Quälltext vu Aphrodite aaluege

[[Datei:Front views of the Venus de Milo.jpg|miniatur|hochkant|Venus von [[Melos|Milo]] (Paris, [[Louvre]])]]

D '''Aphrodite''' ({{ELSalt2|Ἀφροδίτη, ''Aphrodítē''}}) isch in dr [[Griechische Mythologie|griechische Müthologii]] d Göttin vo dr [[Liebe|Liebi]], dr [[Schönheit|Schöönhäit]] und vo dr sinnlige [[Begierde|Begiirde]] und äini vo de kanoonische zwölf [[Olympische Götter|olümpische Gotthäite]]. Ursprünglig isch si für s Wärde und Waggse zueständig gsi, spööter isch si zur [[Liebesgottheit|Liebesgöttin]] worde. In dr römische Müthologii het d [[Venus]] die gliich Rolle ghaa, und die [[Altes Ägypten|alte Egüpter]] häi sä mit dr [[Hathor]] identifiziert.

== Geburt ==
[[Datei:Sandro Botticelli - La nascita di Venere - Google Art Project - edited.jpg|miniatur|Im Botticelli si „Geburt vo dr Venus“]]
Noch em [[Hesiod]] isch d Afrodite d Dochder vom [[Ouranos]], drum werd si au Aphrodite Ourania gnennt. Däm si Soon [[Kronos]] het em s [[Gemächt|Gmächt]] mit ere [[Sichel (Werkzeug)|Sichle]] abgschnitte und si ins [[Meer]] gheit. S Bluet und dr Soome häi sich mit em Meer vermischt, und us em Schuum wo s gee het, isch d Afrodite uf d Wält choo. Dr [[Zephyros]] het si zerst uf [[Kythera]] brocht und denn uf [[Zypern|Züpere]], wo si wil si blutt gsi isch, sich hinder eme [[Myrte|Mürte]]struuch versteckt het. D [[Horen (Mythologie)|Hoore]] häi di gschmückt und denn isch si de Unstärblige vorgstellt worde.<ref>[[Hesiod]] ''[[Theogonie]]'' 176 ff.</ref>

Dr [[Hyginus Mythographus]] het dr Geburtsmüthos vo dr sürische [[Semiramis]] adaptiert und gsäit, si sig us eme Äi gschlüpft, wo Fisch ans Land grollt häige und wo vo Duube usbrüetet worde sig.<ref>[[Hyginus Mythographus]] ''Fabulae'' 197.</ref>

Noch em [[Nonnos von Panopolis|Nonnos]] und [[Pausanias Periegetes|Pausanias]] isch s d Göttin [[Thalassa (Mythologie)|Thalassa]], „s Meer“, gsi, wo dr Soome empfange het. Nochdäm si im Olümp ufgnoo worden isch, het si dr Zeus adoptiert.

Noch em [[Homer]] isch si d Dochder vom [[Zeus|Zöis]] und dr [[Dione (Mythologie)|Dione]]. Anderi verzelle, si sig in ere Muschle uf d Wält choo, so wie s dr [[Sandro Botticelli|Botticelli]] in sim Bild vo dr römische Göttin [[Venus]] gmoolt het. En anderi Kwelle zelt sä zu de Döchder vom Kronos, zämme mit de [[Erinnyen|Erinnye]] und de [[Moiren|Moire]].

== Dr Aphrodite iiri Liebschafte ==
D Afrodite isch mit em [[Hephaistos|Hefaistos]], em Gott vom Füür und dr Schmiidkunst, verhürootet gsi und het en die ganz Zit mit Stärblige und Unstärblige betrooge. Iiri langi Bezieig zum Chriegsgott [[Ares]] isch notorisch gsi, und mit iim het si dr [[Eros (Mythologie)|Eros]], d [[Harmonia]], dr [[Phobos (Mythologie)|Phobos]], dr [[Deimos (Mythologie)|Deimos]] und dr [[Anteros]] ghaa – wie s dr [[Demodokos (Sänger des Alkinoos)|Demodokos]]  bi de [[Phaiaken|Faiake]] im ene burleske Lied verzelt.

Dr [[Homer]] verzelt, ass dr Hefaistos die bäide ''[[in flagranti]]'' verwütscht und im ene Netz gfange het. Won er sä so de andere Götter vorgfüert het, häi die s sprichwörtlige „[[Homerisches Gelächter|Homerische Glächter]]“ aagfange.

Mit em [[Troja]]ner [[Anchises]] het d Afrodite dr [[Aeneas|Äneas]] (griech. Aineias) ghaa, dr Held im [[Trojanischer Krieg|Trojanische Chrieg]], und wo denn zum müthische Stammvater vo de [[Rom|Römer]] worden isch. S Gschlächt vo de Julier, wo au dr [[Gaius Julius Cäsar]] drzue ghöört het, het si Soon as iire Stammvater aagluegt. Mit em [[Dionysos|Dionüsos]] het si dr [[Priapos]] und mit em [[Hermes]] dr [[Hermaphroditos|Hermafroditos]] gmacht. Si isch au d Liebhaabere vom schööne [[Adonis]] gsi, aber dr Ares isch iifersüchdig worde und het en in dr Form von ere [[Wildschwein|Wildsau]] bi dr Jagd umbrocht.
[[Datei:Gavin Hamilton 001.jpg|miniatur|D Afrodite verspricht im Paris d Helena zur Frau]]

