Quälltext vu Randen (Blumberg) aaluege

{{Infobox Ortsteil einer Gemeinde in Deutschland
| Ortsteil = Randè
| Gemeindeart = Stadt
| Gemeindename = [[Blumberg|Blummbärg]]
| Alternativanzeige-Gemeindename =
| Ortswappen = 
| Breitengrad = 47.819297
| Längengrad = 8.576849
| Bundesland = Badè-Württèbärg
| Höhe = 
| Fläche = 1870 ha
| Einwohner = 190
| Einwohner-Stand-Datum = 
| Eingemeindungsdatum = 
| Postleitzahl1 = 
| Postleitzahl2 =
| Vorwahl1 =
| Vorwahl2 =
| Lagekarte =
| Lagekarte-Beschreibung =
}}

{{DISPLAYTITLE:Randè Dorf}}
'''Randè Dorf''' (amtlich ''Dorf Randen'') isch èn [[Weiler|Wyler]], wo sit dè Gründig zu dè Stadt [[Blumberg|Blummbärg]] im [[Schwarzwald-Baar-Kreis|Schwarzwald-Baar-Chreis]] z [[Baden-Württemberg|Badè-Württèbärg]] ghört.

== Geography ==
[[Datei:DorfRanden.JPG|miniatur|s Dorf Randè vom Oschtè hèr aagluèget]]
Randè lyt südlich vo Blummbärg uff èm [[Randen (Berg)|Hochè Randè]], un dõmit uff èm nördlichschtè Uusläufer vom [[Jura (Gebirge)|Schwizer Jura]]. Dè Hochè Randè bildet diè südlichi Begränzig vo dè [[Baar (Landschaft)|Baar]], woby s Dorf Randè schu abhäldig vo dè Baar lyt, un somit nu zum dè Region Randè ghört. Zwischè Randè-Dorf un Blummbärg lyt diè [[Europäische Hauptwasserscheide|Hauptwasserscheidè]] zwischè [[Rhein|Rhy]] un [[Donau]]. Uff wellèrè Sitè dõdeby Randè lyt, cha mò scho dõ dra erkennè, dass Randè am obberè Rand vom [[Kommental|Kommèdal]] aagsidlet isch, un dè Kommèbach via [[Epfenhofen|Epfèhofè]] im sich aaschlièßendè [[Fützen|Fützèmer Beggi]] i dè Müllibach entwässerè duèt, wellè sich widderum übber d [[Wutach|Wuètè]] in [[Hochrhein|Hochrhy]] bi [[Waldshut-Tiengen|Waldshuèt]] ergièßt. Randè-Dorf wörd vo dè [[Bundesstraße 27|B27]] durchquert, wo vo [[Zollhaus (Blumberg)|Zollhuus]] im Nordè chunnt un südlich zum Gränzübbergang [[Neuhaus am Randen|Neuhuus]] in [[Kanton Schaffhausen|Kanton Schaffhuusè]] i dè [[Schweiz|Schwiz]] füürt. Circa 2&nbsp;km sûdlich vom Dorf Randè lyt dè [[Schwarzer Stein (Randen)|Schwarzè Stei]], sell isch dè nördlichschte Punkt vo dè Schwiz.
Östlich vo Randè schlièßt sich [[Kommingen|Kommingè]] un denõch [[Tengen|Tengè]] im [[Hegau]] aa. In Richtig Wuètèdal hèt mò èn exzellentè Uusbligg in weschtlich-sûdweschtlicher Richtig.

== Gschichtè ==
Uff èrè Kartè vom Kanton Schaffhuusè isch Randè 1620 zum èrschtè Mòl erwäänt worrè. Hüt nö exischtyrendi Gwannbezeichnigè wiè ''Vogelherd'' un ''Karrèsalbi'' gèbèt Zügnis vom urschpünglichè Broterwèrb vo Randèmer, wo Vögel gfangè hèn un Karrè, Kutschè usw. gschmyred un gsalbèd hèn. 
1786 isch Dorf sowit gwachsè gsi, dass 10 bis 12 Schüèler z Randè unterrichtet worrè sin.
Bis 1893 isch s Dorf, wo a dè obberè Kommèdal-Haaldè glegè isch, uff 23 Hüüser aagwachsè. 11 dèvò sin i sèllèm Johr bi nèrè Füèrsbrunscht abbrènnt, druffhy hèt mò s Dorf a dè hütigè Stell obbè uff èm Buggel widder uffbaut.
Im April 1945 hèt si letschtè Kämpf im [[Zweiter Weltkrieg|Zweitè Wältchrièg]] nòmòll 11 Hüüser vowûscht.
Im Johr 1963 hèn d Dorfbewooner vo Randè è Gmeinschaftshuus baut, wo sitdèm dè Dorfmittelpunkt darschtellt.
S Dorf Randè isch niè sèlbschtänig gsi, deshalb hèt s dört au niè è Schuèl, Rõthuus odder èn Fridhòf gää. Selli Infraschtruktur hèn d Randemer z Blummbärg un z Zollhuus mitnutzè könnè.

