Simon Gfeller: Heimisbach. Kapitel 4
Mei-Sunndi
«Gritli wurd sicher höhn, we d’nid ou mitchämisch cho Zimis ässe! Es het mer schier Blätzen abgchäret, i söll di de ou mitbringe. Jetz chumm! Es Täller Suppen un es Schnäfeli Schwynigs wird ein nid höch agrächnet im Hinderhuus.»
«So syg’s eso! Aber em zwöi mueß i wider deheime sy.»
Es ischt am Meisunndi-Vormittag gsi, wo’s der Schumeischter u sy Muetter däwäg zsämen abgchartet hei u gly druuf gäg em Hingerhuus zue trappet sy.
Schönere Tag hätt me kene chönnen ersinne. D’Wält het usgseh wi nes achtzähejährigs Meitschi, wo ’s erschtmol z’Gyger-Sunndi darf. D’Muetter Sunne het ere d’Wuche vorhär no nes neus grüensametigs Chittelbrüschtli lo amässe, ’s schneewyße Hemmli mit de wyten Ermlen un eme Mänteli vo Chirschibluescht vüreggä u re nes gälbsydigs Schöibeli vo Säubluemme umbbunge. (Däm, wo der schöne guldgälbe Bluemme dä wüescht Name het aghäicht, hätt me sölle d’Hose spanne!) Sogar d’Göllerhäft u Chötteli hei nid gfählt. D’Wasserstrangen i de Greblinen u Bechline hei gglitzeret wi funkelnagelneus Silberzüüg.
Drum het d’Sunnen ou glächlet wi ne Muetter, wen ere ’s Härz vor heimligem Stolz uf ihri hübschi Tochter uberloufe wott, daß sie si schier gar nümme ma uberha, z’säge: «Isch es nid es härzigs Noggeli, mys Meitschi? Het es nid es Gringdscheli wi nes Leghüendschi? Chunnt es nid staadisch derhar u steit ihm nid alls guet a, wo-n-es treit u was es macht? Mueß me’s nid gärn ha, we me’s numen aluegt? Wohl gwüß! My Tochter, die fingt gly einen u das de ne ryche, hübsche, ordlige mit emen uszalte Hof ...»
Es ischt es schöns Spaziere gsi. All Schritt het’s öppis Früsches ggä z’biwungere. A de Bueche het’s erschte gälbgrüenne Loub vüre ggüggelet. Wi Pfyffölterli, wo mit halboffene Fäckline parat sy zum Abflüge, sy die zarte Bletteli züchtig a de Brömline ghanget. D’Erlen u d’Birchli hei ihres vürnähmschte Lämeli-Ohrebhäich treit. Nume d’Eichen isch no nid schützig gsi mit Loubtrybe. Em Bechli noh hei us allne Studereten use Schlüsselblüemli u Geißglöggli ihri Hälsli vüregstreckt. Am magere Wägport hei si Tubechröpfli, Ärdbeeriblüeschtli u Hirschiseggeli gsunnet u Bsuech gha vo de Bejeli. Die gälbe Blueschtbürschteli vo de Hirschiseggeline hei sie fei eso erstrublet un enangere drab ahe gschosse. Es par verblüeite Zytröseline het d’Sunne scho uf d’Glatzchöpfli gschine. Derzue hei d’Vögel gliedet, ’s ischt e Freud gsi, un am heiterblaue Himel sy fluumwyßi Schöfeliwülchli zoge.
Der Schumeischter het d’Muetter ou zum Haberacher gfüehrt. Pärforscht het sie müeße cho luege, wi schön glychlig die Saatelen errunne syg, wo-n-är gsäjt heig.
«Isch es nid es Wunder», het er gseit, «daß das zarte, schwache Chideli ma uehe gschlüüffe? Do lyt das Chörndli wi ime chalte Chällerli nide. Durschtig suugt es d’Winterfüechti uuf. De trybt’s es zarts Würzli un es Chymli vüre. D’Sunne chunnt u wärmt ihm sys härdige Decheli. De chunnt der Moon u zündtet mit der Latärne druber u brösmet: ‚I mueß dänk o cho luege, was Gattigs. Sie wird wohl wider einisch z’hitzigi gsi sy! I ha re’s scho mängisch verwise. Aber so nes Wybervolch isch halt nid z’erbrichte.’
Richtig isch der Acher wi bleikt u d’Chnölleli ganz brauftig. Der Moon rüeft de Toutröpfline. Aber sie bschieße z’weni. ‚So will i go d’Rägewulche reiche’, seit er u macht si gäg em Wältsche zue. Am Tag druuf chöme sie langsam z’ryten un uberzieh der ganz Himel. Wi sie erchuelet sy, helte sie ihri Sprützchänndli u sibe fyni Tröpfli uber en Acher, bis d’Chnolle lind u murb wärde. Jetz cha si ’s Würzli erfrüschen u ’s Chymli seit: ‚Wohl bim Tuusig, jetz will i luege, gäb i nid derdüruuf mög!’ Es bäumelet si, lüpft mit em Puggeli, schnüpelet, lüpft ohni Ufhören u streckt si, drückt es par Härdchörndeli uf d’Syte, gseht es Spelteli, schlüüft gleitig dry, zwängt si düren un ischt ändtlig dobe. Glitzerigi Stärndli grüeße’s. Verstuunet luegt es se-n-a, wi nes Chind d’Cherzeliechtli a sym erschte Wiehnechtsbäumli. Nid gnue chan es se luege. Aber gäg em Morge wird’s ihm tschuderig. ‚Lyd di no chly’, winken ihm d’Stärndli, ‚d’Sunne chunnt jetz de graad, graad!’ ’s Chymli gwahret, daß es heiterer u heiterer wird. Rot u gälb färbt si der Rand vom Himel. Plötzlig flüge guldigi Strahlen uber en Acher. ’s Chymli cha die Herrlikeit nid fasse. Aber es wird ihm so herewohl, es möcht singe, wen es chönnt. U wi-n-es luegt, stöh tuusig u tuusig Gspändli um ihns umen u gaffen ou verzückt i d’Sunne. Mit dene fot es a Weleseh? mache mit Wachse ...
U chunnt de üserein zum Acher, so macht me großi Ougen u seit: Das het jetz ou grückt! Jetz isch der Haber scho fei längen errunne.»
D’Muetter het i ihrer stillen Art glächlet u nume mit den Ouge gredt. Die zwöi hei im Wyterloufe de Heimisbach-Hüseren u Hoschterte zaalet, u der Schumeischter isch zuegfahre:
«Es isch mer numen es Rätsel, wi-n-i früeher so gidankelos u wi mit verbundenen Ouge ha chönne näb eme Gwächsacher vorby stoffle. Ke Ahnig han i gha, wi vil Liebi u Treui druuf verwändet wird u wi mänge Schweißtropf, wi mänge müeden Arm u wi mängen Otestoß vo brave Rossen es bruucht, bis er fertig gwärchet ischt. Der Acher het mer nüt gseit, u drum bin i vorby glammeret wi tuusig anderi gidankelosi Lüt. Aber we me de einischt e wache Möntsch worden ischt, erläbt u gseht me Schöns i allnen Eggen inne. Es n-jedersch Pflanzblätzli, e n-jedere Studbösch erzellt eim e Gschicht. Lueg me nume do die Hoschtert a! So mänge Boum, so mängs Schicksal. Isch dä groß Channebireboum z’usserischt nid e Saft- u Chraftprotz? Wi ne Schwingerchünig steit er do. ‚Mi ma niemmer’, seit er ‚e ke Luft schüühen i.’ – Aber dä drob zuehe: O herrjeh! Dä redt vo andere Sache: ‚Ha ne grüüsli böse Winter gha. Der Schnee het mer der Duller obenab dräjt. Bin e gknickte Ma. Johr geit es, bis i ume zwäg bi, we mer der Mager nid vorhär die gsundi Rinden alli verfrißt.’ – Dä rächts dernäbe het ou z’gruchse: ‚I bi ou nid eine! Hätte sie mer e Stäcke ggä, wo-n-i bi jung gsi! Jetz het mi der Bysluft ganz uberort drückt. Gäb wi-n-i porze, für i d’Gredi z’cho, es wott alls nüt aschlo.’ – Die zwe große dert am Wäg plagiere wider: ‚Alls üsersch!’ – Aber dä läng Girgel zwüsche ne inne süüfzget: ‚I wär ou nid eso ne magere Rämpel, we’s mi nid grad zwüsche die zwe Uhünd yhe preicht hätt. Aber i ha müeße luegen obsi z’cho, gäb was derfür!’ – Nume die änerischt Zylete weiß no nid vil z’säge, es sy halt bravi Muschterjünglingen us der Boumschuel.»
