Simon Gfeller: Drätti, Müetti u dr Chlyn. Kapitel 11
Yrücke
Wo der Chlyn i d’Oberschuel ggangen isch, het sy eltere Brueder Kobi scho für Lehrer gstudiert. Er ischt us eren uberfüllte Primarschuel i ’s Seminar yträtte u nid mit Vorkenntnissen ungerleit gsi wi die, wo vorhär in e gueti Dorf- oder Stadt-Sekundarschuel chönne hei. Drum het er im Afang Müej gha, nohez’cho u hert müeßen awänge, wen er mit syne Kamerade het welle Schritt halte. Aber sie hei ne glych gärn gha, er ischt e freini, gäbigi Seel gsi un es treuhärzigs Bluet, wo niemmerem öppis z’Leid gwärchet het, oder mi heig’s de mit Flyß an ihm gsuecht. Er isch speter ou e tüechtige Lehrer worde; aber afangs het ihm das Seminarläbe nid düruse zuegseit, es hätt ihm deheime besser gfalle. Er hätt lieber mit em Tschägg gfuehrwärchet weder mit französische Verbe, lieber e lüftige Goul gritte weder e stoubige Schuelbank u wär lieber i d’Schwinghose gschloffe weder i d’Schryberstößlig. Fäld u Wald ischt ihm schöner vorcho weder Buech u Papyr u ’s Handgryfflige liechter i Chopf ggange weder ’s Unkörperlige.
Aber we i re Hushaltig föif Buebe sy, chöi nid alli amene Pätsch blyben im Näscht hocke, öpper mueß d’Fäcke lüpfe, Platzg mache u dür ne Bruefslehr derfür sorge, daß er amen angeren Ort cha Würze schlo u awachse. Die eltere Sühn hätt Drätti bi der Arbit nid chönnen etmangle u hätt dennzemol, wo sie us der Schuel cho sy, ou no nid vermöge, se-n-öppis lo z’lehre. Noh-ti-noh het er schi aber mit em Gält besser chönne chehre, u wo der Lehrer gseit het, Kobi wär gschickte gnue für i ’s Seminar, ischt ihm dä Gidanke schier Tag u Nacht nümmen us em Chopf cho. Es wär ihm hert dra gläge gsi, dä Bueb öppis Rächts lo z’wärde.
«Du söttisch probiere!» het er nen agsträngt. «Jetz bisch d’ jung u steit der d’Wält no offe! Drum nimm ’s Hefti am rächten Ort i d’Hang, u mach der es Bett zwäg, daß der speter ’s Lige nid weh tuet. Mach, daß d’unger em Uberräf wägg chunnsch! Lue, es drückt hert, nametlig de, we men elter wird. I wär ou mängisch gärn us de Tragbängere gschloffe u hätt’s näbenume gstellt. Aber i ha mi albe tröschtet, wen i mi rächt tüej lyde, chönnit dihr Jungen ihm vilicht einischt ertrünne, daß der nid bös ha müeßit, wi mir Alte müeße hei. Zale will i scho für di. U für die angere Gschwischterti wird si wohl ou öppis vürelo, daß i ne zumen ordligen Afang cha verhälfe, destwäge bruuchsch der nüt Gidanke z’mache!»
Settigem Zuespruch isch nid liecht gsi z’widerstoh, u Kobi het ygwilliget. Lehrer z’wärde het nen e großi Sach düecht, u nametlig het er schi ou druuf gfreut, daß er de im Seminar chönnt lehre gyge. Nume het er Chummer gha, er chönnt de bim Ufnahmsexame düreflüüge u nid agno wärde. Aber der Lehrer het ihm guete Muet gmacht, u Drätti het ihm versproche, e Gyge well er ihm de einewäg choufe, we’s scho fähle sött.
