Arif Demolli

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
de Arif Demolli

De Arif Demolli (Ussprooch: [aˌɾif dɛˈmoɫi]; * 2. Mai 1949 z Murrizaj[1], Kosovo; † 6. März 2017 z Pristina) isch en kosovo-albanische Schriftsteller ùn Journalischt gsi. Er hät zue de bekannteschte hütige kosovarische Autore ghört. Im dütschsproochige Ruum isch er vorallem dur d Übersetzig vo sym Roman „Es war ein Dorf in Kosova: Die Lebenden und die Toten meiner Kindheit“ (Original: Të gjallët dhe të vdekurit e një fëmijërie) bekannt worde.

Läbe[ändere | Quälltäxt bearbeite]

De Arif Demolli isch am 2. Mai 1949 im abglägene Dorf Murrizaj (serb. Glogovica) ganz im Oschte vùm Kosovo aa de serbische Gränz ùff d Wält cho. De Ort isch hüt verlo. Er isch dört inere arme Buurefamilie ùffgwaggse ùn het dörte au d Grùndschuel bsuecht. S Gymnasium (Shkolla e mesme) hetter in de Hauptstadt Pristina bsuecht, ùn deno Albanologi aa de Philosophische Fakultät vo de Universität Pristina studiert. Drùff hetter bi de Zytige Bota e re ùn de Zytschrift Fjala gschafft. 1981 isch er im Zämmehang mit Studänte-Protescht gäge di jugoslawischi Regierig verhaftet worde ùn für zwei Joor inhaftiert gsi. Nooch synrer Entlassig isch en totals Arbetsverboot über en verhängt worde ùn er het syni bürgerlichi Rächt verloore.[2] Ab 1990 hetter wiider bi Fjala ùn schliessli bi de Chinderzytschrift Pionieri gschafft; bi beidene isch er zytewys Chefredakteur gsi. Am Schluss hät er im kosovarische Bildigsministerium (Ministria e Arsimit Shkencës dhe Teknologjisë) gschafft, wonner bi de Lehrmittel dätig gsi isch. Er hät in Prischtina gläbt, wo er mit 68 Jahr gschtorbe isch.[3]

Für syn Roman Të gjallët dhe të vdekurit e një fëmijërie (‚d Läbige ùn d Toti vùnere Chindheit‘) hetter 1993 vùm kosovarische Schriftstellerverband (Shoqatës së Shkrimtarëve të Kosovës) de Pjetër Bogdani-Pryys übecho. Für s Buech Pse gjirafa ka qafë të gjatë (‚Worùm d Giraff sonne lange Hals het‘) im Joor 2004 de kosovarische Chinder- ùn Jugendbuechliteraturpryys Vehbi Kikaj[1].

Ùff Dütsch isch bis jetz nùmme 2011 syni Chindheitserrinerige „Es war ein Dorf in Kosova: Die Lebenden und die Toten meiner Kindheit“ im Waldgut Verlag erschiine. In däm Buech bschryybt er ùff e humorvolli Art syni Chindheit als Sohn vùnere verarmte Buurefamilie imene abglägene kosovarische Bergdorf.

Werch[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Ballkonet e një qyteze 1979. Rilindja, Pristina.
  • Lushi si askushi 1980.
  • Pëllumbat e kujtimeve 1985. Shtëpia Botuese "Naim Frashëri", Tirana.
  • Fjalim para tokave të vjetra 1990. Forumi i krijuesve të artit.
  • Njeriu i blertë 1990. Rilindja, Pristina.
  • Ante portas 1990. Rilindja, Pristina.
  • Vdekja e Akanit 1990 (zweite Auflage 2002). Shtëpia Botuese Faik Konica, Prishtina. ISBN 995-1-06154-0.
  • Si mbetën gjallë Shqiptarët 1991. Zëri.
  • Të gjallët dhe të vdekurit e një fëmijërie 1993. Rilindja, Pristina. Zweite Ausgabe 2002 bei Faik Konica, Pristina.
  • Shkullësit e përjetshëm 1997. Dukagjini, Peja.
  • Lushi në kopshtin e magjepsur 2002.
  • Druri ku duan të jetojnë të gjithë 2003. Rozafa, Pristina. ISBN 9951-02-035-6.
  • Pse gjirafa ka qafë të gjatë 2003. Rozafa, Pristina.
  • Es war ein Dorf in Kosova - Die Lebenden und die Toten meiner Kindheit 2011 (‚Të gjallët dhe të vdekurit e një fëmijërie‘). Deutsche Erstübersetzung aus dem Albanischen von Basil Schader. Waldgut Verlag, Frauenfeld. ISBN 978-3-03740-262-7

Schuelbiecher

  • Leximi 1-Leximi i klasës së parë
  • Leximi 2-Leximi i klasës së dytë
  • Leximi 3-Leximi i klasës së tretë

Theaterstugg

  • Sytë e gjyshes 2000.
  • Ora e fundit

Übersetzige

  • Vala e madhe 1979. Übersetzig vo The Big Wave vo de Pearl S. Buck. Rilindja, Pristina.

Usserdäm hetter Werch vùm Bertrand Russell in s Albanischi übersetzt.

Links[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Fuessnote[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  1. 1,0 1,1 Hajdarmataj, Ibrahim (Nr. 63, 19-26 September). Shkrimtari Arif Demolli një zë origjinal i letërsisë shqipe. Nacional. Aufgerufen am 31.12.2011 von Archivierte Kopie (Memento vom 3. Dezämber 2017 im Internet Archive)
  2. http://www.waldgut.ch/e35/e684/e3514/
  3. Demolli, shkrimtari që motivoi pasurimin e letërsisë bashkëkohore shqipe. In: Koha.net. 7. März 2017, abgruefen am 2. Dezember 2017 (albanisch).