Text:Rudolf von Tavel/Unspunne/Kapitel 5
V.
Zwee Tag druuf isch der jung Grächwyler ob em mittleren Ortbüehlguet düren um en Egge cho. Uf menen Acher undehär dem Gäßli hei si Härdöpfel usgmacht. Das het er underwägs a mängem Ort gseh und hätti deßtwäge nid umegluegt. Aber da unden isch öppis los gsi. Zvorderscht a der Fuhre, wo si dranne gsi sy, sy zwee Chärscht ygschlage gsi. Dernäben isch en elteri Frou gstande, mit mene Tuech über e Chopf, und näbe deren es schön gwachses Meitschi. Däm isch ds Chopftuech ab de schwarze Haar i Äcken abe grütscht gsi. Beidi hei bald mit der Hand ob den Ouge gäge ds Gäßli ufegluegt, bald uf di anderi Syte gäge d’Zulg, und dert sy ihrere Zwee dervo gsprunge, alli Gredi über ds Fäld und du dür ds Ufergstrüpp i ds Bachbett abe. E Zylete Chinder, wo hei ghulfen ufläse, hei ihri Steichrätte la stah und hei o dene beidne nachegluegt. Wyter hinden isch e Ma mit mene zwöispännige Wage nachegfahren und het de Chinder di volle Chrätten abgno. Aber jitz bängglet er der letscht Chratte wyt wäg, luegt über e Wagen und fluechet e längi Zylete. Nah-ti-nah merkt der Fritz Gatschet, daß das Furtloufen öppis mit ihm sälber chönnti z’tüe ha.
«I bi de kei Franzos», rüeft er abe, «i tuen ech emel nüt z’leid.» Im Wytergah dänkt er, di Angscht chönnti uf irged en Art mit der französische Kompagnie zsäme hange, wo-n-er vor nere guete Halbstund begägnet het. Der Chef het ne für ne Deserteur gno und ihm der Urlebspaß dürschnouset und di längschti Zyt nid welle gloube, daß er ds Rächt heigi, hie umez’loufe, wil zuefällig nüt vo Ortbüehl und Stäffisburg drin gstanden isch.
Der alt Herr Wagner isch uf syr Garteterrassen am Gländer gstanden und het vermuetlech di beide Burschen o gseh dervospringe.
Wie das heimelig usgseh het, di alten Ulmen und Platanen i der Namittagssunne, und drunder ds wyße Herrehuus mit syne grüene Felläde! Schön het’s dä Xandi. Zletscht und am Änd ließ sech de hie o no läben ohni das Madeleine Herbort. Es git ja no anderi Töchtere.
Jitz reckt der alt Herr o mit der Hand a d’Stirnen und luegt, wär derhär chömi. Het er’s ächt verworgget, was ig ihm gseit ha wäge de Chnächtehofer-Roß? — En Ougeblick überleit der Grächwyler, ob er grad dür ds vordere Gätterli uf d’Terrassen yne welli; aber nei, me weiß bi denen alte Herre nie rächt, öb si settigi Familiaritäte gärn hei. Also änenum, i Hof und zur Hustüre, ga chlopfe. Aber der Fritz het a öppis anders nid dänkt. So nen alte Landjunker het mängisch chly Längizyti und wird gwunderig. Währed der Fritz obehär dem Huus düregloffen isch, het der ander Zyt gha, undehär über d’Terrasse hindere z’loufe. Er steit bereits am Huseggen und luegt dür e Hof ufe, mit gspreizte Füeß, d’Händ uf em Rüggen under de Chuttefäcke. Und wo der Fritz Gatschet abe chunnt, zieht er der Huet. «Särviteur, Herr Gatschet.» Der Räschte säge nume di blaugrauen Öugli: «Was verschaffet mir di Ehr? Wottsch mer öppe wieder cho uverschanti Sache säge? — Und de di helvetischi Cocarden am Huet?»
«Bonjour, Herr Wagner. I ha welle cho luege, was der Xandi macht.»
«Der Xandi?»
«Ja.»
Der Papa Wagner gygampfet mit de Füeß, und der Fritz gspürt, daß di bösen Öugli uf sy Huet stäche, i d’Gäged, wo di grüen-rot-gääli Cocarde sitzt. Und jitz het er sogar no d’Hand uuf und dütet mit dem Zeigfinger druuf. Und no einisch und no einisch, macht er di glychi Gesten und lüpft jedesmal d’Absätz. Bim drittemal het er d’Cocarde sogar atüpft und d’Hand hurti zrügg zoge, wie wenn’s nen a ds Fingerbeeri brönnt hätti.
«Was söll das uf em Huet vo mene junge Bärner, he?»
Der Fritz zuckt mit den Achsle, und der Herr Wagner fahrt furt: «Der Xandi isch da, wo Dir o sy söttet», und zeigt mit dem Duumen über e Schallebärg.
«Dir wärdet mir doch nid säge, er syg zum Roverea?»
«Juschtemänt.»
«Wenn?»
«Vor acht Tage.»
«Wenn i das gwüßt hätti! — Wüsset Der, Herr Wagner, dir glückleche Lüt uf em Land usse heit der Helvetische Legion liecht gha z’ertrünne; aber mir Pächvögel, wo no i der Stadt gsi sy, üs hei si äben erwütscht.»
«Sac à papier! Warum syd Dir nid z’Grächwyl blibe?»
«Wil i z’Bärn z’tüe gha ha.»
«Afin, chömet, mir wei chly ga brichte zsäme. — Heit Der nid Durscht?»
«Es geit nid bös.»
«So? Geit’s nid bös? — Entre nous: Es hätt mi gfreut, wenn’s Ech i däm Punkt chly böser gieng.»
«Aha, genieret Ech emel nid wäge mir, Herr Wagner!»
«Heit nid Chummer!» Der Papa Wagner rüeft zu mene Fänschter ufe: «Mädeli! — Bring is e Fläsche vo däm Elteren us em obere Ghältli!»
Und du sy si zsämen uf ne Bank gsässe vor em Huus und hei afa brichte. Der Herr Wagner nimmt dem Mädeli d’Fläschen ab, streckt se zwüsche syne Chneu aben und fat afa porzen am Zapfe. Ds Gsicht isch ihm schier blau agloffe drob, und d’Öugli hei Gattig gmacht, wellen us de Lieder z’gumpe wie Ärbsli us der Hültsche. Derzue het er brümelet: «I ha dä no vom alte May. Es isch Belletruche. Er wär guet... er wär... äh... sacre double... i ha doch sünsch no der Chnode gha für...»
