Zum Inhalt springen

Senààtswàhla ìm Frànkrììch ànna 2023

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

D’ frànzeescha Senààtswàhla hann àm 24. Septamber 2023 schtàttgfunda. Doo d’rbii wara d’ Hälfta vu da frànzeescha Senààtsmìtglììder dur indiräkta Wàhl gwählt.

wia d’ Senàtoora gwählt wara

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr frànzeescha Senààt bschteht üss 348 Mìtglììder, wo fìr säcks Joohra gwählt wara. Jeeda dräi Joohra wìrd d’ Hälfta vu da Sìtza näi gwählt. Bii dr Senààtswàhl vu 2023 wara àlso 170 Senàtoora ìn da Départements vu dr „Seria 1“ näi gwählt.

Wia d’ Senàtoora gwählt wara, hàngt vu dr Ààzàhl àn Senàtoora ìn jeedem Département àb. Ìn da Wàhlkraisa, wumm’r numma ain odd’r zwai Senàtoora bschtìmma, wara sa dur a Schtìchwàhl gwählt. Wumm’r dräi odd’r mehr Senàtoora wählt, doo fìndet a Lischtawàhl schtàtt. Jeeds Senààtsmìtglììd därft wììdergwählt wara. Noh-n-em Orgààngsätz vum 14. Hornung 2014 därfa sa àwwer nìt ìhr Senààtsàmt naawa lokààla-n-Amt iawa: maa därft zem Biischpììl nìt gliichzittlig Senàtoor un Bìrgermaischter sìì.[1] Wiavììl Senàtoora ìn jeedem Département z’ wähla sìnn, hàngt vu dr Beväälkerung àb.

S’ Wàhlkollegium bschteht üss äbba 162.000 Groosswahler (uff Frànzeesch grands électeurs). Dàs sìnn:

  • d’ Àbgoordneta vu dr Nàzionààlversàmmlung;
  • d’ Regionààlräät;
  • d’ Départementsräät;
  • d’ Delegiarta vu da Gmaindaroota — sa schtälla-n-äbba 95 Prozant vum Wàhlkollegium dàr.

Bii dr Senààtswàhl vu 2023 hann àlso äbba 78.000 Groosswahler gschtìmmt. D’ Groosswahler mian wähla, sunscht wara sa mìt’ra Galdschtroof vu 100 Öiro gschtrooft.[2]

Nr Département Sìtza Nr Département Sìtza Nr Département Sìtza
01 Ain 3 37 Indre-et-Loire 3 74 Haute-Savoie 3
02 Aisne 3 38 Isère 5 75 Paris 12
03 Allier 2 39 Jura 2 76 Seine-Maritime 6
04 Alpes de Haute-Provence 1 40 Landes 2 77 Seine-et-Marne 6
05 Hautes-Alpes 1 41 Loir-et-Cher 2 78 Yvelines 6
06 Alpes-Maritimes 5 42 Loire 4 79 Deux-Sèvres 2
07 Ardèche 2 43 Haute-Loire 2 80 Somme 3
08 Ardennes 2 44 Loire-Atlantique 5 81 Tarn 2
09 Ariège 1 45 Loiret 3 82 Tarn-et-Garonne 2
10 Aube 2 46 Lot 2 83 Var 4
11 Aude 2 47 Lot-et-Garonne 2 84 Vaucluse 3
12 Aveyron 2 48 Lozère 1 85 Vendée 3
13 Bouches-du-Rhône 8 49 Maine-et-Loire 4 86 Vienne 2
14 Calvados 3 50 Manche 3 87 Haute-Vienne 2
15 Cantal 2 51 Marne 3 88 Vosges 2
16 Charente 2 52 Haute-Marne 2 89 Yonne 2
17 Charente-Maritime 3 53 Mayenne 2 90 Territoire de Belfort 1
18 Cher 2 54 Meurthe-et-Moselle 4 91 Essonne 5
19 Corrèze 2 55 Meuse 2 92 Hauts-de-Seine 7
2A Corse-du-Sud 1 56 Morbihan 3 93 Seine-Saint-Denis 6
2B Haute-Corse 1 57 Moselle 5 94 Val-de-Marne 6
21 Côte-d'Or 3 58 Nièvre 2 95 Val-d'Oise 5
22 Côtes-d'Armor 3 59 Nord 11 971 Guadeloupe 3
23 Creuse 2 60 Oise 4 972 Martinique 2
24 Dordogne 2 61 Orne 2 973 Guyane 2
25 Doubs 3 62 Pas-de-Calais 7 974 La Réunion 4
26 Drôme 3 63 Puy-de-Dôme 3 975 Saint-Pierre-et-Miquelon 1
27 Eure 3 64 Pyrénées-Atlantiques 3 976 Mayotte 2
28 Eure-et-Loir 3 65 Hautes-Pyrénées 2 977 Saint-Barthélemy 1
29 Finistère 4 66 Pyrénées-Orientales 2 978 Saint-Martin 1
30 Gard 3 67 Bas-Rhin 5 986 Wallis et Futuna 1
31 Haute-Garonne 5 68 Haut-Rhin 4 987 Polynésie française 2
32 Gers 2 69 Rhône 7 988 Nouvelle-Calédonie 2
33 Gironde 6 70 Haute-Saône 2 Üsslàndsfrànzoosa (Seria 1) 6
34 Hérault 4 71 Saône-et-Loire 3 Üsslàndsfrànzoosa (Seria 2) 6
35 Ille-et-Vilaine 4 72 Sarthe 3 ÌNSGSÀMT 348
36 Indre 2 73 Savoie 2

