Schwäbisches Handwörterbuch
| Dialäkt: Mittelschwäbisch |
S Schwäbische Handwerdorbuach (deidsch: "Fischer, Hermann: Schwäbisches Handwörterbuch ... 3. Aufl./erw. von Hermann Fischer") isch a Kurzausgab en oem Band vom Schwäbisches Wörterbuch vom Hermann Fischer ond vom Wilhelm Pfleiderer aus-em Jår 1936. S Schwäbische Handwerdorbuach isch ovorzichdbar fir älle, dia må sich wissaschafdlich mid-em schwäbischa Dialäggd beschäfdiched. Dor Vorfassor konzendrird sich sdarg uff regionale phoneddische Variaziona vo de oenzälne Werdor. Grammadikalische Ãgaba, wia a Werdle z. B. deglinird odor konjugird wird, fäled faschd ganz.
Dor Vorfassor schreibd saene schwäbische Werdor enn-ra Transskribzio ond edd enn-ra alltagstaogliche Schreibweis, z. B. schreibd-or d nasalirde Vokal mid-ma hochgschdellda glaena n. Dor Horizond fir heidiche, en andore eiropäische Schbråcha sdandardisirde Schreibweisa isch no edd då.
Dor praggdische Gebrauch vo demm Handwerdorbuach isch edd emmor oefach. Manche Werdor send schwär zom fenda. Z. B. tauchd närgeds a Sdichword "äbber/ebber" o. ä. uff. S brauchd scho on zemmlicha Spirsenn, omm ibor "jemand" zo "etwer" zom komma ond då zom läasa, dass dees abor edd "etwer" sondorn äba "ebber" håesa soll. Manche Alldagswerdor wia z. B. "Blume/Blümlein" = schwäbisch "Blåam/Bläamle" odor "Schlaf" = "Schlåf" fäled mergwirdichorweis.
| Dialäkt: Südwestschwäbisch |
Uffbau vom Handwerdorbuach
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Noch de Hinweis zor Benutzong (Ufbau vo ma Wort-Artikl, fonedischs Alphabet, Begriff ond Abkirzonga, geografische Bezoichnonga) folget dia zwoi Hauptdoil Schwäbisch – Deitsch ond, des ischt nui en dr dridda Uflag, Deitsch – Schwäbisch. Ufgnomma worra send do drbei Werdr, wo als Wort ond als Bedeidong bloß em Dialekt vorkommet ond Werdr, wo sowohl em Dialekt wia au em Hochdeitscha vorkommet, em Dialekt abr a andra Bedeidong odr Vorwendong hend wia em Hochdeitscha. Des drifft zom Beischbiil uf da Fuaß zua, wo e dr Bedeidong vom Schwäbischa bis zom Rompf goht; oder ufs Wort schmegga, wo em Schwäbischa neaba schmecken au noh riechen bedeidet. Zwar kennt mr des Wort au guad schwäbisch mit riacha schwätza, abr alde Schwoba nemmet des Wort et en ihr Maul. Fir d Ausschbrôôch isch Teuthonischda-Lautschrift gwehlt worra.
Ganz henda em Buach – uf dr ledschda Seit ond em ennra Doil vom Eibanddeggl – kommt noh a Landkart, wo dia 22 Ondr-Arda vom schwäbischa Dialekt – mitgrechnet isch dô drbei dr schwäbisch-fränkisch Ibrgangsbereich – nôch oinzlne Regiona mit de Städt, vo deane se da Nôma hend (z. B. Esslenger Room) ond ihre Grenza zo de net-schwäbische Nochbrdialekt eizoichnet send.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]So siiht s Titlbild uf-em Eibanddeggl aus (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv)