Simon Gfeller: Drätti, Müetti u dr Chlyn. Kapitel 10

Gfloge

Hüürmehi froge sie ein gäng nume: «Bischt ou scho gfloge?» Wär no nie gflogen isch, het nüt meh z’bidüte u ghört nume zum Lüteghüder.

Nu, der Chlyn darf si dert düren ou zeige. Er isch scho gfloge, wo-n-er no e Schuelbueb gsi isch. Fryli isch es nid grad uber en Ozean ubere ggange, nid emol uber e Kanton Bärn uus, aber doch wenigschtes uber d’March un es paar Tanngrotzli uus. Das Flüüge het si äbe sälbisch no angersch aglo u abgspilt weder hüttzutag.

A ’s Waldgüetli isch Mischtelbüehlersch Weid gstoße, u all Hustage het gmeinschaftlig müeße ghaaget wärde. Scho im Winter isch passeti Ruschtig für Hagstäcken u Yschlag uf d’Syte gleit worde, we me gholzet u Chris gschneitet het. Die het me de im Früehlig vüre gsuecht, putzt u gspitzt. Am offete Füür sy duumesdicki Tannescht bäjt worde. Die het me dräjt wi ne Wyd u Weiffelringe druus gflochte, für mit chönne d’Hagstäcke zsämez’häiche. Zwüschenyhe isch der Yschlag cho: Züünilatte, Grotze, Studen oder Escht, was grad zur Hang gsi isch. Das gmeinsame Haagen isch gäng es churzwyligs Gschäft gsi, wo me gärn bsorget het. Gwöhnlia isch’ ime Halbetag vorbyggange, u het ou es währschafts z’Nüüni oder z’Obe derby nid gfählt. Es ischt uf Rücke gha worde im Gidanke, so ne Sach chönn’s glych nid ewig ha, im Herbscht sygi einewäg wider Lücken u Löcher gnue drin. Drum isch es de Guschtine gäng öppe wider groote, dürez’bräche. Vor allem isch sälbischt e mageri, grobgchnocheti, drüüjährigi Chalben uf der Weid glüffe, die het der Tüüfel im Ranze gha u all Züün zsämegritte.

Ei Tag het sie im Waldegge der Hag verchrottet gha u gmüetlig i Waldgüetlersch Chlee äne gweidet. Du chunnt der Chlyn z’loufe, barfis wi gwöhnlig. Er het nüt i de Fingere gha, für sche z’jage, u hätt ere doch gärn ’s Umecho verleidet.

Wi me das chönnt agattige, het ihm bim Haage Mischtelbüehlersch Chnächt aggä gha: «Fescht mit beedne Hänge bim Schwanz packe, ne gleitig mit de Füeßen uf d’Haxe stoh u däwäg uf ne ryte! Das schüühe sie vom Tüüfel nohe, es chunnt nie kes meh ume! Wo-n-i no ne Bueb bi gsi, han i das Manöver mängisch probiert, u fascht allimol isch es mer groote!»

«Scho ggloubt», het der Chlyn glachet; er het wohl gwüßt, daß der Chnächt e Luuszapfen ischt.

«Jä, chly gleitige mueß me de fryli sy», het dä blinzlet, «u flingg druuflos wi ne Sibechätzer!»

Nu, gleitige isch der Chlyn scho gsi, un jetz, wo-n-er allerwält nüt het i de Fingere gha, für sche z’pöitsche, chunnt ne doch es Güegi a, das Rezätt z’probiere. Er tüüßelet süüferli zuehen u chöttet: «Chumm sä sä sä, Chutscheli, chumm sä sä!» U das Tier het ne verwungeret aglotzet u lo i d’Nööhi cho. Derby het’s aber em Landfride doch nid rächt trouet u im letschten Ougeblick, gäb er’sch het chönne strychlen u tätschle, e Sytesprung to un ihm die hingen Front zuegchehrt. «Jetz ha oder lo!» däicht er, hanget ere mit beedne Hängen a Schwanz u gumpet ere derzue mit eim Fueß uf d’Haxe. Aber gäb er der anger ou het dobe gha, isch schi afo dechle wi verruckt, u ihn het’s nohegschnellt, daß er het müeße Flüg tue wi ne Heustüffel, un es mit ihm uuf u nider ischt, wi mit eme Luftballon, wo z’Bode wott. Donnerliwätterli isch das e schutzgatterigi Fahrt gsi! Loslo het er nid welle oder nid chönne, u so isch die Ferggete gäge der ydrückte Hagsteli zuegraaset, er het nüt derzue chönne säge, Gseh u Ghören ischt ihm schier vergange. Bir Haglücke het der Rottschägg mit eme Gwaltsflug uberegsetzt wi ne Renngoul, u der Chlyn ischt am Schwanz nohegfloge. Im sälben Ougeblick het er der Grif verlore, isch bogeswys uf ene nideri Tanntschuppeten ubere gfahre u vo dert ohni Fallschirm Chopf vora in e Brombeeristudereten ahe pürzlet. Wi-n-er dert häre cho isch, het er fasch sälber nid gwüßt, u d’Brommerdörn hein ihm nid grad liebs Büüßeli gmacht a der Backe. Aber gschadt het’s ihm wyter nüt, die paar Chritzen a der Backe sy ’s enzigen Abgangszügnis gsi, wo-n-er dervo treit het, u hei wyter nüt gha z’bidüte. Immerhin isch es ihm e Warnig gsi, daß er i Zuekunft weder ere Chueh no süscht eme Flugzüüg ischt uf d’Haxe gstige.

