Simon Gfeller: Ämmegrund. Kapitel 2
«Suggestion»
Vor eme Möntschenalter isch es gscheh, dennzemol, wo albe no der Seilerkobi us em Neßlegrabe mit syne Hälslige, Geisle, Chuehhalfteren u Wöschseiline a Langnaumärit gwägelet ischt. Er het dert e guete Stang gha u vil Ruschtig verhüzt. D’Bure hein ihm öppen au vo ihrem Gspünscht dra tuuschet u gärn mit ihm ghandlet. Er ischt e gwirbige Männdel gsi u het ’s Muul ame lächerligen Ort gha. Sym Wärli isch nid vil gsi vürz’ha, u z’Treichgäld het er synen alte Chunde gäng öppen es luschtigs Gspäßli gwüßt az’bänggle. Drum het er’sch de Lüte chönne, u wen er am Obe sys Bagaschi uf em Wägeli gha het, säuft dörfe go nes Schöppli u Brotwürschtli vertilge, der Gäldseckel het’s erlaubt. U drum hein ihm die Märitfahrten au bsungerbar agschlage: Sys Büüchli isch chrugelirunds vüregstange, u syner Bäckli hei e Farb gha wie nes ryfs Ärdbeeri.
So ischt er au wider einischt amene Herbschtmärit vor sym Stang umeträtschet u het eme guete Bikannte, wo vorby welle het, es Wurfseel uber e Chopf gleit u ne mit Lache zuehezoge, er soll öppis cho chaufe. Du chunnt im Augeblick der Roßhändler Leupi derzue u lärmidiert:
«Schlüüf ihm uus, schlüüf ihm uus, lue, das ischt e Hundswätter! Wen er ein am Hälfterli het u cha i d’Ohre brümele, ertrünnt men ihm nümme!»
«Du wirsch vo dir sälber rede», lachet Kobi. «Gäg ene Roßhängscht ischt üserein numen es uschuldigs Himelgüegeli. E settigen Obermuuli uberwaschlet e ganze Gmeinrat u ne Schuelkumission derzue, we scho drei Fürspräche drin hocketi.»
«Jo my sündigi Seel», fluecht der Leupi u stüferet mit em Stäfzge vom Stäcke gäge Kobis Büüchli. «Wele het ächt der anger uberlaferet u yheglymt, wo mer ums Brüündli ghandlet hei, i di oder du mi, he, du Sakermänt du?»
«Eine, wo mit allne Lauge brüeit u allne Wassere gwäschen isch, wird me no chönnen yhelymme, do chläbt lengschte ke Chleibbi meh», lächlet Kobi verschmitzt. «So einen isch vil z’gschliferige. U rede chan er, roßhändlerdütsch u schüürliwältsch, d’Wörter zyben ihm uber d’Zunge wie ne Cheigelchruglen uber nes früschgsprützts Ris. U hebräisch chan er de o no!»
«U däm do lauft d’Red uber d’Zunge, wie Hun’g u früschen Anke. Wie ne Schwick het er der es süeßes Selbezügeli gstrichen u uf d’Auge gchleibbet, daß d’nüt meh gsehsch. Dernoh leit er ein der Chopf uf d’Syte u tröpfelet öppis i ’s linggen Ohr u leit ein der Chopf uf die anger Syten u tröpfelet ein öppis i ’s rächten Ohr. Däwäg geit das i eim furt, er macht mit ein, was er will. Mi mueß ihm glaube, do hilft ein ke Dreiax nüt. I bi jo gäng eine vo de Dümmere gsi; aber eso wie mi das simbele Manntschi do gfueßet het, het mi lang kene versohlet.»
«Jetz träumeret er wider u meint, er stang no deheim vor em Spiegel. Muesch nid meine, es sygi all Lüt so usgschuumet wie du. I bi däich nid d’schuld dranne. daß grad uf üse Handel ahe d’Roß gwolfelet hei! Was han i do derfür chönne?»
«Aber i hätt derfür chönne! Han i ächt nid gförchtet, d’Pryse gheji? U doch het er mi chönnen yseife, dä Sidianstiller, u mer syni Zügeli chönnen uf d’Auge chleibbe. Aber mir sy no nid ab der Wält! Einischt erwütsche ne doch de au u spilen ihm e Posse, daß er no e guete Rung a Leupin däicht. Er söll nume druuf zelle!»
«Oh, destwäge wei mer glych no rüejig schlofe. Chauf du mer do es Halbdotze Chüehhalfteren ab oder chrom der Frau es wasserryschtigs Wöschseel hei, de machscht uf all Fäll hütt e guete Schick!»
