Text:Rudolf von Tavel/Jä gäll, so geit’s/Kapitel 4

4. Der Unggle Mäni trinkt Kamillethee, der Oberscht Muxmernit wott der Sabel schlyfe, und d'Mama weiß e guete Rat. – Es flügt öppis i d'Luft.

Z'morndrisch isch füre Ruedi Landorfer ds Wichtigschte gsi, ga z'luege, was der Unggle Mäni machi. Afange het's ne wunder gnoh, wie-n-ihm d'Jumpfer Elisabeth gfalli, und de isch er doch nid ganz sicher gsi, ob nid am Änd di Gschicht vo Zimmerwald doch no fatali Schpure hinderla heig. Wo-n-er i d'Schoßhalde chunt, gseht er, wie ds Meitli uf der Loube schier mit Träne-n-i de-n-Ouge-n-am habit de Versailles ume glettet und eis mal über ds andere jammeret: »nei, nei, es het e kei Gattig mit däm Mannevolch; Verschtand hei si grad rundemänt e keine.« – »Wie geit's dem Herr?« fragt der Ruedi. »Er lyt und hueschtet,« antwortet ds Meitli, »wo tuusigs syd Dir o mit ihm umegfahre? – Er het ja usgseh, wie wenn me ne-n-i der Roßschwemmi umezoge hätt. Lueget da, wie das usgseht.« Vorne-n-uf der Loube-n-isch d'perruque ganz ufglöst und usgschtrählt a der Sunne gläge, wie ne Balg i-n-ere Gärberei. Das het der Ruedi gmacht z'lache. Da seit ihm ds Meitli: »das miech no nüt, für dä Chuder isch's nid schad, aber das schöne Chleid da, di Syde!« »Afin, d'Houptsach wird dänk sy, daß es dem Herr nid z'fascht gschadt het,« meint der Ruedi. »O das macht nüt,« seit das böse Chöcheli, »er duuret mi nüt, wenn er sech scho e chly schtill ha mueß. Chömet nume-n-yne.« Im Alcove-n-isch es gwaltigs Bett mit mene blau und wyß gschtrichlete Betthimmel gschtande, und im tiefe-n-Yschnitt zwüschem riesige, großbluemete duvet und amene Bärg vo Houptechüsseni hei e schpitzigi Nase-n-und es paar graui Ouge füregüggelet. Das isch alles gsi, was me vom Herr Landorfer gseh het. Der Hals isch bis a d'Nase-n-ufe-n-i sydigi foulards ygwigglet gsi, und der Chopf het bis über d'Ohre-n-abe-n-e vierkanntigi, blüemeleti, schpitzi Nachtchappe deckt. Ufem Nachttischli isch e möhrigi Wedgewood-Channe gschtande, und us ihrem Zougge het e Wulke vo mene gar bekannte Gruch di ganzi Schtube-n-erfüllt. Was meinet Der, was ächt da drinne gsi syg?

He was ächt:

Het z'Bärn e Möntsch es Beinli broche,
Dunkt's di, der Hals syg grüüsli troche,
Hesch Mage-, Buuch- und Ohreweh,
So trink e Platsch Kamillethee!

Das isch o bi'm Unggle Mäni ds Universalrezäpt gsi, und drum het er sy Ercheltung vo geschter mit Kamillethee behandlet.

Sälbschtverschtändlech het sech der Ruedi vor allem teilnähmend nam Befinde vo sym Unggle-n-erkundiget ; aber d'Houptsach isch ihm pärse gsi, z'erfahre, mit was für Ydrücke der Unggle hei cho syg, bsunders wäge der Jumpfer Elisabeth. Wo der Unggle ganz chyschterig füre chychet: «elle est charmante, elle est adorable», het der Ruedi schier Härzchlopfe-n-übercho. «N'est-ce pas, mon oncle?» seit er, ganz verzückt. Aber no dütlecher het der Patiänt syr Meinung Usdruck gä, indäm er sech mit mene närvöse Ruck umdräit, syni magere Füüscht i d'Chüsseni bohret und ufchneulet, für mit allem Nachdruck z'säge: «En tout cas, mon ami Fernand ne mérite pas d'avoir une pareille fille. – Il faut que tu la délivres à temps de ses mains, mon cher.» – So viel het der Ruedi nid erwartet. Er isch e so erfreut gsi über die surprise, daß er dem Unggle schier es Müntschi gä hätti. Das het er zwar nid grad über sech bracht, wil der Unggle wieder einisch di halbi Schnupfdrucke-n-i sys Bett usgläärt gha het und nid juscht zum Abmüntschle-n-isch gsi; aber er isch ganz hert a ds Bett agschtande-n-und het glückschtrahlend gseit: «Ah, je vous promets que je ferai tout mon possible.» Vom Abetüür i der Chilche vo Zimmerwald het merkwürdigerwys der Unggle nüt gseit, und drum isch der Ruedi na syr Visite seelevergnüegt hei gritte.

