S Middlere Riich vom alten Ägypte
- Absoluti Johreszahle us em früeie Alterdum si notorisch ungenau. Johreszahle in däm Artikel si Richtlinie und sötte nid z ärnscht gnoh wärde: Für s dritte und zweite Johrduusig vor dr Ziitwändi gits verschideni Standard-Chronologie, wo aber um Johrzähnt von enander abwiiche.
S Middlere Riich isch die klassischi Zit vom alten Ägypte gsi. D Schbrooch, wo mä denn gredet het, het sich zwar entwicklet im Lauf vo de Johrhundert, aber immer wider hai sich die ägyptische Literate, wo schbööter gschafft hei, vo neuem lo beiiflusse vom Middleren Ägyptisch. D Literatuur isch bischbilhaft bliibe und Generatione vo altägyptische Schuelchinder hai die Middelägyptische Wärk müesse abschriibe und uswändig lehre. D Gsellschaft het sich zwar erholt vo de Hungersnöt wääred dr Erste Zwüschezit, aber d Erinnerig isch schtark bliibe und het uf d Wältaschauig iigwürkt, wo pessimischtischer worden isch. Au s soziale Gwüsse vo der Elite het sich entwicklet, und in Grabteggscht, wo s Läbe vo de Dote zsämmegfasst hei as Bewiis für d Götter, dass dr Dot würdig sig, es ewigs Läbe dörfe zfüehre, wird d Hilf immer wider hervorghobe, wo mä dene gä het, wo si bruucht hai. In dr blaschtische Kunscht, wo scho im Alte Riich hoch entwicklet gsi isch, het mä d König, wo me früehner as ruehig-heiter dargschdellt het, ehnder as Mensche zeigt, wo d Verantwortig schwer gno hai.
D Pyramide si in dere Periode us unbrennte Ziegelschtei baut worde, wo denn mit Schteiplatte zuedeckt worde si. Das het die ägyptischi Wirtschaft sehr vil weniger belaschtet as d Schteibaute vom Alte Riich. Wil aber schbööteri König die Schteiblatte wider für anderi Baute bruucht hai, het s Wätter mänggi vo dene Pyramide im Lauf vo de Johrduusig fascht ganz zerschdört.
Die 11. Dynaschtii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die 11. Dynaschtii wird mänggisch au zum Middlere Riich zellt, aber eigendlig cha mä erscht vom Mentuhotep II., 2040-2010, a vom enä ägyptische König rede, wil erscht in sim 32. Regierigsjohr s Land wider vereinigt gsi isch.
Dr Mentuhotep III., 2010-1998, het si Minischter Henu (au Hennu oder Henenu) mit 3000 Manne dur s Wadi Hammamat an s Rote Meer gschickt, und dört hai si s Schiff zsämme gsetzt, wo si usanandergno und dur die Bärgwüeschti gschleppt hai. Denn si d Matrose nach Punt gseglet. Öb dr Henu mitgfahren isch, isch nach em einzige Teggscht, wo d Exbedition beschribt und won er im Wadi Hammamat as Dänkmol hinderlo het, nid ganz klar.[1]
Dr Mentuhotep IV., 1998-1991, weiss me nume wenig. Er het ä Wesir gha, wo Amenemhet gheisse het und wo mögligerwiis identisch isch mit em erschte König vo dr 12. Dynaschtii.[2]
Die 12. Dynaschtii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Amenemhet I (au Ammenemes I), 1991-1962, isch mögligerwiis dr Wesir (so säge d Ägyptologe em altägyptische Bremierminischter) vom Mentuhotep II gsi, het d Macht ganz übernoh und die 12. Dynaschtii begründet. Er het Chrieg gfüehrt gege d Libyer und d Sinaibeduine und het as Schutz gege ihri Agriff ä befeschtigeti Linie, d Muure vom Brinz, in dr Nöchi vo de Bittere Seä an dr öschlige Gränze lo baue. Im nubische Kerma het er ä Handelsstation iigrichtet und as Hauptschdadt Itschtawi in Middelägypte gwehlt.[3] Me nimmt aa dass er ermordet worden isch, wie s in dr Gschicht vom Sinuhe[4] beschriiben isch.
Si Nochfolger isch si Sohn Senusret I (Sesostris), 1971-1928, gsi, wo d Kolonisation vo Nubia iigleitet het. Er het die nordnubische Schdämm underworfe und Feschtige am Nil nooch baut und aagfange s Gold abzbaue, wo s dört ge het. Für zum sicher si, ass si Sohn Amenemhet ihm uf em Droon folgt, het er en zu Läbzite zum Mitherrscher gmacht.[5]
Under dr Regierig vom Amenemhet II isch Nubie im groossen und ganze friidlig gsi, und sini Mineralie si vo den Ägypter usgnutzt worde.[6]
Dr Senusret II het vo 1897 bis 1887 gregiert. Si Regierig isch friidlig gsi, au innebolitisch isch er guet mit de Adlige uuscho. Under ihm isch d Schdadt Senusrethotep (hüt el Lahun) gründet worde, wo d Arbeiter gwohnt hai, wo si Pyramide baut hai. D Schdadt isch vom Flinders Petrie uusgrabe worde.
Dr Senusret III, 1878-1843, het Nubie bis südlig vom zweite Katarakt eroberet[7] und het Kampanie gege d Libyer in dr weschtlige Wüeschti und gege d Iiwohner vo Kanaan[8] gfüehrt. Innebolitisch het er d Macht vom König den Adlige gegnüber verschterkt.
Dr Amenemhet III (Nimaatre),1817-1772, het d Bewässerig vom Fayum verbesseret und Chupfer im Sinai gförderet. In Brief, wo mä gfunde het, wird beschriibe, wie er Nubier Ässe gschickt het, wo an erä Hungersnot glitte hai, für zum z verhindere, ass si nach Ägypte chömme.
Die 13. und 14. Dynaschtii
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die beide Dynaschtie zellt me im allgemeine nüm zum Middlere Riich. Mä weiss von enä nid vil meh as ä baar Näme vo König.
Quelle
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ J. H. Breasted, Ancient Records of Egypt, Part One, Chicago 1906, §§427-433
- ↑ J. H. Breasted, Ancient Records of Egypt, Part One, Chicago 1906, §§434-451
- ↑ Shaw, The Oxford History of Ancient Egypt, Oxford University Press 2000, ISBN 0-19-280293-3, pp.159f.
- ↑ Alan H. Gardiner, Notes on the Story of Sinuhe, Librairie Honoré Champion, Paris, 1916
- ↑ Shaw, op.cit., pp.160f.
- ↑ Mary R. Lefkowitz, Guy MacLean Rogers, Black Athena Revisited, UNC Press 1996, ISBN 0-8078-4555-8, p.74
- ↑ James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, Part One, Chicago 1906, §§652f. und §§656ff
- ↑ Breasted, op.cit, §§680-687
Lueg au
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Allgemein:
Gschicht: