Simon Gfeller: ’s Buggeli

’s Buggeli

Es Gschichtli, wo mer der Hingerwald-Schumeischter brichtet het

Er isch mer gäng e liebe Bueb gsi, der Albert Wagner, eine vo den ordligischte u gfreutischte, wo-n-i währet myr ganze Schuelzyt ungerrichtet ha. Un es het mi mängisch duuret, daß er nid gsünger u chächer gsi ischt, bsungersch du denn, wo’s ihm bi längem het afo ’s Chutteli spanne zwüsche den Achsle u der Rüggen afo powäll zieh. Allbott ischt er fählber gsi u het müesse d’Schuel ussetze. I ha sy Muetter meh weder einischt ufmerksam gmacht, mi sött das nid däwäg lo schlittle. U sie het alben Ougewasser gha u si versproche: «I gseh’s jo wohl, daß me sött derzue tue u han ihm zue, so vil i cha. Aber was chan i dranne reise? Gält für ne chöschtligi Kur hei mer keis, we se der Albert scho so bitterübel nötig hätt. Dihr wüßt jo wohl, Schumeischter, wi mer drinne sy!»

Jo fryli, han i das gwüßt, Wagnersch sy üser nöchschte Nochberschlüt gsi, mir hei enangeren a d’Hustür gseh. Drum isch es ke großi Kunscht gsi, druber yhe z’cho, wo öppe der Haagge möcht stecke. Sicher emel afe nid bi der Wagner Therese. Sie ischt e wackeri, verständigi Frou gsi u flyßig bi der Arbit, wi nid grad eini. Vom Morge früech bis am Obe spät isch schi a ihrem Näjtisch ghocket u het graadet u gschnyderet, sovil ere näbe der Husarbit u em Pflanzen isch mügli gsi. A ihre het der gröscht Fähler nid chönne sy, seie het me müesse lo gälte. Ehnder hätt men em Vikter, ihrem Ma, öppis chönnen am Züüg flicke. Nid daß er dürusen en Untane gsi wär, der Vikter, bi wyt u fern nid. Besseren Arbeiter het me nid gschwing eine funge, zimmere het er chönne, daß ne e n-jedere Meischter sofort gärn ygstellt het. Aber uf enes Näbenuusgümpli isch es ihm de glägetlich ou nid acho. D’Bure-Störe syn ihm de mängisch verleidet, u de het er de e Tag oder zwee e Wirtshuus-Stör dra ghäicht u blau gmacht.

’s isch fryli ou alls dernoh ypackt gsi. Dä Boumeischter, wo-n-er sälbisch by-n-ihm gschaffet het, isch dernäben ou no Wirt gsi, u zwar eine, wo i erschter Linie für ihn sälber gluegt het. Der Zahltag ischt jewylen i der Wirtsstube usgrichtet worde. So het es si de fasch vo sälber ergä, daß öppis dervo i der Wirtschaft isch blybe hange. No schlimmer het es si usgwürkt, daß der Zimmerplatzg, wo zytwylig druffen isch gschaffet worde, i der Nööhi vom Wirtshuus gsi ischt. Mängischt isch es warm worde, u d’Zimmermanne hei Durscht ubercho. De isch d’Verlökig groß gsi, es Fläschli Bier z’reiche; Gält het me jo kes bruucht, mi het’s chönne lo ufchryde u am Zahltag vom Lohn abzieh. Es Jäßli het der Vikter ou nid ungärn gmacht, u im Schieße ischt er eine vo de Tifigschte gsi. We d’Sektion an es Schützefescht ischt, het der Vikter ou mit müesse u ame Grümplet oder Usschießet nid dörfe fähle.

Derfür het men ihm de wider öppis gluegt zuez’ha u het ne bi de Schießüebige als Zeiger agstellt. Aber das Zeigergält het ou nid wyt greckt. Der Vikter wär sicher wyter cho, wen er ame Sunndinomittag deheim bi syne Lüte blibe wär. Das Hin- u Härspringe zwüsche der Verschanzig u de Schybe het ou wider der Durscht gweckt, u we d’Schießüebig isch fertig gsi, het’s vüra no öppis ggä z’verhandle. U verhandlen u der Durscht lösche het me natürlig niene chönne weder i der Wirtschaft. U der Vikter isch de lang nid öppe der enzig gsi, wo-n-es ungrads Mol isch blybe chläbe. Aber we ire Hushaltig ke Vermöge vorhangen ischt u vier Ching um e Tisch hocke, man es settigs nid dick erlyde, der Wage fot de no gradeinischt a gyxe.

Drum isch d’Therese mängisch hinger em Vikter gsi, er söll bimen angere Meischter um Arbit luege oder söll uf eigeti Fuuscht Stören anäh. Was i der Zimmerei vorchöm, syg ihm jo alls chünds un er bruuchti de minger em Wirtshuus z’tälle u brächti sicher vil meh dervo. Em Vikter isch es derfür u derwider gsi. Es het Zyte ggä, wo’s ne sälber düecht het, er sött luegen us däm Verhäich use z’cho. Aber zumene angere Meischter hätt er morgeds u obeds bidütet der wyter Wäg gha. U uf eigeti Rächnig Stören az’näh, ischt ihm z’gwogt vorcho, er het gförchtet, er chönnt de nid gäng Arbit ha. Derzue isch no cho, daß ne sy Muetter gäng albeinischt ufgreiset het.

Sie ischt e chly nen ungfelligi Runggelrüebe gsi, die alti Wagnere, der Theresen ihri Schwigermuetter. Der Ma ischt ere z’früeh gstorbe, u ou süscht isch schi i ihrem Läbe schlächt uf d’Rächnig cho. Es het se gäng düecht, mi schetz seie zweni. Sie het no i ihrnen alte Tagen e große Hunger gha, anerchennt z’wärden u öppis z’gälte. Sie hätt ou no gha Süeßi usz’teile, wi ne rächti Zuckerrüebe. Aber ihri Süeßi het e starchi Eigechuscht gha u ischt liecht i ’s Gäre cho u het si derby verchehrt i Bitterkeit u Süüri. Der Vikter hätt ihre meh söllen ahange weder der Therese u meh uf seie lose. Sie ischt yfersüchtig gsi uf ihri Schwigertochter u het ere der Vikter nid möge gönne. U leider het sie nume zvil Glägeheit gha, ne für seien yz’näh. All Tag, we der Vikter uf e Zimmerplatzg ischt, het er näben ihrem Hüsli düre müesse. U meh weder daß isch guet gsi, het sie ne de gheiße zuehe cho u nid angersch chönne weder nen ufstifle. Gäb sie welle heig oder nid, es ischt ere-n-ato gsi. Was se derzue tribe het, isch nid eigetligi Bosheit gsi, meh en inneri Armuet u Verchehrtheit. I ihrnen Ouge isch nid der Vikter d’schuld gsi, daß er mit syr Hushaltig schier nid het möge gfahre u nid besser vorwärts cho ischt. Nid d’Wagner-Syte het chönne d’schuld sy, d’Schuld het sie alli bi der Therese gsuecht u gäge der Schwigertochter pickt, wi ne bösi Gluggere. We me die alti Wagnere ghört het, isch d’Theresen i ke Schueh yhe guet gsi. D’Therese chönn nid spare, chönn nid yteile, lueg vil zweni zur Sach. Sie heig nid Verstang mit em Ma, wüß nid mit ihm umz’goh u gönn ihm ou gar kes Freudeli. Nüt weder Mängel het sie gha, die armi Therese, u i allne Teilen am lätze Trom zoge.