Underwägs het er Plän gschpunne-n-und gschtudiert, was er öppe chönnti tue für sech sy Zuekunft z'sichere. Da chunnt ihm i Sinn, er well z'Chräilige bim Oberscht Muxmernit vorby, dä wüssi neue geng gar guet, wie d'chances schtande. Der Oberscht het ne fründlech epfange-n-und e gueti Fläsche Dézaley ufgschtellt. Es isch ihm geng gar agnähm gsi, e so ne-n-excusé-Visite z'übercho, vowäge für sich allei het er am Morge doch nid rächt i Chäller dörfe; d'Frou Oberschti het das nid gärn gseh. Der Ruedi het brav um d'Schtude gschlage für z'erfahre, wie's öppe schtandi mit de Prätändänte für di nächschti Burgerbsatzig. Wo der Oberscht aber merkt, uf was sy junge Gascht zielet, seit er: »Jä, my Liebe, i gloube geng, mer müeße de no vor Oschtere der Sabel schlyfe, und wie's de geit, cha me nid wüsse. Es isch es verfluechts Züüg mit üsne Ratsherre; di halbe wei geng no nid dra gloube, daß me mit de Franzose hinde-n-und vorne-n-agschmiert isch, wenn me sech mit ne-n-ylat. Und drum verlärpschet me-n-alles. Schtatt daß me-n-a nüt meh anders dänkt, als a Pulver und Blei, chähret me ganzi Tage lang drüber, öb's ächt ufrichtig gmeint syg, was di Agänte-n-eim da vorschwätze. I cha nid begryfe, was me vo dene Kärlisse-n-eigetlech no erwartet; me weiß ja, was es für nes canailloses Pack isch. – Aber was wott me? So lang mer Lüt im Rat hei, dene d'Fründschaft vo de Franzose-n-über di eigeti Nationalehr geit . . .« – »Das wird doch öppe nid sy,« meint der Ruedi. Da schteit der Oberscht uf, wird chräbsrot, und die blaue-n-Adere-n-uf der Schtirne sy-n-ihm fascht platzet. Ohni es Wort z'säge, nimmt er der Ruedi bi'm Ermel, zieht ne-n-us em peristyle füre bis a Rand vo der grienete Terrasse-n-und dütet mit der Hand über ds Bälpmoos gäge Längebärg. »Gseht Der dert di große Böum und das wyß Hus derzwüsche?« fragt er ändlech. »Ja, Herr Oberscht,« antwortet üse Fründ, »das isch ds Oberried.« »Juschtemänt, das meine-n-i,« fahrt der Oberscht furt, »und Dir kennet ne, der Herr vom Oberried; keini füfhundert Schritt isch es vo Euem Schteinibach ewäg. Das isch grad e so Eine, hö – dä donners Rabulischt.« Und das het er e so g'chüschelet, wie wenn me's änet dem Moos hätti sölle verschtah. »O wetsch,« het der Ruedi dänkt, »das gyget nid z'säme.« No bevor der Oberscht sy Verlägeheit het chönne merke, seit er: »I ha öppis ghört dervo, Herr Oberscht, i begryfe's äbe nid rächt vom Herr Vilbrecht.« – »Er isch halt e schturme Chopf, e verdräite Kärli,« brummlet der Oberscht und geit zum Tisch, für sys Glas z'lääre. »Er isch halt o nie Soldat gsi,« meint der Ruedi, »settigi Lüt luege d'Wält anders a, als Euer-Eine, Herr Oberscht.« »Ja, ja, seit der Oberscht, »das isch scho wahr, aber es dunkt mi, es bruuch Eine nid lang dienet z'ha für use z'schmöcke, was sech jitz für ne brave Bärner schickt, oder meinet Der nid o?« – »Wenn's uf mi a chäm, Herr Oberscht,« antwortet der Ruedi, »so ließ i de Lüt gar e kei Zyt meh zum Zangge. Was Mannevolk isch, müeßt mer no hütt a d'Muschterig, und i ließ keine meh hei, bis daß dem Franzos d'Lätzge gmacht wär.« – »So rächt, Herr Landorfer, das gfallt mer jitz,« seit der Alt und chlopfet dem Ruedi uf d'Achsle; »syt dir eigetlech enroliert?« – »Pärse, Herr Oberscht, bi der Dragunerkompagnie Essinger.« – »So, so – das freut mi, Herr Landorfer. Jä, wie gseit, i gloube geng, mer müeße de no vor Oschtere-n-i-Sattel.«