«Gäbet, Herr Wagner, i ha di jüngere.»
«Äh... das wär mer... so... abverheit... tout-à-fait comme nous! — Ja, lachet nume! Lueget, so isch es. Ma foi, Dir, ja, Dir gseht ganz us wie ne Zapfe, wo no i keim Fläschehals gsi isch; aber mir Alte, mir sitze fescht im änge Hals vom alte régime. Abverheie cha men is, aber usezieh... m’m.»
«Jitz mueß i doch derhinder», seit der Grächwyler und isch scho zwäg mit dem tire-bouchon, wo ds Mädeli uf d’Simse gleit het. Er bohret und zieht und bärzet.
«Häää! Ça y est, hä?» lachet der alt Herr, wo nume Brosme mit dem Zapfeziecher chömen und der Räschten im Hals blybt. «Glychet dä nid dem alte Ryhiner z’Märchlige? Abverheit, vergnägget, aber Wank tuet er ekene. So eine bringt me nume hindertsi us em Hals. Mer wei nen abestoße.»
«Nume das nid! Attendez!» Der Fritz Gatschet steit scho da, der Dägen i der Fuuscht, für d’Fläsche z’chöpfe. «A la guerre comme à la guerre!»
«Nei nei nei, der Donner nei! Glasschärbe chömen eim gärn i lätze Hals. Ça je n’aime pas.»
Ändlech hei si du dem Belletrucher chönne Luft machen und hei pütscht uf besseri Zyte.
«Ja, dä Märchliger!» seit der Herr Wagner. «Dir begryffet, daß i ne geng no z’oberischt ha. Dir wärdet ja wohl wüsse, um was es gangen isch, dä Früehlig, wo mer is z’Märchlige begägnet sy. Mir hei beidi gmeint, es sötti nümme chönne fähle, der Xander und ig. Und das Madeleine blanget ja nume druuf. — Aber da isch nüt gsi z’welle. Je vour assure, i ha i mym Läben öppis glehrt kenne vo herte Chöpfe; aber wenn eine sys Hirni mit eichige Wandstöck verpallissadiert het...!
Afin, mer sy hei gfahre, Dir chönnet Ech dänke i welem Luun. Mir wär’s meh als gnue gsi; aber wo mer hie achöme — ds Huus voll Franzose!»
«Was Dir nid säget!»
«Zum Glück hei mer’s scho vo der Straß uus gseh, so daß mer grad hei chönne vorbyfahre, wie wenn’s is nüt agieng. Begryffet, di Roß! — Wenn d’Franzose chöme, so heißt’s: furt mit Meitscheni, Roß und Gäld! — Mir sy ga Thun, hei Roß und Wage versorget und sy du z’Fueß heicho. I bruuchen Ech nid z’säge, was das heißt: ds Huus voll Franzose. Und i ha mer’s no z’wenig bös vorgstellt gha. Afin, jitz sy si furt, hütt, vor zwone Stunden öppe. Mer hei no nid emal Zyt gha, usez’mischte. I will Ech de no zeige, wie die ghuset hei.»
«I bi ne begägnet underwägs und hätti bi mene Haar no mit ne müessen umchehre.»
«Das fählti sech no, daß nid emal meh di helvetischi Cocarden es sauf-conduit gäb!»
«Und jitz het Euch der Xandi no währed der Yquartierung im Stich gla?»
«Was het er anders sölle? — Er het’s scho lang im Chopf gha. Vom Momänt a, wo-n-er gmerkt het, daß mit Märchlige nüt meh z’machen isch. Aber er het mi äbe nid wellen alleini la, bis i du sälber an ihm gstüpft ha. Begryffet, mit däm hein is di Franzosen am Bändel gha. Si hein is geng mit Denunziation dröjt. Di Bueben im Lächehuus äne hei o schier nümme gschnuufet vor Angscht. Und jitz chunnt’s natürlech doch, Dir wärdet gseh. Jitz, wo si-n-is alles abgchnöpft hei und is nümme nötig hei, wärde si-n-is der Wärber scho ufeschicke.»
«Aha, jitz begryffen i, warum si vor mir Ryßuus näme, di Burebursche.»
«So isch es gange. Und was no chunnt, weiß der lieb Gott. Wüsset Der, Herr Gatschet, liecht z’ertragen isch das nümme. Tüet Ech a my Platz! — Es isch nid my Art, mi däm z’widersetze, was eim verordnet isch. Aber wenn men alt wird und zueluege mueß, wie eis um ds andere, wo men i sym Läben ersorget het, z’grund geit und me niene meh heiter gseht...»
Di alte stöberen Ouge sy dem Herr Wagner agloffe. Er het nüt meh gseit und nume geng i d’Wyti usegluegt. Der Fritz Gatschet het o nüt meh gseit. Der Chummer vom Ortbüehler het ihm i ds Härz gschnitte, und da öppis welle ga z’tröschte, isch ihm ungschickt vorcho.
Der Herr Wagner het afa förchte, er wärdi syr Emotion nümme Meischter, und steit uuf. «Gället, dä rütscht?» fragt er mit mene Blick uf di bald lääri Fläsche. «Mer wei no eini bodige.» Und no bevor der Fritz het chönne wehre, isch er um e Husegge. Der Grächwyler steit o uuf und geit a ds Terrassegländer vüre. Er het vor luter Nachedänke gar keis Oug gha für di herrlechi Ussicht — d’Blüemlisalp i der Herbschtabedsunne! Da weckt nen öppis us sym Stuune. Di beide Manne, wo dä Namittag ab em Härdöpfelacher gsprunge sy, düüßele — so wie Bureburschen öppe düüßele — unden us em Lächehuus, luegen uf all Syten und loufe dem Dorf Stäffisburg zue. Der eint treit e Bündtel am Stäcken über der Achsle.
Underdessen isch der Herr Wagner mit syr Fläschen umecho. Er stellt se-n-uf e Tisch und seit: «Dasmal chöme mer ringer zum Schluck. I ha ds Mädi la mache. Was weit Der? Ds Wybervolk bringt alls zum Rütsche, wenn’s wott. Si chöme ja o wie gsalbet vo eim régime i ds andere.»
Di beide Herre sitze wieder binenand und schlückle, ohni viel Wort z’mache, bis sech der Offizier nid länger ma ebha, z’frage:
«Dir gloubet also, der Xandi renoncieri uf ds Madeleine?»