«U was säge de ächt d’Bufinke derzue, daß me die Bäum so nowäßig putzt u gchratzet het?»
«Ho, die wärde’s öppen ou mache wi d’Bure: Säge, es syg hüürmehi nümme derby z’sy. Nid emol e Flächte find me meh für ’s Näscht z’tapiziere. Aber was seisch du de zu dene Burehüsere? Mahnet ein ’s Hinderhuus nid a eine, wo mit ufgstützten Ellboge hinder em Sichlete-Tisch hocket u seelevergnüegt i d’Wält useluegt? Isch es nid luschtig, wi ’s Oberhuus der Wätterhuet uber d’Ougen abe zoge het? Steit nid dem Vorderhuus dä prächtig gschwunge Rundboge famos guet a? U lue, was der Maler het für nen Yfall gha, wo-n-er dä Rundboge agstriche het! Dä schön gspannet Boge het nen a ’s Himelsrund erinneret, u drum het er Wulche, Sunne, Moon u Stärne dra gmale. Vilicht het er ou der Gidanke gha, e Buur, wo so vil Sorg u Müej heig, sött under sym Dach es Stückli Himel finde.»
So sy sie unger beständigem Plouderen im Hingerhuus acho. Bäri, der mächtig Huushung, het se tüechtig abulle, aber derzue mit em Schwanz yfrig gwädelet. Das het sölle heiße: «Schumeischter, i chenne di wohl; aber i mueß my Pflicht tue!» Der Bäri isch nämlig e gsetzlige Hung gsi un e Charakter. Ke frönde Möntsch het ne chönne fuettere oder dörfen arüehre. Bisse het er niemmere, oder sie heigi’s zwängt. Nie ischt er ab der Tarässen ahe, oder er syg gneckt worde. Het me nen aber gguslet, de isch Murten uber gsi. Im Schwick het er sy Bileidiger am Bode gha.
Mi hätt sölle meine, ’s ganze Hingerhuus syg usgstorbe. Ändtligen isch ’s Annelisli, die früsch Jumpfere, Rösis Nachfolgere, vüre cho u het der Bscheid abggä, die ganzi Hushaltig syg im Roßstel hinger, es well ne rüefe. Das het aber der Schumeischter nid welle tue un isch mit der Muetter ou gäg em Stal hingere.
Dert het’s am Sunndi am Morgen es «freudigs Ereignis» ggä: d’Mähre het gfület. Chrischti het em Füli scho fascht e Stung lang mit eme Strouwüsch der Lyb abgriben u derzue mit Hanse dischbidiert, was für ne Farb es de uberchöm, wen ihm die erschte Hoor usggange sygi. Gritli het der Alte drei Brotschnitte mit Salz brocht gha u re gar grüüsli gchrätzlet. Sami u Götti hei zur Abwächslig einischt ihres Pfyffli uf em Stalbänkli gnapfet. Es ischt es fridligs Stüngeli gsi, u d’Frou Hälfer ischt ufderstell ganz deheime gsi.
«Lachit nid öppen uber is!» het Sami gseit. «Üsi alti Muse verdienet’s sauft, daß me guet zue re luegt. Meh weder zwänzg Johr het sie-n-is ghulfe wärchen u nie e Strick glougnet. I der Zyt ischt üsersch Heimet emel öppe drümol umegheit worde, un es git chuum e Schuehbreit Acherland uf em Hingerhuushärd, wo sie nid druffe gschwitzt het. E Huuffen Arbit het sie-n-is to. Der Huet sött men abzieh vor so eme Tier; es hätt besser e Grabstei verdienet weder mänge Möntsch. Nu – gluegt hei mer de ou zue re, u d’Schnatte vo der Geisle, wo sie ubercho het, wäri grad zellt.»
«Däichit, der Götti het ere scho vierzähe Necht gäng gwachet oder ischt emel i der Zyt nie us de Chleidere cho!» verrotet Gritli.
«Müeßit Dihr de nid ou gschlofe ha?» frogt d’ Frou Hälfer. «Wenn schlofit Dihr de?»
«O öppe zwüsche Heuet un Ärn e chly», drückt der Götti poßlig vüre. «Wache wä no ’s Mingscht; aber dickisch git es de Ungfeel, wo me nid cha erwehre. Erscht färn hei mer so ne schöni vierjährigi Mähre müeße lo.»
«O, um die isch es schad gsi, die het mi groue! Scho als Füli isch schi mer gäng nohglüffen u vor d’Chuchitür cho Brot bättle», erzellt Gritli. «Sie het i der Ärn es Muu voll Chorn wellen abstrupfen un es Ähri i lätze Hals ubercho. D’Fäse sy re-n-i der Lunge blybe stecke, u dervo het sie müeße stärbe. Die ganz Lungen isch z’Eiter worde. U de het sie ein albe so erbärmlig agluegt, wi sie wett säge: Hilf mer doch! Worum hälfit dr mer ou nid? I ha wääger mängischt Ougewasser gha. Eso nes vertrouets Tier, wi sie gsi ischt! Wo sie tod gsi ischt, het Emmeli, üsersch Güetermeitschi, gfrogt: «Chunnt ächt üsi Mähren ou i Himel?» «Eveli, was de bischt», sägen i, «am Änd isch schi doch numen es Tier!» «Aber wil sie drum eso ne freini gsi ischt? Sie chönnt de dem Himelvatter sys Gutscheroß sy, wen er wett usfahre mit der Schese. Die tät nen emel gwünd gwünd nie usläären u d’Ängeli nie schlo, we sie re chämi cho mischten u se wetti strigle.»
«So», het der Schumeischter däicht, «un i ha gäng gmeint, das Emmeli syg es völligs Stöckli.»
Ungereinischt het Gritli d’Nasen uuf u zieht y: «Lot mer jetz ächt Annelisi der Surchabis brännte, i gloube’s gwüß bal», u dechlet gäge der Chuchi zue.
Uf das het es Uszug ggä us em Stal. Sami u d’Frou Hälfer sy vor ’sch Huus go-gen uf e grüenne Stuehl hocken u zsäme ploudere. Zwüschen yhen ischt ou Gritli wider cho, het der Frou Hälfer der Garte zeigt un öppen es par Wort mit ere gredt. Derwyle sy Götti u der Schumeischter gäg em Bejihuus zue gnepft u hei de Bejeli zuegluegt. Es isch si wohl derwärt gsi, zuez’luege. Die Tierli hei gschaffet uf Lyb u Läbe. Ganzi Schybli Bluemmestoub hei sie ytreit, u der Schumeischter het i der Regel gäng chönne säge, vo welne Pflanze daß sie ne greicht heigi. E Teel hei usgseh wi der Müli-Lehrbueb, wo-n-er ischt i ’s Mählchäschtli gheit. Mi het nen agseh, wi sie i de Säubluemmen ume troolet sy. Angeri sy cho ohni Pündteli, aber mit dickem Lyb. Das sygi die rächte Hün’gler, het der Schumeischter gseit. Us de Fluglöcher use ischt e süeße Touscht cho vo Blueschthun’g. Dä het Näscher u Räuber azoge. Stäle gieng ringer weder yträäge, hei die däicht, u hei für nes Tröpfeli Hun’g ihres Läben ygsetzt u gwogt, zu vil tuusig Finden yhe z’goh. Aber d’Wache hei se päcklet un jetz isch e Fack losggange! Wi nes Zwirbeli hei sie si zsäme z’ringetum dräjt, bis sie uber’sch Flugbrätt uus a Boden ahe tanzet sy. – ’s Tubaken u d’Bejeli, het der Götti gseit, sygi die churzwyligschte zwo Sache, wo-n-är chenn.
Nu – bim Tisch het nachhären ou niemmer z’läärem gginet. So nes Bure-Sunndizimis isch gäng e währschafti Sach. Do wird nid gschmalbartet; mi darf ypacke un uf d’Schüpfi use fulle nach Härzesluscht. Do git’s nid Fleischratiönli, wo eim i me hohle Zang verschlüüffe, u kener Hammeschnittli u Wurschtrederli, wo me derdür e Gantsteigerigs-Publikation chönnt läse. Ässe darf me, daß wider für ne guete Rung Lyb u Seel fescht zsämebbunge sy. U we me gseht, wi vil daß vom Tisch abtreit wird, so freut me si scho uf e Mändi. Öppen es Schwarzes obedruuf fählt ou nid.