Si hei sech bald verabschiedet, und wo's z'Bälp het endlefi gschlage, isch ds Ruedis Bruune-n-über d'Hunzikebrügg bolet. Üse Fründ het aber nümme ganz so heiter dry gluegt, wie wo-n-er us der Schoßhalde-n-abgritte-n-isch.

Bim z'Mittagässe-n-isch der Mama Landorfer grad ufgfalle, daß ihre-n-einzige Tischgenoß schtiller isch gsi, als gwöhnlech, aber si het nüt gseit. Ersch, wo der Ruedi afe der zwänzigscht Bitz Brot abschnydt, lachet si uf und seit: »I gloub, Du wellisch e Schpysung der Füftused aschtelle, my Liebe.« »Eh, pardon, ja, me sött's meine,« antwortet er, »i ha drum öppisem müeße nacheschtunne.« Es het natürlech d'Mama wunder gnoh, was ihre Suhn plagi, und si het ihm nid Rueh gla, bis er nere-n-uspackt het. Sy Härzensneigung het sie zwar scho gkennt; aber über di politischi Situation het si nid viel nachedänkt. Das frylech het si wohl gwüßt, daß für ihre Suhn ds einzig Töri zu syr zuekünftige Frou d'Promotion i-n-es Amt gsi isch. Aber dem Gedanke, daß der Ruedi scho bald sött hürate, isch si lieber uswäg gange. Si het nid rächt ds courage gha, die Müglechkeit e chly nächer i ds Oug z'fasse. Aber hütt het ere du der Ruedi d'Nase druf gschtooße. »Lueget, Mama,« het er gseit, »i bi zwüsche zweune Füür inne, und es macht mer mängisch Angscht, i chönnti de z'letscht no zwüsche Schtuel und Bank abetrohle. Myni chances sy bi der Friedespartei, der Herr Vilbrecht mueß mi lanciere, i ha süsch niemer im Rat; aber einschtwyle-n-isch d'Friedespartei i der Minorität und drum mueß i luege, daß i öppe-n-uf der andere Syte-n-o no es paar Schtimme mache. I der Seel hani's überhoupt ender mit de-n-Andere; aber i darf halt doch nit z'viel la merke.« »Weisch, my Liebe,« het d'Mama welle tröschte, »der Papa sälig het geng gseit, z'viel schwyge verderbi weniger, als z'viel rede.« »Scho rächt,« meint der Ruedi, »aber mit dem Schwyge macht me sech de Lüte liecht verdächtig, und wott me-n-öppis breiche, so mueß me halt z'letscht doch schieße.«

»Das wohl, Chind,« meint d'Mama, »aber vor allem mueß me luege, wenn me wott breiche, oder nid?« – »I dänk wohl.« – »He nu, und im Verchehr mit de Lüte geit ds Lose für ds Luege. Du muesch lose, das tuet de Lüte gar wohl; es geduldigs Ohr gwinnt mängisch meh als e gueti Antwort. Lue, d'Lüt wei nid brichtet sy, si wei lieber sälber brichte-n-und ghört sy. Aber vor allem andere muesch derfür sorge, daß de der Schatz i der Täsche hesch, vo wäge weisch, z'letscht und am Änd aller Ände l'amour sera plus fort que les principes.«