«I wär afange bald froh, so wüßti me, wora men isch», seit der Herr Wagner mit Achselzucke. «Wenn’s halt nid söll sy, so söll’s nid. Und wär weiß...»
«Gället! E rychi und luschtigi Frou wär e schöni Sach; aber es isch lybermänt allimal öppis Ungrads derby.»
«Ja, und mit nere ring Erstrittenen isch nachhär bös usz’cho.»
«He nu, dämnah dörfti sech emel de der Xandi freue, wenn’s ihm zletscht doch no sötti grate.»
«Abah, säget mer nüt meh dervo. I ha’s jitz dänneta und fertig! — Aber loset, was geit jitz eigetlech mit Euer Legion? Par quel hazard syd Dir überhoupt z’Bärn?»
«Der Papa het mi no einisch heibschickt, für öppis mit mer i d’Ornig z’tue. Übermorn mueß i wieder zum Bataillon, und was wyter geit, weiß i nid. — I hoffe nume, mir chöme nie vis-à-vis vo de Rovereaner z’stah.»
«Das risquieret Dir äbe, mon cher. Das chönnti ganz liecht passiere.»
«Me cha’s frylech nid wüsse.»
Uf das hi hei si wieder lang nüt meh gredt. Erscht na langem überlege seit du der Grächwyler wieder — der Wy het ihm e chly d’Vorsicht gno —: «I frage mi halt doch, ob i nid wott Mittel und Wäg sueche, us däm Lätsch usez’cho.»
«I möcht Ech’s gönne, Herr Gatschet. Dir wärdet nüt Gfreuts erläbe bi der Legion.»
«I gloube’s o nid. — Aber loset, jitz mueß i um nes Huus wyters. Ga Bärn man i scho nümme gcho vor Torschluß; aber i ha im Sinn ga Rubige, zum General vo Wattewyl.»
«Ja, i will Ech nid hinderha; aber i chume no nes paar Schritt mit Ech.»
Das Begleite hätti der Fritz Gatschet wohlfeil gä, vowäge ds Träppelen isch nid juscht sy Liebhaberei gsi. Am Egge vorne, wo der Wäg gäge Heimbärg umbiegt, hei si sech adieu gseit und enand derby no einisch scharf i d’Ouge gluegt.
«Also, Dir gloubet, der Xandi blybi bim Roverea? Für wie lang het er kapituliert?»
«Das weiß i nid. Er isch halt jitz o i mene Lätsch, prezys wie Dir.»
«Und... afin. — E nu, adieu, Herr Wagner. Merci für Eues fründleche Gleit.»
Der Grächwyler het uszoge, wie eine, wo öppis im Sinn het. Der ander hingägen isch gäge heizue wie ne Möntsch, wo niene meh daheim isch. Erscht, wo-n-ihm der fatal Räschten i der Wyfläsche z’Sinn cho isch, het er chly afa beinle. Er isch uf em chürzischte Wäg wieder uf sy Bank vor em Huus und het sech es Glas ygschänkt. Aber ds Glas a de Lippe, het er schier vergässe z’trinke. Syni Blicke sy i ds Wyte gange, zu den erschte Stärne, wo im abedheitere Himmel ob em Hombärg gflimmeret hei.
«Was het er eigetlech welle, der jung Grächwyler?» Das isch dem Papa Wagner dür e Chopf gange. «Es chunnt doch eine nid i mene churzen Urleb sowyt z’Visite, wenn er nid öppis Apartigs uf em Härz het. Däm cha’s doch glych sy, ob der Xandi zum Roverea geit. — Was gilt’s, es geit um d’Jumpfer Herbort!»
Über däm chunnt ihm z’Sinn, wie alleini er doch eigetlech da sygi, i sym Ortbüehl, und syni Gedanke gange zrügg — zrügg bis i d’Zyt, wo-n-er no öpper gha het, mit däm er settig Sache het chönnen erörtere — sy Frou.
«Myn Gott doch o», seit er halblut, «me sötti halt nid müesse so dahindeblybe. Das het sech einisch alles so schön agla — und jitz?»
Der Mond isch über d’Tannespitze vo der Chapferen ufecho, und der alt Herr isch geng no dagsässen und het vor sech ane gstuunet und gar nid gmerkt, daß am Ygang zur Terrasse vom Hof här e Frou steit und studiert, öb si ächt zueche dörfi. D’Muetter Balz isch es gsi, wo juscht o dänkt het, me sötti nid alleini müesse zrüggblybe, gar de no i settige böse Zyte, wo afange bald keis meh ds andere well verstah. Si het nümme gwüßt, wo uus und a mit ihrne Sühn, wil der Hansueli dem Chrischte ds Läbe suur gmacht het.
Im Ougeblick, wo si ne Schritt vüretsi tuet, gseht si, wie der Herr d’Armen uf e Tisch leit und der Chopf druuf, und es dunkt se, er zucki so eigets, schier wie nes Chind, wo briegget. Da het si nid zueche dörfe. «Myn Gott doch o», het si dänkt, «ob Herr oder Chnächt...! Es wott mit Schyn niene meh patte.»
O so ne Stärnehimmel! Wie wohl das tuet. I der ganze wyte Wält git’s nüt, wo eim so dütlech seit, daß ekeis Leid und kei Chummer z’tief isch, er findet no ne Troscht. Luter Ouge, wo abe luege. Und wie voller ds Härz, descht meh Stärne gseht me zwitzere. Und wenn eis der Blick derfür het, so gseht es das heilige guete Lachen am Stärnehimmel, das Lachen ob em lätzen Yfer vo de Möntsche, das Lache, wo seit: Alles ds hindervür da unde; aber wär der Chopf uuf het, söll heiter gseh.
Aber wenn einisch hieniden es tolls Gstürm los isch, so vergässe si allizsämen ufz’luege. Nume grad vor sech anen und jedes am andere vorby! Und niemer schaffet meh dem anderen i d’Hand.
