Alexander dr Gross

Alexander der Grosse
	Basileus vo Makedonie, Hegemon vo der Hellenische Liga, Pharao vo Ägypte, Shahanshah vo Persie
	; Alexander im Kampf gege dr persiisch König Darius III.. Us em Alexander Mosaik vo Pompeii, Neapel, Museo Archeologico Nazionale.
Regierigsziit	336-323 vor dr Ziitwändi
Uf d Wält cho	20. Juli, 356 v. Chr.
Geburtsort	Pella, Makedonie
Gstorbe	10. Juni, 323 v. Chr. (32jöhrig)
Dodesort	Babylon
Vorgänger	Philip II.
Nochfolger	Alexander IV.
Verhürotet mit	Roxana vo Baktrie ; Stateira vo Persie

Dr Alexander dr Grooss (altgriech. Ἀλέξανδρος Γ' ὁ Μακεδών, Aléxandros III. ho Makedṓn; Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας, Aléxandros ho Mégas) (356–323 v. Chr.) isch ä König vo Makedonie und ganz Griechland gsi, wo denn s Achämenidische Perserriich eroberet het.

Biografii

Für dass dr Alexander dr Grooss ein vo de grööschte Fäldherre vo dr menschlige Gschicht gsi isch, weiss me nume wenig über ihn as Mensch; mä het nit emol ä ziitgenössischi Abbildig von em, drfür isch d Zahl vo de Saage um ihn umso gröösser.

Dr Alexander isch as Sohn vom makedonische König Philipp II. im Johr 356 BCE uf d Wält cho. Ein vo siine Lehrer isch dr Aristoteles (384 BCE – 322 BCE) gsi, ä griechische Philosoph und Schüeler vom Plato.

Er isch erscht sächzähni gsi wo si Vadder im Johr 340 Chrieg gege Byzantium gfüehrt het und är het si Schdellverdrätter z Makedonie müesse si. 338 het er in dr Schlacht vo Chaironeia under siim Vadder as General vo dr Kavallerii gege d Armee vo de Athener und Thebaner kämpft und vil zum makedonische Siig biidrait.

Im Johr 336 isch dr Philipp ermordet worde und dr Alexander het sofort müesse bewiise ass er cha sälbschdändig regiere und Chrieg füehre, z erscht gege d Thraker und Illyrer und denn gege die griechische Schdadtschdaate wo brobiert hai die makedonisch Bevormundig loszwärde, won enä dr Philipp im Korinthische Friide 337 ufzwunge het. Bsundrigs harsch isch dr Alexander mit Thebe umgange: er het d Schdadt zerschdört und die ganzi Bevölkerig versklavt.

Nochdäm er d Grieche widr undr siiner Kontrolle gha het, het er än Armee us Makedonier und Grieche ufgschdellt, für zum Chrieg gege d Perser z mache. 334 het er mit 30,000 Fuesssoldate und 5000 Riiter dr Hellespont überquert und het im Mai 334 d Armee vo de persische Satrape in Chliiasie z Granikos besiigt, und Karie, Phrygie und Kilikie eroberet. Im Summe vo 333 het er ä schdrategische Fähler gmacht und die jonischi Flotte z früeh ufglöst und Perser hai chönne Chios und Mytilene erobere. Im November 333 het er die persisch Armee underem Dareius III. bi Issos besiigt. Vo 332 bis 331 het er Syrie eroberet, drunder d Küschdeschdadt Tyros wo mä glaubt het ass mä si nit chönnt erobere vom Land us, und Ägypte, won er die erscht Schdadt mit siim Name grundet het: Alexandria. Er isch vo de Ägypter as Befreier vom persische Joch agluegt und vo de Brieschter vom Gott Amun gsägnet worde. Mesopotamie isch an ihn gfalle noch dr Schlacht bi Gaugamela (331) und dr Dareios isch gflüchtet und schbööter vo eim vo siine Satrape, em Bessos, ermordet worde. Über Babylon und Susa isch er nach Persepolis zoge und het d Schdadt verbrennt as Schtroof für d Zerschdörig vo dr Akropolis z Athen. Mit dr Zerschdörig vom persische Riich isch dr panhellenisch Rachefäldzug vo de Grieche am Ändi gsi, und si hai döfe hei goh.

Nach dr Eroberig vo Oschtpersie, wo dr Satrap Bessos verdeidigt het, het dr Alexander d Roxane, e Fürschdedochter vo Sogdiane, ghürootet und het sich wie ä persische Groosskönig afo benäh, was bi siine Soldate nid guet acho isch. Es het ä Verschwörig gä, und dr Kallisthenes, ä Nöwöö vom Aristoteles isch higrichtet worde. Au isch dr Jähzorn, wo scho immer ä Charakterzug vom Alexander gsi isch, immer weniger under dr Kontrolle gsi, so het er si guet Fründ Kleitos erschlage, won är bedrunke gsi isch. Im Johr 327 isch er mit siiner Armee gegen Indie zoge. Am Hydaspes het er 326 dr Poros besiigt, drotz däm siine Chriegselifante. Bim Hyphasisfluss hai d Drubbe nüm wiiter welle, und dr Alexander het müessen umchehre. Er het mit em Krateros zsämme d Fuessdrubbe dur Gedrosie und Karmanie zrugg uf Persepolis gfüehrt. Dr Niarchos isch underdesse mit dr Flotte zu dr Tigrismündig im Persische Golf gseglet.

Am 10. Juni 323 isch dr Alexander dr Grooss in Babylon am enä Fieber gschdorbe.

Namesgebige

Es git en huufe Städt, mit eme Name, wo uf de Alexander em Groose zrugg gönd (vgl. Alexandria).

Quelle

dtv-Atlas zur Weltgeschichte, Band 1, Deutscher Taschenbuch Verlag 1970, S.64-65

Weblink

Commons: Alexander dr Grooss – Sammlig vo Multimediadateie