So het eis Wort ds andere gä, und ds eint und ds andere-n-isch dem Ruedi im Sinn blibe. Es het ihm allerlei gä z'dänke. Aber am tiefschte-n-isch doch der Mama ihre Schpruch vo der Liebi ynegange. Und het si öppe nid rächt gha, di bravi Frou? Was miech me-n-o i der Wält, wenn nid d'Liebi wie-ne Morgeschtärn obe-n-abe-n-i jedi Hurd vo der möntschleche Gsellschest tät yneschyne? «L'amour sera plus fort que les principes», das isch vo denn ewäg dem Ruedi sy Leitschtärn, sy Wyssagung und sy Hoffnung worde. Aber er isch nid derby blibe, sech a däm müetterleche Troscht z'erlabe. Er het das Schprüchli mit dicke Tinteschlargge-n-a sy Schtubenofe gschribe, und wenn er amene Morge-n-ufgschtande-n-isch, so isch er geng wieder vor em Ofe blybe schtah. Ob allem Händwäsche, Schträhle-n-und Bürschte het er die Inschrift agluegt und das het ihm d'Losung füre ganze Tag gä. De isch er de albe heiter und wohlgemuet uszoge-n-und het Glägeheit gsuecht, für i d'That umz'setze, was sys Härz bewegt het. Das het zwar syni Häägge gha, vowäge me het ds Bethli ghüetet wie-n-es Chronjuwel.

Vom Oberried gäge Mitternacht, öppe zwenhundert Schritt wyt, schteit so uf mene Rüppi vom Längebärg es schtattlechs schteinigs pavillon. – Me het däm d'gloriette gseit. – Vo dert het me-n-e schöni Ussicht uf ds Aarethal. A de schöne Summer- und Herbstnamittage sy ds Herr Vilbrechts dert ufe zoge-n-und sy gwöhnlech im pavillon blibe, bis der Schatte vo der Änglischbärgegg am Bälpberg ufegragget isch und mängisch, wenn's bsunders schön isch gsi, bis der Mond hinder Schloßwyl übere Tannewald gwundrig i ds Aarethal abegüggelet het, und me dür di schtilli, säligi Nacht ds Ruusche vo der Aare-n-a de Pfyler vo der Hunzikebrügg het möge ghöre. Der Ratsherr het gwöhnlech es Buech mitgnoh, d'Froue-n-e Häägglete-n-oder süscht es Ghürsch. Bis öppe-n-am drü het der Herr Vilbrecht im Egge-n-ufem divan gläse, café trunke-n-und albeneinisch e Pryse gnoh. Aber wenn de der Sigerischt z'Bälp het afah drü lüte, so het sech de ds ratsherrliche Houpt sanft füre gneigt, ds feiße Chini het im jabot es weichs Bettli gfunde, d'Ouge sy zuegfalle-n-und hei nümme gmerkt, daß ds Buech linggs und d'tabatière rächts abetrohlet isch. Nid sälte het's de es paar Minute schpäter d'Mama o gnoh, und de het de ds Chünigstöchterli zwüsche de schlafende Drache »zu Thal geschauet«. Sähnsuchtsvoll sy syni Blicke-n-um ds Ritters Burg im Schteinibach gschliche, und ganz harmlos het's es rots shawl a ds Gländer useghänkt; aber – der Gugger söll's näh, so gwüß als einisch der Ruedi das Füürzeiche gseh het und mit länge Schritte der Bärg uf cho isch, so isch e tüfelsüchtigi Surrfliege dem Ratsherr a d'Nase gschosse-n-oder der Mama i ds Ohr. Item di Alte hei eifach e kei gsunde Schlaf gha, und jedes mal het se der Ruedi wach gfunde. Was isch d'Folg dervo gsi? – Daß halt üse guete Ruedi de albe het müeße zueche sitze-n-und dem Ratsherr lose. Mängisch hei sech der Ruedi und ds Bethli schier hülflos jammerndi Blicke zuegworfe, us dene me het chönne läse: »du güetige Schtrousack, jitz faht das Gchähr wieder a!« Nie, nie het's welle glücke, daß die Zwen öppe-n-es ungschtörts Momäntli hätte chönne ha. Si hei viel Geduld gha, und der Ruedi het sech je länger, descht besser uf ds Lose verschtande. Aber einisch het er doch du müeße rede, öb er het welle-n-oder nid. Si sy uf di französische-n-Umtriebe cho z'rede; da mischlet sech ungfragt ds Bethli, das Gäxnäsi, i d'Politik und entpuppet sech als Anhängerin vo der Chriegspartei. Es het sech e luschtige Dischput zwüsche Vater und Tochter agschpunne, und jitz het der Ruedi mit syne-n-Ansichte-n-o nümme dörfe hinderem Zuun blybe und het d'Partei vom Bethli ergriffe. Der Ratsherr het d'Sach nid bös ufgnoh; aber wo-n-er du der Ydruck übercho het, der jung Herr Landorfer redi nid bloß us Galanterie der Chriegspartei z'bescht, het er hübscheli di anderi Saite-n-ufzoge. Für zwo Fliege mit eim Schlag z'fah, schickt er sys Töchterli hei i ds Hus für ga z'säge, der Herr Landorfer blybi de hütt zum z'Abe da. Mit Freude-n-isch ds Bethli abegschprunge, währed der Ruedi höflech danket, aber derzue dänkt het: »ach was, warum jitz grad hütt? Wo si du zsäme-n-allei gsi sy, het der Ratsherr sym junge Fründ afah der Schtandpunkt klar mache, wie unklueg das sygi, dem Chrieg ds Wort z'rede. D'Friedespartei wärdi de z'letscht doch obe-n-us-schwinge-n-und de heige de d'Chriegsgurgle-n-ab-gwirtschaftet, bsunders wenn de öppe d'Franzose no öppis sötte mitz'rede ha. Dem Ruedi isch es je länger descht ungmüetlicher worde, und er het gschwige, wo-n-er nume chönne het. Ändlich het ihm der Ratsherr dütlech gä z'verschtah, vor allem us sött me-n-a di nächschti Amtsbsatzig dänke, süsch syg ihm de sys Meitschi daheim no lang rächt. Es isch Abe worde, d'Bärge hei glüejigrot i ds Land abegluegt, es chuels Lüftli het i ds pavillon ynegwäit und di beide Herre sy gäge ds Oberried abe, wo us der Äßschtube d'Lampe heimelig gwunke het. Aber dem Ruedi isch's gar nid heimelig z'Muet gsi, und wo unde, uf der Schtraß, e Hüeterbueb syni Chüe mit hällem Gloggeglüt heitribe het, isch's ihm gsi, wie wenn das ds Grabglüt vo syne Hoffnunge wär. Der Abe het a der Sachlag nüt g'än-deret. Im Gägeteil. Ganz betrüebt isch üse Fründ hei gange. Ersch wo-n-er vor em i ds Bettgah sy grüene-n-Ofe-n-aluegt, isch wieder e chly Glanz i syni Ouge cho.