Am Vikter hingäge het d’Muetter nienen es Fläreli gseh. Ou für syner Fähler het sie gäng öppen e Verspruch gwüßt u nen es schöns Mänteli umghäicht,wo se verdeckt het. Gägen ihn het sie de die Gueti gspilt. Er hätt vo ihre solle meine, e besseri Muetter gäb es uf der ganze Wält oben ekeni. Statt ne vor em Treiche z’warne, het sie-n-ihm no zuegha. I ihrem Gänterli innen isch gäng öppen es Gleseli Brönnts für ihn parat gsi, Süeße, Agmachte, wo guet isch gsi z’treiche. Derige het d’Wagnere für ganz en uschuldigi Sach agluegt. We me re zuegmuetet hätt, sie sött das ungerwäge lo, wär schi um Usrede nid verläge gsi. «Herje, was wett es settigs süeßes Wyberbrönntsli eme Chnebel, wi der Vikter einen ischt, chönne schade! E Zimmerma uberchunnt uf de Stören ume gar allergattig z’schlücke, roui, hässigi Ruschtig, däm tuet doch so nes Gigelagöriwasser oder Glas Wy nüt! Das darf men ihm mit guetem Gwüsse gönne, besser, er chömm nid z’fascht us der Üebig, daß er zletschtamänd gar nüt meh erlyde möcht!»

’s chunnt halt gäng druufab, wi men e Sach weiß z’dräje.

Es Chartespil het bi ihren ou nid gfählt. Sie het doch müesse sorge, daß der Vikter mit syne jüngere Brüedere het chönnen e Jaß mache, ohni daß er i ’s Wirtshuus müesse het. Ou dert düre het sie mit der Therese ’s Heu nid uf der glyche Büni gha. D’Therese het nid welle tole, daß bi ihne deheime gspilt u trouche wärd. Sie het’s nid gärn gseh wäge de Chinge u ds nacht welle Rueuh ha. Aber de het d’Schwigere gspängelet, do gsej me wider, wi sie en yträssierte Chratte syg, wo alls well minischtere u regaschtere. U gsej wider, daß sie em Ma kes Gymmeli Vergnüege gönne mög, em Ma, wo doch gäng sövel bös heig bim Schaffe. Däwäg, jo grad däwäg tüei me ’s Mannevolch i’s Wirtshuus trybe u ne ’s Deheimesy verleide. Nachhär chönn me de der Chopf lo hange u nötli tue, ’s Gält mög niene grecke. Gschyder sy sött men äbe u nid gäng der lätz Finger verbinge.

So het sie gäng öppen e Luus funge, wo sie em Vikter het chönne hinger’sch Ohr setze. I Würkligkeit isch es aber de mit dem fridlige Deheime-Bynangerehöckle u Spile nid wyt här gsi. Dickischt het de der Friden es Loch ubercho u isch nid meh bloß bim Trumpfusspilen uf e Tisch gschlage worde. Oder isch de nid bime gmüetlige Zytvertrib blibe, wo numen es Stüngli zwöi gwährt het. D’Chöpf sy de rot worde u d’Ouge glitzerig. Mängischt het si ’s Spile bis i die chydigi Nacht yhe zoge. De isch es em Vikter bilängerschi zwiderer worde, hei z’goh. Er het gförchtet, jetz tüei de ’s Froueli wider suur dryluegen u balge. U d’Muetter het ne de nid öppe furtbäset un ihm gseit, wo-n-er highöri. Ehnder het sie-n-ihm no es Gliger zwäggmacht, daß er bi ihre het chönnen ubernachte. Im Notfall ischt ihm sogar ’s Heustöckli uf der Büni obe guet gnue gsi, für ne sturme Chopf druffen usz’schlofe, wen er im Wirtshuus zvil het erwütscht gha.

De het deheime d’Therese vergäbe chönnen uf ihn warte u si im Bett vo eir Syten uf die angeri dräje. Vergäbe chönne däiche: Wo ischt er ächt wider ebhanget, u was het er ächt aber wider mi, daß er nid hei chunnt? U de isch ’s Houtchüssi füechts worde. Jo, sie het’s mängisch schwär gha, u mi soll si nid verwungere, we re-n-einischt oder angerischt ou d’Gallen ubergschossen ischt, daß sie ghörig mit em Vikter z’Bode gstellt u usgchehrt het. Daß das allimol im gfelligischten Ougeblick u mit luter polierte Worte gscheh syg, wett i ou nid bhoute. Schließlig wehrt si so ne Frou wi sie cha u ma; ou e Wurm chrümmt si, wen er mit em Schueh trappet wird.

Abbrunge het sie fryli dermit am Vikter weeneli oder nüt. Dä isch nie puckter u ufbigährischer gsi, weder uf so ne Wirtshuus-Stör ahe. I allnen Eggen inne het er no öppis gsuecht, wo-n-er druber hätt chönne balge. Ganz en ulydige Sufimuri ischt er de albe gsi. Der Chopf hätt ihm nid zueggä, der Chlynner z’sy u si z’ungerzieh. A syne Fählere het d’Therese müesse d’schuld sy. So mache’s die wo treiche jo i der Regel: angeri a ’s Brätt gä, für das, wo sie sündige. Sie mahnen ein a dä Charrer, wo nes Heufueder uf äbenem Boden uberräicht u umgläärt het. Nachhär syg er um dä Heuhuuffen ume gstampfet u heig drunger ungere u zringetum ggöiet. Chömeine dür d’Stroß z’loufe u frog ne: «Es isch doch nid öpper drunger cho?» «Das nid», säg der Charrer uhirsche, «i ha nume welle luege, gäb nid öppen e donnersch Bueb umewäg syg, wo me chönnt d’schuld gä.»

D’Therese hätt fryli sölle merke, daß das bim Vikter numen e Schutzplahen isch gsi, wo-n-er mit sys böse Gwüsse het welle decke. Derzue het er schi de ygredt, d’Therese häich alls de Burschten a, u är müeß de wylige hingerab näh. Schließlig wär är de ou no do u am Änd no so wichtig wi das chlynne Gfasel, wo no nüt chönn verdiene u nume müeß gfuetteret u allbott früsch ygrumpfet wärde. Mi dörft de a denen ou albeinisch spare u nid numen a ihm. Es het fasch der Aschyn gmacht, er heig ou e Zug vo syr Muetter, er syg ou yfersüchtig, yfersüchtig uf die eigete Ching. Gäb er würklig Grund gha het derzue, isch schwär z’säge. Es ischt jo bi vilne Froue so u grad bi de guete, müetterlige Froue: We einisch Ching do sy, näh sie für sälbschtverständlig a, daß der Ma heig i ’s hingere Glid z’trätte. Aber lang nid allne Manne chunnt das als sälbschtverständlig vor, nametlig dene nid, wo ihrne Frouen ou i spetere Johre no öppis dernohfroge u d’Liebi no nid völlig erchaltet ischt. U wen i mi nid irre, isch das bim Vikter der Fall gsi, d’Therese het ihm gäng no gfalle. Sie isch trotz de vier Chinge, wo sie gha het, no so rank u schlank gsi wi ne Lidygi. Sie het öppis Gmögigs gha u si mit den eifachschte Chleidere besser chönne sunndige, weder mängi Motschle mit de tüürschte Stoffröcke. Ihres nätte Binäh u ihres agnähme Wäse sy Wärte gsi, wo uber nes hübsches, läärsch Dittigsicht ggange sy. Mi het bi ihre ’s Gfüehl gha, sie syg öpper. Drum man es der Vikter meh gmüejt ha, weder daß er offen erzeigt het, we sie de alben isch trappeti gsi, nid mit ihm het möge rede u nume für d’Ching het Ouge gha.

E Muetter isch schi würklig chly ne hitzigi gsi, eini, wo si de sofort gwehrt het, we’s ihrne Chinge irgetwie het sollen a d’Bei goh. Sogar der Lehrere het sie einisch welle der Marsch mache, wo sie gmeint het, es syg ihrem Meitschi unrächt to worde. U d’Nochberfroue hei’s ou erfahre. Eini het ere du gseit: «Worum hei de Üser mit em Albert nie öppis Ungrads, we sie doch gäng eleini a allem sölli d’schuld sy? Du meinscht ou gar, Dyner heigi kener Fähler!»

Tatsächlig het d’Therese dert düren e schwachi Syte gha. Es ischt wohr gsi, mit em Albert sy die angere Schueler alli guet uscho u hei ne wohl möge lyde. Hingäge mit de jüngere Gschwischtertine het’s scho albeneinischt öppe chly Krach ggä, die sy nüt besser gsi weder die angere.

Aber jetz mueß i wyter erzelle, wi’s mit em Albert ggangen ischt. Syner Lüt u ihri Verhältnis chenne mer jo jetz afen e chly.

Ei Oben isch du d’Theresen i ’s Schuelhuus cho mälde, jetz syg afen e Ruck ggange. Sie syg mit em Albert bim Dokter gsi. U was heig dä gseit? Eitwäder chöm jetz der Albert i ’s Chrankehuus, oder är well nüt meh mit der Bihandlig z’tüe ha. Un jetz heig der Vikter ou der Wille dry ggä. Mit de Chöschte chöme sie fryli töif dry; aber sie heig i der letschte Zyt schön chönne verdiene, u der Vikter heig ou e guete Zymme gha u besser gspart weder süscht. Wen er nid gäng ufgreiset wurd, gieng es längstuck mit ihm, daß sie si nid z’erchlage hätt. Es syg doch de nid, daß er de Chinge nüt dernohfrog. Un jetz welle sie’s emel woge. Es syg höchschti Zyt, daß für en Albert öppis gschej. Nume wäge der Schuel mach es ere Gidanke, u förchti sie, er chöm de wüescht i Hingerlig. Sie heig do es Dokterzügnis, u gäb i de wett so guet sy u derfür sorge, daß er vo der Schuelkumission für die nächschti Zyt dispänsiert wärd. Für wi lang müeß de der Dokter säge.

I ha se tröschtet, wäg em I-Hingerlig-Cho soll sie nid Chummer ha. D’Houptsach syg jetz d’Gsundheit u daß für die gsorget wärd, mit em Lehre mach si de das scho, dorfür syg speter ou no Zyt. We’s de soll nötig wärde, well i em Albert scho nohehälfe, ohni daß es öppis choschte söll. Vorläufig well ihm afe Büecher mitgä, daß er mit em Läse nid ganz us der Üebig chöm u öppis heig für d’Churzwyl. U wen er d’Ougen u d’Ohren offe heig, chönn er im Chrankehuus ou mängergattig lehre u Sache, wo äbeso wichtig sygi wi das, wo uf em Schuelplan stang. Erläbe gang uber bloßes Studiere.

Die Streckkur im Chrankehuus isch druufahe würklig z’stang cho u het si meh weder es Halbjohr usezoge. Aber völlig i d’Gredi bringe het si die chrummi Wirbelsüüle nümme lo. Offebar isch es dermit scho z’wyt ggange gsi, u mi het müesse froh sy, daß es emel dermit nid böset het. Uf all Fäll het der Albert jetz besser gwüßt, was ihm guet tüei, u was er soll ungerwäge lo. U syner Eltere hei der Troscht gha, sie heigi an ihn gwängt, was ne syg mügli gsi.

Im Winter isch der Albert wider i d’Schuel yträtte. Natürlig het er mängs chly vergässe gha. Aber dermit ischt er nid der enzig gsi. D’Summerschuel mueß uf em Land gwöhnli chly hingerab näh, bsungersch näbenusse, wo me gäng schier zweni Lüt het für zum Wärche. Do müesse d’Bueben im Summer früech ufstoh u ghörig apacke. Gäb sie i d’Schuel chöi, müesse sie hälfe grase, stalle u mit der Milch i d’Chäshütte. We sie i d’Schuelstuben yhe trappe, hei die meischte von ne schon es halbs Tagwärch hinger ne u sy müed u schlampig. We der Ungerricht nid ganz läbig geit, fot es nen a d’Ouge zuezieh u se schläfere. Im Heuet u i der Ärn wird ou vil verschwitzt. Die körperligi Asträngig drückt alls Geischtige völlig i Eggen use. U do, wo der Moschtgutter flyßig zringetum geit, wird ou mängs wäggschwemmt. Angersch geit i de länge Herbschtferie bim Hüeterfüür i Rouch uuf u rüdelet mit de Härdöpflen i Chrummen ahe. Aber das isch ke unersetzlige Schade. We die Bürschtli afangs Novämber zur Winterschuel aträtte, sy sie früsch u glöiet, u ihres Öpfelbrügeli im Chopf obe ischt abgruumt u ygrichtet für früschi Frucht druuf. Sie möge wider lehre u hei Freud dranne, u drum bringt me se-n-afangs Winter i vierzähe Tage wyter, weder gäge Hustage zue i dreine Wuche. Fryli mueß der Lehrer i mängem hingervür u die alte Fundamänt verstärke. Mi verwungeret si mängisch, daß i der Schuel nid meh glehrt wird, vergißt aber derby, daß es Sache git, wo me weiß Gott wi mängisch druber mueß, bis sie unuuslöschlig u unverlierbar im Hirni ygchritzet sy, nametlig bi de Schwechere. Nume wird si e gschyde Lehrer hüete, gäng der glych Wäg yz’schlo, für derzue z’cho. Er wird früsch Zuegäng sueche, daß si Oug un Ohr ungerwägs a Neuem chöi ergötze u daß nid bloß ’s Alte mueß drösche u gmülleret wärde.

Bim Albert ischt apartigs Trülle nid nötig gsi. Er het liecht ufgfasset u isch den angere gradeinisch wider nohe gsi. Im Läsen u Verständnis het er mächtigi Fortschritte gmacht gha, u die vili Üebig im Läse het nen ou im Usdruck vo synen eigete Gidanke gfürderet. Aber wichtiger weder das isch mer gsi, z’erfahre, daß er a möntschliger Ryffi allnen angere wyt voruus syg. Us synen Ufsätze, synen Antworte u sym ganze Verhalte isch mer das gäng wider früsch ufgfalle. Do drinne het ne sys Lyde wyter brunge, weder daß es der Schuel wär mügli gsi. Mit Nachhülfstunge ha ne drum verschonet. Passeti Arbit u Biwegig im Freie het ihm besser to weder’sch Chrummhocken uber Buech u Heft.

U Glägeheit zu deriger Arbit het si im Früehlig druuf liecht funge. Der Theresen ihre Vatter ischt en alte Chlynbuur gsi u eine vom rächte Schrot u Chorn. Bi däm isch z’tüe gnue gsi für en Albert. Der Großvatter het ne gärn gseh cho, u der Albert isch gärn ggange. Dert ischt e gsüngi Läbesluft gsi für ne junge Bueb. I gloube, dert syg em Albert der heiterischt Glücksstärnen ufggange, wo uber syr ganze Jugetzyt glüüchtet het. Wen er vom Großätti het dörfe schryben oder erzelle, ischt er warme worde u het fasch nid chönnen ufhöre. Bim Großvatter isch es heimelig gsi, do isch es em Albert wohl worde. Alls het sy g’ordnete Verlouf gno u sys schöne Mäß u Zil gha. ’s Schaffe isch zure Luscht worde, wil nie uvernünftig isch gschundten u ghunget worde. Der Großvatter het mit ganzer Seel drinne gläbt, aber schi nid dervo lo tribeliere u erängschtige u si nid lo verfüehren, öppis nume liederlig z’mache. Alli Dingeli sy z’Ehre zoge worde u gschetzt als gueti Gottesgab, aber ohni daß me drannen isch blybe hange, ohni daß men em Gyttüüfel i d’Chlaue gfallen ischt. Was me het nötig gha, het me si dörfe gönne.

Bim Großvatter ischt ou em Albert ’s Wärche zure Freud worde u ’s Ordligtue u Bravsy zu öppisem, wo-n-ihm lieb worden ischt, wo-n-er süscht nümme hätt möge läbe. Dert düre het er Würze gschlage, wo bis zum Grundwasser vo der Seel ahe drunge sy u dert Saft u Chraft ufgsoge hei, daß speter rychi Bluescht u Frucht het druus chönne wärde. Der Großvatter mit syr mildte, ruehigen Art u mit syr gfellige Hang, das isch der rächt Schumeischter gsi für en Albert, dä het ihm’s alletwägen ato gha. Fascht e chly wi ne Häxemeischter ischt er dem Büebel vorcho, aber wi ne Häxemeischter vo der fründtlige, bhülflige Sorte, wo Macht u Chraft het uber alls, daß es ihm willig eggäge cho u diene mueß.

Em Albert het ’s Roß mängischt wild to, hingeruuf gschlängget u wellen ertrünne. Wi-n-es em Großvatter i d’Häng cho ischt, het es si züpft un ihm der Chopf zuetroulig am Ermelschilee gribe. We’s der Albert het wellen usgschirre un ihm der Chomet abstreipfe, het’s ne schier allimol zersch chly für ne Narr gha u der Chopf ufgschnellt, daß er nid mög uehe grecke. Aber em Großvatter het es nen uf en erschte Grif ggä. We der Großvatter z’achergfahre het, isch es gsi, wi we ei Fuhre zu der angere sieg: Grad eso gfallt’s mer, däwäg ligen i gärn, es freut ein doch gäng, we men e gueti Gattig macht! Bim Dängele ischt ihm ’s Sägesseblatt uf de Chnöie gläge wi uf eme sametige Chüssi u d’Schnyden uber e schmale Dangelrügge glüffe, wie we das für seie der schönscht Spaziergang u an es Abrütsche gar nid z’däiche wär. U der Hammer isch so glychmäßig u träf ufgfalle, daß d’Dängeli nid ’s gringschte Rißli oder Zängli ubercho het. Wo der Albert het lehre mäje, ischt ihm der Sägessespitz allbott i Bode gfahren oder i d’Chnüttelschmähle-Würzestöck yhe. Herjeses, wi het dä Bueb müsse schwitzen ab däm Gwaxere, u ’s Milzischnyde het ne ploget, es het ne düecht, der Lyb well ihm mittsdüren abenangere. De het der Großvater fründtlig glächlet: «Mäje, mäje, Albert, nid Büchsesteine vüre grüble, du tuescht nume z’unerchannt dryschieße! Nid fislen u schutzgatteren u chraften u gwalte! Schön achtsam u glychmäßig zieh u d’Hamme zuehe lo, nid bloß mit em Spitz fächte!» U de het er ihm de zeigt wie, u em Großvatter sys Mäje het usgseh wi Sunndigha. «Lue, es heißt bi aller Arbit: Gryfsch du mi a, wi-n-es si ghört, so loufen i der, wi-n-es si ghört! Das wott alls glehrt sy, es chunnt nid vergäbe u chunnt nid vo sälber!»

Für e Großvatter ischt ou es Wärchzüüg, es Ähri oder e Härdmutte nüt Totnigs gsi, mit allem ischt er sorgsam umggange. Un es het ganz dernoh usgseh, wi we si das gspürti, ne gärn hätti un ihm derfür ou öppis möchti zum Gfalle tue. I der Ärn het er em Albert zeigt, wi me müeß nohelege. Derby hei si die Buschele Hälm i syner Arme drückt, bi de Storze lo veräbnen u an e Zatte spreite, wi we ne das grad ’s Liebschte wär, wo ne chönnt gscheh u sie drum sälber ou täti hälfe. Es het ein a die Art gmahnet, wi ne Muetter ihrem Chingli ’s Bettli zwägmacht, daß es emel de guet chönn schlofe. Der Albert het meh weder einisch gsüüfzget: «Ach, wen i ’s numen ou so chönnt!» Der Großvatter het ne tröschtet: «Nume Gidult ha u awänge, es chunnt de scho! Het’s der nid scho vil besseret, u geit’s der nid scho ringer weder afangs? Nume bi allem Wärche mit Liebi derby sy, de gspürt men erscht, was für ne Säge drin lyt!» Er het nid balget, we em Albert öppis vergroten ischt un ihm gäng früsche Muet gmacht u Arbit zuegha, wo-n-er schi mit het chönne meine. U i der Burerei git’s jo für ne Bueb, wo ’s öppis mit ihm ischt, Glägeheite für chlynni Heldetate, eini no der angere: Lehre mäje, lehre mälche, lehre fahre, lehren uf eme Roß ryte, lehren es Heu- oder Garbefueder lade u no meh dergattigs, Glägeheite, für ne feschte Boden unger d’Füeß z’ubercho, Glägeheite, d’Chraft chönne z’üebe u mache z’wachse u dermit es Zuetroue zu ein sälber z’pflanze. Obeds u morgeds het der Albert dörfe mit em Roß d’Milch i d’Chäserei füehre. Hättit ne sölle gseh, wi-n-er derby der Chopf het ufgha! Wi ne halbe Draguner ischt er schi vorcho uf sym Gferggli obe! Us syne Ferie het er ou gäng e schöne Sparbatze heibrunge.

Ou vom Vatter het der Albert mängergattig chönne lehre wärche. Aber Viktersch Art u em Großvatter syni sy nid die glychi gsi. Ou der Vikter het sy Wärchzüüg mit ere Gschickligkeit wüsse z’bruuche wi nid gschwing eine. Aber wen ihm öppis schreeg drycho ischt, e Nagel nid het welle loufe oder ihm e Lücken us eme Biel gfallen ischt, het er das nid chönne glasse hinäh wi der Großvatter. Sofort het,’s nen i de Füüschte gjuckt un ihm d’Stirne zsämezoge. Vüra ischt ihm den e «Satan!» usen ertrunne oder e Fluech. Hüüffig het er e verdrießlige, mürrische Luun gha. U ischt ihm öppis quer uber e Wäg gläge, so het es den e Fueßstupf ubercho u müesse ’s Flüüge lehre. Die schöni, rüejigi Heiterkeit vom Großvatter het ihm gfählt. Der Großvatter ischt innerlig abgklärt u im Glychgwicht gsi, der Vatter erscht no i der Gäärig. Der Großvatter het Möntsch u Tier u alli Ärdesach mit eme heitere, güetige Wohlgfallen agluegt. Em Vikter isch mängisch vorcho, der Tüüfel heig d’Finger i allem inne, un es gang uf der Wält obe längstuck, wi’s däm am baaschte gfall.

Der Albert het sy Vatter mängisch biwunderet, wen er gseh het, wi flingg u gschickt er schaffe cha. Aber we de albe dä Vatter am Obe nid heicho ischt u deheimen alli vergäben uf ihn gwartet hei, het es dem Bueb herter wehto, weder daß er erzeigt het. I ha ne verschideni Mol gseh, wi-n-er mit troschtlosem Gsicht am Husegge gstangen ischt un i d’Nacht use gstuunet het u mer my Sach derby däicht. Nid daß er einischt öppis dervo gseit hätt. Aber mi het ihm liecht chönnen amerke, wi-n-es ne drückt u müejt. Am Großvatter sy kener settig Fläre ghanget, vor däm het men i allne Teile chönne Respäkt ha. Ungermitts het er ou öppe sys Zwöierli trouche, aber dermit het es ’s de gha, ’s Wirtshuus het ne nid vil gchoschtet.

Mit em lyblige Schade vom Albert isch es derwyle gottlob nid schlimmer worde, u i der Schuel isch es ou guet ggange. Der Albert het geischtigs Wachstum zeigt bis zur letschte Schuelstung. Großi Freud het ihm ’s Zeichne gmacht, u ou i der Gsundheitslehr ischt er yfrig derby gsi. I dene Stunge sy mer ou uf die alkoholische Gitränk u uf ’s Treiche z’rede cho. U uf die Schäde, wo druus etstöh. Das ischt e Stoff, wo nid liecht isch z’bihandle, we me Ching vo Gwohnheits- oder Glägeheitstrinkeren i der Klaß het. Es manglet Sorghas, daß d’Ching nid öppe der Ydruck uberchöme, mi well se gäge d’Elteren ufhetze, u die Alte dörfe nid meine, mi well ne d’Liebi vo de Chingen etzieh. I ha mer so ghulfe, daß i vorsichtig ha afo erzelle, wi men erscht i de letschte vierzg, füfzg Johre zgrächtem heig chönnen erforsche, was mit em Alkohol syg. Wo ihrer Elteren i d’Schuel ggange sygi, heig me das no nid so rächt gwüßt u se drum nid rächt chönnen ufklären u warne. Fryli syg me scho denn nid im Zwyfel gsi, daß es unmäßigs Treiche schädlig syg; aber dernäbe heig men em Alkohol Tugete zuegschribe, wo-n-er gar nie gha heig. Duzme heig me no gmeint, we eine gsung u starch wärde well, müeß er rächt vil Fleisch ässe u flyßig es Glas guete Wy treiche. D’Dökter sälber heigi die Meinig verbreitet u de Chranknen u Schwache ganz Guttere voll Goniagg u alte Wy verordnet. Drum syg es nid zum Verwungere, wen es ou no hütt vil Lüt gäb, wo meini, was die geischtige Gitränk für ne Guetsach sygi u meini, ohni die chönn men abselut nid läbe. Aber hütt wüß men jetze, daß der Alkohol Tuusigen u aber Tuusige ihres Glück u ihri Gsundheit zerstört heig. Mi soll i de Hushaltige noheluege u i de Armehüsere, Chrankespitälere, Irrenanstalte u Zuchthüsere nohefroge, dert erfahr me de, wi vil Eländ er tüei astifte. Drum dörf me die junge Lüt nümmen ungwarnet lo i ’s Läben use trätte. Mi well se dermit aleite, sälber d’Ougen ufz’tue u z’biobachte. Ganz sicher wärde sie de gseh, welewäg me gsünger, zfridener u glückliger dür’sch Läbe chöm, we me si em Treichen ergäb, oder we me si vor em Alkohol in acht nähm.

So ha ne gluegt Brügge z’boue zure besseren Ysicht, ohni ne ihri Eltere z’vernütige. U bim Albert isch es mer glunge. Er isch mit ere Freud u eren Ufmerksamkeit derby gsi, daß i ha dörfe sicher sy, er heig mi verstange.

Für en Albert het es si jetze gfrogt: Was für ne Bruef ergryffe? Was stöh mir für Mügligkeiten offe? An es asträngets Handterch, wo großi Chraft u chächi Gsundheit erforderet, het är nid dörfe däiche. Un es großes Lehrgält hei syner Eltere nid vermöge für ihn z’zale. Am liebschte wär er Schryner worde, het aber nid gwüßt, gäb er gwachsne u starche gnue syg derfür. Der Vikter het erachtet, für ne Wärchstatt, wo ghörig mit Maschine verseh wär, sött’s möge glänge, i der Schrynerei gäb’s jo ou vil Fynarbit. Landwirtschaft hätt em Albert ou zuegseit; nume ischt er derfür wohl bringe gsi. U de het er grächnet, er chäm als Schryner wyter weder als Burechnächt u hätt emel de gschärmeti Arbit.

Wi’s de mängisch chunnt, ischt ihm du no ganz unerwartet e Tür ufggange. E Verwandte vo der Therese het im Baselbiet nide e gangbari Schrynerei bitribe u ischt yverstange gsi, mit em Albert e Probierer z’mache. Aber er het es Lehrgält verlangt, u d’Muetter het nid gwüßt, wo das härnäh. Ungerwyle het nämlig der Vikter Meischter gwächslet gha u wär mit em Tuusch zfride gsi, we ne der früsch Meischter hätt chönne zale. Aber dä het si uberboue gha u isch sälber bös i de Hose gstange. Vikter hätt e schöne Bitrag gha z’zieh, aber nume hie u do en Abzalig chönnen ubercho. Die Abzalige u das, wo d’Therese verdienet het, hei chuum glängt, für d’Hushaltig dürez’bringe.

I ha du derfür gsorget, daß d’Gmein e Zueschuß biwilliget het. So ischt ou das Hindernis us em Wäg gruumt gsi, u der Albert het sy Schrynerlehr chönnen aträtte. Sy Meischter ischt e Blauchrüzler gsi, en energische, tüechtige Bruefsma u guete Charakter. Was der Albert i der Schuel ghört het, isch dert wyter usboue worde. Der Meischter het nen i sy Familien ufgno u guet unger Ufsicht gha. Er isch sträng gsi gäge syne Lehrbuebe u het vil von ne verlangt. D’Theresen isch schwär i Sorge gsi, gäb de der Albert däm allem gwachse syg u mit mög gfahre. Aber sie het vom Albert gradeinisch Nachricht ubercho, sie soll nid Chummer ha. Awänge müeß er fryli hert, aber es gang u syg zum Ushalte. Der Meischter syg ordlig mit ihm, tüei ne guet brichte u heig gseit, er chönn blybe. Uf das ahe het’s der Muetter gwohlet. Sie het em Albert ou flyßig gschribe u Guets chönne mälde. Der Vatter gang flyßig uf d’Arbit u blyb vilmeh deheime weder früeher. Sit er nümme gäng bi syr Muetter vorby chöm u nümme vo dere-n-ufgreiset wärd, gang’s alletwäge besser. Sie deheime däichi vil a Albert u brichti fascht all Tag von ihm. U we sie’s mögi zwägbringe, welle sie ne de im Herbscht cho bsueche u luege, wi-n-er zwäg syg u gäb der Meischter mit ihm zfride syg. Un er soll doch rächt gäng flyßig schrybe, we’s ou numen es Chärtli syg, mach es allnen e großi Freud.