Di Zwee, wo jitz vo der Schwarzenegg gäge Röthebach gloffe sy, hei sech o nid g’achtet, wie schön e Herbschtnacht i de Bärge cha sy. Oder het’s nen ächt doch öppis gseit, wo si bim Äbnit a der Langenegg zrügg gluegt und nüt meh hinder sech gseh hei als e See vo wyßem Näbel bis a ds Stockhorn übere? Keis Dorf, keis Liechtli, kei Chilchsturm meh, alles verschwunde! Nume no Näbel, Bärge, Stärne. — Tripp trapp sy si gloffen uf der herte Straß und hei chuum gwüßt wohi. Nume furt vo daheim. Aber mit ihrne Gedanke sy si no dunde gsi, under em Näbel, under em Husdach und hein es Längs und es Breits mit der Muetter gredt, warum si se-n-im Stich gla heige, z’mitts im letschte Wärchet vo däm böse Jahr. Isch öppe nid Befähl ergange vo Bärn ufe, d’Jungmannschaft müeß sech ga stelle zur Helvetische Legion, damit me der Franzos chönni gschweigge? Damit me di erstritteni Freiheit chönni versichere, hei d’Franzose gseit. Anderi hei wohl gmerkt, wie’s gmeint isch: dem Franzos d’Cheschtenen us em Füür reiche.
Es isch geng usgmachti Sach gsi mit der Muetter Balz, daß der Chlöusi sech söll ga verstecken uf em Bärg vo ds Vatters Brueder im Wachseldorn, sobald daß es de ärnscht gälti. Und jitz isch es ja cho. Mit Todesstraf hei si afa dröje. Het me da no dörfe warte? Es isch de alben undereinisch z’spät.
Jaja, Chrischte, alles rächt. Aber isch dä Bürschtel nid afange groß gnue, für alleini dert ufe? — Das wohl, aber äbe... Wenn Hansueli nid wär!
Tripp trapp, tripp trapp. Me hätti nid dänkt, daß di zwee so guet würde marschiere. Aber me louft halt ring i nere schöne Herbschtnacht, ob em Näbel.
Dert isch ändlech Liecht i mene Huus. Und de no wie! Das isch nid numen i mene Stall oder i nere Chuchi. — Und nid nume Liecht. — Musik. Tanzmusik! — Das isch ds Wirtshuus i der Südere.
Jitz chunnt dem Chrischte z’Sinn, daß hütt viel War vo de Bärgen abe cho isch. Si sy ja mängem Trüppeli begägnet. Das isch o neu, daß me so spät i d’Nacht yne no darf schreegle. Bis jitz wär das nid erloubt gsi. Aber jitz gspürt me scho bis a Chapferechnubel ufe, daß öppis het la gah, wo sünsch ds Volk in Egi bha het.
Dene beiden isch es nid um ds Tanze gsi. Und derzue het’s gheiße luege, wo me d’Nasen yne steckt, vowäge juscht a settigen Orte la sech d’Wärber und Hatschierer gärn zueche, wo jungs Volk binenand isch und d’Wyhäne rünne. Aber eh weder nid isch hie öpper vo ds Balz Bänzes, wenn nid gar är sälber, ds Vatters Brueder. Vo hie sy’s ja nume no nes paar Schritt i Wachseldorn.
Di Beide gange zueche. Der Chrischte seit: «Wart grad eis!» und gogeret uf ne Schyterbyge, für i d’Stuben yne z’luege. «Dert hinger hocket er. Es isch ne. Jitz dörfe mer härzhaft yne, Bänz het e breite Rügge.»
Und du sy si yne. Me het grad gmerkt, daß da öpper Neus derzue chunnt. Aber der Balz Bänz het se-n-erscht erchennt, wo si grad näben ihm gstande sy. Du het er se gheiße zuechesitze. «Henusode», het er gseit, «dir müesset scho öppis Apartigs i der Nase ha, daß dir sövli wyt loufet, für ga Z’schryße.»
«Es isch is wäger nid um ds Schryße», seit der Chrischte, «mir sueche ganz öppis angers.»
«So so. Isch öppe wieder neuis los vo Bärn ueche, he? — Seh, Chlöusi, rütsch nume härzhaft da hingere. Es nimmt di niemer. Was macht ds Müetti? — Gsundheit! — Es söll gälte.»
Bis dahi hei di Meitscheni — chuum es Dotze — uf di beiden Ortbüehler gluegt, nid anders als d’Guschti ufluege, wenn e frömde Möntsch über d’Weid louft. Aber jitz blaset ds Klarinett zum Ala: du, söll i dises, du, söll i äis vo dene Tübeli näääh? Und d’Gyge het geantwortet: Glych — glych — glych. Nimm’s nume gly! D’Buebe hei ihri Chüejerarmen umgleit, und d’Walzmühli het afa rein mache. Es isch nid Erläses gsi, was si underegmacht und für e Winter versacket het, allerhand chlyne Verdruß und fädigi Längizyti. Aber grumplet und gchrauet het’s, me hätti sölle meine, der ganz politisch Chyb und Nyd wärdi z’chlyne Brösmeli gmahle. D’Buzeschybli hei gchlefelet und d’Trinkgleser gchlingelet und gsuret.
Was hinder em Tisch a bösem Mahlguet ufghüüfflet gsi isch, hätti o i Trichter ghört, het aber nid abe welle. Di beide Balze hei drygluegt wie di sibe tüüre Jahr, und es isch nid lang gange, so hei di Tanzluschtige das afa gspüre. Me het’s nid gärn, wenn i nere guet gluunete Dorfeten öppis süürelet. Zwöi vo dene Meitscheni sy eis worde, sie welle «derhinger u mit der Mählbürschte ga nachefahre».
«Seh, Chlöusi, mach nid der Plärihung! Lüpf u häb eine mit mer!» het’s gheiße.
Und ds ander Meitschi het am Chrischten ume grangglet.
«So rächt!» het der Balz Bänz dene Meitscheni zueblinzlet — ds einten isch sy Tochter gsi — «gheiet se nume dry, i d’Stampfi, so chunnt ne der Geischt ume!»
Si hei müesse, öb’s ne drum syg oder nid. I der Erschti hei si ihrne Meitscheni ob allem Dräje no ganz wehlydig über di runden Achsle gluegt. Aber d’Frou Musika, wenn si einisch büürsch chunnt, mit mene früsche Röseli im Chittelbrüschtli, so isch si wäger di töllschti Jumpfere landuuf und -ab und lüpft die schwärschte Buebe. Im Ortbüehl unde het me gar lang ekei luschtige Ton meh ghört gha, und drum het’s jitz di beide Balze halt o descht ehnder gno. Es müeßti eine doch o gar e herthölzige sy, für nid nahz’gä, wenn es rotbrächts Meitschi mit drei Schueh länge Züpfen a ds Bort vo syr Trüebsal zuechechneulet und ne wott a nen Arvel zieh: «Chumm use, chumm!»
