Quälltext vu Stimmhafter glottaler Frikativ aaluege

{{DISPLAYTITLE:Stimmhafte glottale Frikativ}}
{{IPA base|Laut=Stimmhafte glottale Frikativ
|ipa-number=147
|ipa-Zeiche=ɦ
|ipa-image=Xsampa-hslash.png
|teuthonista=
|xsampa=h\
|kirshenbaum=h&lt;?&gt;
|audio=Voiced glottal fricative.ogg
}}

De '''stimmhafti glottali Frikativ''' isch en [[Konsonant]] vo dr mänschliche Sprooch. S Zeiche im [[IPA|Internationale Phonetische Alphabet]] defür isch {{IPA|[ɦ]}}.

Trotz dass de Luut als „stimmhafte glottale Frikativ“ bezeichnet wird, isch de Luut weder en richtige Frikativ, noch isch [[Glottaler Konsonant|glottal]] als [[Artikulationsort]] e bsùnders träffendi Beschrybig, ùn er isch au nit stimmhaft. Foneetisch isch de Luut änder e Art stimmlose Vokal wie en Frikativ. Wyl de Luut aber fonologisch in de meischte Sprooche wie en Frikativ bhandlet wird, wird er meischt au eso bschriibe. In de meischte Sprooche isch er en [[Allophon]] vo /{{IPAlink|h}}/ zwüsche Vokal.

== Artikulation ==
*Es wird traditionel als en [[Frikativer Konsonant|Frikativ]] bschriibe. Tatsächli wird in de meischte Sprooche aber niene im Muul e Engi bildet.
*De [[Artikulationsort]] wird viilmool als [[Glottaler Konsonant|glottal]] definiert. Tatsächli aber chönne d Artikulatore alli möglichi Positione yynee, ohni dass d Luutqualität sich duet verändre.
*D Phonation isch „''breathy voiced''“ bzw. „gmurmlet“; d [[Stimmbänder]] vibriere bi dr Artikulation ganz lycht. 
*Es isch en [[Oraler Konsonant|orale Konsonant]]; d Lùft goot dur s Muul usse.
*Es isch en [[Egressiv|egressive Konsonant]]; er wird allei dur s Usstoosse vo Lùft mit de Lunge ùn em [[Zwerchfell]] erzüügt, wie die meischte mänschliche Sproochluut.