«Un öppe so nes halbs Gleseli guets alts Chirschiwasser i Gaffee», het Götti der Schumeischter gneckt, «wä das nid no ne raren Artikel?»
«Es söll allne wohltue, aber i will’s lo blybe. Es Loch, wo men in e Grundsatz macht, großet gar sträng.»
«Nid daß mer nen öppe wetti verfüehre», seit Götti zur Frou Hälfer, «aber es düecht ein mängisch doch chly kurios, daß so ne junge Möntsch allem cha absäge.»
«I bi froh, daß er’sch cha», git d’Frou Hälfer zur Antwort.
Nom Zimis isch die jüngeri Mannschaft rätig worden en Usfall z’tue. Mi heig scho lang einischt uf d’Heimisegg welle, u hütt syg’s jetzen am schönschte. Aber der Schumeischter müeß o cho! Zersch het er no gwärweiset, gäb er nid sött bir Muetter blybe; aber sie het ne sälber agsträngt zum Goh.
Wo das junge Volch ab de Schine gsi ischt, hei die zwe alte Manne u d’Frou Hälfer erscht rächt ungstört chönne zsäme brichte. Sami het grüehmt, wi toll ne der Schumeischter heig ghulfe wärche. Es nähm ein nume wunger, daß er eso mög, bistimmt. U Götti het gseit, sider daß er do syg, heig me vil chürzeri Zyti. Ke Tag vergang, ohni daß er ein brichti, was i der wyte Wält gschej u Neus ersinnet wärd. U de chönn er’sch ein de ou dartue, daß me’s verstang. We me scho öppe d’Zytige läs, so heig me dickischt doch de nid der rächt Bigrif dervo. Er müeß ’s säge, es heig ihm’s no nid gschwing e Möntsch eso chönne. U de öppe wäg em Treiche, das syg ganz eme n-jedere Möntsch sy Sach. Nid daß me ne destwäge minger schetzti, ganz im Gägeteel. Nume heig ne mängisch düecht, es syg wohl strängs so für ne junge Möntsch, wen er nüt söll ha.
«Es isch sy eigeten Etschluß gsi, nid daß nen öppe zwängt ha», brichtet d’Muetter. «Wi-n-er derzue cho ischt, das sy truurig Gschichte. Euch darf se scho avertroue; es isch ke Unehr derby für ihn. – Es isch zwänzg Johr sider. Mir hei denn es styfs Bureguet gha, nid eis vo de größere, aber es gfreuts Hei. Es ischt üsersch gsi u de Schulde. Weder mir hätti möge gfahre u wäri nid schlächt z’Schlag cho. My Ma isch flyßig gsi, u mit Wärche het ne nid gschwing eine möge. Mir hei Fride gha zsäme, u d’Chind syn ihm ou lieb gsi. Mir hei’s schön gha. Nume z’freinen u z’guetmüetigen ischt er mängisch gsi u het’s schier nid uber ’sch Härz bbrocht, öpperen öppis abz’säge. U bsunders, wen er de het es Glas Wy im Chopf gspürt, ischt er lindhärzige worde, daß me ne het chönnen um e Finger ume lyre. Das ischt usgnutzet worde. Bim guete Fläschewy het me ne chönnen ynäh, uberrede un in e Bürgschaft ynespränge.
Bürge bringt Würge, seit ’s Sprüchwort. Mir hei’s bitter gnue erfahre. Chuum es Halbjohr nachhär het er müeße Band houen u hätt sölle zale. Vo denn a het er ke gfreuti Stund meh gha. Es het Zyte ggä, Tag u Nacht ischt er desumeghürschet. I ha gförchtet, er verlier der Verstand. Us Chummer u Verdruß fot er du a treiche. I ha abgwehrt, was i möge ha; aber i ha nüt mögen an ihm abbringe. D’Gantsteigerig isch scho vor der Türe gstande, chunnt er ou wider ei Nacht nid hei. Mir göh go sueche, un ändtlig finde mer ne ertrunken im Füürweier. Ob er isch drygfallen oder drygsprunge, hei mer nie chönne wüsse. Eh myn Gott, was sy das für Stunden u Tage gsi! Es het mi düecht, i müeß dür e Boden ab, es syg niene ke Hebi meh. We d’Chind nid wäri gsi, i weiß nid, was i gmacht hätt. Es het mer si mängisch zwöiet, gäb i nid ou well go i Weier springe. Bis i der zwöite Nacht, wo mer ne gstorbne hei im Huus gha! I ha gwachet u mänge schwären Ach usglo. Undereinisch steit der Ärnschtli, er isch denn es sibejährigs Buebli gsi, im Hemmeli näbe mer, strychlet mer d’Hand u luegt mi a, dä Blick vergissen i nie: «Gäll, Muetter, der Vatter wä ne liebe gsi; aber der Wy isch d’schuld?» Vor luter Briegge han i nume chönne düte mit em Chopf: Jo, es syg eso. «Muetter, de trinken i nie e ke Tropf, nie-nie-nie!» seit er, schlot mer d’Ärmli um e Hals, git mer Aäli, Müntschi u Drücki u geit still wider i sys Betteli. U mir isch es gsi, wi eme Verirete, wo i stockfeischterer Nacht umehürschet u plötzlig i wyter Ferni es Liechtli erchenne ma. Es het mi düecht, ’s Schwärschte syg vo-m-mer gno, i stöj nümme so gränzelos verlasse do. – ’s Heimet hei mer müeße lo, un i bi i d’Stadt go Hushältere sy. Die drü jüngere Chind han i bi Verwandte gluegt underz’bringen u zalt derfür, was mer isch mügli gsi. Der Ärnschtli han i chönne mit mer näh. Es isch mer dranne gläge gsi, ne guet lo z’bschuele. Er isch vo Juget uuf vorgrückte gsi. Wo-n-er isch us der Schuel gsi, het er für ihn sälber gluegt u het’s derzue brocht, daß er i ’s Seminar chönne het. Aber er isch scho zwänzgi gsi, wo-n-er yträtten ischt. Der erscht Lehrblätz het er du gmacht ime große Fabriggedorf, u scho denn hätt i zue-n-ihm sölle. Wo-n-er hie häre zogen ischt, han ihm ändtlige nohggä. I hätt’s nie ggloubt, daß i no so schön Tage sött erläbe ...»
«I ha gäng vermuetet, es steck öppis derhinger», het Sami gseit, «jetz isch mer glanz worde.» U Göttin isch vor luter Andacht d’Pfyffen usggange gsi.
Währet d’Frou Hälfer däwäg erzellt het, sy die Junge scho dür d’Schofhaulen uuf. Bi denen isch es aber hälufiger zueggange. Der Kobi vom Oberhuus het mit Vorderhuus-Annemareilin u mit Gritlin öppis gha z’tschänzle. Hans u der Schumeischter hei zsäme dischbidiert, worum daß d’Chirschi nümme welli groote wi albe u gäb me die junge Bäum bim Zweie höch oder nider söll absaage. Der Wäg het se nämlig uber Steinen u hopperigi Abwüehr näb ere Zylete blueschtbhäichte Chirschbäumen uehe gfüehrt.
Derzwüsche het ne der Schumeischter disersch oder äis Blüemli vernamset, wo am Wäg gwachsen ischt oder öppen es glänzigs Chäferli funge u ne allerhand Merkwürdigs erzellt dervo. Gritli u Kobi hei ganz andächtig zueglost. Annemareilin hingäge het der Schelm wider zu allne Pfäischterlinen uus ggugget. «Jo, was Dihr nid sägit», oder «Jo, ischt jetz das emel ou mügli!» het’s albe drybbängglet u derglyche to, wi’s die Neuigkeit wär weiß wi strängs düech. U derzue het’s de Hansen us den Ougseggeline verschmitzt azwitzeret. Schließlig het der Schumeischter gmerkt, wi der Stei louft.
«Wüßt Dr, was mir lieb ischt?» frogt er.
«Jä, wi sött i das wüsse?»
«Daß Dihr nümme d’Schuel chömit! Die uchummligischte Schüeler sy doch die, wo si bständig uber e Lehrer luschtig mache u ne hinderrucks uszäpfle.»
Do lachet es häluuf, luegt ihm chäch i ds Gsicht u seit: «Jetz mueß mi däich gschwing gschwing demüetige, süscht luegt mi der Herr Lehrer Ärnscht Hälfer vo Heimisbach widrume zwe Monet lang a wi nes Muneli e Chrishuuffe! Wen i mi verfählt ha, chöit Dr mer jetz es Dötzi gä.» U streckt ihm ’s Hängli häre.
