Quälltext vu Jesus Christus aaluege

{{Dieser Artikel|beschribt de biblisch Jesus (Jesus vo Nazareth). För anderi Bedütige lueg under [[Jesus (Begriffsklärung)|Jesus (Begriffsklärig)]].}}
[[Datei:00058 christ pantocrator mosaic hagia sophia 656x800.jpg|mini|de Jesus Christus]]
De '''Jesus Christus''' ([[Hebräische Sprache|hebr]]. יהושע Yĕhošūa‘ »[[JHWH|Jahwe]] helft«; {{ELSalt2|Ιησούς Χριστός}} / ɪɛˈsʊs xrɪsˈtɔs / Jesus Christos) isch di zentrali Person vom [[Christentum|Christetum]], wobi ''Christus'' en zusätzliche Titel zum ursprüngliche [[Name]] ''Jesus'' isch. Im allgemaine gilt Jesus (Jesus vo Nazaret) as historischi Person; si Chrüzigung wird au in es baar nitchristligi Schrifte erwähnt.

== De historisch Jesus ==
Jesus isch vermuetlich zwüsche 7 v.&nbsp;Chr. und 4 v.&nbsp;Chr. z [[Bethlehem]], emene Dorf südöschdlich vo [[Jerusalem]],<ref>Matthäus-Evangelium, Kapitel 13, Vers 55 {{Bibel|Mt|13|55|EU}}</ref> oder z [[Nazareth]]<ref>Ökumenische Kirchengeschichte 1, Alte Kirche und Ostkirche, S. 7</ref> uf d Welt cho, as Soo vom Zimmermaa Joseph und vo de [[Maria (Mutter Jesu)|Maria]]. Sini Familie sind Nochkome vom jüdische König [[David (Israel)|David]] gsi. Ufgwachse isch er i de Nöchi vo Nazareth und drum werd er au Jesus de Nazoräner oder ''Jesus vo Nazareth'' gnennt. Er isch jüdisch ufgwachse und het sicher [[Hebräische Sprache|Hebräisch]] glernt, wo di hailigi Sprooch vo de [[Judentum|Jude]] isch, d Umgangssprooch isch aber dozmol [[Aramäische Sprachen|Aramäisch]], d Sproch vo de [[Aramäer]], gsii. I sinere Juged isch de Jesus is Umfeld vom [[Johannes der Täufer|Johannes em Toifer]] cho. Er het vonem nöd nu d Taufi im Fluss [[Jordan]] öbercho, sondern isch vonem au religiös prägt wore. Nochem Märtyrium vom Johannes het de Jesus afange öffetlich predige und het sini erste Schüeler um sich versammlet. Er het aber vor alem as Hailer und Exorzist gwürkt und isch mit ere ängere Gruppe vo zwölf Schüeler oder [[Apostel|Apostle]] bezihigswys 70 Mane oder Jünger im Land umezoge. 

Gegenöber de ofizielle Vertreter vom Judetum, de [[Sadduzäer]], het de Jesus e kritischi Iistelig ghaa, will die numme gseit hänn, ass si Gott diene, es aber numme gmacht hänn zuem d Lütt z beiidrugge. Gegenöber Fraue, Sünder und au gege Finde hed er e offeni, posidivi Schdellig vertrete. Dur da isch im aber au d Findschaft vo gwüssne Chraise erwachse. Woner sich irgedwenn um 30 n.&nbsp;Chr. uf [[Jerusalem]] begee het, um dai s [[Pessach|Pessach-Fest]] zfiire, isch er festgnoo wore und vor s Gricht choo, und isch vom [[Römisches Reich|römische]] Statthalter [[Pontius Pilatus]] (27–34 n.&nbsp;Chr.) as Uufständische verurtailt wore; me het em au vorgworfe, er söll sich »König vo de Jude« gnennt ha. Er isch denn am Fritig vor em Pessah-Fest gchrüzigt worde. 

=== Biografischi Quelle ===
==== Archäologischi Fünd ====
Es git keini archäologischi Entdeckige, wo d Historizitet vom Jesus wurde bewiise odr d Gschicht vom Jesus, wie si in de [[Evangelium (Buch)|Evangelie]] verzelt wird, wurde understütze.

==== Christligi Schrifte ====
De Jesus het selber kai schriftlichi Zügnis hinderloo. Es git e Stell im Johannes-Evangelium, wos heisst; «Jesus aber bückte sich und schrieb mit dem Finger auf die Erde.»<ref>[https://www.bibleserver.com/search/EU/schrieb%20auf%20die%20Erde Johannes-Evangelium, Kapitel 8, Vers 6 und 8]</ref> Erst noch sim Tod hend e paar vo sinen Aahänger sis Lebe uufgschribe. Die vier wichtigste Quelle sin die vier Evangelie, wo in dr [[Bibel#Die christligi Bible|biblisch]] Kanon ufgnoh worde si. Es git no anderi, apokryphi Evangelie us spetere Johrzähnt wie s Judasevangelium und s Thomasevangelium, wo sich inhaltlig und stilistisch sehr vo de andere underscheide.

