Pidgin-Sprooche

E Pidgin-Sproch isch e eifachi Hilfssproch, wu ka entstoh, wänn verschiideni Gruppe ufenander stoße, wu sich nit verstehn.

Des isch viilmol im Handel un bi koloniale Eroberunge bassiärt - s hän sich eifachi Sproche mit ere begränzte Zahl vu Werter un ere primitive Grammatik rüsbildet. Diä Pidgin-Sproche hän als Elemänt vu verschiidene Sproche, aber eini herrscht meischtens vor - Änglisch, Portugiisisch, Franzesisch oder e anderi. D Muettersproch vu jedem Pidgin-Sprächer isch normalerwiis e alti Sproch - Änglisch, Chinesisch usw.

Nit alles, was eifach isch, isch Pidgin. Zum Beispiil sait eber du geh Gesundbrunnen. Aber e andere sait du Kesikburun gehn - "kesik burun" (brochini Nase) hän d Tirke s fir sii unüssprächlig Wort "Gesundbrunnen" (U-Bahnstation z Berlin) üsgsproche. Diä zwee Sätz stimme in dr Wortform (Gesundbrunnen/Kesikburun; geh/gehn) un in dr Wortfolg nit iberii un bilde wäge däm aü kei Pidgin.

In dr Vergangeheit hän sich verschiidini Pidgin-Sproche zu Kreolsproche entwicklet, anderi sin verschwunde, wu si nimmi brücht wore sin.

Üsgstorbe isch zum Biispiil Russenorsk, des isch e Pidgin gsii, wu am nordnorwegische Meerbord zwische norwegische Fischer un russische Kaüflit entstande isch. Do sin 39% vu dr Werter üs em Russische, 47% üs em Norwegische un 14% üs andere Sproche gsii. S het aü Mischwerter gää - so isch üs norwegisch "mange" un russisch "mnogo" s Russennorsk-Wort mango (viil) wore. Au d Lingua franca, ä Pidgin uf romanischer Basis, het dr Übergang zur Kreolschproch nie gschafft. Es isch im Mittelmeerruum gschwätzt worden und isch im 19. Johrhundert usgstorbe.

Was Pidgin ürspringlig bedittet het, isch umstritte. Dr Otto Weikopf fiährt verschiidini Dittunge uf, noch däne goht pidgin /pidschin/ zruck entwädder uf

• s änglisch Wort business (Handel) zruck, wu vu Chinese falsch üsgsproche wore isch oder
• s portugiisische Wort ocupacao (Handel) oder
• s hebräisch Wort pidjom (düsche) oder
• s portugiisisch Wort pequeno (glei, Kind) - do wär also Kindergebabbel assoziiärt wore.
• noch dr Encyclopedia Britannica mögligerwiis vom Name vo de Pidian, än Indianerschdamm im Gebiet vo dr Orinoko-mündig

Weblink

Dr Otto Weikopf iber Pidgin- un Kreolsproche
Dr Markus Hirnsperger iber s Russenorsk