Är mißt a – aber wo isch der färndrig Schnee? Annemareilis Hang ischt lengschten am Rügge hinger gsi, u die angere lache.
«I gloube mi hätt mit Euch ringer Chrieg weder Fride», meint der Schumeischter. «’s nächschtmol nimen i de ne Blitzableiter mit mer.»
«Ja, wi meinit Dr das?»
«Heh, Chrischti mueß de ou mitcho!» lachet der Schumeischter.
«Dä het doch nid derwyl; dä mueß ’s Füli goume! Das ischt ihm wichtiger weder öppen üserein.»
«Löt mer nume Chrischtin lo läbe», wehrt si der Schumeischter für ihn, «er het Ougen u Ohre. Zähe Minute chan er vor eme Tier oder vor ere Maschine zuehe stoh un öppis usgüggele, ohni es Wörtli z’säge. Das git einischt e gwinterete Buur.»
«Es ischt wohr», erzellt Hans, «e Güggeler ischt er. Im Abschetze vo re Chue oder vo me Roß ischt er scho fei e böse. Vo Heimismattersch Muni, wo ’s letschtmol ischt der Erscht gsi bi der Zeichnig, het er scho vor zwöine Johre gseit, dä chöm einischt obena u het gmeint, Drätti sött das Tier choufe. Letschte Winter hei mer es Chalb ubercho mit ere Hasescharte. Das het ihm ou z’studiere ggä. Er het nid lugg gsetzt mit Nohefröögle, bis er gwüßt het, daß d’Urgroßmuetter vo däm Chalb im sächste Glid zrugg ou so mit ere Hasescharten ischt uf d’Wält cho. U färn hei mer Trämel uf d’Saagi gfüehrt. Do ischt er einischt e ganzi Lengi vor eme Stangtrom gchnöilet. Es ischt ei Johrring vil größer gsi weder die angere. Er het doch usebrocht, daß dä us em zwöiezwänzger Johr stammi, wo die alte Lüt gäng säge, sövel es fruchtbersch u wachsigs heig es sider niemeh ggä.»
«Jo jo», lachet Annemareili, «er ischt der bescht u der brevscht u der churzwyligischt Chrischti; i will ihm de ’s neechschmol d’Häng unger d’Füeß lege, wen i zue-n-ihm chume.»
Dermit isch men im Bärgli obe gsi, u Gritli un Annemareili sy Settelin go reiche. Es het ou mit müeße. Wo-n-es der Schumeischter ggrüeßt het, wärin ihm d’Bäckli bal wider e chly rot worde, un es het vorahe gluegt. Weder es het emel niemmer nüt gmerkt. Das ischt ihm ou nützer gsi, süscht hätt es de nes Lyde gha. Daß es e chly schüüch to u si zruggzoge het, isch men an ihm gwanet gsi. Der Schumeischter het sälb Halbetag meh weder einisch probiert, öppis an ihns z’bringe; aber er het nid rächt chönne z’Chehr cho mit ihm. Nid daß es gchupet oder schnippisch to hätt, nume chly eitönigs isch es blibe. Einewäg het’s ne düecht, emel höhns syg es allwäg nid wäge däm chätzersch Müntschi vo verwiche; em Aschyn noh heig es si nid vil do druus gmacht.
Dernäbe het er nid vil Zyt gha, si mit Settelin abz’gä; Annemareili isch bständig hinger ihm gsi. Eismol het’s emel ou es jungs Schmäli uszogen us der Blattscheide, het’s umgchehrt, bolzgredi ufgha u mit Duumenagel u Zeigfinger es Tröpfli Saft druus drückt.
«Wei einischt luege, gäb der Schumeischter ou i Himel chöm!» Afangs isch ’s Tröpfli schön oben uf em Hälmli blybe stoh, u Gritli het scho grüeft: «Er chunnt i Himel!» Aber Annemareili het gäng no meh Saft uehe drückt, bis der Tropf z’schwäre worden u näbenahe glüffen ischt.
«Oggeli wetsch», lachet Annemareili u schüttlet bidänklig ’s Chöpfli, «er chunnt wääger wääger i d’Hell!»
«Es het gchieret!» «Es het’s zwängt!» «Es het gvörtelet», lache die angere. Nume Setteli het bloß glächlet.
«Wartit, i will jetz für Euch ou luege», seit der Schumeischter, rupft ou es Schmäli uus u drückt ’s letscht Sefteli druus. Wi ne Schwick isch ’s Tröpfli abgfalle.
«Ungrächt fingt der Chnächt», heißt es, u der Schumeischter lachet: «Es het mer scho vil gwohlet; i chumen emel de zu rächte Lüte!»
Wider isch men e Rung gstaabet. Du steit e mächtige Säubluemmestock eleini am Wäg, mit schwarz-grüenne, feiße Bletteren u zündtgälbe Bluemme; es Lüftli het drinne gchüderlet.
«Eh, lue men ou dä Kärli a», ma si der Schumeischter nid uberha z’säge. «Däm mueß es nöien es Wältsbrösmeli wohl sy. U wi die Bluemmen uf ihrne Röhrli gygampfe; es ischt, wi we sie täti e Ringelireie machen u derzue singe.»
«Jä, was singe sie de?» frööglet Annemareili u rümpft e chly spöttisch ’s Näsi. «I ghöre nöien am besseren Ohr nid am baaschte.» Wäg eme Säubluemmestock eso nes Gheie z’ha, ischt ihm schier chindtligs vorcho.
«He, was wärde die singe», seit der Schumeischter, «öppe:
Mir sy die schönschten uf der Wält
U hei ke Chrüzer baares Gäld
U luege’s nie vorabe.»
«Jä so, mhm, jetz ghören i’s ou.» U Gritlin ischt ou ygfalle, a was für nes Lied der Schumeischter däicht heig, un es het die Wort afo singe.
So isch das ggange mit Helken un Umegä bis men ischt uf der Heimisegg obe gsi. Uf em höchschte Hoger obe steit e großi grüüsligi Linge. Drum umen ischt e grobhölzig gmachte Stuehl u vordrannen en äbene simbele Platzg. Dert obe tuet d’Heimisbacher Jungmannschaft am erschten Ougschten alben usgürte. Mi gseht ganz guet das schwarze Rundumeli, wo gfüüret wird u der Springplatzg, wo me schreeglet. Wyt usen i ’s Land zündtet albe ’s Heimisegg-Füür.
Däm Lingestuehl het das Sächsblatt zaalet u si dert für ne Rung gsädlet. Es isch schön gsi, uber Land z’luege, luterer hätt’s nid chönne sy. Chrydewyß hei vo Süde här d’Schneebärgen uber ’sch Land yhe gluegt. So nooch hei sie gschine, daß’s ein düecht het, mi sött se mit eme Chirschihaaggen allbireits mögen errecke. Uber Höger u Syten isch der Wald usbreitet gsi wi ne blaue Sametmantel, u zwüsche de grüennen Achere hei die g’ääferete Blätze glüüchtet, mi hätt nid sölle meine, daß sie so fründtlig Farbe chönnti anäh.
«Do uehe sött me, wen ein ’s Läbe erleidet wä», seit der Schumeischter, wo-n-er gnue het gluegt gha.
«We’s nid öppe grad Winter wä u der Bysluft hert chäm. Süscht chönnt me de no Zangweh, Gsüchti u alls Wüesch’ ufläse», föpplet Annemareili scho wider.
«Du bischt es unabtrybligs Ploogeermeli», balget Gritli, u Hans het o Kampf ggä.
«We du denide blibe wärischt, gsäch men jetz no uber eis bös’s Wybervölchli meh uus!»
«U wil du ou bisch mitcho, uber nes freins Mannevolch minger. U das isch schad. Es sy süsch dere scho so weeni, daß me mueß rächne wi alben i der Schuel: Null vo Null geit uuf! Weder es tuet’s jetz mit Ziggle. Wär chunnt mit zum chalte Brünndli hingere go Wasser treiche?»
Gritlin u Settelin isch’s rächt gsi, u Kobi het gseit, er heig nöien o schier Durscht ubercho.
«Dihr chöit de chly verschnupe», lachet Annemareili, «erholit ech de guet!»
«Glychfalls!» git Hans ume.
