Planetarium
Planetarium (griech.-lat. Planetemaschine) het ursprünglig e Gräat bezäichnet, wo dr Lauf vo de Planete aaschaulig gmacht het. Bis zum 19. Joorhundert het mä drunder e chliine mechanische Apparat verstande, wo mä gützudags as „Orrery“ bezäichnet. Under em modärne Planetarium verstoot mä hüte e Geböid mit ere halbchugelförmige Kupple, wo uf dr Inneflechi von ere Bilder vom Stärnehimmel mit eme spezielle Projektor erzügt wärde. Die Art vo Planetarium bezäichnet mä as Projekzionsplanetarium. Zu sine wääsentlige Merkmol ghöört, ass dr Projektor d Beweegige vom ene Daag oder eme Joor für irgend ä Zit und irgend ä geografische Ort cha darstelle. As Erfinder vom modärne Projekzionsplanetarium gältet dr Füsiker Walther Bauersfeld, wo s 1919 im Ufdraag vo Carl Zeiss Jena entwigglet und baut het. S Projekzionsplanetarium darf nit mit ere Stärnwarte verwäggslet wärde. S Planetarium simuliert e Stärnehimmel, wäärend mä in ere Stärnwarte die wirklige Himmelsobjekt cha beobachte.
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Planetarien – Sammlig vo Multimediadateie- Worldwide Planetariums Database (WPD) (änglisch)
- PlanetariumsClub – Encyclopedia for Planetariums (änglisch)
- Gsellschaft vo de dütschsproochige Planetarie
- International Planetarium Society (änglisch)
- Dr Root vo de dütsche Planetarie
- Planetarie in dr Schwiz
- Über Planetarie und FE-Domprojektion
- Gsellschaft vo de österoichische Planetarie
Software
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Cartes du Ciel – Freeware PC-Planetariumssoftware mit umfangriiche Katalög und Plugin
- Celestia – 3d-Kosmos-Simulator mit dausende vo Objekt – Open Source
- Stellarium – Realistischi Darstellig vom Stärnehimmel wo mä dr Standort und d Zit frei cha weele – Open Source