àm And vum 16. Joohrhundert üss dr Schtàdt üüssgwìesa worra.[10]
Dr Veltin Fries III ìsch mìt dr Dorothea Biegeisen üss Àltkìrìch verhiirootet gsìì. Ar hàt fìmf Seehn un Viar Teechter ghàà, drunter dr Veltin Fries IV, d’ Verena Fries (1560-1643) un d’ Salome Fries. Siina Ehafràui ìsch ànna 1605 gschtoorwa.[11]
Lìteràtüür
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Raymond Oberlé: FRIES Veltin III. In: Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne. Fédération des sociétés d’histoire et d’archéologie d'Alsace, 1988 (französisch, alsace-histoire.org [abgerufen am 19. Juni 2022]).
Ainzelnoohwiisa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Guillaume Lafarge: Valentin Fries. Abgruefen am 19. Juni 2022 (französisch).
- ↑ Oberlé, in Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne, 1988
- ↑ Valentin Fries. In: Genealogics.net. Abgruefen am 19. Juni 2022 (änglisch).
- ↑ s’ Mieg-Hüüs (IA00096576) ìn dr Mérimée-Dàtabànk vum Frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch, àbgrüafa-n-àm 19. Jüüni 2022)
- ↑ Lasablière: Histoire de la ville de Mulhouse jusqu'à sa réunion à la France. J. R. Riesler, 1856, S. 107–108 (französisch, google.de [abgerufen am 19. Juni 2022]).
- ↑ Encyclopédie des sciences religieuses. Band 9. Sandoz un Fischbarger, 1880, Mulhouse, S. 478 (französisch, google.de [abgerufen am 19. Juni 2022]).
- ↑ G. Tournier: Mülhausen im XVI. Jahrhundert. Zur Heimat, 1894, Der Aufruhr von 1587 in Mülhausen (google.de [abgerufen am 19. Juni 2022]).
- ↑ Michel Krempper: La République de Mulhouse : 803-1515-1798. Mulhousienne d'édition / Milhüser Verlag, 2018, ISBN 978-0-244-67176-1, S. 76 (französisch).
- ↑ Alemannia. Band 42. F. E. Fehsenfeld, 1915, S. 91 (google.de [abgerufen am 19. Juni 2022]).
- ↑ Maurice Mutterer: Le comte Jean de Fries et ses fils. In: Société Industrielle de Mulhouse (Hrsg.): Bulletin de la Société industrielle de Mulhouse. Band 99, 1933, S. 477–478 (französisch, google.de).
- ↑ Valentin Fries. In: Geneanet. Abgruefen am 19. Juni 2022 (änglisch).