Die Gyge isch du speter ou allimol i d’Ferie mitgwanderet, nume sy de uf em Waldgüetli obe meh luschtigi Tänzli u Volkslieder druffe gspilt worde weder ländtwyligi Fingerüebige. U der Chlyn isch de ou albeinischt im verschleikten uber e Gygechaschte groote u het probiert z’rabse; aber ihm het das wättigs Ummeldruckli nid welle gunderbiere u nume gyxet u gweißet, wi die junge Säuli, we sie hungerig sy.
Nujo, churzwylig isch das einewäg gsi. Uberhouts het’s ke churzwyligeri u schöneri Zyt ggä uf em Waldgüetli obe, weder we Kobi het Ferie gha. Alli hei si druuf gfreut u fasch nid möge gwarte, bis er isch do gsi. Es sy neui Pfäischterli ufggange, wo me dertür in en angeri Wält use gseh het. Es het Stoff ggä zum Brichte. U für e Seminarischt syn es Feschttage gsi, ganz unerhört schöni Tage. Oh, am Obe chönnen i ’s Bett goh, ohni müeße z’däiche: Wi wird die u die Stung morn abloufe! Ohni müeße z’förchte, es gäb wider Trääfe, suuri Ouge, abschetzigi Blicke! Sorgelos chönnen yschlofe u wüsse: Deheime darfsch d’Bei unger e Tisch strecke, wi-n-es di freut, es wird nid bständig a der gschumeischteret! Mi trouet der nume ’s Beschte zue, es wird ke böse Wille hinger der gsuecht, we der scho öppis vergrootet! Alli hei öppis uf der u möj der’sch gönne, wenn es der guet geit! Das so rächt z’gspüre, das isch Ferieglück!
Aber es währt nid lang, d’Tage vergöh wi Aberelleschnee ame stotzige Port, we d’Sunne heißi dra schynt. Äi Schuelbueb het scho rächt gha, wo em Lehrer uf die Frog, wenn die chürzischte Tage sygi, g’antwortet het: «I de Ferie!» Vil z’gly hei ume Sorgewülchli afo ufstocke, u het es i der Wyti süüferli wider afo dönnerle. Ufgabe hei müeße gmacht wärde: Uszüg us irget emen Abschnitt vo der Wältgschicht gschribe, Nämen u Johrzahlen us der Biblen ytrüllet, latinischi Chrüternämen usseglehrt wärde: Chrysanthemum leukantemum, Leontodon taraxacum u derige Chabis. Mit der Freiheit isch’ ume vorby gsi, der Riemme het wider afo yhoue. Obeds u morgeds het’s unger der Lingen usse gchrysantet u gleukantet, gchraxet u taraxet, wi wen es ungsalbets Mischtbähreredli un e Dudelsack zu re Hochzyt ufspilti. U zwüschyhe sy wältschi Vokablen u Regierigszyte vo jüdische Chünige gmülleret worde, daß die alti Linge verwungeret ihre grüenne Duller gschüttlet het. Offebar isch es ere-n-afen ordli bunt vorcho, wo sie verno het, was i der Stiftshütte z’Silo für farbig Vorhäng u Tschottle dranne ghanget sygi.
Mängisch het der Chlyn ou ghulfen «ochse» u mit em Heft i der Hang abgfrogt oder nohegluegt, u zletscht syn ihm teel vo dene kuurlige Näme fasch so guet im Chopf blibe wi em größere Brueder.
Mit schwärem Härzen ischt alben am zwöitletschte Tag d’Gufere packt worde, un e Magetroscht oder es Härzpfläschterli us Müettis Chuchischaft het nie drinne gfählt. Dernoh het se der Vatter oder en eltere Brueder uf ’s Räf glade u isch mit dür e Wald ab, zwöiehalb Stung wyt uf d’Bahnstation.