Wo sie wyt gnue sy dänne gsi, meint Annemareili: «Jetz chöi sie de zsäme Stärne gugge, är u Hans. Das ischt e kuriose Bitz Möntsch, dä Schumeischter. We dä ne Hüehnnerfädere fingt, äugeret er scho, gäb nid amen Ort en Ängel umeflüderi.»
Kobi u Gritli hei si gwehrt für ihn, er syg emel e gäbige u nid e faltsche u nid e hochmüetige. U Setteli het es Blüemli abgstrupft u nüt derzue dörfe säge.
Ungerwyle het Hans em Schumeischter d’Gäget erklärt un alli Hüser vernamset, wo so schön us de blüejige Hoschterten u Säubluemmematten usegschimmeret hei. Derby ischt em Schumeischter ufgfalle, daß fascht alli Burehüser uf der Hingersyten e neulochten Ahäichlig gha hei, u Hans het ihm do druber ou chönnen Ufschluß gä. ’s Land wärd halt besser b’boue weder früeher u syg drum ou abträgliger worde. Vo Johr zu Johr heig es meh Fuetter ggä, bis me’s zletscht nümme meh heig chönnen yhetue, der Platzg heig’s nümme zueggä. De heig me müeße mit der Firscht vernohe fahren un en Ahäichlig mache, daß Stal u Bühni ggroßet heigi. A mängem große Burenort, wo men jetz füfzähe, zwänzg Chüeh heig, sygi no bi Drättis Bsinne bloß sächs, acht mageri Chüehli uf der Weid glüffe, mi sött’s fasch nid gloube.
Rächt churzwylig isch es gsi, u der Schumeischter het wider, wi scho mängischt, wen er mit Hansen eleini isch gsi, däicht, wi vil me doch so vomene ufgweckte Buresuhn chönn lehre.
Wo Annemareili mit syne Gspane umecho ischt, hei sie du richtig müeßen es Blatt uberlege. Chuum isch es do gsi, het es scho wider z’gspassem öppis mit nen afo chälze. Sie wärdi’s öppe verhandlet ha, der Schueh syg ihm emel bim Brünndli hinger ufggange, u das heig gäng öppis z’bidüte.
Der Schueh wärd öppe gmerkt ha, daß hütt Gyger-Sunndig syg, het Hans glächlet.
I allem ghört men einen uf der äneren Egg e Juz tue. Jetz het das Meitschi nid meh Zyt gha z’antworte. Es nimmt e Flug uuf u git Bscheid, daß es fei eso chlinglet.
«Das sy d’Rämiseggler, losit, wi sie singe!» ...
«Chönnti mer nid ou?» seit Gritli, wo sie fertig gsi sy. «Aleh, Kobi, stimm eis a!»
«Jä, was für eis?»
«Eh, das chunnt doch nid druuf ab!»
Kobi ruumt der Hals, bsinnt si nid lang, u die angere fallen y:
Ha tuusigmol tängelet,
Ha tuusigmol gmäjt
Ha tuusigmol ’s Schätzeli
Im Walzertakt dräjt.
Was nützt mir mys Tängele,
We ds Tängeli nüt hout,
Was han i vom Schätzeli,
We ’s gäng anger tolt.
Möcht ’s Tangel verchnütsche,
Der Hammer verschlo,
Möcht ’s Schätzeli erwörgge,
Cha nid von ihm lo.
Es sy du no zwöi oder drü dra ghanget, bis Annemareili plötzlig ’s Ührli us em sametige Chittelbrüschtli zieht u seit:
«Jetz mache sie i der Heimisbach-Pinte nide der Erscht!» Do hei die angeren alli müeße lache.
«Wott dr der Schueh öppe scho wider ufgoh?» güselet Kobi. «Mir chönnti doch eigetlig dür e hingere Wäg ab gäge hei. De chämi mer bi der Pinte vorby.»
Gluschtet hätt es se scho. Aber ’s het doch nüt us däm Wäärli chönne gä. Gritli u Setteli hei müeße go z’Nacht choche, Annemareili go d’Säu fuere u Hans u Kobi i Stal. Es wä si doch nümme derwärt, hei sie erchennt; aber nom z’Nacht well me de goh. Nume Setteli het nüt Sichersch welle verspräche, u der Schumeischter het der Hübel gschüttlet, es syg däich gschyder, er blyb deheim. Sie hei scho gwüßt worum. Aber Hans het gseit, das wärd si de scho mache, er söll nume fräveli cho. U Annemareili het versproche, es well ne dä Rung de nid plooge mit Bscheid tue, wen es scho nid der Meinig syg, daß d’Lüt öppe de grad ungereinischt Hergöttli wurdi, we sie scho nüt täti treiche. Jä, ’s sälb gloub är ou nid, das gsej men am beschten an Annemareilin; äs treich jo ou z’säges nüt u syg doch bis uf d’Schüpfi use voll Tück u Bosheiten u chönn nid föif Minute sy, ohni Kuren usz’trybe, het der Schumeischter umeggä.
Dermit isch der Chriegszuestang wider aggange. D’Buebe hei zsäme gha u d’Meitschi ou, bal het ei Partei e Hick gmacht, bal die anger. U so isch es ggange bis me wider derdürab müeße het. Ab em ahegoh het Annemareili Hanse chönnen e Brommerdorn a Schileeringge häiche u ne lang hinger em Rügge zuehe verantere, gäb er’sch gmerkt het. Aber wo-n-er du druber yhe cho ischt, het es du müeße ’s Päch gä. Ersch z’Heimisbach nide hei ne die angere wider noh möge. Gäb me vonangere ischt, het me no abgredt, mi well de bi Gammethalersch enangere warte. Dernoh ischt es n-jedersch go sy Sunndi-z’Oben-Arbit verrichte ...
«Jetz chöme d’Heimisbechler», het’s im Pintli-Tanzsääli obe gheiße, «u der Schumeischter ischt o by-n-ne!»
Es het e chly Ufsähe ggä, wo das Tschüppeli z’sächse höch d’Stägen ufcho ischt. Weder sie hei si säuft dörfe lo agügge, mi het nen agseh, daß sie amen Ort deheime sy. Die Meitschi hei nid nume Chleider gha, sie hei si ou verstangen az’legen u z’sunndige, u meh weder ei Tänzere het schääl uf Annemareilis Silberruschtig gluegt u kurioserwys schwerer dra treit weder Annemareili sälber.
«Mir sötti luegen an e Tisch z’cho, wo mer alli chönnti binangere sy!» seit Hans. «Luegit dert hinger isch no eine läär. Chömit, Meitscheni!»
Aber denen isch scho der Thuri vom Breitehof aggumpet gsi u het ne grüüsli der Chratz gmacht. Er hätt se mit Gwalt wellen a sy Tisch ubere nötige. Dä stolz Traguner vom Breitehof ischt ufgstrüüßte gsi gar vom Tüüfel nohe: E nagelsneui Bchleidig vom beschte Guettuech, e gstickti Hemmlibruscht unger der länge Grawatte, der Huet es bitzeli uf drei Schoppe grichtet, der Meerschuumbyßer mit der Tütschen im Mulegge, die schwäri Uhrechötti wi ne Buuchriemme vo eim Schileetäschli zum angere, ’s wyße Naselümpli i der Bruschttäsche u a de Füeße nagelsneu Bottine mit ere tüechtige Portion Chääris drinne. Mi hätt chönne meine, er wär e Tuechmüschterler oder süscht öppis Herehüngeligs.
Vermuetlig ischt er schon e guete Rung do gsi u het uf die Heimisbacher-Meitschi gspanyfet. U gmämmelet het er ou scho chly gha, d’Backe hei scho um ’s Bimerke zündtet u der Wytouscht, wo de Meitschinen i ’s Gsicht gflogen ischt, het ne gseit, daß das nid bloß öppe vom Tanze chöm. Aber gäb wi-n-er der Fitzer gmacht u gwirbet het, er isch nid z’Schlag cho. Annemareili het ihm mutzen u puckte Bscheid ggä. Er het gradeinisch gmerkt, daß der Zymme nid guet ischt.
«I wott bi myne Gspane sy», het es gseit, u nachhär het er ihm mit den Ouge chönne d’Schattsyte miesche.
Chuum het si das Tschüppeli a sym Tisch gsädlet gha, ischt ou scho der Pinte-Lahm cho z’gnepfe: «Gueten Obe mitenangere! Gueten Obe gäng in eim! So, das ischt jetz schön, daß dr ou zue-n-is chömit! U das wurd jetz üse früsche Lehrer sy? Ursach hätt me zwar nit, ne z’chenne» – er het e Falle gschnitte wi eine, wo im Salat e Schnägg fingt – «weder i vermueten emel, es wärd ne sy. U de, cha me dene Herschaften öppis z’treiche bringe?»
