Skorbut

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Dr Skorbut isch e Vitaminmangelchranket, wo ufdrätet wenn wäärend zwäi bis vier Möönet e Person nid gnueg Vitamin C zue sich gnoo het. Bi Buschi wird d Chranket au as Möller-Barlow-Chranket oder Möller-Barlow-Sündrom bezäichnet, noch em Sir Thomas Barlow (1845–1945) und Julius Otto Ludwig Möller (1819–1887).

Sümptom und Beschwärde[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Sümptom, wo bi deere Mangelchranket erst meereri Möönet noch em Aafang vom Mangel an Vitamin C ufdräte, si:

S Zaanfläisch bluetet bim Skorbut
Bluetige in dr Zunge
  • Bluete vom Zaanfläisch und Wuecherig vom Zaanfläisch (Gingivahyperplasie) und spööter Zeen gheie us
  • Mä wird aafällig für Infekzioonschrankeite
  • Erschöpfig und Müedikäit
  • Wunde häile schlächt
  • Hutbrobleem (Ekchymose, Hyperkeratose) und Hutentzündige und Hutbluetig (Petechie) und Bluetige in de Hoorfollikel (perifollikuläri Hämorrhagii)
  • Muskelschwund
  • Chnoche düen wee wäge Bluetige under dr Chnochehut (subperiostal), mänggisch fot dr Paziänt afo hinke, schränkt sini Beweegige ii oder het e Haltig zum sich schoone.
  • Glänkentzündige
  • hoochs Fieber
  • starke Durchfall
  • plötzlige Schwindel

D Läistigsfähigkäit und d Arbetschraft löön stark nooch. Skorbut cha zum Dood dur Härzschwechi füere.

Die mäiste Sümptom vom Skorbut chämme von ere feelerhafte Biosünthese vom Kollagen. S Vitamin C isch e wichdige Cofaktor bi dr Modifizierig vo de Aminosüüre Prolin und Lysin zu Hydroxyprolin und Hydroxylysin (Hydroxylierig). Wenn s käi Hydroxylierig git, wärde nume schadhafti Kollagenmolekül bildet, wo iiri Funkzioon as Strukturprotein nit chönne erfülle.

D Depression, wo bi schweerem Skorbut ufdrätet, hängt villicht mit dr gstörte Bildig vo Noradrenalin, sekundär Adrenalin und Serotonin zämme, wil deren iiri Sünthese dur d Dopamin-β-Hydroxylase (im Fall vom (Nor-)Adrenalin) bassiert, wo vom Vitamin C abhängig isch.

In Röntgenufnaame gseet mä dütlig, wie sich d Chnochehut dur Bluetige (subperiostali Hämorrhagie) uflüpft, bsundrigs an de Metaphyse. Bi Chinder und Jugendlige si d Waggsdumsfuege verbräiteret und unregelmäässig, vilmol mit ere zuesätzlige wisse Linie metaphysär (Frankl-Linie) und ere hypodense „Drümmerfäld“-Zoone drunder, die sogenannti „Skorbut-Linie“. S Chnochenalter isch mäistens äins oder zwäi Joor hinder em biologische Alter hindedrii.[1]

Ursache und Behandlig[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D Ursach vom Skorbut isch dr Mangel an Vitamin C. Mä behandlet d Chranket wemm mä em Paziänt Vitamin C git, zum Beschbil as Vitamindablette, Saft us Zitrusfrücht, vil Obst oder Gmües.

Stoffwäggsel-Undersuechige mit Vitamin C, wo mit 14C-markiert isch, zäige, ass dr dääglig Umsatz bim Mensch unabhängig drvo wivil Vitamin C er zue sich nimmt, öbbe 20 mg isch. D Fachinformazion vom Bundesinstitut für Arzneimittel und Medizinbrodukt (BfArM) git für Vitamin C e dääglige Gsamt-Turnover vo öbbe 1 mg/kg Körpergwicht aa. Die Dütschi Gsellschaft für Ernährig empfiilt eme Erwaggsene jeede Daag 100 mg Vitamin C zue sich z nää.[2]

Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. C. P. Duggan u. a.: A 9-year old boy with bone pain, rash and gingival hypertrophy. Case Record. In: N Engl J Med Band 357, Nummer 4, 2007, S. 392f.
  2. DGE: Die Referenzwerte für die Nährstoffzufuhr: Vitamin C. Gültig für e Beriich D-A-CH, Stand 2008.

Litratuur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weblingg[ändere | Quälltäxt bearbeite]

 Commons: Skorbut – Sammlig vo Multimediadateie
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Skorbut“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Gsundheitshiwiis Bitte tue de Hiwiis zu Gsundheitsthemene biachte!