So ischt ou einisch dä ungfreut Yrückigstag wider do gsi u d’Gufere scho uf der Reis. D’Muetter het sälbe Tag bache. Vor em Brot sy aber no paar Öpfelchuechen i Ofe cho, Öpfelchueche mit vil Zucker u Zimet druffe, wi ne Kobi so gärn gha het. Das isch für en Abschiidsschmous gsi u für Reiszehrig. D’Muetter het ihm i vierg’eggete Gygechaschte gschoppet, schier sovil het Platzg gha. U dernoh isch es Zyt worde zum Goh. Kobi het ere d’Hang greckt, mit erstickter Stimm Adie gseit, der Gygechaschten unger en Arm gchlemmt, nümmen umegluegt, wi d’Muetter abwüsch, u ischt uber d’Vorlouben uus u dür e Waldwäg ab. Der Chlyn het ou no nes Bitzli mit ihm dörfe u ischt ihm noheglüffe wi nes Hüngli. Er het ou d’Ouge voll Wasser gha, daß er chuum het ’s Wägli mögen erchenne, u ischt ihm erschröckelig vorcho, daß dä Brueder scho ume het furt müeße. Nid es Wort isch zwüsche ne gwächslet worde, es isch kene syr Stimm mächtig gsi. We der Gygechaschte wär schwarz agstriche gsi, hätt me chönne meine, die zwee welli go nes Chinli vergrabe, so hei sie drygluegt.
So isch das ggange bis uf e Ramsereboden ahe. Dert dräjt si Kobi ungereinischt um u seit: «Jetz muescht umchehren u ume hei!» Du het der Chlyn lut useghüület, u der Groß hätt am liebschten ou to. Aber er het verbissen u tröschtet:
«Schwyg jetze, lue, i gibe der de do no e Bitz vo mym Chueche!»
Der Chlyn het yferig der Chopf gschüttet. «Mohl mohl», het der Groß z’bode, stellt der Gygechaschten uf ene tannige Stock u packt uus.
«Aber emel de nid z’vil, u du muesch de ou dervo näh!» wehrt der Chlyn ab u git ihm der halb ume.
Dernoh hocke sie es Rüngeli zsämen uf däm Stock u chäüe trüebsälig a ihrem guetgschmützgeten Öpfelchueche.
Plötzlig steit der Groß uus, tuet e Grif uf e Gygechaschte u satzet i länge Gümpe bärgab. Uf em ungerischte Grot nide luegt er no einischt ume u schwänkt der Huet. Der Chlyn springt uf e Stock uehe, winkt mit em Räschte Chuechen i der Hang u — verschwunden isch der Chnab!
Es Zytli het der Chlyn no a sym Chuechen u Ougewasser gschlückt, dernoh het dä Seelesturm ustoobet gha. Nume no hie u do het der Chlyn e Schnobser to, derzue d’Finger nowäßig abgschläcket, u ändtlig ischt er ufgstange u langsam gäge heizue, d’Füeß syn ihm eländ schwär gsi u der Muet ou. ’s Läben ischt ihm vorcho wi mit Spinnhubbele verhäicht.
Es bitzli wyter oben isch ’s Wägli dür jüngeren Ufwachs ggange, u wo der Chlyn derthäre chunnt, springt plötzlig es jungs Haseli us de Grotzen use u vor ihm anne. No ganz es chlys Chrottli isch es gsi, es Wullebündteli, chuum zwo Fuuscht groß... Heidelidum! Jetz sy d’Spinnhubbelen ungereinischt alle zerschrisse. Füür u Flammen ischt er dem Tierli nohg’eslet u hätt’s welle fasse; aber wo isch der färndrig Schnee? ’s Haseli het no gleitigeri Beindli gha weder der Chlyn u zwöi meh, u noh paar Gümpe het er nume no e wyße Tupf gseh unger den Eschtline verschlüüffe u sy Jagd müeßen ufstecke.
Aber das het nüt gha z’säge, es het ihm gliechtet gha, er isch tröschtet gsi u het ab em Heiloufe druber nohegsinnet, wi-n-er de em Brueder well e Brief schrybe, e länge länge Brief: Er hätt ab em Heigoh bal es Haseli chönne fo — bal, bal, bal! Das mach de em Große sicher ou no Freud u tüej ne ufheitere...!