«Gseht-er, jetz foht er a stryche. Adie, Adie, süsch het er mi», lachet Leupi, lauft u macht em Kobi noh paar Schritten e Fuuscht u ne Gränne.
«Jä säg’s emel de, we d’öppis nötig hescht, i tät der gärn e Gfalle», rüeft ihm Kobi noh, macht tifig i nes Wurfseel e zsämerytige Lätsch, wie me denen um e Hals leit, wo ghäicht wärde, u het ihm ne zwäg. Derzue zwitzeret er mit syne chlynne, läbigen Äugline, u d’Märitlüt zsringetum hei Freud a der luschtige Muulete...
Nomittag isch Kobi fryli minger guet ufgleit gsi. ’s Wätter het ne taube gmacht. E suure Luft isch cho u albeinischt es dünns Staubbetli Räge. D’Märitlüt hei i de Wirtschaften u Chüechlistube chönne go verschlüüfe; aber d’Chrämer hei ihres Wärli müeße hüeten u der Buggel zueheha. Zum Zsämepacken isch’ no z’früech gsi u het zweni starch gmacht; Kobi het si emel o nid derfür gha, ufz’baschte, wen ihm’s die chalte Tröpfli scho nid chönne hei, wo’s ihm i Äcke gschmeizt het.
«Mit dem chalte Gsüdel hätt’s jetz säuft no chly chönne warte,» het er brummlet, «do het men eis-zwöü Gsüchti ufgläsen oder es Flußfieber.»
«Amene settige ghabereten u gspäckete Chlöbli, wie du eis bisch, wird das vil mögen abbringe,» spöttlet der Röhrlidräjer im Stang näbezuehe, «do hätt de üserein meh Ursach z’gütterlen u der Äcken yz’zieh!»
«Jä, gäge die nassi Chelti bin i gäng epfindtlige gsi, u Gsundheits halber uberhauts nie der Chächscht. Vor em Chranksy han i vo jungem uuf schier e chly ne Gruuse gha.»
«Äbe, u drum wirscht ihm ungerworfe sy. Was me schüücht, mueß me ha.»
«Jä nid, daß i de sövel e Leide syg u mer z’fasch tüei borge, öppe, was en angere, han i de au gäng mögen erlyde», loht si Kobi uuf. Der Röhrlidräjer het nüt druf gseit, aber ungläubig glächlet.
Gägen Oben isch es du zgrächtem cho schütte un im Augeblick niemmer meh uf der Gaß gsi weder paar Schuelbuebe, wo no gärn hätti es Bätzi verdienet. Kobi ischt im Bärestübli hinger eme Zobe ghöcklet u het mit Geduld abpaßt, bis glanze Himel nohe cho isch. Dernoh het er em Stallchnächt bifohle, ’s Chöli yz’spanne u sälber au Hang agleit. Es ischt ihm nid am wöhlschte gsi i syne füechtelige Chleideren inne u het ne schier tschuderet.
«I mueß mache, daß i dür d’Röhren abchume, süsch guslet’s mi morn däich de wider i der Achsle.»
«Du hescht emel e Roßdechi bi der, für uber di yhe z’näh, u we no öppen es Pletschli sött cho, chaisch gäng amen Ort zuehe ha, es sy Wirtschafte gnue.»
Dermit het der Stallchnächt ’s Treichgäld i ’s Gilettäschli gstoße, u Kobi ischt ab. Der Luft isch gäng no suure cho u albeneinischt e paar yschchalti Tröpf; d’Hang isch gstabeligi worde bim Leitseelha, u Kobin isch verleidet. Er isch no nid bir nechschte Wirtschaft gsi, het’s wider es liechts Schütteli ggäh, daß er wohl oder übel het müeße zuehe ha. Für d’Wohrhit z’säge: Kobi hätt au zuehe gha, we scho kes Schütteli cho wär. Nume hätt er de zum Fürwort gha: «Mit de Wirte mueß me’s guet chönne. Sie chöü ein guet Lob mache oder schlächte Lärme vor der Gaschtig, drum isch me bas, mi lueg mit nen usz’cho. U mängisch hocken öppe no Buren i der Gaschtstube u het me Glägeheit, es Händeli az’gattige oder öppis z’vernäh. Wär gschäfte will, mueß läbe u läbe loh, ei Hang wäscht die anger.»
Usspanne het Kobi nid loh, numen a Schärms stelle u ’s Chöli decke. Dernoh ischt er i d’Gaschtstuben a sys gwanete Tischli. Es sy nume drei Bure bim Wirt gsi, u die hei, wie uf Komando, ufghört brichte, Kobin läng agluegt u enangere mit den Auge gwunke. Kobi het nid gwüßt, was das söll für nes Manöver sy, aber es ischt ihm ufgfalle.