Wo am andere Tag der Herr Vilbrecht mit sym ewige Jean Jacques underem Arm i d'gloriette-n-ufechunt, schteit bi sym Lieblingsplatz im Egge, mit chreftige Choleschtriche-n-a der Wand gschribe: «L'amour sera plus fort que les principes». – Er het bald errate, wär das chönnti gschribe ha und seit: »Hollah Bänz, so verschtande-n-i de das nid, non, non, jamais.« Uf der Schtell het der Köbi mit mene Gutscheschwumm ufe müeße, das Züüg ga abwäsche. Aber, gäb wie-n-er gwäsche het, abgange-n-isch nume d'Chole; aber öppis isch i Bschtuch ygchrizzet blibe, und das chönnt me-n-allwäg no hütt läse, wenn me gieng ga luege. Am Abe vo däm Tag het ds Bethli wieder Rägetröpfli gschläcket, aber heißi, bitteri, und nid i der Allee usse, sondere-n-us sym Chopfchüssi.

Ersch hindedry isch däm guete Ruedi z'Sinn cho, daß er mit syr Inschrift dem Herr Vilbrecht e-n Erklärung abgä heig, die wenigschtens für ne gwüssi Zyt der Verchehr unmüglech gmacht heig. So isch es nämlech cho. Nid nume mänge Tag, sondere-n-es paar Wuche sy verschtriche, ohni daß me sech gseh het, und di Ungwüßheit, wo uf beide Syte regiert het, het nah-ti-nah d'Luune-n-afah drücke. Hie-n-es Mäuggerli und dert e Trümel, das isch ds Präg vo de nächschte Wuche gsi.

Ändlech het's aber der Ruedi doch nümme bha. Scho hei d'Tage gchurzet, und der Näbel isch uf em Moos halbi Tage lang blybe lige. Der Wald isch rot und röter worde, und scho het me da und dert a d'Herbschtzüglete-n-afah dänke. Da seit sech der Ruedi, er well doch wieder einisch ga luege, wie d'Sache schtande. Nume het er nid rächt gwüßt, wie's aschtelle.