==== Nitchristligi Schrifte ====
Dr Jesus wird in ä baar nitchristlige Quelle erwähnt, wo aber keini drvo kontemporär, also zytgnössisch isch. Es git Dokumänt wie im [[Sueton]] sis ''Läbe vom göttlige Claudius'' (25.4), wo druf hiwiise, ass d Römer ä baar Johr noch em Dod vom Jesus uf öbber ufmerksam gsi si, wo z Jerusalem under de Jude Ufruehr verursacht und wo Chrestus gheisse haig.<ref>Sueton, ''Läbe vom göttlige Claudius'', 25.4</ref> Noch em [[Tacitus]], won ä Generation spöter d ''Annale'' gschriibe het, si d Ahänger vom Christus, wo vom [[Pontius Pilatus]] hiigrichdet wore sige, in dr Zit vom Kaiser [[Nero]] scho gnueg bekannt gsi, ass mä sä het afo verfolge.<ref>Tacitus, ''Annale'', 15.44</ref> Die Quelle gälte aber nit as unabhängig, wil si sich uf die christligi Überliiferig stütze. Em jüdische Historiker [[Flavius Josephus]] sis Kapitel über ä Jesus in de ''Alterdümer vo de Jude'' si vo christlige Kopierer so stark abgänderet worde, as mä sini eigene Betrachtige nüm cha underscheide vo däm, wo drzuegschriibe worden isch.<ref>Dr Artikel "Jesus Christ" in ''Encyclopædia Britannica. Ultimate Reference Suite''. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2008.</ref>

== Urchrischtlechi Bezeichnige für Jesus ==

=== Mönschesohn ===
Jesus bezeichnet sech i de [[Evangelium (Buch)|Evangelie]] mängmol als ''Mönschesohn'' oder als ''Sohn vom Mönsch'' {{Bibel|Mt|8|20|ELB}}. Dä Begriff isch allerdings nid vo Jesus erfunde worde; er chunnt nämmlig scho es paarmol im [[Buch Hesekiel|Buech Hesekiel]] vor. Jesus het dä Begriff ufgriffe, wil dä politisch nid so extem isch vorbelaschtet gsi.

== Hailsgschicht ==
Di christliche Fest im [[Kirchenjahr|Chirchejoor]], wo a die entsprechende Eraignis erinneret, sind eng mi de Hailsgschicht verbunde.

De hailsgschichtlichi Jesus isch vo sinere Muetter Maria vom Hailige Gaist empfange und i Parthenogenese (Jungfrauegeburt) uf d Wält brocht worde ([[Weihnachten|Wienachte]]) und somit Gottes Soo. Bi sinere Taufi dur de Johannes dr Täufer ([[Dreikönigstag|Draichüngetaag]]) hett Gottes Gaist as e Tuube ihn erfüllt und e Stimm vom Himmel het verchündet: »Da isch min gliebte Soo«. Drufabe isch er draimol vom [[Teufel|Tüüfel]] i Versuechig brocht worde. Wäred sinere Wanderschaft vollbringt er 33 Wunder und weckt au drai Toti zum Lebe uuf. Vor sinnere Festnahm z Jerusalem hät er mit sine Apostl s [[Pessach]] als s [[Letztes Abendmahl|letschti Obigmool]] gfyred, wa hüt de [[Gründonnerstag|Grüen oder Hochi Donnstig]] isch. Noch sinere Chrüzigung ([[Karfreitag|Charfritig]]) stigt er is Tooteriich abe, stood aber noch drai Tag ([[Ostern|Oostere]]) vom Dood uff, besigt de demit für immer, und erschiint immer wider sinene Jünger öber e Duur vo vierzg Tag ([[Auferstehung Jesu Christi|Uferstehig vo Jesus Christus]]). Denn fart er endgültig in Himmel ([[Christi Himmelfahrt|Uuffert]]) und sitzt zu de Rechte vo sim Vatter, em Herrgott. Zäme mit imm und em Hailige Gaist, wo mit em 40 Tag spöter d Apostl erfüllt worde sinn ([[Pfingsten|Pfingste]]) bildet er d [[Trinität|Trinitas]], d Draifaltigkait oder d Draiainigkait.

Des Wärg het er als e stellvodräddendes Stärbe für d Mänsche erklärd, zue Vogebig vo de Sünde. Wär des für sich aanimmd, muess selber nümme für d Schdroof vom Lääbe an Gott vobii (also Sünd) - des wär dr eewig Dod un d Drennig vo Gott - härhalde. Un er hett Zuegang in dr Himmel un zuem ewige Lääbe bi Gott. Wäge dämm hett de Jesus vo sich gseit: "Ich bi dr Wääg, d Woohret und s Lääbe".

== Weblink ==
{{Commonscat|Jesus Christ|Jesus Christus}}

== Referenze ==
<references />
{{Normdaten}}

[[Kategorie:Jesus| ]]
[[Kategorie:Messianismus]]
[[Kategorie:Religionsstifter]]
[[Kategorie:Brofeet]]
[[Kategorie:Person im Neue Teschtamänt]]
[[Kategorie:Person im Koran]]
[[Kategorie:Higrichteti Person]]
[[Kategorie:Jud im Alterdum]]
[[Kategorie:Maa]]