Naturschutzpiet
D Naturschutzpiet sind Berych vo dr Landschaft, wo wäge Argumänt vom Naturschutz vo de Mönsche nur ygschränkt odr gar nümme törfe beträte oder susch bruucht wärde. Dr Schutz chunt vo ofizielle Massnaame vo staatliche Behörde und sältener vo private Aktööre.
Zwäck[ändere | Quälltäxt bearbeite]
I dene Areaal, wo d Naturwüsseschaft bsunderi Objäkt vom Bode, vo Gwässer, vo dr Dierwält oder vo de Pflanze beobachtet het, chame die mit verschidene Kategorye vo Schutzmassnahme hüete. Es goot drum, wärtvolli Flechene vo dr Landschaft und wichtegi Sache für immer z erhalte.[1] Me wott derzue luege, ass einzelni Dier- oder Pflanzenarte amenen Oort besser überläbe. Bi vil Schutzflechine sind grad verschideni Läbewääse betroffe; do goots denn um ganzi Biotoop, wo d Aarte drin uf enand agwyse sind. Meischtens spilt au d Form, s Material und dr Zuestand vom Bode für s Funkzioniere vo dene Läbensgmeisnchafte e wichtegi Rolle. Im grössere Rahme isch dr modärn Begriff «Biosfääre» für ganzi Ökosyschteem ygfüert worde.
Es chan au vorchoo, ass gwüssi Stelle i dr Naturlandschaft wäge yrere Schönheit oder einzelni Sache wie en bestimte Felsblock oder e Baum für sich elei gschützt wärde. I deil Gebiet chunt zum Naturschutz au no dr Schutz vo intressante alte Kulturlandschafte derzue, womme wäge dr früenere Arbet vo de Buure bestimti Bodeforme und Yrichtige gseht und womme au bsunderi Läbensgeinschafte vo Plfanze und Dier atrift.
Im modärne Umwält- und Naturschutz tuet me derzue luege, ass für d Schutzgebiet immer au fescht abgmacht wird, wie si kontroliert und pflägt wärde.
Es git Statistike, wo zeige, ass öppe in dr EU 23 Prozänt vo de Staatsflechine als Schutzgebiet deklariert sind. Im Alperuum sind öppe 24 Prozänt vom Gebirge eigentlechi Schutzgebiet. Derzue chöme algemeini Forme vo indiräktem Schutz, so wie zum Bischpiil für die ganze Alpe die internazionali Alpekonvänzioon gwüssi Schutzmassnahme vo de einzelne Länder verlangt.
Systematik[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- D UNO füert Lischte vo de Schutzgebiet wältwyt, zum Bischpiil:
- d Biosfäärereservat
- d UNESCO-Lischte vo de Welterbplätz (World nature heritage)
- Lischte mit sognänte Important Plant Area im Sinn vo dr Biodiversitätskonvention.
- Ramsar-Gebiet, das sind füechti Gägende, wo bsunders fürt Fögel wichtig sind.
- D IUCN definiert d Type vo Schutzgebiet.
- Dr WWF het es eigets Syschteem vo Naturschutzpiet under em Name Global 200.
- Dr WWF het es Netzwärch vo Nazional- und Naturpärk ggründet.
- Natura 2000, es Netzwärch vo Schutzgebiet, wo wäge dr Bärner Konvänzioon ygrichtet worde sind.
- Smaragd-Schutzgebiet z Europa
- Areal, wo wäge der Europäische Landschaftskonvänzioon gschützt sind.
- Naturwaldreservaat z Europa
Z Dütschland kennt me die Arte vo Schutzpiet und Schutzforme:
- Naturschutzpiet
- Nazionalpark
- Nazionals Naturmonumänt
- Biosfäärereservaat
- Landschaftsschutzgebiet
- Naturpark
- Naturdänkmol
- Gschützte Landschaftsdeil
- Schutzwald und Bannwald
- Erholigswald
- Wasserschutzgebiet
- Schutzzone für Horscht
Literatur[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- S. Chape, M. Spalding, S. Jenkins: The World’s Protected Areas. Status, Values and Prospects in the 21st Century. UNEP-WCMC 2008. ISBN=978-0-520-24660-7
Weblink[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Schutzpiet (Natur und Umwält) – Sammlig vo Multimediadateie- World Database on Protected Areas uf iucn.org
Fuessnoote[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- ↑ D Definizioon für die gschützte Gebiet vo dr IUCN International Union for Conservation of Nature and Natural Resources isch: «A protected area is a clearly defined geographical space, recognised, dedicated and managed, through legal or other effective means, to achieve the long term conservation of nature with associated ecosystem services and cultural values.»