Amene früsche Morge het der Papa im Oberried gseit, me söll ihm i syr Schtube-n-es Kaminfüür mache, es wärdi doch afange wohl chalt, und er müeß schrybe. Me het ihm währed dem déjeuner sy Schtube rangiert, und er isch ufe. Underdesse hei d'Mama und ds Bethli ds déjeuner abgwäsche, d'Mama isch hindere Lingesschaft grate, und ds Töchterli het im chlyne Salon am Fänschter afah näje. Dusse het d'Bise-n-um z'Hus ume pfiffe und ds gäle Loub us der Allee i luschtigem Wirbel zu de Herbschtzytlose-n-i d'Matte-n-usetreit. Trotz dem heiterblaue Himmel isch öppis Melancholisches im Wätter gläge. Und dinne, bim Bethli, isch o melancholisches Wätter gsi. Ab und zue het es d'Arbeit uf der Schoß la liege-n-und het zum Fänschter us gschtunnet. – Undereinisch schteits uf, leit ds Fürtech ab, geit i Gang use-n-und chunt mit dem Gartehuet uf em Chopf und mene Chörbli am Arm wieder yne, blybt schtah, lost e chly und – wutsch – isch es dür d'Glasthüre-n-us. Ume Husegge, düre Hof und hinder der Schüüre düre louft's der Bärg uf dür alli Matte. Flingg wie-n-es Gemschi geit's düre Wald uf, ohni lang uf d'Schpinnhuppele z'luege, wo no mit Toutröpfleni vo Boum zu Boum ghanget sy. Obe-n-im Wald isch e Blütti gsi mit wildem Brambeerigschtrüpp und ygfasset vo höche, schwarze Tanne. Dert isch im änere-n-Egge der Ruedi gschtande mit der Büchse-n-underem Arm und het düre Waldwäg usgluegt. Er het nüt gmerkt, und ds Bethli het agfange-n-es paar Brambeeri abrupfe-n-und dänkt, er wärd öppe de scho luege. Aber er het e kei Wank ta. Ga arede het's ne doch nid welle. Es het güggelet und güggelet, isch im Gschtrüpp ume gfahre, und geng het er nüt welle merke. Da chunt dem Bethli ändlech e Dornascht z'Hülf und chratzet ihn's am Arm. Es het's chuum gschpürt, aber es isch ihm Grunds gnue gsi für z'göisse: »Ai ai.« – Jitz wohl, jitz het er umegluegt und richtig dä wohlbekannt, schattig Gartehuet mit dem grüene Band drüber, zwüschem Gschtrüpp gseh sech bewege. Ohni sech lang z'bsinne, isch er dür d'Schtude-n-ab, und es isch ihm gsi, wie wenn's na vierwüchigem Rägewätter zum erschte Mal wieder e blaue Schranz i ds Gwülch gä hätti. Ds Bethli het ta, wi wenn's gar nüt merkti, het harmlos es chlys Bluetströpfli vo sym Arm abgschläcket und yfrig a de Brambeerischtude-n-ume zupft. Aber je nächer es d'Eschtli het ghört chräschle-n-und bräche, descht heißer sy-n-ihm d'Blutwälle-n-über ds Gsicht gloffe, und es het je länger, descht dütlecher ds Gfüehl gha, es heig öppis Lätzes gmacht, daß es da ufe sym Schatz nache gloffe syg. »Himmel,« het's z'letscht nume no dänkt, »wenn er mi jitz grad früeg?« – Da ghört's – nume no drei Schritt hinder sech – dem Ruedi sy hälli Schtimm: «Bonjour, Mademoiselle». Es chehrt sech um, gschpürt, wie-n-es über und über rot wird und antwortet ändlech mit verunglückter Verschtellung: Eh bonjour, syt Dir da?« – »He ja, i ha welle ga jage.« – »Und i sueche Brambeeri, mer wei morn gelée mache, und di tuusigs Beerichinder hei-n-is ganz im Schtich gla.« – »I ha-n-Ech so lang nüt meh gseh, i ha Längizyti na-n-Ech gha.« – »Eh, warum syt Der o nie meh cho?« – »Ja, wüsset-Der – gället, i ha chly öppis dumms gmacht?« – »Wieso?« – »O wo-n-i da i der gloriette-n-öppis a d'Wand gschribe ha.« – »Aha, ja ender.« – »Äbe, i ha's dänkt. Syt der höhn gsi über mi?« – »E chly scho, Dir hättet mer öppis chönne-n-erschpare-n-und Euch sälber o, wenn Der das underwäge gla hättet.« – »Und Eue Papa, isch er no höhn?« – Ohni e Ton vo sech z'gä, byßt sech ds Bethli uf d'Lippe, schlat syni dunkle-n-Ouge-n-uf und nickt mit em Chopf, wie wenn's wetti säge: »und wie!« – Wo-n-er nüt erwideret und nume so schtober i ds Gschtrüpp yne luegt, seit's ändlech: »Warum heit Der eigetlech das gmacht?« – »Ach, es het mi halt e so möge, i weiß sälber nid rächt.« Druuf het's es silentium gä. Der Ruedi het nid rächt gwüßt, was er us em Schwyge vom Bethli söll schließe. Es het ne dunkt, er sött das erschte glückleche Zsämeträffe nid nutzlos la verschtryche, und doch het er's nid rächt gwagt, los z'schieße. Es isch e qualvolle Momänt gsi für ihn, es isch ihm ganz äng worde-n-im Hals. Der Jumpfer Vilbrecht isch es bi däm Schwyge-n-o geng peinlicher worde, und si bückt sech afe, für Brambeeri abz'läse. Da fasset sech der Ruedi es Härz, er leit di linggi Hand uf ihri linggi Achsle-n-und fasset mit der rächte-n-ihre rächte-n-Arm, wie wenn er se wett ufha, und wo si sech ufrichtet, füürrot und mit Zittere, und vor sech abeluegt in Erwartung, daß es jitz öppis gäb, seit er schüüch und zärtlech: »Heit Der mi eigetlech e chly gärn, Elisabeth?« – »Ja – scho – aber . .« – Undereinisch chehrt si sech linggs um und git Päch, was gisch und was hesch, der Wald ab. Und der Ruedi schteit da und luegt und luegt und gseht ds Bethli verschwinde-n-im Tannewald. Und einsam i der guldige, duftige Waldlücke schteit er da, einsam mit mene – zierleche Wydlichorb. Es het ne dunkt, jedes vo dene paar Brambeeri, wo drin gsi sy, lueg ne-n-a mit schwarze, glänzige-n-Ouge voll Schpott und Hohn. Ändlech git er däm arme Chorb e Schtups, daß er hushöch i d'Luft ufe flügt und d'Brambeeri i alli Windrichtunge fahre. Druf sitzt er am Bord ab, schtützt beidi Ellböge-n-uf d'Chneu und der Chopf i d'Händ, wie wenn er d'Ohre wett verha und schtuunet vor sech hi, gäge di dunkle Tanne, wo sy Schatz verschlunge hei. Vor ihm isch e Schwarm chlyni Bläulig umegflatteret. – Lang, lang isch er e so dagsässe. Ändlech seit er sech, es chönni eigetlech nid e so gmeint gsi sy, schteit uf und faht a Brambeeri abläse, und er het nid abgä, bis er der Chorb voll gha het. Derby het er dänkt, es syg allwäg gschyder, der Houpme Lombach gsej das nid, süsch seiti er gwüß, däm arme Ma syg nümme z'hälfe. Zwüsche-n-eis und zwen z'Mittag isch er gäge hei zue, a der gloriette vorby, und het dert sy Brambeerichorb ufe Tisch yne gschtellt.

