Text:Sophie Haemmerli-Marti/Mis Chindli/Liedli
Liedli
Mis Ditti
Mis Ditti heisst Lisi,
Het sidigi Hoor,
Es roserots Röckli
Und es Scheubeli dervor.
Het Äugli wi Chralle,
Und schneewissi Zänd,
Het Bäggli wi Rösli
Und munzigi Händ.
Jez setzis a Bode
Und lueges rächt a:
Mis Ditti, mis Schätzli,
Muesch es Schmützeli ha!
's Züpfli
Juhe, i hanes Züpfli,
Es Züpfli, erscht sid hüt!
Es stoht mer bolzgrad ufem Chopf,
Jez säg mer niemer chline Chnopf,
Das isch jez nümme nüt!
En Lätsch vo blauer Side,
De bindt mer s Müetti dra!
Er fäcklet uf bi jedem Schritt:
I goh zum Ditteli dermit,
Das wird e Meinig ha!
's Loch im Sack
O je i hanes Loch im Sack!
Was mues i ächt au mache?
Wo tueni jez de Grümpel hi
Und mini schöne Sache?
I ha probiert und gchnüpft all Wäg,
s will eifach nid verhebe.
Wenn s amen Ort verwirflet isch
So chrachets scho dernäbe.
Jez gohni zum Grosmüetti ue
Und will si goge froge,
Die büezt mer gwüss de Bumpel zue
Mit ihrer dicke Nodle.
Ungfell
O heie, mis Ditti, du arme Tropf,
Wo hesch jez di guldgäl Chruselchopf?
Do lit er am Bode, und isch verheit.
Worum hesch nid gfolget? I ha ders gseit!
Jez bisch halt e Schärb und keis Ditti meh.
De Chopf wachst der nümme, du wirsches gseh.
Troscht
Mis Muetterli het briegget,
Und i weis nid worum.
Es sitzt und luegt zum Pfeischter us,
Und gseht doch nume s Nochbers Hus,
Und chehrt si gar nid um.
I ha si zert und g müedet:
«Nu, Müetti, lueg mi a »
Es battet nüt do chunts mer z Sinn:
Alls libermänts im Täschli inn,
Das mues mis Müetti ha.
I schleikes weidli füre:
En Öpfel, schön und gross,
Zwo Nüss, en Stei mit Chatzeguld:
Gottlob, si lachet, i bi gschuld,
Und nimmt mi gschwind uf d Schoos.
's Vatterli
Es git doch im Läbe
Kei schöneri Stund,
As wenn wider zobe
Mis Vatterli chunt!
Er isch halt en liebe,
Er isch euse Schatz,
Und uf sine Chneune
Isch mir de liebscht Platz.
Denn tuenem flattiere
Und luegene-n a,
Und s Müetti chunt zuenis
Will au öppis ha.
Geburtstag
Juhe, en Gugelhupf
Het s Müetti bache!
Drü Liechtli brünne druff
Woni verwache.
Es wisses Scheubeli,
s Glöggli zum lüte,
Roti Pantöffeli
Was het s z bidüte?
De Chueche
Hüt bini früe verwachet
I weis halt scho worum,
Und ha verstole glachet
Und ggüggelet zringselum:
Schmöckts ächt no nüt vom Chueche
Wo s Müetti bache het?
I düssele zu der Türe
s chunt öpper, gschwind is Bett!
Obestärn
Grosmüetterli im Himel,
Wi hani di so gärn!
All Obe wenns tuet dunkle
Und fürchunt Stärn um Stärn,
So suechi mir von allne
De schönscht und heiterscht us,
Er glitzeret us de Wulke
Grad über eusem Hus.
Er stoht für mi eleigge
Dert obe uf der Wacht.
Denn rüefi lislig ufe:
«Grosmüetterli, guetnacht!»
Kunterfei
Amerei heb 's Chöpfli uf,
Lass di Nodle trole!
Lueg mi a und tue kei Schnuf,
Will dis Portret mole:
Schneewissi Hömmlisbruscht,
Gfältleti Jüppe,
Gstrichleti Scheube druff,
Gschäggeti Züpfe,
Hornigi Brülle, rumpfigs Gsicht,
Rügge wine Stange,
Gschwind für d Nase no ne Strich
Au, das git en lange!
D' Neiheri
Müetti fädle d Nodle-n i
Es pressiert erschröckli,
s mues bis zobe fertig si
Mis neu Dittiröckli.
Gschwind es Fingerhüetli här
Und es Fäckli Side,
Und di roschtig Raggerischeer,
As i s Züg cha schnide.
Bändeli, Chnöpf und Rüscheli dra
Vomene rote Blätzli:
Lueged jez mis Ditti a,
Isches nid es Schätzli?