No schöner isch es ggange, wo em Chlynne syner zwe Vettere gfloge sy. Das sy de scho öppe zwänzgjährig Bürschtle gsi, vo Bruef beedsame Schumacher. Sälbisch hei d’Schumacher no Störarbit agno u sy vo eim Burehuus i ’s angere zoge fasch ’s ganze Johr düre. I allne Hüsere het men es Schueschterbänkli gha, wo sie dranne hei chönne schaffe. D’Stüehleli hei sie de mitbrunge. Es sy hölzigi Zsämelegstüehli gsi mit eme läderige Sitzblatt, ygrichtet, daß me der Wärchzüüg het drinne chönne verpacken u se wi ne Rucksack a Rügge häiche.

Jetz chömen emel die zwe Schueschter ou einischt ame Samschti-z’Obe vo re fertige Stör hei mit dene Stüehlinen am Rügge. Gäb sie deheime gsi sy, isch der Wäg dür ne längi, ziemli äbeni Weid ggange. Zuefelig sy der sälb Obe dert zwöi jungi Roß usglo gsi. Un jetz düecht es die Schueschter, das wär doch heidemäßig schön, we men uf dene Rößline chönnt heiryte. Eine von ne het es halbs Brot ubercho gha zum Heiträäge, wi das sälbisch no dürhar isch der Bruuch gsi. Vo däm Brot hei sie abghäue u die Rößli mit glöökt u gfuetteret; es sy freini, zuetrouligi Tierli gsi. Sie hei si lo bim Chammhoor näh, un es isch dene Bürschtlen emel groote, sytligen uehez’hange, eis Bei ubere z’lüpfen u ufz’hocke. U das Ryte wär gar nid so übel ggange, we scho Zoum u Sattel gfählt hei, die Tierli hei nid uwootlig to. Aber we men uf em Roß hocket, sticht ein der Haber, daß me mit Schrittfahre nid zfriden isch. D’Absätz zueheglo u hüppedigritt im Trab, de stellt men öppis vor uf eme Goul obe! Guet, die Rößli hei uszoge, un jetz isch der Zirkus losggange. Allimol, wen es der Ryter ufgsprängt het un er de wider abgsacket isch, het ’s Bei oder d’Querlyschte vom Schueschterstüehli em Roß e ghörige Tätsch verschribe, u wi grüüsliger Gümp ’s Roß gno het, wi unerchennter het ihm ’s Stüehli uf e Rügge ghämmeret. Aber läbigi Huut lot si nid chlopfe wi Sohlläder! Im wildischte Galopp sy die Rößli dervo gsuuset, u isch kener füfzg Schritt ggange, ischt afen eine vo de Schueschteren abgfloge u het ’s Redli tröölt dür d’Weid uus. To het’s ihm nüt, nume het er syner Leischte, Zwäcke, Holznegeli u Schueschtergnyppe müeßen uf de Grasbösche zsämesueche.

Schlimmer isch es em angere ggange. Dä het si gwehrt u gwehrt, u wen er schi uf alli vieri glo het u mit Armen u Beinen am Roßlyb feschtgchlammeret, het das verzwickte Stüehli nümmen ufgschlage. Aber das Roß isch verschoche gsi, un alls Huu-Brüele het nüt abtreit. I de gstreckte Längen isch es dür die ganzi Weid hingere u der Schueschter büüchligen uf ihm obe, bis e Sünggete cho ischt un es Lättloch. Dert het’s ne du ändtlige sytligen ahe grueßet, grad schön i die Lättselben ahe. U vilicht isch das no es Glück gsi für ihn, er het emel ling chönnen abstelle. Aber wo-n-er use ggraagget isch, hätt me ne chönne chüechle: Er isch mit Teigg uberzoge gsi uber un uber. Vo sälbem a sy sie ou nie meh mit aghäichtem Schueschterrääfli uf ene Roßrüggen uehe gchlättet, sie hei vom erschtemol gnue gha.