D’Wuche druuf isch der Bscheid cho, der Albert freu si härzlig uf ihre Bsuech. U der Meischter sölle sie nume froge, gäb er mit ihm zfride syg. Är, der Albert, gloub nid, wo-n-er das z’schüühe heig. Zum Schrybe blyb ihm allerdings nid vil Zyt. Zwe Obe müeß er i Schryner-Fachkurs, u zwüschyhe heig er Ufgabe derfür z’mache. Ou gang er gärn albeinisch mit der Familie vom Meischter i Blauchrüzverein, dert gäb es gäng allergattig z’lehren u z’erläbe. Er syg sälber ou i Verein yträtte, der Meischter heig nen agsträngt derzue u zal ihm der Monetsbytrag. Un es tüei ihm gfalle. Im Verein heig er Kamerade funge, wo-n-es ne freu, mit ne z’verchehre u hie u do ame Sunndi en Usflug mit ne z’mache. Es sy gwöhnli nume churzi Briefli gsi, wo der Albert gschribe het; aber sie hei mit weni Worte vil gseit u der Muetter zeigt, daß ihm der Jung guet druffe syg u alletwäge vorwärts chöm.

Ungerwylen isch der Herbscht agrückt. Vikter u d’Therese hei ihre Bsuech chönne mache; ’s Reisgält hei sie fryli mit Gnuetue müessen erraggere. Aber sie hei’s emel zsämebrunge u si großartig uf die Reis gfreut.

Sobal sie mit em Meischter sy unger sächs Ouge gsi, hei sie ne gfrogt, wi’s gang u wi-n-er mit em Albert zfride syg. Der Meischter het glächlet: «Dihr hättit säuft vor em Albert dörfe froge. I chan ech ganz gueti Uskunft gä. Sit meh weder zwänzg Johre nimen i jede Früehlig e Lehrbueb oder zwee a. Un es sy meischtes gattlig Bürschtle gsi, wo-n-i ha chönne bruuche. Aber e bessere weder der Albert han i no kene gha. I säge das nid der Verwandtschaft wäge oder für ech z’schmychle: es isch würklig eso. Vo allne Lehrbuebe, wo-n-i afe ha gha, isch der Albert unstrytig der bescht. I mueß mi mängisch fasch sälber uber ihn verwungere, u wen es so wyter geit, wärdit dr Freud an ihm erläbe. Er het ganz en eigeti Art: D’Arbit wachst ihm vo sälber i d’Hang u wider druus, wi-n-i’s no bi kem Afänger gseh ha. Jedes Brättli, Lyschtli oder Stückli Furnier ischt ihm öppis Wärtvolls. Er geit mit um, wi we’s läbig u verletzlig wär u m’es drum mit Liebi u Sorgfalt müeßt agryffe. U derby ischt er de nid öppen e Tröler oder Ggäggeler, es rückt ihm trotzdäm. U wil er alls guet aluegt u uberdäicht, chunnt’s ihm ou guet use. So grotet’s numen ere Hang, wo gspürt, was sie schaffet, ere Hang, wo mit em Härz u mit de Gidanke verwachsen ischt u vo innen use gleitet wird.»

Wo der Meischter so brichtet het, isch der Therese ’s Wasser i d’Ouge gschosse, u sie het si nid mögen uberha, z’säge: «Das het er vom Großvatter, das isch ganz däm sy Art z’schaffe.»

«U ischt en Art», fahrt der Meischter wyter, «en Art, wo me hütt dopplet mueß schetze, hütt, wo d’Möntsche bilängerschi meh i d’Gfahr chöme, si uf d’Maschine z’verlo u sälber bloßi Maschine z’wärde. Das ischt, was der Albert vor allnen angeren uszeichnet: Er ischt wyt uber syner Johr uus verständig, du chaisch mit ihm rede, er begryft di u folget der. Zu allem, was i von ihm verlange, het er guete Wille u lot nid lugg, bis er der Sach uber e Stäcken y cho ischt. Er mueß innerlig vil verwärchet ha, süscht wär er nid dä, wo-n-er scho jetzen ischt!»

Der Theresen ihres Härz ischt im Glück gschwumme, wo sie dä Bricht verno het. Sie het em Meischter härzlig danket für alls Guete, wo-n-er em Albert to heig u ganz gstrahlet. Der Vikter het nid vil gseit, er isch chly verlägene gsi, u ’s het usgseh, wi we’s ihm nid düruse wohl wär i syr Hut. Erscht, wo se der Meischter i d’Wärchstatt u i ’s Magazin gfüehrt u ne die fertige Möbel u die ganzi Yrichtig zeigt het, ischt er du uftouet u läbiger worde. Uf Schritt u Tritt isch gsi z’erchenne, daß der Bitrieb stramm gleitet wird, u daß der Meischter e Ma ischt, wo d’Hang am Arm het u ’s Gschäft versteit, wi’s der Vikter eme Blauchrüzler nie zuetrouet hätt.

Dernoh het der Albert de Eltere dörfe sys Schlofzimmerli zeige; d’Muetter chönn de luege, gäb er Ornig heig u ordlig bettet, het der Meischter glächlet. U we sie de zsäme brichtet heigi, soll se der Albert chly desumefüehre u ne d’Umgäget erkläre, er heig jetz hütt frei. Aber am zwölfi solle sie de ume do sy zum Mittagässe.

«Un jetz, was het der Meischter gsproche?» het der Albert gfrogt, wo sie sy eleini gsi, un es ischt ihm chly ne Schalk hinger i den Ouge ghocket.

«Grüehmt het er di, hert grüehmt! Fahr nume so zue! Jetz man i de ou wider awänge!» het d’Muetter g’antwortet u ne lieb mit den Ouge gstrychlet. Dernoh het sie-n-ihm der Chrom uspackt: es Barchethemmli, warm Winterstrümpf, e Tafele Schoggola un es chlyns Seckli voll Haselnuß, wo die jüngere Gschwischterti für e große Brueder hei zsämegläse gha. U der Großvatter well ihm den es Chischtli voll Öpfel schicke, daß er am Oben öppis heig z’chnäschle, wen er i ’s Bett gang. Dernoh sy sie i ’s Brichten yhe cho, was deheimen u i de Nochberhüsere vorggange syg, u der Halbetag isch ne wi im Schnuuß vorby. Nomittag isch no ne gmeinsame Spaziergang draghanget, u scho früech, vil z’früech, hei der Vikter u d’Theresen umen uf e Zug müesse. Es het der Albert chly hert gha, von nen Abschid z’näh; aber er het si tröschtet, z’Wiehnecht überchöm er de es paar Tag Ferie, u denn gsej er sche de wider.