«Hätt der nen ächt chly söllen i ’s Warmwasser stelle?» seit der Wirt, wo-n-er mit em Halbschoppeglas chunnt.
«Wärme, öppis Dumms eso! Sit wenn mueß me mir der Wy wärme?»
«Er tät der wäger besser. Dir isch nid ganz guet, mi gseht der’sch uf en erschte Blick a. U de sött me gäng chly Sorg ha!»
«Was wett mir fähle — eifalte Züüg! Hunderttuusig Franke fähle mer, süsch nüt!»
«Jä nu, um so besser. Aber es Ussähe hesch nid wie ne gsünge Möntsch, süsch sägit dir. Manne!»
«I wett’s no nid z’wyt wärfe, wäg em Fähle,» seit eine vo dene Bure mit ere Mine u Stimm, wie wen er es Leidzirkular tät diktiere, «nid z’wyt wärfe! Es steckt mängischt öppis i ein, lang gäb me’s merkt u gäb es usbricht.» U die angere hei yfrig Byfal gnautet.
«Pfyfebääggeli!» macht Kobi u zwängt si zum Lache. «I wirde wohlöppe sälber am beschte gspüre, wie’s mer ischt.» Aber derzue ischt ihm e chalte Tschuder uber e Rüggen uuf gfahre, gäb vom Wy, vo der Füechti i de Chleidere oder vo der Furcht, was weiß i.
Uf das hi hei die angere nüt meh gseit u sy mit ihrem Binoggel wytergfahre, nume gäng albeinisch ne läng agluegt, Blicken ustuuschet u d’Chöpf gschüttlet hei sie. Kobi het derzue glächlet; aber heimelig ischt ihm die Gschicht nid vorcho. Drum ischt er ufbroche u furt.
«Gäll, nimm emel de d’Roßdechi uber di, daß d’di nid öppe no herter vercheltisch! Wär weiß, was drus wärde chönnt!» het ihm der Wirt nohegrüeft u ganz e bikümmereti Mine ufgsetzt.
«Stürm syt-er!» isch vom Fuehrwärchli ahe der Gägebscheid cho, «hü, Chöli, lauf, so chöme mer vo dene Löffle furt zu gschydere Lüte!» U ’s Chöli isch glycher Meinig gsi u i d’Sätz. Vom Stägestöckli uus het der Wirt nohegluegt, beed Duummen i de Gilettäschline gha u glachet:
«Das nimmt mi jetz no wunger?»
Derwylen isch ’s Fuehrwärchli um e Rank, u Kobi het gfuteret: «Was tüüfels ischt jetz ächt mit dene gsi, daß sie mi mit Gwalt hei welle chrank bschrybe? I wirde doch nid angersch usgseh weder süscht? Emel am Morge, wo-n-i ’s schwarz Halstuech umbunge ha, het mer us em Spiegel exakt der Glychlig i d’Auge gluegt, wie anger Tage.» Zwar, daß abselut nüt a der Sach chönnt sy, ischt er nümme ganz chäche gsi. «Das hagels Tschudere chönnt doch am Änd öppis z’bidüte ha. Für nüt u wider nüt wärde ein d’Lüt doch nid amuete, mi syg chrank! He nu, mir wei luege, was angeri derzue säge. Jetz chehren i äxpräß i der Pinten au y. Das nimmt mi jetz my-armi-tüüri wunger.»
D’Pintewirti ischt e strammi Witfrau gsi, u Kobi het gärn e chly Gspaß tribe mit ere. Verwiche het sie-n-ihm Weggli ufgstellt u dervo en Augeblick i d’Chuchi müeße. Derwyle het Kobi flingg die Weggli vo ungeruehen usghöhlt u ’s Linge druus ggässe. Dernoh het er sche wider i ’s Blättli to, daß me vo kem Hohl nüt gseh het. Ersch wo d’Wirti wider isch näben ihm ghocket, het er eis usegnoh u wellen ässe. «Aha, do ischt e Muus derhinger gsi», macht er, tuet’s wider dry u reckt ufs nechschte. Jä sakerlimänt, jetz isch das au agmuuset gsi u ’s dritten au! «Herjeses, wie mueß i jetz das ungärn ha, das isch mer de richtig no nie passiert», het d’Wirti gjammeret u die Weggli welle wägnäh. Aber Kobi het se nid lo mache: «Jä sövel gerggelige bin i de nid, uf enes Muusehohl meh oder minger chunnt’s mer nid ab», u het se ggässe, gäb wie sie-n-ihm se het wellen us de Fingers schryße. D’Wirti isch ganz abenangere gsi, sie het fasch nid chönnen ufhöre si verspräche. Aber wo Kobi ’s nächschtmol dert ygchehrt isch, het sie-n-ihm du der Finger ufgha u ne welle bim Ohr näh: «I weiß jetz, wär mer d’Weggli agmuuset het, du hagels Schalk du!»