d’ Kàmpània

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

D’ Soziàlìschta Pàrtäi (PS) hàt zamma mìt dr Frànzeescha Kommünìschta Pàrtäi (PCF) un Europe Écologie Les Verts (EELV) mehrera Lischta-n-àbschtìmmunga getroffa. Ìm Jüüni 2023 ìsch bekànnt worra, àss d’ PS un d’ PCF ìn 15 Départements gmainsààma Lischta wara fiahra. Ìm Jüüli ìsch bekànnt worra, àss d’ PS un EELV ìn 14 Département gmainsààma Lischta wara uffschtälla. Ìn da Àuiga vum PS-Generààlsekretäär Pierre Jouvet ìsch dàs a „histoorischa-n-Àbschtìmmung“ gsìì.[3][4] Mìt dr Pàrtäi La France insoumise (LFI) ìsch àwwer kää Àbschtìmmung gsìì, dänn d’ Pàrtäikàndidààta hann numma weeniga Wàhlàbsìchta ghàà.[5][3]

Z’ Pàriis ìsch a gmainsààma PS-PCF-EELV-Lischta uffgschtällt worra. Dr Schpìtzakàndidààt ìsch dr üssschaidanda PS-Senàtoor Rémi Féraud gsìì. S’ Ziil ìsch, àss 8 Lìnkssenàtoora bii da 12 Sìtza gwählt wara.[6] Bii da 8 Schpìtzakàndidààta sìnn viar Soziàlìschta odd’r PS-Verwàndta, dräi EELV-Mìtglììder (drunter dr Yannick Jadot) un dr Kommünìscht Ian Brossat.[7][8]

d’ Kàndidààta

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Ìnsgsàmt sìnn 1.829 Kàndidààta, drunter 1.679 bii da Lischtawàhl un 150 bii da Schtìchwàhla. 853 d’rvu sìnn Fràuija (àlso 46,6 Prozant), àwwer bii da Schtìchwàhla schtälla Fràuija numma 34 vu da Kàndidààta dàr. Bii da Kàndidààta sìnn a Minìschtera — d’ Sonia Backès —, säcks frànzeescha Àbgoordneta, sììwa Öiropààbgoordneta, 119 Senàtoora (dàs ìsch äbba 70 Prozant vu da Üssschaidanda) un säcks Vorsìtzenda vu Départementsräät.

Bii da Lischtawàhla hann 59 vu da 227 Lischta-n-a Fràui àls Schpìtzakàndidààt — dàs ìsch äbba 26 Prozant vu da Lischta. D’ Àlter vu da Kàndidààta wìrd àlso vertailt: 3,50 Prozant sìnn zwìscha 24 un 29 Joohra àlt, 10,61 Prozant sìnn zwìscha 30 un 39, 19,41 Prozant sìnn 40 bis 49 Joohra, 27,06 Prozant sìnn zwìscha 50 bis 59, 29,14 Prozant sìnn zwìscha 60 un 69, 9,79 sìnn zwìscha 70 un 79 un 0,49 Prozant sìnn älter àls 80. D’ jìngschta Kàndidààtin ìsch d’ Morgane Rengard ìm Département Pas-de-Calais (24 Joohra un 1 Moneet), un dr ältscht ìsch dr Jean-Marie Vanlerenberghe, üssschaidanda Senàtoor un Ältscht vum Senààt mìt 84 Joohra un 5 Moneeta. Dr Durschnìttsàlter vu da Kàndidààta-n-ìsch um 54 Joohra un 11 Moneeta glaaga.[9]