Daheim het's ne-n-aber nit bha, er isch am Namittag wieder ga pirsche, und schtundelang het er chönne-n-a nere Tanne schtah und schtudiere, und geng isch er wieder uf ds glych Resultat cho, es chönni nid e so gmeint gsi sy, aber no zäche Mal dümmer als vorhär syg jedefalls d'Situation.

Ja, vercharret isch di Sach gsi, und zwar dasmal dür ds Bethlis Schuld. Es het nid mit klarer Überlegung ghandlet, wo-n-es im entscheidende Momänt dervo gschprunge-n-isch ; aber es dunkels Gfüehl het ihm gseit, es gäb öppis dumms, wo-n-äs nid ganz unschuldig wär dranne, vo wäge-n-es het dem Papa syni Bedingunge gkennt, und es het sech nid derfür gha, grad äxpräß dergäge-n-öppis az'richte. Drum isch es im letschte-n-Ougeblick us der Chlemmi use gschprunge. Aber jitz het ihn's doch der Gedanke-n-afah plage, öb's ächt nid der Ruedi i d'Verzwyflung gschtosse heig. Es het ganz guet gschpürt, wie gärn er ihn's het gha.

So sy si Beidi schtei-unglücklech gsi, hei Beidi niemerem nüt dörfe säge-n-und hei i sech ynegworgget, was se plaget het, bis e glückleche Zuefall ne wieder ufghulfe het.