Guet, gäge der Pinte zue isch Kobi also cho u het dert agländtet. Gstabeligen ischt er ab em Wägeli ahe, het ’s Chöli abunge u deckt u isch dür e Gang y.
«Herjeses,» macht d’Wirti, wo-n-er ere het d’Hang greckt, u luegt ne ganz erchlüpfti a, «het’s dir ungerwägs öppis ggäh? Wie gsehsch du dry!»
«Was wett es mir ggäh ha! U wie sött i drygseh? Uchrut chunnt nid um. Für mi bruucht niemmer Angscht z’ha. Reich du mer es Schöppli Burgunder u für di au es Glas, das macht is de wider zwäg.»
«Dank heigisch für die fründtligi Yladig; aber wär es nid gschyder, i miech der öppis Warms? I ha im Augeblick es Gaffee zwäg oder es Fleischsüppli mit Ei, es tät der sicher besser!»
«Für was zum disen-u-äine sött ig jetz nümmen es Tröpfli Wy mögen erlyde!»
«Jä, mach was d’witt, i ha der jo nüt z’bifäle; aber d’schuld sy möcht i de nid, wen es di zgrächtem apackt u i ’s Bett leit. Hinger dir steckt öppis, das redt mer niemmer uus. I ha’s scho gmerkt, wo d’ däwäg d’Füeß nohegschleipft hescht uber d’Stägen uuf. Du brüetischt e Chrankhit, zell nume druuf!»
«Das söll doch au der Güggel picke,» brummlet Kobi, «hütt wei sie ein mit Gwalt d’Chappe lätzi mache. All Lüt ranze mi a u wei a-m-mer umedoktere.»
«Jä, es isch grad öppis amene Möntsch, bsungerbar wen er sövel tribenen isch wie du. Du hescht allwäg doch nid vergäben e settigi verächtigi Farb u blau Ringen unger den Auge düre! Es gnagt doch öppis an der.»
«So gnag es», protzet Kobi ergerlig uuf. «Reich du mer numen e Schluck Burgunder, das Gnage wird de scho ufhöre!»
«Wy i däm Zuestang gruuset mi gwünd schier, aber we’s mueß zwängt sy...» D’Wirti chehrt si um u geit go reiche.
«Hättscht ere sölle lose!» mischlet si e Gascht dry — es sy numen ihre zwe i der Stube gsi. «Grad e settige flirige Blick het der Arm Hans gha, wo verwichen a der blüeheten Uszehrig gstorben isch. Zeig mer doch einisch d’Zunge, sie wird wohl au derzue stimme!»
«Chutzemischt, zeigen i der d’Zunge, oder strecke der schen use, daß d’ grad ubersch ganze Ris hingere gsehscht. Emel so gsüng wie du bin i de no langgäng.»
«I wett nid poche», seit der anger Gascht. «Wie mänge lauft desume mit eme Magen- oder Spysröhrechräbs u meint, es syg numen en uschuldige Katarrh! Hingernohe chunnt’s de alben uus; aber dennzemol isch’ de verläppelet, ke Dokter het de öppis derfür. Sorg ha u z’rächter Zyt derzue tue, wär doch no gäng der wahr Jakob!» I däm Glöüs isch d’Red no nes Rüngli wyterglüffe, bis d’Wirti mit em Burgunder ischt agrückt.
«Wen er der nume nüt tuet,» seit sie, «i müeßt mer süscht es Gwüsse mache myr Läbelang.»
«I will emel no e härzhafte Schluck näh», lächlet Kobi verbisse, schäicht y u treicht. «Aber soll das Burgunder sy?» fahrt er uuf u macht e Grimasse, wie wen er e Frösch schlücke sött.
«Öppe wohl, isch das Burgunder! Der Wy cha däich nüt derfür, we du e schlächti Chuscht uf der Zunge hesch. ’s isch genau vom glyche, wo de gäng trauche hesch.»
«Das glaub der Tüüfel, settigs Rätechwasser! I will nümme Seiler-Kobi heiße, we do nid Essig drinnen isch!»