Vom sälbe Tag a isch mit em Vikter e Änderig vorggange. Gäng wider het er müessen a sy Bueb däiche. U die Wort, wo der Meischter em Albert nohgrüehmt het, hei in ihm gwärchet u ne nümme verlo. Sie hei e stilli, heimligi Macht uber ihn gwunne, hei nen agstrahlet u erwärmt, aber nen ou glüpft u gmüpft u gstoße. Isch es nid schön, eme settige guete, sträbsame Bueb der Vatter z’sy? Cha me nid mächtig stolz sy uf so eine, wen er scho chly es Buggeli het? Aber... aber mueß si de e Vatter näbe so eim nid ou i d’Höhi strecke, innerlig, meinen i? Wär es nid uber die Maße truurig, we me müeßt säge: Der Jung ischt rächt, wen er scho numen es brings Bürschteli ischt, i däm läbt e Chraft zum Guete, wo-n-ihm uber alli Gräben u Züün ubere hilft un ihm alli rächte Lüt zu Fründe macht... aber der Vatter, dä gsung, bäumig Kärli, isch trotz syr Intelligänz u Gschickligkeit numen e Windfahne, wo fländeret u flöitet, wi der Luft grad zieht. Arme het et fryli starche un e Rügge, wo die schwerschte Hölzer träge ma; aber sy Willen isch z’zytewys erbärmlig glumpelig u schwach, a sittliger Chraft u Zilsträbigkeit ischt ihm der Jung himelwyt uberläge. Mueß das e Vatter, wen er es Ehrgfüehl het, nid packen u erhudle u ne verfolgen u stüpfe Tag u Nacht? Un es Ehrgfüehl het der Vikter gha, fryli mängischt es mißleitets, wo am lätzen Ort ygsetzt het, aber es läbigs, chutzeligs. Aber dä Rung isch es nid um ene Bagatällsach ggange. Drum het es in ihm gwurmseret u gworget, er ischt inwändig heiße worde, wi ne früsch gfulleten Ämdstock. Merke het er das fryli nid lo, nume ganz heimligs het es so in ihm gmottet. Nid emol der Therese het er e Düt ggä, was ne innerlig tüei bischäftige. U gfelligerwys het sie ou nüt an ihm grupft u gstüpft, süscht hätt de liecht chönne der Trotz erwache u alls i Frog stelle.

Sie het alle Grund gha, mit em Vikter zfride z’sy. All Tag ischt er uf d’Arbit ggange u am Obe rächtzytig heicho. Dickischt het er sogar no deheimen öppis möge mache: es Hüehnnertrögli usmeißle, par Trümeli Holz spalte, es Hüüffli Escht hacke, wo die Bürschtli hei zsämetreit gha, es Sitzbänkli zimmere, daß me, we’s frein syg, am Oben oder Sunndi chönn zsämehöcklen u uber Land luege. All das Verchlemmte, Verdräjte, Trüeben u Widerwärtige, wo früeher alben ame Jaß-Oben oder Wirtshuushock ghanget ischt, het ne sälte meh ploget. Zum Tublen u Muugge isch gar nümmen Alaß gsi, mi het mitenangere chönne u möge brichte. D’Therese het nümmen Ursach gha, es ufründtligs Gsicht z’mache, mi isch wohl gsi derby wi vorhär sälte.

Numen eis isch schlimm gsi: daß der Vikter sy Lohn nid het chönnen ubercho. Uf d’Lengi het das nümme so chönne wytergoh.

Jetz isch der Vikter einischt ame Samschtizmittag nid heicho wi süscht, u der Therese het scho ’s Härz gchlopfet. Sie het gwüßt, daß ame Samschtinomittag nid gschaffet wird u Chummer gha, es chönnt em Vikter wider einisch der Ermel yhe gno ha, daß er im Wirtshuus ebhanget syg. Sie ischt ire grüüsligen Urueuh inne gsi u het allbott zum Pfäischter usgluegt, gäb er nid chöm u heimligs gsüüfzget, jetz wärdi die guete Tage vorubere sy.

Ändtlig, gägen Oben, ischt er cho u gottlob ganz nüechter. Un jetz ischt ihm der Chnopf ufggange, u het er syner Charten abdeckt: Der Meischter heig ne wider nid chönne zale, un jetz heig er ihm abgseit u syg um ene früsche Platzg uus. I Zuekunft schaffin er de bi däm u däm. Jä, gäb er de vergässe heig, daß das ou e Blauchrüzler syg, wi em Albert sy Meischter? Nei, das heig er nid vergässe, het er glächlet; aber we’s der Albert bi so eim mög usghalte, wärd är’sch wohl ou möge verbringe. Mi chöm mängisch zuren angere Meinig, weder daß me früeher heig gha. Wenn är de Blauchrüzlere sövel weni täti troue, hätt er de hütt nid ungerschribe u wär sälber ou eine worde. — Jetz isch der Schutz use gsi u der Ougeblick do, wo si der Vikter scho so lang druuf het gfreut, u d’Therese het exakt so rundi Äuger gmacht wi-n-er schi het vorgstellt gha.

«Waaas... du hescht ungerschribe?»

«Eh, hätt i öppe nid sölle? We’s der Jung ma ushalten ohni Geischtigs, worum sött i de das nid ou zwägbringe? Sövel der Leider sy weder är u mi müesse schäme vor ihm, nei, das man i nid. Er mueß mer de nid einisch chönne vürha, we öppis mit mir wär gsi, wäri mir angersch zwäg! Mir hei süsch no gnue Ybrochets für die nächschti Zyt, we me ke Lohn uberchunnt für sys Schaffe. I wott nid säge, daß i nie ke Tropf meh well treiche. Aber emel afe so lang der Albert i der Lehr ischt u die chlynnere Burscht no nid nohe, mueß es süscht goh. Das ischt es Wort, u do derby blybt’s!»

Landlüt hei nid der Huuffen uf narochtig tue u erärvele; aber dä Rung ischt ihm d’Therese doch a Hals ghanget. Sie ischt ime freudige Chlupf inne gsi, es het se höch ufgha, sie het fasch nid Wort funge.

«Eh, wi wär das es Glück! Eh, wi wärisch du e Liebe! Schönersch wünscht i mer nüt u wett der alls z’Liebi tue, was i nume chönnt u nie meh chlage u nie meh balge!»

«Nie meh chlagen u nie meh balgen isch grad e chly vil versproche», gspasset der Vikter, u ’s het nen erlächeret, «das chönnt der de no meh z’tüe gä weder mir ’s Nüt-Treiche!»

«Du hescht rächt, i will ’s Muul nid z’voll näh! Aber das will i der verspräche, i well gäge der guet sy, was mer mügli ischt. Du sollisch nid vergäben es Opfer bringe u söllisch di nid müesse greuig wärde. Was der guet Wille verma, gseh mer am Albert. A ihn tue mi mahne, wen i mi sött vergässe!»

Es ischt em Vikter zguet cho, het er a sym früsche Meischter feschte Rügge gha. Liecht dernoh uf eme Zimmerplatzg wär es ihm schwärer worde, sy guete Vorsatz dürez’füehre. Es git gäng no dere schlächte Kärline, wo’s ne Freud macht, we sie eine chöi verfüehre, wil sie’s nid möi erlyde, daß en angere brever u charakterfeschter ischt weder sie sälber, settig wo ke Rueuh hei, bis sie so eine wider zu ihnen i Dräck ahe gschrisse hei. Aber bi sym neue Meischter wär so öppis nid aggange. Dert het müessen Ornig gha wärde, we eine nid het welle risgiere der Loufpaß z’ubercho. Drum isch es em Vikter liechter worde, dürez’houe, weder daß er schi het vorgstellt gha. U gradeinisch het er gmerkt, daß er däwäg vil wöhler ischt weder vorhär.

Jetz het er nie meh müesse vorahe luege, wen er heicho ischt. Er het si wohl dörfe zeige vor syr Frou u syne Chinge u het ubercho z’gspüre, wi vil meh daß alli uf ihm hei. Es isch ganz es angersch Läbe gsi weder früeher, vil ’s gfreuter u glückliger. Bsungersch wohl het ihm to, wi-n-ihm jetz der Albert aghanget ischt, ihm Briefli gschribe u Büechli zum Läse gschickt het. Jetz het er schi nümme niderdrückten u verschochne vom Vatter dännedräjt. Der Fläcke, wo ne früeher alben abgstoßen u dännetribe het, ischt usglöscht gsi; der Suhn het mit Rächt uf e Vatter chönne stolz sy.