Neui Schue
Hüt bini so froh, so froh,
I chas gar nid säge!
Neui Schüeli hani jo,
Höckle-n uf der Stäge,
Luege wie di gäle Chnöpf
A der Sunne glänze,
Und di lange Bändelzöpf
Näenabe schwänzle.
Jetz marschieri überue,
Nime Schritt grossmächtig:
O, di schöne neue Schue
Girpse-n au so prächtig!
Es Brüederli
Alli Chinde, woni kenne,
Händ es Brüederli übercho.
Wenn i au so eis chönnt gschweige,
Das müesst aber luschtig go:
Wettem luege, wettem singe,
Wettem mini Sache ge,
Wetts im Wägeli umestosse,
Wett em s Muetterli verseh.
Und wenn s goss wer und chönnt springe
Giengemer zäme uf und drus:
s isch en Storch derhär cho flüge,
Het en Boge gmacht ums Hus!
Storeheini
Store Storeheini
Mit dine lange Beine,
Will der cho es Liedli singe
As d mer tuesch es Brüederli bringe,
Wott der go ge Zucker streue,
Wott es wisses Hömmeli neihe,
Wott es Bettli härestelle,
s Bäppli rüere mitem Chelle,
Wott es Läufterli offe lo
As d chausch hübscheli inecho.
Mi Grossätti
Grosvatter, Grosätti
Mitem schneewisse Bart
Mit der dopplete Brülle
Goht mit mer uf d Fahrt.
Er nimmt mi uf d Achsle,
I rüefe «Trab trab»,
Denn gumpe mer d Stube
Duruf und durab.
Er tuet mi nid balge,
Er tuet mi nid schlo,
Und hätti gärn öppis,
So seit er: «Jo, jo!»
Und alles isch rächt,
Was sis Meiteli tuet.
Jo, bi mim Grosätti,
Do hanis halt guet!
Jäger
Wer weiss mer es Gschichtli,
Git s öppe hüt keis?
O liebe Grosvatter
Verzell mer doch eis.
Vo Hase-n und Füchse,
Vo Marder und Reh,
Vo böse Wildsäune
Und Ferte-n im Schnee!
Und wenni denn gross bi,
Darfi mit-der is Holz,
Ufem tupfete Schimel,
Graduf wine Bolz!
De Hansli Mohr
De bescht Bueb, wo mer finde cha,
Im schwarze Chruselhoor,
De wohnt bis Nochbers änedra
Und heisst de Hansli Mohr.
Am Morge, wenni ufcho bi
So stoht er scho am Hag,
Er lachet mitem ganze Gsicht
Und rüeft mer Guetetag.
Und immer het er i de Hand
Es Gschänkli, wo mir freut:
En Bluem, es Helgeli, en Stei
Wi Silber drüber gstreut.
Er het kei rächte Blätz am Lib,
Nid Schue und Strümpf, s isch wohr,
Doch s bescht Chind uf der ganze Wält
Das isch mi Hansli Mohr!
Barri
De Barri, de Barri
Springt hindermer no,
Er isch euse Wächter
s git keine eso.
Cha bälle-n und gumpe
Wi z hindefür,
Und znacht tuet er schlofe
Vor miner Tür,
Het glänzigi Auge,
Es Fäll wine Leu,
Het vier Bei zum springe,
Und ich nume zwöi.
De Chemifäger
De Chemifäger isch im Hus,
Das git mer jez es Wäse!
Er butzt is alli Öfe-n us
Mit sim verstrupfte Bäse!
Im Chemi obe singt er eis,
Und pfift, de luschtig Fäger,
Und wener obenabe chunt,
So glänzt er wine Neger.
Jetz goht er witer um es Hus,
Schwänkt s Bäseli wine Flagge.
Doch eusi Chöchi, s isch en Grus,
Het ganz e schwarze Bagge!
's Schutzängeli
De lieb Gott heig den Änglene gseit
So hani grad verno,
Si sele gschwind
Zu jedem Chind
Uf d Ärde-n abe goh.
Si sele luege Tag und Nacht,
As keim chönn öppis gscheh,
Doch nume lis
Uf ihri Wis,
Und s dörf si niemer gseh.
Jez chläderi zusserscht ufne Ascht
Und schnellene wine Wid:
«Schutzängeli, chum!»
I glaube drum
Do use trout s em nid!»
's bös Wort
I weis es Wort, 's isch nume chli
Und doch für mi no z schwer,
I staggle, wenis säge sett,
Und dreihes hin und här,
Doch winis dreihe, s nützt halt nüt,
Zletscht hanis doch no gseit,
Und s isch mer fascht nid usegrütscht
Das Wörtli: «s isch mer leid!»