«Das wär mer afe, loh mi au versueche!» D’Wirti chüschtet es Schlückli, verzieht e ke Mine u reckt ’s Glas dene zwöüne Geschte häre. «I nimen euch zwe für Züge. Jetz sägit dir mir: Isch das Burgunder oder nid, u schmöckt dä no Essig oder Wyräbe? My Wy lohn i mer nid verschimpfiere.»
Die Manne hei wichtig am Glas gschmöckt, en jederen es Tröpfli uf der Zunge verdrückt u wie us eim Rohr usen erklärt: «Sovil i dervo verstoh, isch das Burgunder, u zwar vom ganz guete. Do fählt’s a der Zunge u nid am Wy. Der Wy isch rächt, ehnder het er zvil Zucker u Buggee weder zweni.»
«Dir weit mer e Bär ahäiche», bhautet Kobi. Aber die Drü hei allizsämen eso mitlydig u ärnschthaft drygluegt, daß ihm der Muet zum Reklamieren u z’Bodestelle vergangen ischt. Er het e töüfe Schnuuf to, u ungereinischt isch’ ihm schwach worde, es het ne düecht, es heig e Fädere gloh i sym Rügge. E Müedi ischt ihm i d’Bei gfahre, grad erschröckelig. Er het nid gwüßt, was afoh mit sym Schöppli. Treiche het er ne nid chönnen u möge u lo stoh au nid gärn. Es hätt süscht usgseh, wie wen er zuegäb, er syg fälber. Zwöü- — drümol het er agsetzt u probiert; aber allimol ischt e Tschuder dür ihn gfahre, es ischt eifach nid ggange, er het ne müeße lo stoh.
«I will der ne näbenume tue», het d’Wirti zue-n-ihm gseit, wo-n-er zahlt het. «Will’s Gott isch es nid ’s letschtmol, wo mer enangere gseh. We d’de wider feschter uf de Beine bischt, isch der de au my Burgunder wider sältsem. Für hütt isch es besser, du löhjisch ne lo stoh. We si d’ Natur eso dergäge uf die Hingere stellt, mueß me re nid Gwalt atue. I reiche der derfür es Glesli gueti, alti Jänzene. Die isch de wie der bescht Dokterzüüg us der Apetheegg u soll di nüt choschte.»
Kobi het nid Nei gseit, un es ischt ihm e Troscht gsi, daß er d’Jänzene-Chuscht no uf der Zunge het chönnen ungerscheide, we ne das Schnäpsli scho nid so guet düecht het wie süscht. Alls isch doch no nid verlore gsi.
«Tue mer nume no grad eis uber, chly zügig isch es scho uf em Wägeli obe. Das wärmt mi de schön.»
«Jo so, u we d’ deheime bisch, soll der d’Frau sofort e Hafe voll Tee abschütte, halb Lingebluescht halb Houler, daß d’ chaisch schwitze. Vilicht chunnsch de dasmol no mit heiler Hut dervo.»
«Das wei mer alli hoffe», drückt Kobi vüre u porzet amene Lächlen ume; aber es isch schitter usecho dermit. ’s Ängschtli het Grif gfasset gha a Kobis Gurgel u ne nümme welle lo fahre. Dußmangige ischt er zur Stubestüren uus, u wo-n-er ufs Wägeli uehe welle het, ischt ihm d’Wirti unger en Arm gfahre u het an ihm glüpft, wie amene steialte Stöderi.