Am erschte Sunntig vom Wintermonet isch me no einisch ga Bälp z'Predig. Für allne Verlägeheite-n-usz'wyche, het der Ruedi uf em Predigwäg hinder mene Boum gwartet bis d'Familie Vilbrecht vom Oberried abe cho und im Dorf verschwunde gsi isch. Grad mit em Verlüte-n-isch er i d'Chilche cho. Gäge sy Gwohnheit isch er uf d'Portloube näbe d'Orgele ga sitze-n-und het mitts zwüsche der Dorfjuged Platz gnoh. No nie het der Pfarrer ihm so zum Härz gredt, wie hütt, wo-n-er sy Gmeind ermahnet het, »uf em dornevolle Pfad des Läbes unentwägt fort zue wandle-n-und vom einmal gefaßte, guete-n-Etschluße durch keine Widerwärtigkeite-n-und Unbilde sich abbringe zue lasse.« Natürlech isch das vor allem uf ds geischtlech Läbe gmünzt gsi; aber der Möntsch macht d'Nutzanwändung gärn uf das, was ihm grad z'oberscht uf em Härz liegt. Wenn der Ruedi hütt scho hätti welle tiefer grabe, er hätt nid chönne, vowäge, wo der Pfarrer juscht am wermschte worde-n-isch, da isch dür ds höche Fänschter e grälle, breite Sunneschtrahl i d'Chilche gfalle, grad vor der Chanzle düre-n-i ds Froueschiff, und het dert e liebi, reizendi Gschtalt mit hällem Himmelsliecht überschüttet. Geng und geng wieder het üse Fründ müesse luege, und i syne Gedanke het d'Phantasie afah wäbe, Bild um Bild us nere herrleche Zuekunft. Es het ne dunkt, er müeß vom Lättner abeflüge-n-und mit sym härzige Schatz i däm Sunneflimmer use flüge, furt, furt, über e Bälpberg, über e Thunersee, ufe, i-n-es Land voll unverkümmereter Säligkeit. Er het sech fey müesse-n-ebha, nid Lut z'gä. Aber bhüetis, zur rächte Zyt het ihm der Sigerischt i di nüechteri Würklechkeit z'rückghulfe, indäm er uf ne Wink vom Schloßherr, wo geng wieder erwachet isch, es schitters grüens Umhängli fürezoge het. Ja, so-n-es fadeschynigs Umhängli isch mängisch scho dick gnue, für Himmel und Ärde z'scheide.

D'Predig het nümme lang duuret, und der Sägesschpruch het ds Zeiche zum Ufbruch gä. Na gueter, alter Sitte-n-isch ds Mannevolk im Schiff und im Chor blybe schtah, bis ds letscht Froueli über d'Schwelle gsi isch. Nume die vo der Portloube sy ungeduldig di hölzigi Schtäge-n-ab troglet. Gnützt het's ne nüt, wäge di Vorderschte hei doch unde-n-uf der Schtäge, wo si i ds Schiff usmündet, müesse blybe schtah. Dür di Burebuebe düre het sech der jung Herr Landorfer füredrückt, bis er uf em underschte Tritt gschtande-n-isch. Und nit lang het er gwartet, so isch im Zug vo de Froue dahär cho, was er gsuecht het. Nume-n-e Blick het er welle, für z'erfahre, wora-n-er syg. Und er het nid vergäblech ghoffet. Im Verbygah het d'Jumpfer Elisabeth umegluegt, nume-n-e Schtreifblick het si-n-ihm gä; aber das isch gnueg gsi, für d'Ungwüßheit vo de vergangene Wuche mache z'verschwinde. »So tuet es Meitschi nid,« het er dänkt, »wo öpperem uswäg wott.« Aber es isch no besser cho. Me het e Bitz wyt der glych Heiwäg gha, und di beidsytige-n-Eltere hei ja nüt gwüßt vo der Gschicht mit dem Brambeerichorb. Drum het me sech ganz harmlos begrüeßt, und der Herr Vilbrecht het sogar der Ruedi rächt artig agredt und gseit: «Eh, il y a longtemps que nous nous sommes vus». Es paar peinlechi Asätz sy bald überwunde gsi, und me het nume beduuret, daß der Wäg nid länger gsi isch. Item, der Ruedi und ds Bethli hei dem Himmel danket, daß si ds Trom wieder gfunde hei und es Jedes het sech vorgnoh, künftighi rächt vorsichtig z'blybe