Zum Inhalt springen

Rappschwiirer Schweschtere

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

D Rappschwiirer Schweschtere (Schulschwestern von Rappoltsweiler) sin e religieese Orde, wu zerscht in dr Schuele un in dr Erziähig gwirkt het, hit schafft er aü in e Hüffe andere Bereich. Dr het si Ürsprung un si Zäntrum im Elsass. Dr ganz Namme isch Schwestern der Göttlichen Vorsehung zu Rappoltsweiler (Sœurs de la Divine Providence de Ribeauvillé).

Im Elsass hets als e Hüffe religieesi Ordensgsellschafte gha, anne 1932 sin des alli zämme 58 Stick gsii, mit 6.246 Mitgliider - des isch, im internationale Verglich, im Bezug uf d Zahl vu dr Katholike, e Spitzestellung. D groß Mehrheit sin Fraüe gsii - sie hän 38 Gsellschafte mit 829 Niiderlassunge un 5.785 Schweschtere gha. E ganz wichtigi vu däne 48 Gnosseschafte sin d Rappschwiihrer Schweschtere gsii.[1] Am Änd vum 19. Johrhundert isch dr grescht Deil vu dr elsässische Maidli bi däne Schweschtere in d Schuel gange.

D Kongregation vu dr Schweschtere vu dr gettlige Vorsähung isch anne 1783 z Molsheim vum Vikar Ludwig Kemp grindet wore; si het d Ufgab ibernumme, in arme Maidli vum Land Schuel z gä. Im Kemp sini Stitze sin d Schniidermeischteri Madeleine Erhard un dr Lehrer Franz Xaver Hurstel gsii. Bim Üsbruch vu dr Franzesische Revolution sin scho mehreri Schuele vu dr Kongregation gleitet wore. In dr Revolution isch dr Orde ufglest wore; diä, wu no gläbt hän, hän sich nohär wider zämme gfunde un witerscht gmacht. Ab jetze ischs nufzue gange: Anne 1817 hets scho 110 Ordensmitgliider gha un ei Schuel no dr andere isch grindet wore.

Sitter 1819 isch s Mueterhüüs vu dr Scheschtere z Rappschwiir im ehmolige Auguschtiiner-Kloschter, sitter derte heißt mer si d Rappschwiirer Schweschtere.

No dr Iigliiderung vom Elsass in s Ditsch Rich isch anne 1873 s elsässisch Schuelwäse unter staatligi Ufsicht un Leitung gstellt wore; dr Orde het alli meglige Schikane miäße verläbe, Sicker 300 Schweschtere sin üsgwanderet un mer het gfercht, ass dr ganz Orde üsgwiise wird. Aber mit em Edwin von Manteuffel, wu ab 1879 Reichsstatthalter im Elsass gsii isch, isch e toleranti Liniä gfahre wore un dr Orde het wider voll kenne schaffe. Jetz sin aü hecheri religieesi Schuele grindet wore.

Dr Generalvikar Dr. Fahrner hets gschafft, dr Orde heil dur dr Erscht Wältgriäg z bringe; dr isch mehrfach uf em Spiil gstande, aü wäge vorgsähnene Maßnahme vu dr Militärbherde, wu dr Fahrner aber het kenne verhindere. S Klima het sich 1915 verschlächteret, wu dr arg frankophil Abbé Wetterlé sich mit eme Artikel im "Petit Parisien" wichtig gmacht het un diä Schweschtere as "Trägerne vum franzesische Gedanke un vu dr franzesische Sproch im Elsass" bezeichnet het; anderi franzesischi Zittige hän mit iigstimmt. Des het uf dr andere Sitte zum e "Verleimdungsfäldzug" vu allditsche un antikatholische Zittige im Rich gege dr Orde gfiährt; d Generaloberi, d Schweschter M. A. Schaeffer, isch verbannt wore.

Wu noch em Griäg s Elsass wider franzesisch wore isch, het sich dr Orde licht in s neij System kenne iiläbe. 1932 sin iber 1.900 Schweschtere im Diänscht gsii. Dr Orde het 7 Internat, Sticker 300 Elementar- un Gleikinderschuele mit 950 Glasse un 40.000 Schuelermaidli gleitet.[2]

Wu bstimmti Landstrich vum Elsiss 1940 vu dr Franzose evakuiärt wore sin, sin Rappschwiirer Schweschtere mit däne Lit ins franzesisch Vichy-Gebiät zoge un hän derte witterscht Schuel gmacht. Unter dr ditsche Bsetzung 1940 bis 44 sin d Schweschtere üs dr Schuele drängt wore; viil hän drno bim Joseph Rossé im Alsatia-Verlag kenne unterkumme.[3]

D Orde un si Schaffe hit

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Anne 1954 sin Rappschwiirer Schweschtere vum elsässische Bischof Biechy uf Brazzaville im Kongo gruefe wore. Mit dr Zit isch diä Arbet in dr Dritte Wält üsgwittet wore - hit sin si in viär afrikanische Staate un z Brasiliä.

Hit (2009) sin no iber 500 Schweschtere im Orde. Zu dr Arbete, wu dr Orde hit leischtet, ghert nimmi ellei d Erziähung - d Schweschtere sin jetze aü im Gsundheitswäse, in dr Altepfläg, im Diänscht vu dr Kirchegmeine (Pastoralwäse) un in soziale Diänscht am Schaffe. As Schuelschweschtere erreichi si no 10.000 Kinder.

Am 4. Jülli 2008 isch d Generaloberi, d Schweschter Monique, mit em staatlige Orde "Chevalier de la Légion d'Honneur" (Ritter vu dr Ehrelegion) üszeichnet wore.[4]

Literatür/Quälle

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Das Elsass von 1879 bis 1932. Band III, rüsgä vum Joseph Rossé S. 522ff, S. 230f
  1. Das Elsass von 1879 bis 1932. Band III, rüsgä vum Joseph Rossé S. 230f
  2. Das Elsass von 1879 bis 1932. Band III, rüsgä vum Joseph Rossé S. 522ff
  3. Gabriel Andres: Joseph Rossé - itinéraire d'un Alsacien ou le droit à la différence. Jérôme Do Bentzinger 2003, S. 45
  4. Heimsitte vu dr Rappschwiirer Schweschtere