«Setz nume lugg, i cha scho no sälber uehe», het er schi gwehrt u der Äcken u Rügge gstabelige gmacht. Aber er isch no ke Schybeschutz gfahre gsi, isch die Gstabeligi verfloge u Kobi uf sym Sitzli obe ghuuret, so schlampig, wie nes Hüüfli brüeits Chrut im Säuhafe. Er het wohl gspürt, daß mit ihm öppis nümm i der Ornig isch. We me nid meh cha ungerscheide, was der Burgunder für ne Chuscht het, isch de afe nümme chouscher. Aber daß me de d’Jänzene no cha heiwyse! Fryli isch schi vil vil stercher, u ganz e Chuscht wie süsch het sie au nid gha. Trüebsälig het Kobi der Sach nohgsinnet. Die nassi Chelti, die nassi Chelti, es ischt ihm doch vor gsi, die müeß ihm schade. Bal het’s ne hie gjuckt, bal dert zoge, bal het ne der Mage drückt, bal der Darm zwickt u derzue das immerwährede Fröschtele! Het nid der Bruederschsuhn, wo am Närvefieber gstorben isch, gchlagt, grad eso heig’s bi ihm agfange? Es wär doch schuderhaft, wen är das au sött ubercho. We’s afen e Junge nid ma uberhaue, wie sött das emenen Alte mügli sy? Die nechschti Wirtschaft het Kobi übersprunge; hei, hei, wen er doch nume scho deheime wär, daß er i ’s Bett chönnt. Zwüschenyhen ischt ihm dür e Chopf gschosse: We sie mer öppis i Wy to hätti u alls numen en abgredti Sach gsi wär? Zuez’traue wär es ne scho, z’guet derfür wäre sie nüt. Söll i ächt no einischt amen angeren Ort ychehren u probiere, gäb der Burgunder dert au sövel suure syg? U go luege, was sie zu myr Chrankhit sägi! Es nähm mi schier z’tod wunger, u wär mer afe, daß i wider zu Lüte chäm. ’s Chöli ischt offebar wider glycher Meinig gsi u het bir nechschte Taffäre vo sälber zuehe gha. Kobi ischt ahegraagget u het si zsämegnoh, so hert er chönne het, für nüt lo z’merke. Aber chuum ischt er uber d’Schwelle trappet, het’s scho gheiße:
«O o, Kobi, dir isch der Lung uus! Donnerliwille, wie gsehsch du dry! Isch der dä uf e Spat ghocket, wo linggsume mäiht?»
«Sövel handtlig isch nid ggange, we’s mer scho mängisch bas gsi isch weder der Augeblick», muderet Kobi u bstellt es Halbschoppeglas Burgunder.
«Sölli mer ne nid chly choche u Zimet u Zucker drytue?» frogt der Wirt. «Er tät der sicher besser.»
Kobin het es si zwöüet. «Nei,» seit er, «we ne de nümme ma erlyde, wie-n-er us em Faß chunnt, will ne de lo stoh u glaube, es gang mit mer gäg em Bode zue.»
«Jä nu, aber uf dy Verantwortig!» U dermit isch der Wirt go reiche. Kobi het es Schlückli uf d’Zunge gnoh — huß, wie wen er us em Spänfaß chäm, essigstichig, daß er ein d’Löcher i de Strümpfe zsämezoge hätt. Nei, jetz isch ke Zwyfel meh mügli gsi, ’s Glas isch Kobin i der Hang so schwär worde, er het’s müeßen abstelle, der Arm het bi de Gleiche düre ke Chraft meh gha. Derzue het Kobi gspürt, wie-n-ihm ’s Härz chlopfet, der Hemmlisbängel z’änge wird un ihm e Yon Bluet i Chopf uehefahrt. Er het verbisse, si zwängt, nüt derglychez’tue u verstellt, daß niemmer sy Chlupf merk. Müüselistill ischt er doghocket u het nume no gredt, was het müeße sy. Der Wirt het ihm grote, er soll grad schnuerstracks zum Dokter u het si anerbotte, er well mit ihm cho. Es chönnt Kobin ungerwägs öppis gäh, u wär weiß, wie das usechäm. Kobi het si chly ermannet u abgwehrt, das syg nid nötig, sövel wyt uf den Eschten usse syg es no lang nid mit ihm, heifahre chönn er no säuft aleini. Er syg scho mängischt am Obe chly ungrächte gsi u am Morge druuf wider purlimunter. Sie sölli si nid um ihn gha, mi müeß nid us ere Muggen e Elifant mache.
Aber jetz isch der Yseschmid, wo mit em Wirt ghicket het, hinger ihn grote: We einen uf der Gnepfi syg, sött er nid no go der Frävet spile, wen ihm öpper wett zguetem sy. Es chönnt süsch de usecho, wie bi Brand Karin im Schache. Dä syg au ei Tag maladerig worde u heig dürezwängt, er well glych hälfe Trämel uflade. U richtig heig ne du bim Lüpfe der Schlag troffe. U das syg au prezis e Chübeler gsi u heig der Chopf i den Achsle nide gha wie Kobi. Settig hau’s de alben ungereinischt u chehr ne d’ Storzen obsi. U i däm Thärmen ischt er wytergfahre, bis ihm d’Wirti het en Abputzer ggäh: Das syg au afe gredt; däwäg chönnt me jo ne Möntsch grad z’Bode jäte. We Brand Kari em Charschtzingeler minger zuegsproche hätt, wär es ihm au nid so ggange. Mit eme settige Schnapser soll Kobin niemmer i ’s glyche Bang näh.