== Verbreitig ==
{| class="wikitable"
! colspan="2"|Sprooch !! Wort !! [[IPA]]-Transkription!! Bedütig !! Bemerkig
|-
| rowspan="3" | [[Englische Sprache|Änglisch]] || [[Australisches Englisch|Australischs Änglisch]]<ref name="coxflet">{{Harvcoltxt|Cox|Fletcher|2017|p=159}}</ref> || rowspan="2" | ''be'''h'''ind'' || {{IPA|[bəˈɦɑe̯nd]}} || rowspan="2" | ‚hinter‘ || rowspan="2" | Allophon vo {{IPA|/h/}} zwüsche stimmhafte Luut.<ref name="coxflet"/><ref name="roach">{{Harvcoltxt|Roach|2004|p=241}}</ref>
|-
| [[Received Pronunciation]]<ref name="roach"/> || {{IPA|[bɪˈɦaɪ̯nd]}}
|-
| breits [[Südafrikanisches Englisch|Südafrikanischs Änglisch]] || '''''h'''and'' || {{IPA|[ˈɦɛn̪t̪]}} || ‚Hand‘ || Bi gwüssi Sprächer, ùn nùmme vor betonte Vokal.
|-
| [[Baskische Sprache|Baskisch]] ||nordöschtlichi Dialäkt<ref>{{Harvcoltxt|Hualde|Ortiz de Urbina|2003|p=24}}</ref> || '''h'''emen''' || {{IPA|[ɦemen]}}|| ‚do‘ || Cha au [{{IPAlink|h}}] sy.
|-
|[[Chinesische Sprache|Chinesisch]] || [[Wu (Sprache)|Wu]] || 閒話 || {{IPA|[ɦɛɦʊ]}}|| ‚Sprooch‘ ||
|-
|colspan=2| [[Dänische Sprache|Dänisch]]<ref>Grønnum, Nina (2005), Fonetik og fonologi, Almen og Dansk (3rd ed.), Copenhagen: Akademisk Forlag, ISBN 87-500-3865-6</ref> || Mon det '''h'''ar regnet? || {{IPA|[mɔ̽n d̥e̝ ɦɑ̈ ˈʁɑ̈jnð̩]}} || ‚I froog mi, ob es grägnet het?‘ || Hüüfige Allophon vo {{IPA|/h/}} zwüsche Vokal.
|-
| colspan="2" | [[Finnische Sprache|Finnisch]]|| ra'''h'''a || {{IPA|[rɑɦɑ]}}|| ‚Gäld‘ || Allophon vo {{IPA|/h/}} zwüsche stimmhafte Luut. 
|-
| colspan="2" | [[Hebräische Sprache|Hebräisch]]|| מַהֵר || {{Audio-IPA|maheʁ.ogg|[mäɦe̞r]}}|| ‚schnäll‘ || 
|-
| colspan="2" | [[Hindustani]]|| हूँ / ہوں || {{IPA|[ɦu᷉]}}|| ‚(i) bin‘ || 
|-
| colspan="2" | [[Kalabari (Sprache)|Kalabari]]<ref>{{Harvcoltxt|Harry|2003|p=113}}</ref> ||'''''h'''óín''|| {{IPA|[ɦóĩ́]}}|| ‚Vorstellig‘ ||
|-
| colspan="2" | [[Koreanische Sprache|Koreanisch]] || 여행 / yeo'''h'''aeng || {{IPA|[jʌɦεŋ]}}|| ‚Reis‘ || Chùnt als Allophon vo {{IPA|/h/}} zwüsche stimmhafte Luut vor.
|-
| colspan="2" | [[Litauische Sprache|Litauisch]] || '''h'''umoras''' || {{IPA|[ˈɦʊmɔrɐs̪]}}|| ‚Humor‘|| E hüüfigi Ussprooch näbe [{{IPAlink|ɣ}}].
|-
| colspan="2" | [[Niederländische Sprache|Niiderländisch]]<ref>{{Harvcoltxt|Gussenhoven|1992|p=45}}</ref> || '''h'''aat || {{IPA|[ɦaːt]}} || ‚Hass‘ || 
|-
| rowspan="2" | [[Polnische Sprache|Polnisch]]||Dialäkt vo [[Podhale]]|| rowspan="2" | '''h'''ydrant || rowspan="2" | {{IPA|[ˈɦɘ̟d̪rän̪t̪]}} || rowspan="2" | ‚Hydrant‘ || rowspan="2" | Wird in dänne Diakäkt vo eme [{{IPAlink|x}}] ùnterschiide, derwyyl im Standardpolnische nùmme de Luut {{IPA|/x/}} vorchùnt.
|-
|Dialäkt vo [[Kresy]]
|-
| rowspan="4" | [[Portugiesische Sprache|Portugiesisch]] || Viili brasilianischi Dialäkt || esse '''r'''apaz || {{IPA|[ˈesi ɦaˈpajs]}} || ‚de Jùngi‘ || rowspan="2" | Ussprooch vùm [[Zäpfchen-r|Zäpfli-r]].
|-
| Viili Sprächer || '''h'''ashi || {{IPA|[ɦɐˈʃi]}} || ‚Ässtäbli‘
|-
| Zum Deil im [[Brasilianisches Portugiesisch|brasilianische Portugiesisch]]<ref> [http://www.ufpa.br/alipa/realato_arlon1.htm Pará Federal University – The pronunciation of /s/ and its variations across Bragança municipality's Portuguese]</ref><ref>{{Internetquelle |titel=Rio de Janeiro Federal University – The variation of post-vocallic /S/ in the speech of Petrópolis, Itaperuna and Paraty |url=http://www.letras.ufrj.br/posverna/mestrado/SantosDR.pdf |zugriff=2018-05-28 |archiv-url=https://web.archive.org/web/20171215182241/http://www.letras.ufrj.br/posverna/mestrado/SantosDR.pdf |archiv-datum=2017-12-15}}</ref> dialects || me'''s'''mo || {{IPA|[ˈmeɦmu]}} || ‚glych‘ || Entspricht entweder eme [{{IPAlink|s}}] oder [{{IPAlink|ʃ}}] am Silbeänd in andre Dialäkt.
|-
| Dialäkt vo [[Ceará]]<ref>{{Cite web|url=http://www.profala.ufc.br/Trabalho3.pdf|title=A NEUTRALIZAÇÃO DOS FONEMAS / v – z - Z / NO FALAR DE FORTALEZA|publisher=profala.ufc.br|accessdate=23 April 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160303222645/http://www.profala.ufc.br/Trabalho3.pdf|archivedate=2016-03-03|offline=yes}}</ref> || '''g'''ente || {{IPA|[ˈɦẽ.t͡ʃi]}} || ‚Lüt‘ || In däm Dialäkt werde [{{IPAlink|ʒ}}], [{{IPAlink|v}}] ùn [{{IPAlink|z}}] zue {{IPA|[ɦ]}}.
|-
|colspan=2| [[Panjabi]] || ਹਵਾ || {{IPA|[ɦə̀ʋä̌ː]}}<!-- Low and then rising tone, based on sound file in http://ialtrust.com/swadeshlanguagelist/swadeshLanguageTable.php?language14=Punjabi --> || ‚Lùft‘ ||
|-
| [[Rumänische Sprache|Rumänisch]]|| siibebürgischi Dialäkt{{sfnp|Pop|1938|p=30}} || '''h'''aină || {{IPA|[ˈɦainə]}} || ‚Mantel‘ || Entspricht eme [{{IPAlink|h}}] im Standardrumänische. 
|-
| colspan="2" | [[Slowakische Sprache|Slowakisch]]|| '''h'''ora''' ||  {{Audio-IPA|SK-hora.ogg|[ˈɦo̞ɾa]}}|| ‚Berg‘ ||
|-
| rowspan="2" | [[Slowenische Sprache|Slowenisch]] || Küschte-Dialäkt || rowspan="2" | '''h'''ora''' || rowspan="2" | {{IPA|[ˈɦɔra]}} || rowspan="2" | ‚Berg‘ || rowspan="2" | Entspricht eme {{IPA|[ɡ]}} in andre Dialäkt.
|-
|Dialäkt vo Rovte
|-
| colspan="2" | [[Tschechische Sprache|Tschechisch]] || '''h'''ora || {{IPA|[ˈɦora]}}|| ‚Berg‘ ||
|-
| colspan="2" | [[Ukrainische Sprache|Ukrainisch]]|| '''г'''олос || {{IPA|[ˈɦɔlɔs]}}|| ‚Stimm‘ || Wird au als [{{IPAlink|ʕ}}] bschriibe..
|-
| colspan="2" | [[Zulu (Sprache)|Zulu]]|| i'''hh'''ashi || {{IPA|[iːˈɦaːʃi]}}|| ‚Ross‘ ||
|}

== Fuessnote ==
<references/>

{{Konsonanten}}

[[Kategorie:Sproochluut]]