Charles Statham

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Dr Charles Statham ànna 1928.

Dr Sir Charles Ernest Statham (* 10. Mai 1875 z’ Dunedin; † 5. März 1946 z’ Wellington) ìsch a näiseelandischer Politiker gsìì. Ar ìsch vu 1911 bis 1935 Mìtglìed vum Pàrlamant gsìì fìr dr Wàhlkrais Dunedin Central. Dr’züa ìsch’r dr niinta Presidant vum Represantàntahüss gsìì, vu 1923 bis 1935. Àb 1936 ìsch’r àui Mìtglìed vum Legislàtivrot vu Näiseelànd gsìì.

si Lawa

Dr Charles Ernest Statham ìsch ànna 1846 z’ Dunedin uf d’ Walt kumma, ìm Südoschta vum Näiseelànd. Si Vàter ìsch Büachhàlter gsìì un ìsch ìm Àlter vu 70 Johra anglikànischer Priaschter worra. Dr Charles Statham hàt z’äärscht d’ Büachhàltung bi sim Vàter glehrt. Ar hàt dernoh s’ Racht gschtudiart un hàt àb 1904 ìn sim aigana Ànwàltsbüro gschàfft.

Vu 1911 bis 1915 ìsch dr Statham Gmaindarot vu Dunedin gsìì. Àn dr Pàrlamantswàhl vu 1911 ìsch’r dr Kàndidàt gsìì vu dr Reform Party ìm Wàhlkrais Dunedin Central; doo hàt’r dr liberàla Àbgordneta James Arnold gschlààga. Dr Wàhlkrais Dunedin Central hàt’r bis 1935 vertratta. Ar hàt jedoch Mainungsverschìdahait mìt dr Reform Party ghàà un ìsch àb 1919 pàrtäiloser Àbgordneter gsìì; vorhar hàt’r versüacht, a „Progressive Reform Party“ z’ bìlda, àwer ärfolgloos. Vu 1923 bis 1935 ìsch dr Statham dr niinta Presidant vum Represantàntahüss gsìì. Àn dara Schtälla ìsch’r dr Ärschta gsìì, wo ìm Näiseelànd uf d’ Walt kumma ìsch. Züadam ìsch’r aina vu da dräi Pärsona gsìì, wo dàs Àmt üssiawt han, obwohl sa kä Mìtglìeder vu dr regiarenda Pàrtäi gsìì sìn. Ìm Johr 1923 hàt d’ Reform Party dr pàrtäilosa Statham àls Presidant unterschtìtzt, fìr ìhra grìnga Mehrhait ìm Represantàntahüss z’ bschìtza. Schpeeter hàt dr Statham si Àmt üssiawt àls Mìtglìed vu dr United Party. Ma hàt ìhn bschrìewa àls „vermüatlig dr hervoràgendschta Presidant, wo s’ Represantàntahüss ghàà hàt.“ Ar hàt Geboter igfiart, wo noch hìtt ìn Kràft schtehn. Wahrend schtìrmischa Sìtzunga ìsch’r gracht àwer schtàndhàft gsìì. Ìm Wàhlkrais Dunedin Central sìn vìel Wähler vu dr Àrwaiterklàssa gsìì, àlso hàt doo d’ Labour Party ìmmer meh Schtìmma bikumma. Wagadam hàt sìch dr Statham ànna 1935 nìt fìr a Wìderwàhl ufgschtällt. Ar hàt gmaint, àss’r sìch àn dr Wàhl vu 1935 nìt kààt ufschtälla, ohna sina Unvorignumahait z’ verliara: ar hatt nìtt Presidant känna bliiwa, wänn’r sìch àn’ra pàrtäischa Wàhl ufgschtällt hatt. Ar hàt gwunscha, àss ma d’ Gsätzsüssfiarung hatt känna wähla: ànna 1920 hàt’r offiziell vorgschlààga, àss dr Kàbinett gwählt wìrd dur da Mìtglìeder vu dr mehrhaitliga Pàrtäi.

Ànna 1926 ìsch dr Statham àls Knight Bachelor ernannt worra. Ànna 1935 hàt’r dr Medàlia vum Sìlwer-Jübileum vum Kenig Georg V. bikumma. Àm 9. März 1936 ìsch’r ìn dr Legislàtivrot ernannt worra. Ar ìsch sewana Johra schpeeter bstätigt worra un hàt dàs Àmt bìs züa sim Tod üssiawt. Àn dara Schtälla hàt’r àwer nìt vìel mol àn da politischa Dischküssiona tailgnumma.

Noh sim Rucktrìtt vum Pàrlamant hàt dr Statham àls Ànwàlt z’ Wellington gschàfft. Doo ìsch’r àm 5. März 1946 gschtorwa. Ma hàt ìhn uf em Fridhof vu Karori beardigt.

si Privàtlawa

Àb 1905 ìsch’r verhirota gsìì mìt dr Lilias Harata te Aho Burnett, wo Māori-Vorfàhra ghàà hàt. S’ Pààr hàt a Tochter ghàà.

Nawa dr Politik ìsch dr Statham Mìtglìed gsìì vum Velkerbund-Union vu Näiseelànd, vum näiseelandischa Füassbàllverbànd un vu dr näiseelandischa Gsällschàft fìr d’ Verhiatung vu dr Tiarquälaräi.

Literàtür

• David Hamer: Statham, Charles Ernest. In: Dictionary of New Zealand Biography. Ministry for Culture & Heritage. Abgrüeft am 16. Mai 2021.
• James Oakley Wilson: Statham, Sir Charles Ernest. In: A. H. McLintock (Hrsg.): An Encyclopaedia of New Zealand. 1966 (englisch, govt.nz [abgerufen am 16. Mai 2021]). 
• Guy Scholefield: New Zealand Parliamentary Record, 1840–1949. 3. Auflage. Govt. Printer, Wellington 1950 (englisch, Erstausgabe: 1913). 

Weblinks

 Commons: Charles Statham – Sammlig vo Multimediadateie

• Sir Charles Ernest Statham in dr Datebank vu Find a Grave

Ainzelnohwiisa

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Charles_Statham“ vu de änglische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.