Der Chrischte het bald errate gha, wär ne dräjt, ’s isch ja sy Bäsi gsi. Aber der Chlöusi hätti du nam erschte Tanz o möge wüsse, wär ne ds Bort ufschryßi. «Wäm bisch?» het er gfragt. Und äs het g’antwortet: «Gäll, wenn d’s wüßtisch!»
So fat alben a, was Längi wott übercho.
Uf däm Trom ungfähr isch es wyter gange, bis di Alte Fyrabe befole hei. Der Balz Bänz isch mit ds Brueders Bueben uf e Heiwäg. Es verstandi sech vo sälber, daß si hinecht bi ihm undere schlüüffe, het er gseit, und morn chönni me de wyters luege. Ds Völkli isch i der Fyschteri bald usenand gsi. Eis und ds andere het doch afange chly gnue gha. So ne Heifahrt vom Bärg mit dem Veh git halt z’tüe. Und wenn hie o nume die binenandere gsi sy, wo grad i der Gäged gwohnt hei, so sy si halt doch wyt gnue gloffe gsi und hei doch o ihri paar Guschteni zerscht heibracht gha. Di größere Chüejer sy scho wyt talab gsi und hei sech niene versuumt.
Hie und da isch no en usöde Juzer us mene Graben ufgfahre, und du isch es still blibe. O vo dene Balze het me nüt ghört als der Trapp vo ihrne schwäre Schueh. Nid daß si nüt meh hätte gwüßt z’sägen oder z’frage; aber si hei allizsäme d’Ohre gspitzt, bsunderbar der Chlöusi, wil wyt vornen ane d’Meitscheni gloffe sy, a eim Trübel, und gar tuusigs luschtig gsunge hei. Es sy ihrere geng weniger worde. Bald sy’s nume no zwöi gsi. Und wo me vor ds Bänze Huus aglanget isch, het me no nes einzigs ghört. Der Chlöusi hätti sy Chopf derfür ygsetzt, es sygi di Stimm, wo-n-ihm gseit het: «Gäll, wenn d’s wüßtisch!»
Brandschwarzi Nacht isch es gsi. Grad chuum di mächtigi Waldmasse het me chönnen underscheiden under em höche wyte Stärnehimmel. Und us der Fyschteri geng no di schöni läbeswarmi Stimm!
«Seh, Chlöusi! — Chlöusi isch ja nid da! — Wo isch jitz dä... He, du, wottsch öppen unger ere Tanne ga ligge, he? Yhe jitz!»
Ds morndrisch am Morge het’s du gheiße: U jitz?
Daß der Chlöusi einschtwyle het sölle hie blybe, bim Bänz, isch scho nächti verabredet worde. Da het’s nümme viel gä z’brichte. Und der Chrischte het gseit, er blibi am liebschten o grad da, aber er dörf sech nid länger versuume. «Chlöusi wär jitz emel afen am Schärme, un i mueß däich ga luege.» Er het grüüslech danket, und me het wyters nüt dranne gfunde, daß er hei well ga «luege». Der Chlöusi het ne no bis zur Wägscheid a der Südere welle begleite, und e Bitz wyt het er’s la gscheh. Si sy im Näbel der Straß zue gloffe. ’s isch fröschtelig gsi und einsam, öppe hundert Schritt sy si gange, da seit der Chrischte: «So, chehr jitz um. I merke scho, du hesch aber ds Gränne z’vorderscht. Aber jitz häb an di u stell di brav. Gang jitz!»
«Löjt mi de nid dahinger bis i Ustage, hesch ghört? Säg’s de der Muetter!» chähret der Chlöusi, «es gfallt mir nüt, me gseht ja nüt weder Wald u Chräche. Was söll i o der liebgottsändig Tag afa?»
«He, si wärde der de scho z’tüe ha. Gang jitz! Bhüet di der lieb Gott!»
Dermit isch der Chrischte mit länge Schritte wyters. Bald het me nen im Näbel chuum meh chönnen underscheide. Es Chehrli het der Chlöusi no syni grobe Schueh uf em usgcharrete Wäg ghöre chraue, und du isch es totestill gsi — schuderhaft einsam. D’Böum und d’Hüser — dünn gnue gsäjt — hei wie ständligi Schätten usgseh. Am Boden isch alles naß gsi, ds Gras und d’Spinnhuppelen uf em Gstrüpp voll silberigi Touchrälli. Und jitz isch dä groß Kärli wahrhaftig ds Plären acho. Er het sech gschämt wie ne Hund und isch vom Wäg ab, i d’Tannen ynen und planlos am stotzige Chrachebord umegstriche. Wenn er sech nume Meischter würd, het er geng dänkt. Eigetlech wüß er ja sälber nid, was er z’pläre heig; aber öppis het ne drückt. Er het gar nid vo däm Chrischte chönne loscho, und wenn er öpper i der Neechi gwüßt hätti zum Brichte, so hätt er ihm bhertet, der Chrischte heigi sälber öppis gha z’verwärchen und ne nume zrügg gschickt, für nüt müesse la z’merke.
Ändlech isch der Chlöusi i nere Blütti uf ne Boumstumpe gsässen und het gstuunet und gstuunet, bis nen en Urhanen erchlüpft het, wo schwär us de Tannen ufgfäcklet isch, öppis Grüüslechs vo mene Vogel, het’s ne dunkt, wie-n-er no nie eine gseh heig. Erscht jitz achtet er, daß um ihn umen alles voll Wyderösli ufstänglet und es wilds Ghürsch vo Brambeeristude. Der Näbel vergeit, und me gseht ändlech o, wie di Gäged da oben isch. Es tiefs Tal zieht sech gäge Morge derdürab, und vo allne Syte loufe vo de Bärggrinde wildi Chrächen und Grebe dry abe, wie d’Rischpe vo menen allmänds Chöhliblatt. Und alles alles Tannewald. Nume dert äne, a mene Walm uf der Sunnsyte, stande di zündtgääle Cherze vo mene Dotze Lärchböum. Und grediübere gseht men uf de größere Blüttine Sennhütte. Tief unde, i de Grebe, ruuschet Wasser, und ds Waldecho treit’s de Wände nah. Der blau Himmel lachet ob der großen Einsamkeit. Albeneinisch, wenn er vor e blaue Talusschnitt vürechunnt, gseht me ne Stächvogel im Boge fahre. Aber sünsch wyt und breit keis läbigs Wäse. Ja, hie wohl, hie cha me sech de gwüß vor de Wärber verstecke!