noh Pàrtäi/Fàrb

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Resültààta vu da frànzeescha Senààtswàhla vu 2023[10][11]
Pàrtäi/Fàrb[12] Lischtawàhl Schtìchwàhl Sìtza
ìnsgsàmt
+/-
äärschta Wàhlrunda zwaita Wàhlrunda Ìnsgsàmt
Schtìmma % Sìtza Schtìmma % Sìtza Schtìmma % Sìtza
„verschììdana Rachts“ DVD 10.791 17,62 25 3.150 12,73 1 2.335 17,37 3 4 29 +8
Union de la gauche UG 10.674 17,43 30 30 +24
Union de la droite UD 7.095 11,58 17 17 +9
Les Républicains LR 6.164 10,06 17 4.455 18,01 1 3.395 25,26 6 7 24 -27
„verschììdana Lìnks“ DVG 5.228 8,54 9 1.945 7,86 0 1.122 8,35 3 3 12 0
„verschììdana Zäntrum“ DVC 5.224 8,53 13 2.592 10,48 3 1.421 10,57 3 6 19 näi
Rassemblement National RN 3.698 6,04 3 1.099 4,44 0 738 5,49 0 0 3 +3
Ensemble ENS 2.180 3,56 3 3 0
Kommünìschta Pàrtäi vu Frànkrììch COM 2.099 3,43 5 614 2,48 0 123 0,92 0 0 5 -2
Soziàlìschta Pàrtäi SOC 2.043 3,34 6 4.293 17,35 5 2.036 15,15 1 6 12 -17
La France insoumise FI 1.561 2,55 0 416 1,68 0 122 0,91 0 0 0 0
Union des démocrates et indépendants UDI 1.129 1,84 4 2.081 8,41 3 0 0 0 3 7 -9
„verschììdana“ DIV 978 1,60 1 6 0,02 0 0 0 0 0 1 0
Horizons HOR 771 1,26 1 442 1,79 0 518 3,85 1 1 2 näi
Öko ECO 564 0,92 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -1
Mouvement démocrate MDM 363 0,59 1 0 0 0 0 0 0 0 1 -1
Europe Écologie Les Verts VEC 343 0,56 1 608 2,46 0 0 0 0 0 1 näi
Renaissance REN 294 0,48 0 942 3,81 0 691 5,14 1 1 1 -10
Rachtsextreema EXD 36 0,06 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Regionàlìschta REG 10 0,02 0 428 1,73 0 439 3,27 1 1 1 +1
Parti radical de gauche RDG 1.117 4,52 2 499 3,71 0 2 2 0
Parti radical PRV 0 0 0 550 2,22 0 0 0 0 0 0 0
Union de l’extrême droite UXD 0 0 0 0 näi
Debout la France DLF 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Reconquête REC 0 0 0 0 0 0 0 0 näi
Lìnksextreema EXG 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
iigaawana Schtìmma 61.419 98,29 13.874 97,81 10.692 97,24
laara Schtìmmzättla 628 1,00 188 1,33 157 1,43
ungìltiga Schtìmma 443 0,71 125 0,88 159 1,45
Ìnsgsàmt 62.490 100 136 14.184 100 15 10.996 100 19 34 170 0
Änthàltung 4.040 6,07 233 1,62 192 1,72
Iigschrììwana / Litt, wo gwählt hann 66.530 93,93 14.413 98,38 11.188 98,28

noh Fràkzioon

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Resültààta vu da frànzeescha Senààtswàhla vu 2023
Fràkzioon Sìtza
ìnsgsàmt vor
dr Wàhl
z’
wähla
Gwählt ìnsgsàmt
noh dr Wàhl
+/-
Les Républicains (REP) 145 65 55 135 -10
Socialiste, écologiste et républicain (SER) 64 33 37 68 +4
Union centriste (UC) 57 29 27 55 -2
Communiste, républicain, citoyen et écologiste (CRCE) 15 11 13 17 +2
Rassemblement des démocrates, progressistes et indépendants (RDPI) 24 12 10 22 -2
Les Indépendants – République et territoires (LIRT) 14 7 9 16 +2
Écologiste, solidarités et territoires (EST) 12 4 8 16 +4
Rassemblement démocratique et social européen (RDSE) 14 7 8 15 +1
fràkzioonsloos (RASNAG) 3 2 3 4 +1
Ìnsgsàmt 348 170 170 348 0