Ähnlig isch es einischt em Chlynne sälber ggange. Mi het e feißi Sou welle furtfüehre, un es het gheiße: «Du chaisch zum Nochber go d’Säubänne reiche u dernoh ’s Roß ume heitue!» Das het der Chlyn gärn gmacht, er ischt jetz imen Alter gsi, wo-n-er das guet het möge verbringe. Natürlig het er das usgspannete Roß nid chönnen am Riemme heifüehre, es het müeßen ufghocket sy. Aber d’Musen ischt afen en elteri Nummere gsi, es höchbeinets Gstüedel mit eme magere Geißrügge, u het nid gärn lo ryte. Der Chlyn het se müeßen uberlischtele. Er het ere-n-es Zückerli ggä, u se näb e Lingestuehl zuehe gstellt. Dernoh unversähes e Gumpuuf, u tromsigs ischt er ere-n-uf em Rügge ghanget. Däwäg isch schi mit ihm dür d’Hoschtert uus gschossen i Fröschegümpe, u d’Boumescht hein ihm der Huet abgstreipft. Aber sie het ne nid chönnen ahe rieschtere, u ändtlige het er ’sch Bei chönnen ubere zieh u grittligen ufhocke. Sobal die Alti gmerkt het, daß mit Ahegheie nüt z’machen ischt, het sie si ergä u isch Schritt glüffe. Das ischt em Chlyne z’langsam ggange, un er het alls Müglige versuecht, für sche-n-i d’Gäng z’gä; aber Musin isch es sträng gnue ggange, sie het si allem Huschteren u Jage nüt g’achtet.

I der Nööhi vome Nochberhuus, wo-n-er düre müeße het, hei sie sälbe Nomittag Brächete gha. Es isch nom z’Obe gsi, u teel hei em Brächereschnäpsli scho toll zuegsproche gha. Emel Nochbersch Fridel het der Huet ganz tschärbis uf em Chopf treit u schynnigi Äugli gmacht. Er isch mit em Gutter cho u het em Chlynnen ou eis ygschäicht. Dernoh seit er: «Soll der öppe dys alte Zytli ufzieh, daß es chly besser ab Fläck chunnt?» «Jo jo», macht der Chlyn, «jag se nume, mi bringt die alti Pletsche jo nid vürersch!» Dermit reckt Fridel uf ene Hampfele Wyde, wo d’Flachsburdine mit sy bunge gsi, zieht uuf wi mit eme Hurnuußstäcke u lyret ere-n-uber’sch Hingergschir ab, was er het möge, das Kamel!

Tuusigewätter, wi het die Alti e Flug to! Bogeswys isch schi dervogschosse! Der Chlyn het si a de Chometschyter u am Chammhoor chönne ha, süsch wär er gfloge. Paar hundert Meter wyter isch es dür ne steinige Charrwäg ab ggange, u die Alti isch no gäng i allne Lüften obe gsi. Der Chlyn isch büüchligen uf ere-n-obe ghuuret wi ne Chrott uf eme Töichel u het si mit Armen u Beinen agchlammeret. Unger den Yse sy d’Chisel u Funke nume so vüregstobe, u em Chlynnen isch es gsi, er gsej füürig Güeg i der Luft umefahre. Vo Stillha oder Leiten isch ke Red gsi. Er het allne Chrefte müeßen ufbiete, für nid ahe z’gheie. So isch schi öppe zähe Minute wyt mit ihm dervo graaset, bis der Wäg ganz stotzig ahe ggangen isch. Dert het sie du ändtlig Vernunft agno, daß er ab chönne het. Aber heiterefahnen isch das es Loufe gsi! Die ganzi Hingerfront vermüschtet u d’Bei gschundte, daß e n-jedere Schritt wehto het. No mänge Tag isch der Chlyn ganz sperrige gsi, daß er fasch nid vürersch chönne het. Die Alti het nid vergäben e räße Rügge gha wi ne Dachfirscht. Deheime hei sie der Chlyn usglachet: «Do hescht jetz einischt e Nase voll erwütscht, für d’Schnousigi!» Aber er het si ufglo u tröschtet: «Macht alls nüt, i bi emel nid gfloge!»