So isch Vierteljohr um Vierteljohr umeggange, bis em Albert sy Lehrzyt fertig gsi ischt. Der Vikter het sys Wort ghalte, u d’Gfahr isch nümme groß gsi, daß er no einischt i sy alte Fähler zrugg fall. Scho wäg em Albert hätt er das nümmen uber’sch Härz brunge. Dä het si währet der Zyt ou gmacht, daß syner Lüt deheime hei chönne Freud ha an ihm. E n-jederi Glägeheit het er bim Schopf ergriffe, wo-n-er öppis het chönne lehre u isch mit Lyb u Seel bi sym Bruef gsi. Drum het er ohni Härzchlopfe dörfe zur Lehrlingsprüefig aträtte.

Der Zuefall het welle, daß i grad um sälbi Zyt uf Basel ahe müesse ha. U bi däm Alaß han i du ou em Albert u sym Meischter es Bsüechli abgstattet, wil mi dä Ma inträssiert het. U der Meischter sälber het mer du erzellt, wi der Albert bi der Prüefig abgschnitte heig u wi-n-es bi der Diplom-Usteilig wärklig här u zue ggange syg: «Natürlig het der Presidänt vo der Prüefigskumission zerscht e Red gha druber, was si bi däm Exame Erfreuligs u Unerfreuligs zeigt heig, u was no für Mängel sötti behobe wärde, u het’s a Ermahnige u guete Ratschleege nid lo fähle. Dernoh hei sie d’Diplom ubercho, u isch d’Rangornig feschtgstellt worde. U was het’s do gheiße: Im erschte Rang mit de beschte Note vo allne, wo d’Prüefig bstange hei: Albert Wagner.

Alls blybt still! Kes ‹Hie!› oder ‹Do!› ertönt! Kes Bei rüehrt si, für das Diplom i Epfang z’näh. Alli luege, wo dä Albert Wagner härchöm.

‹Jä, wo het denn das?› frogt der Presidänt. ‹Isch dä jung Ma nid anwäsend?›

Fryli, der Albert Wagner isch do gsi. Aber synen Ohre het er nid trouet, dä guet Albert. E Chlupf isch dür ihn gfahre, daß er ganz verdatterete däicht het: Das cha doch nid mi agoh! Drum ischt er am Stuehl blybe chläbe wi nes Ankebälleli i der Ougschtehitz am Täller.

No einisch setzt der Presidänt a u rüeft: ‹Im erschte Rang mit Uszeichnung u emen Ehreprys: Albert Wagner!›

Jetz stangen i uuf u winken yfrig: ‹Di geit’s a, Albert! Was ischt jetz ou mit der? Stang doch uuf u mäld di!›

‹Jä, isch de würklig...› stagglet der Albert, steit uuf u wird zündtrote. Alli luege sie uf ihn, die stadisch ygrumpfte junge Here mit de Stehchräge u ufgstrüüßte Hoormähne. Kem von ne wär z’Sinn cho, daß das bischeidene Bürschteli mit em yzogenen Äcke ihnen allne vora chäm u der Erscht wurd.

‹Jä, worum chöme Sie denn nid sofort, we me Sie ufrüeft?› frogt der Presidänt, meh verwungeret weder ime scharpfe Ton.

‹Es isch mer leid... Aber i ha nid gmeint, daß es mi chönn agoh u däicht, es müeß no en angeren Albert Wagner do sy.›

‹So, so!› lachet der Presidänt, ‹das paßt zum übrige! So bischeide sind i der Regel bloß die, wo öppis leischte. Aber es isch würklig numen ei Albert Wagner da, und dä het so famos g’arbeitet, daß ihm d’Kumission näb em Diplom no e Premie vo dryßig Franke zuegsproche het. Es ischt üs e Freud, z’konstatiere, daß unter de junge Lüte d’Sträbsamkeit und der Flyß no nid usgstorbe sy!›

Dermit het der Albert sy wohlverdieneti Gab i d’Häng ubercho, het schüüch u süüferli danket u isch still a sy Platzg zrugg gchehrt. Der Chopf ischt ihm am Hals ghanget, wi nes schwär-ryffs Ärdbeeri am Stiel. Wi nes himelblaus Märli mueß ihm allszsäme vorcho sy. No ab em Heigoh het er ein gmahnet an e Nachtwandler; ungerwägs ischt er stillgstange u het no einisch sy Ehremäldig vürezoge, für z’luege, gäb es de würklig stimm u nid öppe numen e Troum syg. Aber deheime hei mer ne du gweckt. Sälben Obe het er öppis müesse ghöre vo myr Frou u mir, mir hei ne tüechtig gneckt u ufzoge. Zuglych ha nen aber dinget als Gsell, u zwar mit eme Lohn, wi ne süscht en Afänger sälten uberchunnt. Dodruus het er scho chönne gseh, wi’s gmeint ischt.»

So het mer der Meischter erzellt, u so han i’s der Therese wyter brichtet, wo-n-i wider bi deheime gsi. Daß es em Albert guet abglüffe syg, het sie fryli scho brieflig erfahre gha u ischt obenuus voll Glück gsi.

«Es geit mer fascht wi em Albert», het sie gseit, «wi nes Wunder chunnt mer allszsäme vor. Wen i dra däiche, wi-n-es mer schwär isch gsi, denn, wo me gseh het, daß er es Buggeli uberchunnt! Schier z’tod het er mi albe duuret. I ha mer müesse vorstelle, was Bös’s u Truurigs uf ihn warti, wi-n-er gruusam chönnt verspottet wärde u im Läbe ständig müeß hingerab näh. Halb Nächt han i gsorget u gchummeret, wi-n-ihm das wärd wehtue, u gförchtet, er chönnt der Muet verliere, griesgrämige wärde u allem nüt meh dernohfroge. Un jetz, wi isch es cho? Grad ’s Gägeteel vo allem ischt ytroffe! Was ihm uswändig abggangen ischt, het er inwändig ersetzt, daß men a sy körperlige Mangel gar nümme däicht het. Wär weiß, gäb er’sch so wyt brunge hätt, wen ihm nüt Schwärsch wär uferleit worde! Vilicht het grad sys Gibräche derzue bytreit, daß er schi so het chönne zsämenäh. Emel chlage will i nümme druber u ’s nümme für nes grüüsligs Unglück aluege. Üs allnen isch druus Glück erwachse. Der Vatter het nümme welle der Leider sy näb eme settige Jungen yhe. U mir, uber wi mängs het es mir ewägg ghulfe! Wen i a Albert däicht ha, wohl, de ha mi wider möge rode u mi chönne dry schicke, we’s mer scho nid gfalle het. U die jüngere Gschwischterti hei es Byspil an ihm, wi me’s schöner u besser nid chönnt wünsche. Dür ihn ischt e früsche Zug i üsi Hushaltig cho, Friden u Einigkeit, u we mer hütt zueversichtlig dörfen i d’Zuekunft use luege, hei mer’sch zume große Teel ihm z’verdanke. Sys Bugge]i ischt is zume Glückshögerli worde ... es hätt fryli ou angersch chönnen usecho, wen er nid so ne guetg’artete Bueb gsi wär un ihm niemmer ghulfe hätt...!»

Das het mer d’Therese sälbischt erzellt, u dermit isch mys Gschichtli fertig. I wünschti nume, es möcht no vilne grote, uf dä Wäg em Böse der Spitz vorab z’bräche u ’s i Guets, Glückhaftigs umz’wandle!