Es weis ke Möntsch wi drang as s goht,
Wi weh as s eim cha tue!
Und wenns au einisch dusse-n isch,
So lots eim erscht ke Rue,
Es brönnt und würgt eim s Hälsli uf:
Nei, hättis doch nid gseit:
O bis nid trurig, Müetterli,
Gwüss, gwüss, es isch mer leid!»
's Paredis
Hüt het mer s Müetti d Gschicht verzellt
Vom Adam und der Eva.
Das isch mer aber grüsli leid,
As ich di zwöi nid gseh ha.
Denn hätti zu der Eva gseit:
«Du chausch mi gwüss verbarme,
Jez muesch halt usem Paredis
Mitsant dim Ma, dem arme.
Du hättsch das Grätsch vo säber Schlang
Halt gar nid selle lide,
Denn müesst di jez der Ängel nid
Zum Garte-n use tribe.
Und zum Herr Adam hätti gseit:
«Worum hesch du abbisse?
Du hätsch de Gschiter selle si,
Du hätsches chönne wüsse!»
Jez nützt halt alles rede nüt,
Si sind emol vertribe.
Doch s Paredis, het s Müetti gseit,
Seig brave Chindere blibe.
Lehre schribe
Ue – abe – ue,
Jetz lueged mer zue:
Es Tüpfli druf hi,
Denn isches en i.
Der n het zwöi Bei,
Das weis i elei,
Ganz rund isch der o,
De wämmer lo goh,
Zwöi Strichli druf ue,
Und jez hani gnue!
Lisme
«Inestäche, umeschlo »
Dänked, lisme chani scho,
Han-en grosse Rugel Wolle
Dörfe go bim Chremer hole,
Lisme drus im Ditti Strümpf,
Nodle hani au scho fünf,
Tue no anderi schöni Sache,
Denn fürs Wienechtchindli mache,
Aber langsam gohts halt no.
«Durezie und abelo!»
Zusanneli
's Anneli Zusanneli,
Ihr händ s gwüss au scho gseh:
s isch nume chli und doch so gschickt,
Alls wo verheit isch, het s is gflickt
Und neus gmacht no vill meh.
Am Morge stoht s Zusanneli
Bezite scho parat,
Es wüscht is d Stube, butzt is d Schue,
Und git is Milch und Bröche gnue
Und wäscht is d Bagge-n ab.
s Anneli Zusanneli
Blibt allwil im Hus!
Und simmer einisch alli gross
So leits denn sini Händ i d Schoos
Und luegt zum Pfeischter us.
D' Zit isch do
Los Muetterli, jez weis is gwüss,
Und heigs no Hüfe Schnee:
De Früelig chunt doch uf der Stell,
Du wirsches aber gseh.
Grad vorig hanis wider ghört,
s isch no kei Viertelstund,
Do het mer s Spiegelmeusi grüeft:
«Er chunt, er chunt, er chunt!»
Und woni ganz verstunet bi,
Tönts dert vom Bächli no;
Was gilts, es isch s Bufinkli gsi:
«Jezig, jezig isch-er do!»
Jo, dänki, aber duss de Schnee
De lit doch, säg was d witt.
Do rüeft vom leere Birebaum
D Gälämez: «Furt, furt mit!»
Im Summer
Blüemli uf de Matte
Günni wiss und rot,
Grueie denn im Schatte
Bis de Tag vergoht.
Wissi Wülkli jage
Eis im andere no,
Wett si möge froge:
Darf i mit-ech cho?
D Sunne luegt dur d Eschtli
Ab der Gisliflue,
s Finkepaar bim Näschtli
Treit sis Fuetter zue.
Göhmmer zobe-n ume
Glitzeret scho en Stärn.
Summer, liebe Summer,
Wi hani di so gärn!
's Bächli
Bächli, chlises Bächli,
Nimm mis Schiffli mit.
Hesch es grüsligs Sächli:
Goht di Reis so wit?
Träg mis grüen grüen Blettli
Ines anders Land,
Müessti nid is Bettli,
Gienge-mer mitenand.
's Müsli
Chlini Mus i der Falle
Wi durisch mi du!
I ha-n au nid gfolget,
Ha gschneugget wi du.
Chlini Mus i der Falle
Lueg nid trurig dri:
I läng der mis Zobig
Zum Gitterli i.
's Jugedfescht
«I Gotts Name nidergange»
(O i chas Schier nid erplange!)
«Bhüetmer Gott mi Lib und Seel»
(Weis vor Freud nid, was i will,
Cha fascht nüm s Gibättli säge)
«Gäll, Du schicksch is morn kei Räge?