== Vokeer ==
[[Datei:OrtsdurchfahrtDorfRanden.JPG|miniatur|d Ortsdurchfaart vom Dorf Randè isch èn Deil vo dè B27, wo vom Zollamt Neuhuus gu Blummbärg füürt]]
S Dorf Randè lyt uff ènème Bärgruggè un fungyrt als Vokeerschrütz, wo sich d Bundesschtrõßè [[Bundesstraße 27|B 27]] un [[Bundesstraße 314|B 314]] drèffèt un sich für èn knappè Kilometer sogar vohürõtet. Nebbè dè Höhèlaag hèt sicher au d Laag dirèkt a dè [[Staatsgrenze|Staatsgränz]] Dütschland-Schwiz für diè vokeerszentrali Laag gfüürt. An ere Umfahrig für Rande und Zollhuus wird sit Johre plaanet.<ref>[https://www.suedkurier.de/region/schwarzwald/blumberg/Naechster-Schritt-fuer-die-Umfahrung-Randen;art372508,10015442 ''Nächster Schritt für die Umfahrung Randen''] Artikel uf suedkurier.de vom 11. Jänner 2019</ref>
Nit vogessè sott mò au dè Aaschluss a dè [[Öffentlicher Personennahverkehr|ÖPNV]] übber d [[Südbadenbus|SBG]]-Linniè 7231 sowiè a dè [[Ringzug]] z Zollhuus. D [[Sauschwänzlebahn|Sauschwänzlebaan]] wyst sogar zwei Stationè i dè Nôchi uff, im Abschtand vo 2&nbsp;km (Epfèhofè) un 2,5&nbsp;km (Blummbärg-Zollhuus).

== Kirchè ==
Sit 1962 git s ''St. Stephanus Kapellè'', wo in Erinnerig a dè zerschtörtè Hüüser vo 1945 errichtet worrè isch.
D Bevölkerig vo Randè hèt sich gröschtedeils zwischè 1870 bis 1890 zuè nèm Konfessionswechsèl vo dè [[Römisch-katholische Kirche|römisch-katholischè Kirchè]] zu dè [[Altkatholische Kirche|altkatholischè Kirchè]] entschiddè.

== Voreine ==
Randè-Dorf vofüègt sit 1863 übber èn [[Musikverein|Musig-Vorein]]. Sit èm Johr 1984 vofüègt Randè au übber è [[Guggenmusik|Guggèmusig]], wo uff dè eigèwillige Nammè ''Gaszug Randen'' losè duèt.
Nõch èm voheerendè Brand 1873 git s z Randè è Freiwilligi Füèrweer, diè als Löschzug bi dè Füèrweer z Blummbärg ygliderèt isch.

== Tourismus ==
Nèbbè dè Uussicht un dè Nôchi zu dè [[Sauschwänzlebahn|Sauschwänzlebaan]] cha Randè-Dorf nõ mit zwei uusgwisenè Wanderwäg in Richtig [[Kommingen|Kommingè]] bzw. [[Schwarzer Stein (Randen)|Schwarzè Stei]] un [[Buchener Stumpen|Buchèmer Stumpè]] uffwartè.

== Weblingg ==
{{Commonscat}}
* [https://www.stadt-blumberg.de/stadt-und-buerger/stadtteile/randen.html Randen] uf de Website vo de Stadt Blummbärg
* [https://www.alt-katholisch.de/gemeinden/gemeinden/gemeinde-blumberg/randen.html Randen] uf alt-katholisch.de
* [https://www.blumberg-randen.de/randen-aktuell.html Randen] uf blumberg-randen.de

== Einzelnõchwys ==
<references />

[[Kategorie:Ort (Schwarzwald-Baar-Kreis)]]
[[Kategorie:Blumbärg]]