Nah-ti-nah isch du dem Chlöusi ume z’Sinn cho, was nächti gangen isch. Wo i aller Ärdewält isch ächt das Meitschi hi gloffe? ’s isch doch i dä Wald yne, dem große Chrache zue. Und doch gseht me da keis einzigs Huus, wo ne Chrischtemöntsch drinne chönnti wohne. I Luft und Sunneschyn wird’s emel nid ufgange sy. So öppis chönnti eim zwar schier z’Sinn cho, wenn me dänkt, wie-n-es gsunge het und wie jitz da im ganze Talchessel umenand es Ruuschen isch.
«Ja nu», seit sech der Chlöusi, «es wird mer öppe de wohl wieder ebcho, villicht no am erschte, wenn i nümme dra sinne.» Und du het er sech ume zu ds Bänzes Huus zuechegla, für öppis ga z’wärche.
Es isch scho bald e Wuchen um gsi, sitdäm der Herr Wagner d’Visite vom junge Grächwyler gha het, Samschtig-Abe. D’Frou Balz und ihri Lüt hei ds Wärchzüüg im Brunnetrog gschwänkt, und ds Lisebeth het im Südeltrögli e Chorbete Härdöpfel mit dem Bäse gwäsche, da seit d’Muetter: «Jitz düecht’s mi doch de afe, er chönnti ume da sy, der Chrischte. Er het’s sünsch nid im Bruuch gha, so lang furt z’blybe, wenn er öppe hi isch und gwüßt het, daß me daheim all Händ voll z’tüe hätti.» Dermit isch si gäge ds Huus zue.
Der Hansueli schwaderet mit dem Charscht im Brunnen umen und brummlet: «Er het drum nie nüt uf sträng Wärche gha, Chrigeli.»
«Los, säg!» git ihm ds Lisebeth ume, «das hingäge säg de nid vo Chrischti. Du recksch ihm nid ds chalt Wasser vo da nache. — I troue, da syg öppis angers d’Schuld, daß es ihm nid herter pressiert mit Heicho.»
«Das söll dänk aber uf mi gmünzt sy, he?»
«Chausch es näh, wie d’witt.»
«Chan i?»
Ds Lisebeth nimmt der Stunggibäsen i d’Händ wie zum Bajonnettfächte. «Du hesch ne vertribe mit dym ewige donners Woule.»
«So? — Han i?»
Der Hansueli lat der Charscht im Trog und steit da, wie wenn’s a ne Hoselupf gieng.
«He ja», fahrt ds Lisebeth furt, «näbe dir wett o der lieb Stäffe bure. Weiß ke Möntsch, was du im Gring hesch. We der zächet Teel vo däm wahr wär, was du ertroumet hesch, so chönnte mer läbe wie der Herrgott in Ängiland. Aber vom Laferen und Hubeeten isch my Tüüri hock a Bode no kes Böhndli errunne.»
«Schwyg jitz! Süsch chausch de morn dyner Zäng us em Chropf uehe grüble.»
Mit däm schlängget er sech der Charscht uf d’Achslen und geit i Wärchzüügschopf. Me hätti chönne meine, es sygi dert innen e Muni abcho, so het me ne ghöre räblen und rumore.
Ds morndrisch, wo’s zsämeglütet het, sy d’Muetter und ds Lisebeth, jedes mit mene Meieli vo chlynen Aschter und Reseda im Chittelbrüschtli, z’Predig gange.
«Chumm du jitz o!» seit d’Muetter zum Hansueli. «Channsch de nache geng no zur Sach luege.»
Der Hansueli het scho vom früeche Morgen a i der Schüüre ghantiert, wie no nie, und derzue gcholderet und ufbegährt. «Ja», brummtet er der Muetter zur Antwort, «daß me mer de aber der fuul Hung vürhet.»
D’Muetter het’s nid ghört. «Dä Chrischte, dä Chrischte!» seit si zum Lisebeth. «Wenn er bis hinecht nid chunnt, so mueß mer morn eis i Wachseldorn uehe.»
Wo si vo der Predig hei chöme, isch niene kei Hansueli umewäg.
«Am Änd isch er doch no z’Predig cho», meint d’Muetter. «Villicht daß er uf der Portloube gsi isch u jitz öppe no mit angerne z’brichte het.» Aber es isch Mittag worden und kei Hansueli zum Vorschyn cho. Di Froue hei enand mit großen Ougen agluegt, und keis het öppis dörfe säge. Der Namittag isch verstrichen und geng no kei Hansueli da...
«Jitz cha me nümme länger warte mit Mälche», seit ds Lisebeth. Und du hei sech di beide Froue mit dem Hüeterbueb derhinder gmacht. Si hei ds Vieh vo der Matte zsämetriben und i Stall gjagt. Di letschte drei Chüe hei no am länge Trog hinder der Schüüre gsoffe, und der Bueb het bi der erschten im Stall afa arüschte. Da ghört men undereinisch dem Hansueli sy Stimm vom Hof här under der obere Stalltüre: «Use da! — das git es schöns donner Gchafel, we ds Wybervolch wott ga der Mälcher mache. Seh! Furt! Use mit ech!»
«Los, Bueb!» seit d’Muetter, «so chumm mer de nid!»
En Ougeblick het’s gstillet. Muetter und Tochter sy verschwunde. Aber chuum sy si dusse gsi, so fat er wieder a fluechen und brüele, daß der Hüeterbueb under syr Chue dänkt, wenn er nume wüßt, wie use! D’Chüe hei nüt gha z’förchte. Der Hansueli het no im böschte Ruusch der Buur nie verlougnet. Ruuch umgangen isch er ja mit allem, aber er hätti keis Tier gstüpft oder ghoue, oder es hätti de müesse sy, für öppis Ungschicktem z’wehre. Aber wo-n-er du dä arm Bueb erwütscht, schryßt er ne vo der Chue wäg und schießt ne zum Stall uus wie nes Schyt. Dernah bindt er sy Mälchstuehl um und fat afa mälche. Derzue het er i eis Loch ynen under di Chue undere gwalschtet. Wo-n-er der erscht Chübel geit ga lääre, lyt dä Bueb wahrhaftig geng no uf em glyche Fläcken uf der Bschüsi usse, uf em Gsicht. Jitz isch er doch du erchlüpft. Er geit use, stüpft e chly mit dem Holzboden an ihm ume: «Seh, häb uuf! Es wär si o derwärt.» Aber der Bueb tuet eke Wank, und der Hansueli gseht o, daß er ordlech blüetet am Chopf. Da nimmt er nen im Äcken am Hemli, stellt nen uuf und luegt ihm i ds Gsicht. Der Bueb tuet d’Ougen uuf, ganz sturm; aber nah-ti-nah erwachet er z’grächtem, und jitz luegt er der Hansueli mit nere settigen Angscht a, daß dä afat lache: «Eh du donners Plöteri, du. I tue der ja nüt. Chumm! Du muesch o luege, wo d’mit dem Gring hi fahrsch! So geit’s, we me vor luter Forcht uf d’Bschüsi nidergheit. Du gisch mir e Soldat, du. Chumm, putz di chly!» Mit syne ruuche Finger het der Hansueli ihm ds Bluet bim Tränkitrog abgwäsche. «So, chumm hock e chly uf ds Milchbänkli, bis daß d’di ume bchymisch.»