Es isch nüt dernäbe gsi, het d’Wirti chly verständiger gredt weder dä Chnubli-Schmied. Kobi ischt ime Züüg inne gsi, es het e ke Gattig gha, inwändig vertaaschet u verwürblet wie ne Flachsere nomene Hagelwätter. Gottsärdeschlächt isch’ ihm gsi, er het alli Hebi verlore gha u fasch nümme dörfe sy. Der Puls het ihm i d’Ohre uehepöütscht, wie ne Geisle. We numen en eienzige Möntsch uf der Stroß gsi wär, wo-n-er hätt chönnen ylade zum Ryte! Däwäg muetterseelenaleini i der feischtere Nacht usse! Ke Hang umewäg für z’hälfe, u i eim furt müeße däiche: Jetz chönnt di der Schlag träffe! We das nid afen erschröckelig ischt, uheimelig, daß me nümme darf warte — —. «Hü, Chöli, du hesch derwyl, die Länge vürez’näh, so chöme mer wider zu Lüte! Heiland, du myni Güeti, we me plötzlig unger de Redere nide läg, nohegschleipft wurd oder uf der dräckige Stroß blib lige! Nume das nid, der tuusiggottswille nid! We mueß gstorbe sy, doch emel deheimen im warme, linge Bett, daß men au no enangere cha vergäh, vo syne Lüten es guets Wort uberchunnt u allne cha Adie mache!»
Derewäg het das mit Kobin huusgha. Es ischt ihm vorcho, er syg grad drinne, wie nes feißes Säuli, wo men uf e Lade nimmt u ’s mit der Achs sturms schloht — allbott het der Streich chönne cho. Weiß Gott, was ihm d’Angscht süsch no alls Schützligs vorgspieglet het! Emel e gsünge Gidanke cha nid derby gsi sy, süsch hätt er nid z’glycher Zyt bätet u ’s Chöli erbrätschet wie ne Hellstüüfel. Jo, das ischt e Hatz gsi dür die feischteri Nacht uus, prezis, wie we der Bös mit ere füürige Ruete hinger Seiler-Kobin grote wär! ’s Chöli isch bal am Zsämegheie gsi, u drum het es der Rank gnoh gäg em letschte Wirtshuus zue, wo Kobi alben öppen ygchehrt isch. Dert isch es bockstill blybe stoh u het a allne Glidere gschlotteret.
Der Wirt het das Grassel ghört, gmeint, es heig es Unglück ggäh u isch mit der Latärne cho z’springe. Kobi isch schier meh tod weder läbig uf em Sitzli obe ghuuret u het plääret.
«Was stärnewälts ischt jetz mit dir, Kobi, daß wie us ere Kanunnen use z’schieße chunnscht u augewasserisch wie nes Ching? Het di eine welle umbringe u usraube?»
Kobi het alli Lengi nüt Luts usebrocht, nume gschnuppet u gschnüpst. Ändtlig streckt er d’Hang use: «Hilf mer ahe!»
«Jä, hescht öppen uberort glade?» lachet der Wirt. Kobi schüttlet der Chopf: «Chrank, chrank zum Stärbe! I d’Stube!»
Der Wirt schüttlet au der Chopf, bingt ’s Chöli a u zaagget nen yhe.
«So, un jetz, wo het’s der de, was cha me tue?»
«Dürhar fählt’s mer. I ha gar kes Marg meh i de Beine!»
«U hescht am Morge no luschtig möge jüzle, wo d’näbe mer düregfahre bisch. Das het de nöüe gleitig g’änderet! Wenn het’s di de apackt?»
«Wo-n-i z’Langnau furt bi, han i no zsäges nüt gwahret. Aber dürhar, wo-n-i ygchehrt bi, hei sie mer agmuetet, i syg stärbeschrank, sie dörfi mi fasch nümmen aluege.» Der Wirt het süüferli dür d’Zähng pfiffe u d’Auge verdräiht, wie wen er schi a öppis müeßt bsinne. «Un jetz bin i chrank», jammeret Kobi wyter. «Eländer isch mer no nie gsi. Entweder wott mi der Schlag träffe oder uberchumen i ’s Närvefieber. Ei Augeblick früürt’s mi, der anger macht’s mer heiß, ’s Bluet stocket mer u wallet...»
«U d’Zähng waggele der, u wachse der Fäderen uf em Chopf u Chrisnodle am Rügge u Heggedörn a der Bruscht. Du bisch mir e heitere Kobi du!»
«U vo dir hätt i nid gglaubt, daß du o no chönntisch ’s Gspött trybe, wen i eso zwäg bi. Aber e Wirt het e kes Härz!»
«Was, sött i der öppen au hälfe chlönen u pyschten u pärsche, we der scho ke Wältsbrosme fählt!»