Liebe Gott im Himel, gsehscht
Morn isch eusers Jugedfescht,
Morn han-ich es wisses Röckli,
Und es Chränzli uf em Chöpfli,
Darf im Zug i d Chile goh,
Darf a Taufstei fürestoh,
Hole dert en neue Franke,
Goh uf d Schützematt go tanze,
D Schüeli stöhnd schön i der Reihe,
Und en grosse Nägelimeie
Het mer au scho s Müetti gmacht:
Jezig, liebe Gott, guet Nacht!»
D' Höll
I weis nid was i mache sell:
Wer nid tüeig folge, chöm i d Höll,
Und d Tüfel plogede miter Zange
Und rode s Für mit isige Stange.
Es isch mer gar nid rächt derbi:
Bi wider meischterlosig gsi,
Ha lo mis Chacheli verschärble,
Ha lo de Meiestock versärble,
Ha zobe mis Gibätt vergässe,
Ha grüeni Chruselbeeri gässe,
Bi uf der Stross go umetätsche,
Bi go mis Schwöschterli verrätsche.
I gsehne scho, es gieng mer schlächt
Do mit der Höll! s isch nume rächt,
As ichs bizite ha verno,
Jez mues s bim Wätter andersch cho!
Im Winter
Im Winter, im Winter
Goht s bodeluschtig zue:
De Schlitte go sueche
Ufe-n Eschterig ue,
D Pelzchappe-n uf d Ohre
Und Händsche-n agleit,
Denn heidruff a Schlossbärg:
«s het gschneit, es het gschneit!»
Märli
I wett i wer e Königin
Denn hätti guldigi Röckli,
Es Scheubeli vo Silberzüg,
Es Chröndli ufem Chöpfli,
En langi Schleppe hindeno,
So wetti grad z wisite go.
I wett i wer e Königin
Denn chönnti Chüechli ässe,
I miech e ganzi Zeine voll
Und tet kei Zucker mässe,
Und alli Chinde näbena,
Die müesste vo de Chüechlene ha.
I wett i wer e Königin
Denn chönnti Gutsche rite,
Und kummidiere linggs und rächts:
«He, wänder ächt uf d Site?»
Und gieng de Hansli juscht verbi,
So seit i: «Wottisch König si?»
De Sundig
De Sundig, de Sundig,
Wi freuemi druf:
Am Morge tuets lüte,
Denn stöhmmer gschwind uf,
Und s Müetti git füre
Was jedes mues ha:
Es schneewisses Hömmeli Leggemer a.
De Sundig, de Sundig,
Stoht scho vor der Tür,
Denn darf mer nid lärme,
Aber singe derfür.
Und d Sunne, si schint is
No einisch so schön,
Mer folge gar ordlig,
Mache gar niemer höhn.
De Sundig, de Sundig,
Hani dorum so gärn,
Er schint eim dur d Wuche
Wiene fründlige Stärn.
Mer wänd nid go rite
Mer mache kei Reis:
De Vatter, de Vatter
Blibt de ganz Tag bi eus!
De Götti
Mi Götti isch e grosse Ma,
Er chunt fascht a der Türe-n-a,
Er het e Bart chumm lueg und gschau s
So prächtig wi de Sämichlaus!
Mi Götti isch e glehrte Ma,
s git nüt, wo-en-er nid wüsse cha,
Er lehrt di gross und chline Lüt
Und macht no mänge Dumme gschidt.
Mi Götti isch e guete Ma,
Das stoht em no am beschten a,
Er isch so luter wine Schib
Und geb eim s Hömmli abem Lib.
Sämichlaus
Sämichlaus, du liebe Ma,
Gäll, i mues kei Ruete ha?
Gäll, du tuesch nid mit mer balge?
Will denn allewile folge,
Will im Müetti ordlig lose,
Will denn nümme d Milch verchosle,
Will denn d Scheube nümm vernetze,
Nümme mit der Türe schletze,
Will nid mit de Chinde zangge,
Will bim Tisch nid umerangge,
Will jez nümme d Nuss ufbisse,
Will au nid de Rock verrisse,
Alli böse, wüeschte Sache
Will i gwüss jez nümme mache!
Sämichlaus, du guete Ma,
Gäll, i mues kei Ruete ha?
's Wienechtchindli
Jez gohts nume no es Stündli,
So chunt eusers Wienechtchindli,
Flügt mit sine Ängelsfäcke
Lislig, as mer nid verschräcke,
Tuet sis Bäumli härestelle,
Tuet is d Heilandgschicht verzelle,
Füert mi zuemene Chindebänkli,
Zeigt mer mini Wienechtgschänkli,
Lächlet underem Schleier füre,
Stoht scho wider a der Türe,
Schüttlet sini guldige Löckli:
s chunt, es chunt, i ghöre s Glöggli!