Quälltext vu Pleistozän aaluege

{{DISPLAYTITLE:Pläistozään}}
{{Linkbox Quartär (Geologie)}}
S '''Pläistozään''' ([[Altgriechische Sprache|altgriechisch]] {{lang|grc|πλεῖστος}} ''pleistos'' „am mäiste“ und {{lang|grc|καινός}} ''kainos'' „nöi“) isch en Zitabschnitt in dr [[Erdgeschichte|Gschicht vo dr Ärde]]. Es het vor öbbe 2,588 Millioone Joor aagfange und isch vor 11'650 Joor z Änd gange,<ref>{{Literatur |Titel=Welcome to the Meghalayan Age - a new phase in history |Sammelwerk=BBC News |Datum=2018-07-18 |Online=https://www.bbc.com/news/science-environment-44868527 |Abruf=2022-07-29}}</ref> wo s [[Holozän]], d Jetztzit, aagfange het. S Pläistozään het öbbe 2,5 Millioone Joor duurt.

In dr Hierarchii vo de [[Chronostratigraphie|chronostratigraafische]] Zitäihäite isch s Pläistozään die underi [[Serie (Geologie)|Serii]] vom [[Quartär (Geologie)|Kwardäär]]. Vor em Pläistozään isch s [[Pliozän|Pliozään]] choo. Sit em Joor 2009 gältet s [[Gelasium]] nüme as dr jüngst Abschnitt vom Pliozään, sondern as dr eltist Abschnitt vom Pläistozään. 

S Pläistozään isch vor allem vo de Wäggsel vo [[Kaltzeit|Chalt]]- und [[Warmzeit|Warmzite]] brägt. Noch dr Elbe-Chaltzit, im Alperuum häisst si [[Günz-Chaltzit]], dr [[Elster-Kaltzeit|Elster]]-/[[Mindel-Kaltzeit|Mindel]]- und [[Saale-Komplex|Saale]]-/[[Riß-Kaltzeit|Riss]]-Chaltzit isch s Pläistozään am Ändi vo dr [[Letzte Kaltzeit|letzte]] ([[Weichsel-Kaltzeit|Weichsel]]-/[[Würm-Kaltzeit|Würm]]-)Chaltzit vom Holozään abglööst, dr Serii, wo mr hüte din lääbe.

==S Jungplästozään==

S Jungpläistozään umfasst e Warmzit (in Europa säit men er d [[Eem-Warmzeit|Eem-Warmzit]]) und druf isch e Faase vo dr Veriisig choo, die [[letzte Kaltzeit|letzti Chaltzit]]. D Eem-Warmzit isch nume öbbe 10'000 Joor lang gsi, d Veriisig vo wite Däil vo de Kontinänt uf dr [[Nordhalbkugel|Nordhalbchuugele]] vo dr Ärde aber mee as 100'000 Joor.

===Dr Mensch===
Im Jungpläistozään het d Verbräitig vom hütige [[Mensch]] aagfange und d Entwicklig vo sinere Kultuur. Ersti Kunstwärk si us em [[Mittelpaläolithikum]] (vor öbbe 80'000 Joor) bekannt.<ref>[http://www.trussel.com/prehist/news276.htm ''Ancient stone marks may roll back date of <nowiki>'modern behavior'</nowiki>.''] The Japan Times, 13. Januar 2002.</ref>

== D Fauna ==
[[Datei:Muskox 08-28.06.98.jpg|mini|Dr Moschusoggs het sich im middlere Pläistozään us dr Gattig ''Praeovibos'' entwigglet.]]
D Fauna vom Pläistozääns het dr hütige Fauna scho stark ggnelet. Die allermäiste Gattige si mit de hütige scho idäntisch gsi und im Lauf vo deere Epoche si die mäiste vo de bekannte Arte entstande. E Hufe Groossdierarte vom Pläistozään si aber in dr [[Quartäre Aussterbewelle|Usstärbwälle vom Kwardäär]] verschwunde.  Zu de erste Arte, wo in Öiraasie usgstorbe si, häi s Waldnashorn und dr Äiropääisch Waldelifant zelt, zu de letzten s [[Wollnashorn|Wullenaashorn]] und der [[Riesenhirsch|Riisehirsch]]. Dr [[Höhlenbär|Höölibäär]] isch e chli früener usgstorbe. S [[Wollhaarmammut|Wullehoormammut]] het mindestens in gwüsse Gebiet bis ins Holozään überläbt.

== Kwelle ==
[[:de:Pleistozän|Dr Ardikel «Pleistozän» uf dr dütsche Wikipedia]]

== Liddratuur ==
* Edmund Blair Bolles: ''Eiszeit. Wie ein Professor, ein Politiker und ein Dichter das ewige Eis entdeckten''. Berlin 2000, ISBN 3-87024-522-0 (Zur Forschungsgeschichte, insb. Louis Agassiz, Charles Lyell und Elisha Kent Kane).
* Hansjürgen Müller-Beck: ''Die Eiszeiten. Naturgeschichte und Menschheitsgeschichte''. München 2005, ISBN 3-406-50863-4 (Knappe Einführung aus der Beck’schen Reihe).
* Josef Klostermann: ''Das Klima im Eiszeitalter''. Stuttgart 1999, ISBN 3-510-65189-8.
* R. Chris L. Wilson, Stephen A. Drury, Jenny L. Chapman: ''The Great Ice Age. Climate change and life''. London 2000, ISBN 0-415-19841-0.
* Felix M. Gradstein, James G. Ogg, Martin van Kranendonk: ''On the Geologic Time Scale 2008''. In: ''Newsletters on Stratigraphy'', 43/1, Bornträger, Berlin / Stuttgart 2008, S. 5–13 [[doi:10.1127/0078-0421/2008/0043-0005]].

== Weblingg ==
{{Commonscat|Pleistocene}}
* {{DNB-Portal|4046350-3|TEXT=Literatur zum}}
* Julia M. Fahlke: ''Der Austausch der terrestrischen Säugetierfauna an der Pleistozän/Holozän – Grenze in Mitteleuropa.'' Dissertation. Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universität Bonn 2009. urn:nbn:de:hbz:5N-18360
* [http://www.stratigraphy.org/ICSchart/ChronostratChart2017-02German.pdf Internationale Chronostratigraphische Tabelle 2017] (PDF; 3,0&nbsp;MB)
* [https://pleistocenepark.ru/ Pleistocene Park: Schutzprojekt zur Wiederherstellung einer Pleistozän-Ökologie und zum Schutz der Permafrostböden in Nordsibirien]

== Fuessnoote ==
<references />

{{Normdaten}}

{{SORTIERUNG:Pleistozan}}
[[Kategorie:Ärdzitalter]]