== Kunst ==
Verschidnigi Mooler het die Verbindig vo Liebi und Chrieg (Lääbe und Dood) zu Wärk inspiriert:

* Dr [[Sandro Botticelli]] (öbbe 1485): [[Die Geburt der Venus|D Geburt vo dr Venus]] und dr Schloofend [[Mars]] wo d Venus uf en ufbasst. Chinder vo Satüre spiile mit sine Waffe.
* Dr [[Piero di Cosimo]] Venus und Mars (1498/1505): Dr Mars sälber gseet üsserlig e chli wie d Venus us, und Chinder vo Satüre spiile mit sine Waffe.
* Dr [[Peter Paul Rubens|Rubens]] „D Schrecke vom Chrieg“ (1637/38) – under em Iidruck vom [[Dreißigjähriger Krieg|Drissigjöörige Chrieg]]
* Dr [[Peter von Cornelius|Peter Cornelius]] D Afrodite schützt dr Paris gegen e [[Menelaos]] (dr Maa vo dr Helena), (1825/26): Choole uf Babier, ufzooge uf Liinwand 2210×2910&nbsp;mm. [[Staatliche Museen zu Berlin]], Alte Nationalgalerie (Inv. Cornelius 58).

<gallery>
 Datei:Venus and Mars.jpg|Sandro Botticelli (ca. 1485)
 Datei:Piero di Cosimo - Venus, Mars und Amor.jpeg|Piero di Cosimo: Venus und Mars (1498/1505)
 Datei:Cornelius INV58.jpg|Peter Cornelius: D Afrodite schützt dr Paris gegen e Menelaos, (1825/26)
</gallery>

== Liddratuur ==
* R. Fleischer u.&nbsp;a.: ''Aphrodite.'' In: ''Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae'' LIMC, Bd. 2, 1984, Sp. 2–166.
* Bettina Full, ''Aphrodite/Venus''. In: ''Mythenrezeption. Die antike Mythologie in Literatur, Musik und Kunst von den Anfängen bis zur Gegenwart – Der Neue Pauly'' (Supplementbd. 5), hrsg. v. Maria Moog-Grünewald, Stuttgart 2008, S.&nbsp;97–114.
* Wolfgang Helck: ''Betrachtungen zur Großen Göttin und den ihr verbundenen Gottheiten.'' München 1971.
* Martina Seifert (Hrsg.): ''Aphrodite. Herrin des Krieges. Göttin der Liebe.'' Philipp von Zabern, Mainz 2009, ISBN 978-3-8053-3942-1.<ref>Vgl. Andrea Schütze: [http://hsozkult.geschichte.hu-berlin.de/rezensionen/2010-1-196 ''Rezension zu: Seifert, Martina (Hrsg.): Aphrodite. Herrin des Krieges, Göttin der Liebe. Mainz am Rhein 2009''.]{{Toter Link|date=2017-09 |bot=InternetArchiveBot |url=http://hsozkult.geschichte.hu-berlin.de/rezensionen/2010-1-196}} In: ''H-Soz-u-Kult'', 15. März 2010.</ref>
* {{Roscher|1,1|390|419|Aphrodite|Wilhelm Heinrich Roscher u.&nbsp;a.}}
* H. A. Shapiro: ''Art and Cult under the Tyrants in Athens.'' Mainz 1989, S. 118–124.
* Mario Leis (Herausgeber): ''Mythos Aphrodite. Texte von [[Hesiod]] bis [[Ernst Jandl]].'' Anthologie. Reclam, Leipzig 2000 ISBN 3-379-01693-4.<ref>Vgl. [http://lbib.de/Mythos-Aphrodite-Texte-von-Hesiod-bis-Ernst-Jandl-Mario-Leis-24599 Inhaltsverzeichnis]{{Toter Link|url=http://lbib.de/Mythos-Aphrodite-Texte-von-Hesiod-bis-Ernst-Jandl-Mario-Leis-24599 |date=2020-03 }}.</ref>

== Weblingg==
{{commonscat}}
* {{BAM|Aphrodite}}
* [http://www.theoi.com/Olympios/Aphrodite.html Aphrodite] im Theoi Project (änglisch)
* H. D. Jünger: [http://www.interment.de/kairosundkaos/Essays/aphrodite.htm ''Aphrodites Childs''], interment.de
* [https://web.archive.org/web/20120121052716/http://mlahanas.de/Greeks/Mythology/AphroditeGallery.html Galerii vo antike Afrodite-Venus-Darstellige] und [https://web.archive.org/web/20120322140934/http://mlahanas.de/Greeks/Mythology/AphroditeGallery2.html Galerii vo nöizeitlige Aphrodite-Venus-Darstellige], mlahanas.de

== Fuessnoote ==
<references />

{{Navigationsleiste Die zwölf olympischen Götter}}
{{Übersetzungshinweis|de|Aphrodite|dütsch}}

[[Kategorie:Griechischi Gotthait]]
[[Kategorie:Wiiblichi Gotthait]]
[[Kategorie:Liebesgotthait]]