Quälltext vu Norwegen aaluege

{{DISPLAYTITLE:Norweege}}
{{Infobox Staat
|NAME = <span style="font-size:1.4em">'''Kongeriket Norge<br />Kongeriket Noreg'''</span><br />
Königriich Norweege
|BILD-FLAGGE = Flag of Norway.svg
|BILD-FLAGGE-RAHMEN = ja
|BILD-WAPPEN = Coat of Arms of Norway.svg
|BILD-WAPPEN-BREITE = 90px
|TEXT-FLAGGE = Fahne vo Norweege
|TEXT-WAPPEN = Wappe vo Norweege
|WAHLSPRUCH = ''Alt for Norge / Alt for Noreg''<br />
([[Norwegische Sprache|norw.]] für ''»Alles für Norweege«'')
|AMTSSPRACHE =  [[Norwegische Sprache|Norwegisch]] (Bokmål und Nynorsk), [[Samische Sprachen|Samisch]] isch Amtsschpraach in sechs Kommune, [[Finnische Sprache|Finnisch]] i einere Kommune. 
|HAUPTSTADT = [[Oslo]]
|STAATSFORM = Parlamentarischi [[Monarchie|Monarchii]]
|STAATSOBERHAUPT = {{#property:P35}}
|REGIERUNGSCHEF = {{#property:P6}}
|FLÄCHE = <small>(67.)</small> 323'808<ref name="kart">{{Cite web|url=https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/|title=Arealstatistics for Norway 2020|publisher=Kartverket, mapping directory for Norway|year=2019|date=2019-12-20|accessdate=2020-03-07|language=no}}</ref> km²<br /> ohni ''[[Svalbard]]'' mit 61'022 km², ''[[Jan Mayen]]'' mit 377 km² und ''Bilandet'' (Nebeländer): Bouvetøya ([[Bouvetinsel|Bouvetinsle]]) mit 49 km², Peter I Øy ([[Peter-I.-Insel|Peter-I.-Insle]]) mit 156 km² und Dronning Maud Land ([[Königin-Maud-Land]]) mit 2'800'000
|EINWOHNER = <small>(120.)</small> 5'550'203<ref name="ssbf">{{Cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar|title=Population, 2024-01-01|publisher=Statistics Norway|date=2024-02-21|accessdate=2024-02-26|language=en}}</ref><small>(2024)</small>
|BEV-DICHTE = <small>(213.)</small> 14,4
|BIP/EINWOHNER = 53'471 US-$ <small>(2011)</small>
|WÄHRUNG = Norwegischi Chrone
|UNABHÄNGIGKEIT = 
|NATIONALHYMNE = ''Ja, vi elsker dette landet'' [[Datei:Norway (National Anthem).ogg]]
|NATIONALFEIERTAG = 17. Mai
|ZEITZONE = UTC +1
|KFZ-KENNZEICHEN = N
|INTERNET-TLD = .no
|TELEFON-VORWAHL = +47
|BILD-LAGE = Europe-Norway.svg
|BILD1 = Norway, administrative divisions - de - colored (2024).svg
}}

'''Norweege''' (oder '''Norwäge, Norwääge''') isch es Chünigrych im Norde vo [[Europa]].

== Geografy ==
S Land lytt im Weschte vor Skandinavische Halbinsle und het e Flächi vo ca. 386.000 km² und ca. 5 Mio. Iwohner. Amtssprach isch [[Norwegische Sprache|Norwegisch]], und zwar i de beede Variante [[Bokmål]] und [[Nynorsk]]. Im Norde läbe no es paar tuusig [[Saami]] oder Lappe.

D Houptstadt isch [[Oslo]]. Bekannti Stedt sind ou [[Bergen (Norwegen)|Bergen]] (e Handelsstadt im Weschte), [[Trondheim]] (mit sym Dom), [[Lillehammer]] (won emal d Olympia stattgfunde hät) und [[Narvik]] (lytt am [[Polarkreis]]).

Norweege het Grenze mit [[Schweden|Schwede]], [[Finnland]] un [[Russland]]. E Nochber – iber s Meer – isch au [[Dänemark]].

== Verfassig ==
Di norwägisch Verfassig, wo hüt na mee oder weniger gültig isch, datiert ursprünglich vom 17.&nbsp;Mai 1814 und isch scho doozmaal ganz modäärn gsy: De Chünig het i Gsetzessache syt doo ekeis absoluts Vetorächt und s Parlament ''(Storting)'' chan en überstimme; au der Adel isch scho doo abgschaffet worde. De 17.&nbsp;Mai isch drum de Nationalfyrtig vo Norwäge. Vorbild für die Verfassig isch di demokratisch französisch Konstitution vom spaate 18.&nbsp;Jahrhundert gsy.

== Wirtschaft ==
Norweege isch eis vo de rychschte Länder vor Welt und het kei Schulde meh. D Houptikünft het Norweege durchs Öl und döre Fischfang.

== Gschicht ==
Weschtskandinavie isch um 900 ume vom Harald Schönhaar (Haraldr Hårfagre) zu eim einzige Chünigrych ggeint worde. Vo Norwäge us sind i dere Zyt – de [[Wikinger]]<nowiki />zyt – [[Island]], d [[Färöer]] und Süd[[grönland]] bisidlet worde, und au d [[Orkney]]- und d [[Shetland]]<nowiki />insel händ zytewys zu Norwäge ghört. De Name vom Land, altnordisch «Norvegr» (us «Norðvegr»), meint «Nordwäg, Wäg i Richtig Norde». Us dere Zyt stamed d [[Stabkirche|Stabchile]], hüt es Symbol vo Norwäge.

1380 aber isch Norwäge an dänische Chüng cho und isch für vili Jahrhundert zunere Provinz abegsunke. Im früene 19.&nbsp;Jahrhundert hät sich das gänderet: Wil Dänemark de [[Napoleon]] understützt gha hät, häts 1814 Norwäge (ohni Färöer, Island und Grönland) müese a Schwede abgää. D Norwäger händ zwar churz probiert, sälbständig z sy, und händ sich i dere Zyt die Verfassig ggää, wos hüt na händ (lueg obe). S Land hät dänn aber glych müese de schwedisch Chüng anerchänne, s isch aber en autonome Staat bblibe.

De Stryt mit Schwede um Kompetänze hät im Lauf vom 19. Jahrhundert ständig zuegnaa. 1905 schliessli isch Norwäge nach ere Volchsabstimmig unabhängig worde. Si händ de dänisch Prinz Carl zu irem Chüng gwählt, und dä isch under em Name Haakon&nbsp;VII. s eerscht eige Staatsoberhaupt syt über 500 Jahr gsy.

== Wäblink ==
{{Commonscat|Norway|Norwege}}
* [http://www.diplo.de/Norwegen Länder- und Reiseinformatione] vom dütsche usswärtige Amt

== Fuessnote ==
<references />

<div class="BoxenVerschmelzen">
{{Navigationsleiste Staaten Europas}}
{{Navigationsleiste Nordischer Rat}}
{{Navigationsleiste Mitgliedstaaten OECD}}
</div>
[[Kategorie:Land]]
[[Kategorie:Norweege| ]]
[[Kategorie:Staat z Europa]]
[[Kategorie:Monarchii]]
[[Kategorie:Mitgliid i der UNO]]