Der Bueb het gfolget und isch ga sitze, ohni Mux z’mache. Und bi mene Haar hätti’s ne no glächeret, wo der Hansueli jitz sälber der Chopf a mene Träm aschlat, daß es ne schier überschlat. Mit Ruren und Flueche het er wyter gmulchen und über d’Regierig und ds Wybervolk plaferet, bis ihm d’Chue mit dem Wädel eis über ds Muul gstriche het.
Wo-n-er mit dem Mälche fertig gsi isch, het er der Bueb mit nere halbvolle Mälchteren i d’Chuchi übere gschickt, und bald druuf isch er sälber cho.
«Was hesch du mit dem Bueb gmacht, Hansueli?» wott d’Muetter wüsse.
«He, das wär si o derwärt, wäge so me Müüßi!»
«Das wär no ds Mingschte, Hansueli», fahrt d’Frou Balz furt, «aber daß du so heichunnsch! Das wott i de nümme ha, daß d’s nume weisch. We der Vatter no läbti, wohl, dä wurd der der Marsch mache! Wo bisch gsi, der ganz Tag?»
«Das isch my Sach. U u u wenn i allne same d’Arbeit mache söll, so wott i de o no öppis z’säge ha.»
«Du chasch’s jitz ha, wie de witt; aber we d’nid Ornig ha wottsch, so gangen i der Herr ga reiche. Ja, u das tuen i.»
«Der Herr?»
«Ja, lue mi numen a.»
«Söll i mi öppe förchte vor däm Mandschgi? Das schlat men a d’Wang, daß es blybt chläbe. Er söll si nume zuehela, dä!»
«Guet, i gange. I will de luege...»
«Eh, Muetter, tue di doch nid ergellschtere. Das isch doch eke Sach, wenn i einisch a me Sunndig uf Thun yhegange. My Sach han i no geng gmacht. Du hesch di wäge dessi nüt z’chlage. U u dir heit ja jitz de o Rueh vor mer.»
D’Muetter het uf das nid g’antwortet; aber si isch doch erchlüpft drob und het müesse nachesinne, was der Hansueli dermit heigi welle säge. Ob em Gschirr-Dänneruume chunnt es se du doch a, no einisch dra z’tüpfe: «Wärisch früecher heicho, so hättisch o bizyten ungere chönne. Du hättisch d’Rueh no nötiger weder mir.»
«Nid wäge däm, nid wäge däm.»
«Was wottsch de?»
«Was i wott? — Das isch nid schlächt: was i wott. We men i d’Garnison mueß, so fragt niemer, öb me well.»
D’Muetter wird chrydebleich. «Wohi sott?»
«Yrücke.»
«Du bisch nid gschyd. Du wirsch mer öppis eso welle ga agä?»
Uf das hi lachet der Hansueli vor sech ane. «Ja gsehscht jitz, Muetter! — Jitz bin ig ech mit Schyn doch nid so vürig, wie ds Bethli nächti no gseit het.»
«Seh, use mit der Sprach! Was isch los?»
Statt z’antworte, steit der Hansueli uuf, tschalpet zur Tür usen und seit geng vor sech ane: «Hjä! Hjä! Hjä!» Und vorusse fat er afa singe wie ne Nachtbueb: «Oh du liebs Ängeli — Rosmari — Stängeli.»
«Mit was hei mir o das alls verdienet, Lisebeth?» jammeret d’Muetter. Si lat sech uf ds Ruehbettli fallen und stuunet i ds Läären use.
«Eh, es isch villicht gar nüt dranne», tröschtet ds Meitschi, «i nähm mer’s no nid so z’Härze, Muetter. Wär weiß, morn, wenn er ume nüechteren isch, weiß er vo allem zsäme nüt meh. Er het is jitz nume welle mache z’bherte, wie wärt daß er is sygi.»
«Aber dä Chrischte!» seit d’Muetter. «Wo blybt o der Chrischte?»
Si het nid viel gschlafe di sälbi Nacht. Erscht gäge Morge het es se no chly gno, aber du descht schwärer, so daß si nid, wie sünsch, vo der erschte Heiteri a alles gschmöckt het, was um ds Huus ume geit. Si isch nid übel erchlüpft, wo ds Lisebethli se chunnt cho vürehosche: «Muetter, Muetter, chumm lue!»
«Was git’s?»
«Chumm lue!» Und usen isch es.
D’Muetter findt ds Armloch vom Tschoope schier nid, so isch es nere-n-i d’Glider gschosse. Si wärde mer doch, will’s Gott, nid öppe der Chrischte bringe, wie im Ustage der Vatter! dänkt si nume. Es het neue nid rächt welle tage. Der Näbel het sech über Nacht obsig gla, und es het töuerlet.
Wo si vor d’Türen usechunnt, steit eine da i der Montur, e große Kärli. Der Kaput het vom Tou gschimmeret wie nes agloffes Glas.
«Het er öppe no nid z’Morge gha?» seit er juscht zum Lisebeth, «so gät ihm no hurti nes Brönnts. Das wird ihm jitz de no mängisch passiere, daß er nüechter i d’Sätz mueß. — Guete Tag, Muetterli, schön — schön! Du wottsch o ne brave Soldat a di gueti Sach stüüre.»
«Wär het Euch das agä? — Machit Dir, daß Der furtchömit! I ha nid der Wyl, settigem Gstürm abz’lose.»
«Ume hübbeli, Frou Balz. Es isch si nid der wärt. Er chunnt ja de ume.»
«Furt jitz, enangerena, oder i reiche der Herr!»