«Wohlöppe. Mir näh zwo Fläsche Wyßen u zwo Limonade», bifihlt Hans churz u bündig. U wo der Wirt chunnt mit der Sach u wott yschäiche, nimmt er ihm d’Fläschen ab u seit: «Das wei mir de scho bisorge.» Aber es het ihm nid pressiert. Erscht, wo am angere Tisch änen eine het grüeft: Wirt, e Fläsche! u der Pinte-Lahm het müeßen abschufle, ischt er uf das Yschäiche los. D’Meitschi hei es Tröpfeli Wy dry gno, der Schumeischter kene; aber ke Möntsch hätt gseh, daß är nume bloßi Limonaden im Glas heig.
«’s geit nüt uber guet Lüt, wo eim zwäghälfe», lächlet der Schumeischter. «Dernäbe hätt es nid Gibeon gchoschtet, we mer der Wirt scho öppe hätt e Trääf lo lige. Es wä gsi z’bigryffe, wil i-n-ihm so uflyßig zeise.» ’s het ihm aber doch wohl to, daß me so Sorg gha het zue-n-ihm un ihm so styff het gwüßt es Brüggli z’boue. Er het si minger gha z’schüühe.
Gly druuf isch du no ei guete Bikannte vom Gygerstuehl ahe cho: Schwarz Hans, der Chäser. Er isch cho Gsundheit machen u Bscheid tue u het derzue gjammeret, wi chrotte schad es syg, daß der Schumeischter ’s Gygli nid by-n-ihm heig. Süscht müeßt de no e Fuhre goh.
Aber Annemareili het abgwunken u gseit, hinecht syg jetz der Schumeischter do für ’sch Tanze, nid für ’sch Gyge. ’s letschtmol, am Spinnetli, heig er ihm’s eso wüescht gmacht u nid en enzige mit ihm tanzet. Es nähm’s wunger, gäb er hinecht wider eso verchehrt i der Wält syg. Hans söll jetz eine go mache. U Hans ischt abgschoben u het e Polka gmacht.
«Das trifft si jetze», seit Annemareili. «Das isch mer grad der liebscht», un isch mit em Schumeischter gfahre. Hans u Setteli u Kobi u Gritli hei agschlosse. Im Hui isch ’s Sääli vo Päärline gstungget voll gsi; es het albeneinischt Worglete ggä nöie nid schön. Wi Hagelchörner im Garte sy die Chöpf ufgümperlet, d’Chittle sy gfloge, heißi Bäckli hei gschimmeret, u d’Buebe hei gstampfet, daß der Stoub höch ufgflogen ischt. Dem Schumeischter isch ’s Tanze ggange, er het nid gwüßt wie. Das milione Meitschi ischt wi nes Eidöchsli dür alli Lückeli gschloffe; eso ring u schickig het er no nie mit eim tanzet gha, u so ärdeschön ischt ihm ’s Tanze no nie vorcho. Es het ne düecht, Annemareili flüg fei eso. U doch het es im Vorbygang gschwing no derwyl gha, öppis a Hansen oder Settelin z’ziggle. U we sie ou scho öppen e tolle Mupf hei ubercho, daß sie mit de Backe zsämegschosse sy, so het das kem leid to. Vo Müedi hei sie nüt gspürt, es isch ggange wi uf Fädere, u wo Schwarz Hans fertig gmacht het, isch es ne beide no z’gly gsi.
«Tanze tuen i halt erschröckelig gärn», seit Annemareili, wo sie a Platzg göh.
«U guet! I gloube mit Euch chönnt men uf eme Batzen obe tanze. I ha myr Läbtig no mit niemmere ringer tanzet.»
«E, e! Schmychle gilt nüt!»
«Ungschmychlet, ganz ufrichtig!»
«So, do wäri mer ou wider», chunnt Hans derzwüsche, «aber warm macht’s u stüübe tuet es!»
«Sie sölli doch sprütze! Wart, i will ne’s go säge», seit Kobi. «Aber der nächscht wott i de mit dr fahre, spar mer ne de!» bhaltet er vor u macht mit Annemareilin Gsundheit.
«Aber mach di de zuehe, süscht versprichen i nüt!»
So gleitig ischt aber Kobi doch nid los worde, u wo die zwöi angere Paar wider fahre, het der Thuri gmeint, jetz syg der Leich guet. Er steit uuf u chunnt gäge Annemareilis Tisch ubere. Kobi merkt’s, u wi ne Schyn ischt er do. Un jetz het’s ne no vil meh gfreut, mit däm Meitschi z’tanze; er het vom Spinnetli nohe no ne Pyggen uf Thurin gha.
Thuri het wohl gseh, daß si die zwöi uber ihn luschtig mache, u das het ne erscht rächt gguslet. Verdrüssigen ischt er wider zu sym Wy, het grüüseli gradglychlig probiert dry z’luegen u derzue heimligs uf d’Zäng bisse, daß d’Backebei nume so vüregsprunge sy. Allimol, we Annemareili näben ihm vorbytanzet u ne spöttisch agglitzeret het, ischt ihm der Erger dür e Hals ufgchochet. Aber er het si gmeischteret, het glächlet, het der Cigarerouch wyt von ihm bloost u kumediantet, wi wen er der ganze Tanzerei nid e Brosme dernoh frieg.
«Wart nume, Pürschteli», het Annemareili däicht, «di will i hinecht kurmummle, bis d’ vor Töibi a all Wäng uehe gumpischt. I will di de lehre mir uverschanti Säuliedli z’singe!»
U so isch das Spiel wyterggange. Bständig, we der Thuri Annemareilin het welle cho schryße, isch es scho verheiße gsi. Bal isch es mit Hanse, bal mit em Schumeischter u bal mit Kobin gfahre, u der Breiteche-Suhn het müeße noheluege. Do ischt er in e Töibi yhe cho, er hätt am liebschten alls z’Hudels u z’Fätze verschlage. «E settigi verfluechti Galgerach, es het e ke Tüüfelsdonnergattig!» Aber was hätt Dryschlo u Wüeschttue abtreit? «Soll es n-jedersch Hudelchnächtli u Jumpfräuli merke, daß der Breiteche-Suhn schabab ischt u mueß der Chratte trääge? O nei! Nie a däm Tag! Git’s nid no Meitschi gnue für ne stramme Tragunerkaperal? Mueß me wägen eim Boum die ganzi Hoschtert hasse? O, no lang gäng nid! Die müeße nid Freud ha a-m-mer! Nume nüt derglyche tue!»
So het si der Thuri gäng ume gluegt z’ermuntere. z’Tanze het er funge, so vil er welle het. Meitschi het es gnue gha. «Aber e kes zwöits Annemareili», hein ihm syner Ouge gseit, wen er das schlanke Gstältli mit dem stolze Chöpfli het gseh näben ihm verbytanze. U gäb wi-n-er verbisse u si zsämegno het, es het ne doch gränzelos gheit, daß ihm das Meitschi däwäg uber d’Stange gschlage het. Er het’s nid chönne verputze. U gäng no het er Hoffnig gha, Annemareili bsinn si zletscht am Änd doch de no angersch, wen es ne gnue tribeliert heig. Meh weder e Stung lang het er gwärweiset, gäb er’sch ächt no einisch söll go frooge. U ändtlige het er no ei Probierer gmacht. Manierlig un ordlig ischt er’sch i der Tanzpouse go schryße. Numen es enzigs-Mol soll es cho; er well’s nid vo syne Gspane furtlööke.
Dä Rung het Annemareili nüt verheiße gha. Aber mit em uschuldigschte Gsichtli vo der Wält lügt es chäch: «Es isch mer leid, aber der neechscht han i scho em Schumeischter versproche u dise, wo nohe chunnt, Hanse. U wyteruse chan i nüt verheiße, mi wird de speter müeße luege.»
Thuri worglet e chly u macht si hinger e Schumeischter: «Tätit Dr mer das nid zum Gfalle u mer der neechscht abträtte?»
Der Schumeischter wärweiset. Aber e Blick us Annemareilis Ouge warnet ne: Bis mer z’Hergetts! Un eso git er zur Antwort: «E Gfalle tät i-n-Ech scho gärn, aber der Tanz lo fahre chan i nid; das chönnt my Tänzere übel näh.»
«He nu», seit der Thuri, chlemmt der Meerschuumbyßer zwüsche de Zänge fescht, macht rächtsumkehrt u geit. U ’s Füür lället ihm fei so zu de Backen uus.
«Hättsch doch öppen einisch sölle goh», meint Hans guetmüetig, «du machsch es wohl guet!»
«Meinsch de!»lächlet Annemareili schadefroh. «Das schadt däm hochmüetige Goggo nüt, wo meint, alli Meitschi heigi der Nar an ihm gfrässe. Zersch söll er afe lehre, wi me si näb eme rächte Meitschi uffüehrt. U derzue, we öppis mit ihm wä, so ließ er schi nid däwäg uf en Esel setze. Z’Trumm wei mer is jetze no rächt luschtig mache!»
U dermit het es afo es Lied singe.
Ganz verschleikts isch das Fahri mit em Thuri doch nümme blibe. Mängs Päärli het druf hi öppis z’chüschele u z’blicke gha. U trotz aller Töibi ischt er’sch inne worde, het e früschi Tütschi i Brand gsteckt u ’s hochmüetigischt Gsicht ufgsetzt, het glachet, Neueburger bschickt, ygschäicht, mit de Meitschine tschäggiert un es Wäse verfüehrt, mi hätt sölle meine, es wär ihm wär weiß wi wohl. Nume ganz im verschleikte het er es Oug gha uf en Eggetisch, wo d’Heimisbacher ghocket sy. Einewäg het er möge gwahre, wi Annemareili bständig mit em Schumeischter g’ääkt u zigglet het.
«So, isch es wäge däm Muluf», giftelet er für ihn sälber. «Wart, Schumeischterli, dir will i ou es Süppeli ybroche! Ke Wunger het er mi nid mit ihm welle lo tanze.» Wo der neechscht agfange het, schleikt si der Thuri i d’Gaschtstuben ahe. Dert isch ’s Chometschyt grad fertig gsi mit eme Jaß.
«Heh, Chometschyt, alte Spielratz, wosch nid ou eine go tanze?» rüeft er, tuet Bscheid, seit, er müeß afe chly go erchuele, blinzt dem Chometschyt u geit wider use.
Gly druuf steit ’s Chometschyt ou uuf: Er well doch ou no chly go luege, wi sie fiegge. U nimmt d’Tür i d’Hang. Hinger em Huus trifft er der Traguner, u die zwee hei allergattig gha z’chüschele. Zletscht drückt ihm der Traguner öppis i d’Hang u strycht si wider uber d’Stägen uuf.
Churz druuf chunnt ’s Chometschyt ou nohe. «Jetz no ’s Chometschyt», brüelen e paar u lache. Un eine föpplet: «Chometschyt, es wird de do obe nume Wy gwirtet!»
«’s isch mir äbe rächt, ’s isch mir äbe rächt», singt ’s Chometschyt u luegt, wo-n-ihm’s öpper well bringe, daß er chönn Bscheid tue. Dernoh brüelet er: «Uß, Buresühn, ’s Chometschyt chunnt», watet gäg em Gygerstuehl zue u chlättet zu Schwarz Hansen uehe. Dert fot er a vo re Hirschmändigsteigerig ufsäge, u wo Schwarz Hans wider ufspilt, gyget ’s Chometschyt derzue uf em Arm u grännet, öppis Erschröckeligs. I der Tanzpouse stürmt er wider de Tische noh, jammeret uber e Durscht, tuet Bscheid, wird ghunzt, reckt wider u chunnt ändtlig ou zum Eggetisch.
«Uh, de no d’Heimisbechler! Uh, de no der Schumeischter! Uh, das freut mi!» U tuet derglyche, wi-n-er ne wett an es Ärveli näh.
«Lieber nid», wehrt der Schumeischter ab.
«Aber bringe chönntit Dr mer’sch doch e chly. Aber Donner, was heit Dihr i Euem Glas? Uh, der Schumeischter suuft bloßi Limonade!» brüelet er uberlut.
Jetz wird’s a de neechschte Tische still.
«Das schiniert di däich nid vil!» putzt ne Hans ab.
«Was wett mi das schiniere? Mi schiniert d’Limonade nüt. Huß Rösi, gäb i o wett!»
Es par lache.
«Wart emel afe bis der’sch öpper bringt!» trümpft ne Kobi ab.
«Eh, Köbeli, chönnt i nid ou es bidibadibitzeli zue der cho? Bisch gäng gar wohl für mi gsi.» Er drückt zuehen u chläbt am Stuehl, dem Schumeischter gägenuber.
«Heh, Schumeischter, darf i-n-Ech e Rächnig ufgä?»
Settelin wird’s himelangscht, Gritlin u Annemareilin isch’s ou nid am wöhlschte, u der Schumeischter trummlet mit de Fingeren uf em Tisch, seit aber kes Wort.
«Wi vil mache nüünenüünzg Naren un e Schumeischter?»
Alls isch mutzstill gsi.
Du seit der Schumeischter ganz troche:
«I dänken ungefähr öppe so vil wi nüünenüünzg Lumpen un e Schnapser.»
«Het e Mischteler!» «Abgebutzt!» «Hoh, hoh, Chometschyt!»lachet’s vo allne Syte, u die Meitschi hei ume besser chönne schnupe.
«Wohl, wohl», rüehmt ’s Chometschyt, «Euch cha me z’Oschteren erloube! Aber wüssit Dihr, was für nen Ungerscheid isch zwüsch eme Schumeischter u emen Esel?»
Wider isch es so still worde, mi hätt ghören e Floh hueschte.
U wider lächlet der Schumeischter chaltblüetig:
«Das wird nid so schwär sy z’säge: Gägewärtig nume der Tisch.»
Chrützbattelion, wi het das es Lache ggä.
«Bravo, bravo! Het en Aff!» Jetz het der Schumeischter d’Lacher ganz uf syr Syte gha.
Sogar ’s Chometschyt sälber isch ganz verdutzt gsi. Er het gspürt, daß er däwäg nid ma gfahre. Aber gly druuf het er ume glachet:
«Es schynt doch, der Schumeischter heig d’Hosen u ’s Schilee nid meh anangere. Aber Bscheid tue mueß i-n-ihm doch jetz!» Er chehrt si mit em Glas gäg em Tanzsaal ume, rüehrt mit em Finger i der Limonade u schläcket nen ab. «Uh, Hün’gi! Hün’gi!» tätschet mit der Zungen u lüpft d’Achsle.
Annemareilin het ’s Füür schier us den Ouge zünglet. «Mueß i dä Möff go uberschieße, oder fasset ne süscht öpper?» het’s welle frooge.
Du springt der Schumeischter uuf, schloot dem Chometschyt der Haagge un uberrieschteret ne, daß er dür e Tanzsaal uus fahrt, wi wen er vom Himel oben ahe chäm.
«Herjeses, jez git’s e Schleglete», brüelet ’s Wybervolch u schießt dürenangere wi sturm.
’s Mannevolch hingäge het Freud u macht gßgß!
«Gät ihm nume, was het dä Säuniggel syner Chlauen i anger Lüte Glas z’wäsche! Uf ihn, wi der Schindter uf d’Geiß!»
’s Chometschyt wott ufspringen un uf e Schumeischter z’dorf. Aber gäb er z’grächtem ischt uf de Füeße gsi, fasset ne Kobi bim Chuttechrage, schryßt ne hingertsi z’Bode, fahrt mit ihm dür e Tanzsaal uus u schleipft ne wi nes Chalb dür d’Stägen ab. Das isch nid süüferli ggange u richtigs gsi wi nen Ougeblick. Der ganz Tanzsaal voll ischt uuf u nohe bis zum Stägestöckli u het däm Fahri zuegluegt. Am Bode nide lot ne Kobi los. ’s Chometschyt fahrt uuf u wott ne bim Chrosse packe. Das isch Kobin grad ’s rächte gsi. Jetz het er ne no einischt eso rächt vo Dach yhe dörfe hobelraade. U wo-n-er das Chometschyt het am Bode gha, het er ihm no es paarmol der Tschädel uf d’Bsetzi polet u derzue zwüsche de Zängen use gschnüzt: «Weisch, Pürschteli, das ischt jetz no für ’sch brääme!»
Ändtligen isch du ou der Pinte-Lahm cho z’himpe. Sie sölli jetz luggsetze! Er söll nen uflo.
Er well ne scho uflo, seit Kobi, aber wen er no ne Finger uf heig gägen ihm, oder i Tanzsaal uehe chöm, so schmier er nen uus, bis er blau Fäde von ihm gäb.