«Jä, gsehsch de nid, wie d’Chleider a-m-mer umeschlottere? Mängs Pfung han i gliechtet ab em Heifahre.»
«E du heilige Räbesaft, hei sie der das au chönnen agäh!»
«Wen i ’s doch sälber gspüre?»
«Jetz tuet es ’s», lachet der Wirt, «dä Star hingäge bi der jetz imstang eis-zwöü z’stäche. Alemarsch, uf d’Wog mit der, für was steit sie süsch grad zwäg i der School hinger! Aber e Fläsche näh mer de zsäme, we d’ nüt gliechtet hesch.»
«Un i zahle se de gärn, das söll nüt meh z’brichte gäh. Das nimmt mi jetz bim Donnschtig sälber au wunger.» Kobi het scho ume fei e chly gläbiget gha u ischt em Wirt nohträppelet wie nes Schöfli u uf d’ Wog gstange.
«Zächni, föüfi, zwöü, eis... macht afe hundert-achtzgi... jetz no Chlynnete... föüf-sibe nünenachtzgi, fasch gar gar hundertnünzgi. So, u wievil hesch ’s letschtmol gwoge?»
«Hundertsibenenachtzgi, es ischt angfährt e Monet sider.»
«Jä, de het’s in der Tat gfählt, das gseht scho fasch no Fettsucht uus!» lachet der Wirt.
«Aber wäge dere lohn i nid der Trümel hange», gspasset Kobi u nimmt es Gümpli ab der Wog ahe, wie wen er zwänzg Johr gjunget hätt. «Jetz het’s mer gwohlet. Was hei de ächt die Haglen a-m-mer gseh, daß sie gjammeret u to hei wie d’Wiggle?»
«Das chan i der säge. Tschööplet hei sie di u der Nar gmacht mit der. Weisch, der Lochbuur isch vo Langnau hei bi-m-mer gsi, süsch wär i au nid druuf cho. Wo-n-er bi Pintevrenin ygchehrt syg, heigi dert es paar d’Chöpf zsämegsteckt u abgredt, sie welli eim agäh, er gseih eländ uus u syg chrank. Der Roßhändler Leupi syg emel au derby gsi u heig nen e Fläsche zahlt derfür. Wäm sie hei wellen i d’Hüple näh, het Lochbänz nid chönnen usfindig mache; aber es cha niemmere sy gsi weder di, Kobi. Der Leupi het jo no gäng chly Chyb uf di, wil d’ne möge hesch, wo der ums Brüündli ghandlet heit. U die glych Suppe, wo-n-er bi Pintevrenin für di ybrochet het, wird er au i den angere Wirtschaften ufs Füür gstellt ha. Essig solle sie der i Wy schütte u nötli tue vom Tüüfel nohe. Es isch mer wie ne Wätterleich dür e Chopf gfahre, es syg di gsi, wo-n-i di ha gseh uf em Fuehrwärch obe hocke wie ne Chrott uf em Töüchel!»
«So so, der Leupeli, steckt da derhinger, dä Erzhalungg. U d’Wirten allzsäme, wo ne sövel z’verdiene gibe, sy settig Schurggen a-m-mer! De no Pintevreni! Vo däm hätt i doch de öppis Bessersch erwartet!»
«Jä, bsinn di, was d’mer grüehmt hesch, wie d’ihm d’Weggli agmuuset heigischt u ’s chönnen i Bahre spränge! Jetz hei sie halt dä Rung di erwütscht u wärde Freud gha ha, daß ’s ne so guet groten isch.»
«I ha mi lang gwehrt u nüt welle derglychetue. Aber we men ein yäscheret u uberstieret...»
«Bis du froh, isch nüt dranne, u jetz wei mer i d’Stube. U mit der Fläsche, wie hei mer’sch jetze?»
«Jä, die mueß uf e Lade, aber vom Beschte, wo d’hesch.»
U so isch’ gscheh. Dä Wy het du Kobi wider ahebrunge. U häluufige het ne dä gmacht, d’Chrankhite sy von ihm gfalle wie ’s Herbschtlaub ab de Bäume. «Verhäxet mueß i gsi sy, dehinedewägg verhäxet. Kem Möntsche hätt i ’s gglaubt, daß men ein derewäg chönnt ynäh, kem Möntsche! Aber warte sie nume, die erwütschen i au no einisch. Das hei sie kem Totnen annegmacht, do chöü sie Gift druuf näh.»
Das isch der Troscht gsi, wo Kobi sälb Obe mit ihm i ’s Bett gnoh het.