Fràkzioonsvorsìtzenda

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Fràkzioonsvorsìtzenda ìm Senààt vor un noh dr Wàhl ànna 2023
Fràkzioon Fràkzioonsvorsìtzenda
Üssschaidanda Gwählta
Les Républicains (REP) Bruno Retailleau Bruno Retailleau
Socialiste, écologiste et républicain (SER) Patrick Kanner Patrick Kanner
Union centriste (UC) Hervé Marseille Hervé Marseille
Rassemblement des démocrates, progressistes et indépendants (RDPI) François Patriat François Patriat
Communiste, républicain, citoyen et écologiste (CRCE) Éliane Assassi Cécile Cukierman
Les Indépendants – République et territoires (LIRT) Claude Malhuret
Écologiste, solidarités et territoires (EST) Guillaume Gontard Guillaume Gontard
Rassemblement démocratique et social européen (RDSE) Jean-Claude Requier Maryse Carrère
fràkzioonsloos (RASNAG) Delegiart’r : Jean-Louis Masson Delegiart’r :
Vorsìtzend’r vum Senààt Gérard Larcher (LR)

Zàhla ìwwer d’ näija Senàtoora

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bii da 170 gwählta Senàtoora sìnn 75 näija Senàtoora — dàs ìsch a Ärnäijerungszàhl vu 44,1 Prozant. Dr Durschnìttsàlter vu da Senààtsmìtglììder ìsch jetz um 59 Joohra un 11 Moneeta glaaga — dàs ìsch äbba 2 Joohra nììdriger àls vor dr Wàhl.[13] Ìnsgsàmt sìnn 65 Fràuija gwählt worra — dàs ìsch 38,2 Prozant vu da Gwählta vu dr Seria 1.[14] Witterscht sìnn 53,7 Prozant vu da näi gwählta Senàtoora Ràhma odd’r sìnn owera Kopfàrwaiter; 15,9 Prozant sìnn Rantner, 6,5 Prozant sìnn Hàndwarker, Gschafslitt odd’r Unternammafiahrer, 6,5 Prozant schtàmma-n-üss’m mìttlera Berüafsschtànd, 2,9 Prozant sìnn Làndwìrta, 1,2 Prozant sìnn Ààgschtällta un 12,4 Prozant schtàmma-n-üss àndra Berüafskàtegoria.[15]

Bii da näija Gwählta sìnn 47 Mìtglììder vu dr Pàrtäi Les Républicains, 33 Mìtglììder vu dr Soziàlìschta Pàrtäi, 16 „verschììdana Rachts“, 13 Mìtglììder vu dr Union des Démocrates et Indépendants (UDI), 12 „verschììdana Zäntrum“, 11 Mìtglììder vu dr Kommünìschta Pàrtäi, 10 „verschììdana Lìnks“, 7 Mìtglììder vun Europe Écologie Les Verts, 7 vu Mìtglììder vun Horizons, 4 Mìtglììder vu dr Regiarungspàrtäi Renaissance, 3 Mìtglììder vu dr Mouvement démocrate, 3 Mìtglììder vum Rassemblement National, 3 Lìnksràdikààler un 1 Regionàlìscht.[16]

wàs d’ Litt ìwwer d’ Wàhl gmaint hann

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

A Mainungsumfroog vum Ìnschtitüüt IFOP-Fiducial hàt zaigt, àss d’ Senààtswàhl vu 2023 numma-n-a Drìttel (33 Prozant) vu da Frànzoosa begaischtert hàt. Dàs ìsch a bìtsi mehr àls ìm Joohr 2017 (+4 Prozant). Bsunders d’ Ààhanger vu dr Pàrtäi La France insoumise (50 Prozant), Les Républicains (46 Prozant) un Renaissance (45 Prozant) hann sìch fìr d’ Wàhl ìnträssiart. 62 Prozant vu da Frànzoosa lüaga dr Senààt àls a wìchtiga Ìnschtitüzioon ìm politischa Laawa vu dr Nàzioon àà — bsunderscht bii Les Républicains EELV un Renaissance, àwwer vììl weeniger biim Rassemblement National. Numma 18 Prozant vu da G’froogana hann dr Senààt àls a „modärna“ Ìnschtituzioon ààglüagt.[17]

Lìteràtüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Corentin Lesueur: Sénatoriales 2023 : pour les grands électeurs, une occasion de « dire que nos petites communes ne sont pas promises à la mort ». In: Le Monde. 23. September 2023 (französisch, lemonde.fr [abgerufen am 24. September 2023]).

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. Comment le cumul des mandats est-il limité ? In: elections.interieur.gouv.fr. Ìnnaminìschterium vum Frànkrììch, 19. Juli 2023, archiviert vom Original am 24. September 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  2. Politique : comment fonctionnent les élections sénatoriales ? France Info, 20. September 2023, archiviert vom Original am 21. September 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  3. 3,0 3,1 François Vignal: Elections sénatoriales 2023 : après le PCF, le PS noue un accord national avec EELV, LFI se sent exclu. Public Sénat, 5. Juli 2023, archiviert vom Original am 13. Juli 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  4. François Vignal: Sénatoriales 2023 : accord national entre le PS et le PCF, mais pas avec EELV. Public Sénat, 14. Juni 2023, archiviert vom Original am 8. Juli 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  5. France: vers une union de la gauche sans LFI aux sénatoriales, la Nupes se fissure. Radio France Internationale, 6. Juli 2023, archiviert vom Original am 6. September 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  6. Sacha Nelken, Charlotte Belaïch: Sénatoriales : le PS trouve un accord avec EE-LV après le PCF, les insoumis furieux dénoncent «un retour en arrière». In: Libération. 5. Juli 2023, archiviert vom Original am 21. September 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  7. zamma mìt dr AFP: Élections sénatoriales : une alliance des gauches se dessine sans LFI, vers la fin de la Nupes ? In: Sud Ouest. 5. Juli 2023, archiviert vom Original am 18. Juli 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  8. François Vignal: Elections sénatoriales 2023 : le PS, EELV et le PCF font liste commune à Paris. Public Sénat, 5. Juli 2023, archiviert vom Original am 15. August 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  9. Direction de la Séance du Sénat: Candidats statistiques - Série 1. (PDF) offiziälla Websitta vu dr Senààtswàhl 2023, 12. September 2023, archiviert vom Original am 24. September 2023; abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
  10. Elections Sénatoriales 2023 - Publication des résultats des élections en France. In: resultats-elections.interieur.gouv.fr. Frànzeesch Ìnnaminìschterium, abgruefen am 1. Oktober 2023 (französisch).
  11. Résultats détaillés. Senààt vum Frànkrììch, abgruefen am 1. Oktober 2023 (französisch).
  12. Gérald Darmanin: Instruction relative à l'attribution des nuances aux candidats des élections sénatoriales de 2023. Frànzeesch Minìschterium vum Ìnnera un vu da Ìwwerseegebiater, Pàriis 16. August 2023 (französisch, 10 S., gouv.fr [PDF; abgerufen am 8. September 2023]).
  13. Livret des statistiques. (PDF) In: senatoriales2023.senat.fr. Senààt vu Frànkrììch, archiviert vom Original am 29. September 2023; abgruefen am 29. September 2023 (französisch).
  14. Tableau par genre. (PDF) In: senatoriales2023.senat.fr. Senààt vu Frànkrììch, archiviert vom Original am 29. September 2023; abgruefen am 29. September 2023 (französisch).
  15. Tableau par catégorie socioprofessionnelle. (PDF) In: senatoriales2023.senat.fr. Senààt vu Frànkrììch, abgruefen am 29. September 2023 (französisch).
  16. Tableau par nuances. (PDF) In: senatoriales2023.senat.fr. Senààt vu Frànkrììch, archiviert vom Original am 29. September 2023; abgruefen am 29. September 2023 (französisch).
  17. Le regard des Français sur le Sénat à l'approche des élections sénatoriales. IFOP, 22. September 2023, abgruefen am 24. September 2023 (französisch).
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Élections_sénatoriales_françaises_de_2023“ vu de französische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.