’s Chometschyt hätt nid übel Luscht gha, no einisch z’probiere. Er het’s schier gar nid chönne lo gälte. Aber der Wirt het ne bim Arm gno: «Gib jetz ab, gäb der Gring voll hescht! Chumm du lieber i d’Gaschtstuben yhe, i will dr de nes Einerli vergäbe gä. Oder mira zwöi, lieber, weder das Zangg no lenger tole!»
Gäge so eme guete Chund het er doch ou müeßen es Zeiche tue. Ändtlige het er ne chönnen i d’Gaschtstuben yhe patteren u ischt im Triumph dür d’Stägen uuf: «So, dä wä gstallet», seit er, wo-n-er i Saal uehe chunnt.
«Süscht hätt i ne de versorget», meint Schwarz Hans, «aber jetz mueß tanzet wärde!»
Hinger sym Glas hocket der Breiteche-Suhn u macht es Hefti wi sibe Tag Rägewätter. Der Schutz ischt ihm hingefer use. Anstatt daß me der Schumeischter usglachet hätt, isch dä der Täch worde. Alls het ihm der Chratz gmacht. Am meischten aber het Thurin gfuxt, daß Annemareili mit em Schumeischter eso nes Wäse verfüehrt het. Nid gnue het’s ihm chönne tyrelen u tärele. Allimol, wen es mit ihm näbe Thuris Tisch düren ischt, het es no öppis Apartigs mit ihm gha z’tschänzle oder si äxtra nooch zue-n-ihm zuehe glo. Der Traguner isch fascht versprützt vor Töibi. Am liebschte hätt er es Stuehlbei abdräjt u der Schumeischter mit dröschet. Aber so gschyd ischt er doch no gsi, z’merke, daß es nid chouscher syg für ihn, go dryz’schlo. Emel nid hie im Tanzsaal, wo der Schumeischter sövel Ahang heig. Vilicht schick es si de amen angeren Ort besser, ihm uf d’Niß z’gä. Flyßig het er derzue am Glas zoge, un eismols ischt er wägg cho wi nen alti Chatz.
Derwyle isch dem Schumeischter der Haber luschtig i Chopf gwachse. Zletscht het er fasch nume no mit Annemareilin welle tanze. U wen er scho öppen es ungrads Mol mit Gritlin oder Settelin gfahren ischt, so het er glych numen Annemareilin nohghalset. Das het am Änd sogar Kobin u Hanse schier e chly i Ote gstoche, u Gritlin het’s o scho lang düecht, Annemareili ubertryb’s mit narochtig-tue. Setteli het ou nid rächt möge lache derzue. Still u schüüch isch es hinger em Tisch ghocket u het ke Muecht gha zum Singen u Luschtigsy. Es syg ihm nid am baaschte, het es zum Fürwort gha. In der Tat isch es schier bleichs gsi u het ganz läng dry gluegt. Näbe Annemareilin isch es dem Schumeischter hinecht schier abschynigs vorcho. Fründtlig ischt er o gsi mit ihm, aber mi het nume bruuche z’gseh, wi ne glücksälige Lätsch daß er macht, wen er Annemareilin aluegt, de het me scho chönne wüsse, wo düren es jagt mit ihm.
Annemareili ischt ou inne worde, daß es bi syne Gspanen i Ascht gsagt het, u wo Thuri ab der Gaß gsi ischt, het es si afo zruggzieh. Es hätt die Sach wider mögen i ’s G’reis bringe; bal het es mit Hansen i der Tanzpousen öppis z’chüschele gha, bal Kobin e chly ghööflet; aber das Schattewülchli het si no nid so gleitig welle verzieh, u z’volem glanz isch es der ganz Obe nümme worde. Der Schumeischter het ändtligen ou gwahret, daß öppis nümme ganz im Sänkel ischt; aber er het nid chönne druber yhe cho, was er glätzget heig. Es ischt ihm numen ufgfalle, daß men ihm nümme so rächt frank i d’Ouge gluegt het u daß si Annemareili mingerschimeh von ihm dänne dräjt het. Däwäg ischt d’Luschtbarkeit nümme groß gsi, u mi ischt rätig worde heiz’goh, gäb Schwarz Hans der Chehruus gmacht het. Dür die offeni Gaschtstubetür hei sie no gseh, wi ’s Chometschyt uber e Tisch yhe lyt u näb em lääre Schnapsgütterli etschlofe gsi ischt.
Nachhären isch das Chüppeli zsämethaft gäge Heimisbach vüre. Der Schumeischter ischt ou mit ne oben yhe dür e Mattewäg, u Hans het ne bschuelet, er söll de ufpasse, eh weder nid tüej ihm der Traguner amen Ort luuße. Das mit em Chometschyt syg alls es abgchartets Spiel gsi u der Urhab dervo der Thuri. Nume daß er’sch wüß u si chönn hüete vor emen ungsinnete Streich.
Bim Hingerhuus isch me vonangere. Der Schumeischter u Annemareili sy dür e rächte Wäg gäg em Vorderhuus vüre, Kobi u Setteli dür ’sch Fueßwägli gäg em Oberhuus zue. Dert het Kobi Settelin hurti hinger ’sch Gwättspycherli zuehe zoge:
«Das nähm mi doch no wunger, gäb es nen ubernacht heig oder nid; däm wei mer jetz no nes Rüngeli abpasse!»
«I sött hei, es wär Zyt», isch Settelis Antwort gsi. Es het aber doch o gwartet. Gäb es Kobin nid het welle ’s Spiel verderbe oder gäb es sälber ou gwungerig gsi ischt – wär cha’s säge? Item, die zwöi sy mutzstill gsi i ihrem Versteck. Es isch heiter gnue gsi, u Kobi het scharpf glüüßlet, was gang bim Vorderhuus-Stöckli nide. Albeneinischt het er de Settelin Bricht abggä, was er gsej.
«Jetz stöh sie zsäme vor em Stöckli zuehe. Was Hagels hei ächt die emel o no sövli lang zsäme z’tampe? Sie chöi gar nid fertig wärde. Er steit vor ihm zuehe wi nen Ölgötz. Was seit es ihm ächt? We me numen ou chly neeher zuehe wär, daß men öppis verstieng! – Es schynt, er well doch gäge hei zue. – Lue jetze, lue jetze! Tuusigmilionen abenangere! Gschwing, gschwing, chumm gugg! Jetz het’s ne my armitüüri obenyhe gno un ermüntschlet. Äs ihn, äs ihn, nid öppen är ihns! I ha’s ganz dütlig gseh. Stärnelatärnetööri ou! Un i hätt mer der Gring lo abhoue, es hätt dert ganz öpper anger der Fueß im Hafe! Do cha men o gseh! Es ischt doch kem Wybervölchli nüt z’troue! Allbott wäjt bi denen en angere Luft! – Lueg, jetz wä-n-er no nes gnots uber nes Härdhüüffli ubere gheit. Het nen ächt das Müntschi so sturme gmacht? So, jetz dörfe mer fräveli wider vüre. – Was seischt du jetz derzue?»
«Was wett i derzue säge? Es ischt ihri Sach. U bi Annemareilin ma gäng e chly meh yhe weder bi angere Meitschine. Aber i mueß derdüruuf. Guet Nacht!»
Settelis «Guet Nacht» het fasch tönt, wi wen es en Ach usglo hätt. Verwungeret het ihm Kobi nohegluegt. Nachhären ischt er hinger em Huus dür gäg em Brunne zue. Wo-n-er bim Stal düren ischt, ghört er Lärme. Es ischt e Chueh ab gsi. Die het er no müeße go abinge. Erscht nachhären ischt er schi no zum Brunne go wäschen u het Wasser trouche. Gäb er i ’s Huli ischt, het er emel o no ne Blick dür d’Schofhaulen uuf to. Du gseht er Settelin dert oben am Wägport hocke; der Chopf het es i d’Häng gleit. En Ougeblick het es si Kobin zwöiet, gäb er ächt nid no sött go luege. Es chönnt däm Meitschi z’grächtem öppis fähle. Der ganz Obe scho syg es so muußigs u tuußigs gsi. Weder es syg emel nooch deheime. Die par Schritt wärd es wohl no möge gmache. Er well doch i ’s Bett ...
A der Schofhaulen obe hei d’Steichröttli gar lieblig glöggelet. Un es Meitschi het derzue bbriegget, wi we die silberige Gloggetön es Grabglüt wäri.