Der Soldat lachet hälluuf. «Der Herr? — E der Donner! Heit dir no ne Herr? — Reichet dä nume vüre, so git’s öppis z’gschoue.»
Jitz erscht gseht d’Frou Balz, daß am Spycher äne no ne ganzi Kuppele Militär und jungi Bursche z’Schärme steit.
«So», fahrt der Wärber furt, «aber jitz hei mer lang gnue treißet. Wenn er nid bald chunnt, so wei mer ne de ga sueche.»
«Es wird Ech öppe nid ärnscht sy», seit d’Muetter. Der Chifel waggelet nere, und si weiß nid rächt, was si wott. Söll si dene Lüte wehren und under d’Tür stah oder der Herr Wagner ga rüefe? — ’s isch beides nid nötig gsi. Im glychen Ougeblick, wo der Hansueli mit mene strube verchuzete Chopf us em Stall vürechunnt, geit d’Hustüre vom Herrestock, und der Herr Wagner chunnt über e Hof derhär.
«Hansueli, Hansueli! Du wirsch mir doch nid öppis eso ga anemachen u zum Militär welle?» seit d’Muetter Balz.
Der Hansueli macht e böse Chopf und brummtet: «I ha der’s ja nächti gseit, i müeß.»
«Was müesse! Die hei däich Mannevolch gnue z’Bärn nide. Hesch ne nid chönne säge, wie mir drinn sy?»
Der Wärber lachet übermüetig: «Muetterli, Muetterli! Wo brächte mir en Armee zsäme, wenn mer uf settigs wette lose? — So, Hansueli, Chopf uuf! Dert übere!»
Da stellt sech der Herr Wagner vor e Wärber: «Wär git Euch ds Rächt, dä da z’näh?»
«Und Euch ds Rächt, Eues Muul dryz’hänke?» antwortet der Wärbeoffizier.
«Das will ig Ech de scho säge», git der Herr Wagner ume, «aber dä Bursch blybt hie! Wie söll di Witfrou da bure, wenn si keis einzigs Mannevolk im Huus het?»
«Si het ja no zwee», brüelet eine vom Spycher här.
«Also», seit der Wärber, «syd nume zfride, sünsch näme mer de die o no grad.»
«Aber um der tuusig Gotts wille...!» D’Muetter Balz weiß gar nümme, wie und was. «Das wird doch jitz nid müesse sy?»
«Los jitz, Hansueli!» macht sech ds Lisebeth a sy Brueder. «Wär söll de mälchen u...?»
«Gäll jitz», seit er, «gäll, we diser nid dervo gloffe wäre! Gang se nume ga heireiche u säg ne, si heige jitz Rueh vor mir u vor de Wärber. Säg ne de nume, i heig für se müesse dra gloube!»
«E aber, Hansueli!» jammere di beide Froue. Und der Hansueli fahrt furt: «U wenn i nümmen umechume, so wüssit der de o, wär’s uf em Gwüsse het. — Un a allem zsämen isch niemer angers d’Schuld als dä da.» Dermit streckt er sy Fuuscht gäge Herr Wagner, wo mit spitzigem Gsicht und ballete Füüscht dasteit.
«So!» fahrt der Wärber derzwüsche. «Das geit mi alles nüt a. Das chöit dir underenand usmache. — Abmarschiert!»
D’Muetter und ds Lisebeth hei aber glych no dem Hansueli d’Hand drückt.
Und du sy si abmarschiert.
Us em Töuerlen isch e chalte Landräge worde, und ds Gwülk isch so tief ghanget, daß me nid emal über e Hombärg uuf gseh het.
D’Muetter Balz isch uf ds Bänkli a der Huswand gsässen und het i ihre Lumpen yne gschluchzet. E Zytlang isch der Papa Wagner vor nere gstande, d’Händ uf em Rüggen und het nüt gseit. Vom Dachtrouf isch ihm ds Wasser über e Rüggen ab grunne, und er het’s nid emal g’achtet. Ändlech seit er: «Ja und jitz der Chrischte? Wo steckt dä?»
«He äbe wüsse mer nüt von ihm.»
«Ja, dä mueß häre. Das geit nid däwäg.» Halb für sich seit er: «Was Tüüfels isch o i das junge Volk gfahre?» Und du wieder zum Balz Eisi: «Mer müesse halt öpper ufeschicke, i Wachseldorn; i will für öpper ga luege.»
«Wenn i numen afen öpper hätti zum Mälche», jammeret d’Frou Balz. «Loset, wie d’War brüelet!»
«Los, Eisi, gang du zu ds Stägmes vüren und säg ne, wie du drinn sygisch; es wird de wohl öpper ufz’trybe sy. Und derwyle gangen ig i ds Dorf um ne Bott uus.»
Der Papa Wagner het du dert e Metzger gfunde, wo i d’Langenegg ufe gfahren isch, und dä het ihm us Erbarme für ds Eisi versproche, er welli zum Bänz hindere ga nachefrage. Dä Metzger isch juscht dranne gsi, im Landhuus z’erzelle, wie das nächti i der Wirtschaft am Bärntor z’Thun gange sygi und wie si gwüßt heige der Hansueli ufz’reise. Si heigen ihm agä, wenn er sys Jahr bi der Helvetische Legion machi, so heig er de z’Bärn e Stei im Brätt und de chönn’s ihm de nümme fähle, er wärd’s de scho zwänge, was er im Sinn heig.
Zwee Tag druuf isch dä Metzger wieder abe cho, dem Balz Eisi cho brichte, es heigi uf der Südere gschneit, es syg alles wyß, wie im Winter, daß me schier nid ab Fläck chömi. Aber vom Chrischte well niemer nüt wüsse. Ds Balzes heige ne zum letschtemal ds morndrisch gseh, nadäm er mit dem Chlöusi ufe cho sygi. Und o i der Südere heig ne niemer meh gseh.
D’Frou Balz isch totebleich worde. Di längschti Zyt het si gar nümme chönne rede. So wie si ihren Eltischte gkennt het, isch’s nere gsi, es chönni nid anders sy, als daß er sech es Leid ata heigi. Me het dem Herr Wagner Bscheid gmacht, und dä isch mit dem Statthalter z’Thun ga berate, was me tue chönnti, für dä Bursch la z’sueche.
«Herrjere», het der Statthalter gseit, «wenn mer alli wette la sueche, wo sech dä Herbscht verschloffen und verloffe hei, so müeßte mer e ganzi Brigaden uf d’Piste schicke.»