Lischtè vo dè badischè Lokomotyvè und Trybwägè

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Selli Lischtè enthaaltet è Übbersicht über diè Lokomotyvè vo dè Großherzoglichi Badischi Staatsbaan.

Diè Staatsbaan hèt zwischè 1840 un 1920 insgsamt 1681 Lokomotyvè bsässè. Dè högschste Bschtand isch um 1920 mit 915 Lokomotyvè z verzeichnè. 620 sin 1925 nõch èm Baureièschema vo dè Dütschè Rychsbaan umzeichnet worrè.

Bezeichnigsschema[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bi dè Großherzoglichè BadischÈ Staatsbaan sin diè Lokomotyvè nõch Gattigè gordnet worrè un hèn è Bahnnummer sowiè èn Nammè erhaaltè. Di zugwisenè Nämmè entschtammed èm Dyrreich, dè Geografy (Flüss, Bärge, Städt) sowiè Personè. Da mit fortlaufender Beschaffig d Namenswaal immer schwyriger worrè isch, hèt mo ab dè Lokomotyv mit dè Nr. 218 uff è Namensgebig vozichtet. 1882 sin alli Namensschilder entfernt worrè.

D Baannummerè sin fortlaufend vogää worrè. Nõch dè Uusmuschterig vo Lokomotyvè sin diè freiworrenè Nummerè a diè nägschstè neuè Loks vogää worrè. Bis 1882 isch au dè Nammè mit übernõ worrè. Ab 1872 isch vosuècht worrè, d Nummerèfolg vo dè Lokomotyv innerhalb `vo dè Gattigè zu ordnè. S sin unter Bybehaltig vo dè Nammè d Bahnnummerè uusduuscht worrè. Well sich dè praktische Nutzè in Grenzè ghaaltè hèt, isch selli Ordnung schu füüf Johr spòter widder uffghobè worrè isch. Ab dè 1880er Johr hèt d Staatsbaan nomols versuècht, d Bahnnummerè öppis z ordnè. Zuerscht hèt mo vosuècht, Rangyrlokomotyvè mit Nummerè ab 500 z vosää. Als durch dè normale Fahrzüügpark selli Schwèllè erreicht worrè isch, hèn d Loks 600er Nummerè un spòter nômols um 1000 höcheri Nummerè erhaaltè.

Im Gegèsatz zu anderè Baanè sin schu ab Betrièbsaafang Gattigsbezeichnigè ygfüürt worrè. Für jedes neue Baulos hèt mo è neui Gattigsnummerè vogää. Bis 1868 sin so d Gattigè I bis XIV entschtandè. 1868 hèt mo è neus Sischtem iigfüürt. Dodebi sin Loks mit glychè Merkmõl odder Aaforderigè zämègfasst worrè.

Gattig Bauart
I Lychti Tendèrlokomotyv
II Neueri Schnellzuglokomotyv mit zweifach kuppletè Achsè
III Älteri Schnellzuglokomotyv mit zweifach kuppletè Achsè
IV Personèzug- un Schnellzuglokomotyv mit dreifach kuppletè Achsè
V Älteri Lokomotyv für gmischti Züüg
VI Neueri Personèzugtendèrlokomotyv
VII Güèterzuglokomotyv mit dreifach kuppletè Achsè
VIII Güèterzuglokomotyv mit vir kuppletè Achsè
IY Zaanradlokomotyv
Y Schweri Rangyrlokomotyv, Kranlokomotyv


Di bisher i s alti Schema ygordneti Lokomotyvè sin entsprechend i di neuè Gattigè übernõ wörrè. Zu dè besserè Unterscheidbarkeit sin diè aaltè Gattigsbezeichnigè im folgendè kursiv gsetzt.

aaltes Schema neues Schema
Ia, Ib, Ic IIa (ex Ic); anderi schu uusgmuschteret
II IIb
IIIa, IIIb, IIIc IIb (ex IIIc); anderi schu uusgmuschteret
IV IIb
V Vb
VI schu uusgmuschteret
VII Vc
VIII Vc
IX IIa
Xa, Xb, Xc, Xd VI (ex Xc); VIIa (ex Xd); VIIb (ex Xa, Xb)
XI Va
XII III
XIII Ia
XIV IVa


Durch zuèsätzlichi Kleinbuèchschtabè „a" bis „h" sin verschidnè Bauartè innerhalb von èrè Gattig kennzeichnet. Zuèsätzlich isch jedi Liferseriè no mit èm hochgschtelltè Index kennzeichnet.

Asè isch d VIb10 diè zeent Liferig vo Personèzugtendèrlokomotyv vo dè Gattig VIb.

Dampflokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Vor 1868 gültigi Gattigsbezeichnigè sin i dè Tabellè zu dè besserè Unterscheidbarkeit kursiv gsetzt.

Breitschpurlokomotyvè us dè Aafangszit für alli Zugartè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Selli Lokomotyvè sin urschprünglich für diè badischi Breitschpur vo 1600 mm baut worrè un sin bi dè Umschpurig 1854 größtèdeils uff Regèlschpur umbaut worrè. Keini vo dè Lokomotyvè sin aaschlièßend uff è Betrièbsnummer vo dè Dütschè Rychsbaan umzeichnet worrè.

Gattig alt
bis 1868
Gattig neu
ab 1868
Baannummer(n) Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
Ia 1–6 6 1839–1843 1A1 n2 3 Loks uff Regèlschpur umbaut, doby in 1A1 n2t umgwandlet
Ib 7–15 9 1842–1843 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut, Nr. 15 deby in 1A1 n2t umgwandlet
II IIb alt 16–19 4 1843–1844 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut, deby in 2A n2 mit Blindwellè umgwandlet
IIIa 20–24 5 1844 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut
IIIb 25–28 4 1844 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut
IIIc IIb alt 29–36 8 1845 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut
IV IIb alt 37–41 5 1845 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut
V Vb 42–46 5 1845 1B n2 alli uff Regelschpur umbaut, deby in 1A1 n2 mit Ußèraamè umgwandlet
VI 47–54 8 1845 C n2 alli uff Regelschpur umbaut, deby in 1B n2 mit Ußèraamè umgwandlet
VII Vc 55–58 4 1846 2'B n2 alli uff Regelschpur umbaut
VIII Vc 59–65 7 1847 1A1 n2 alli uff Regelschpur umbaut, 1865 zweitè Umbau in 1B n2t
66 1 1846 1A1 n2 vo Hartmann & Lindt unbruuchbar gliferet, 1848 vo Kessler betrybstüchtig umbaut; uff Regelschpur umbaut

Personè- un Schnellzuglokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Gattig Bahnnummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
IIa aalt
bis 1868: IX
67–68 2 1854 2A n2 Kessèl urschprünglich mit returnyrendem Flammroor un Chämmi in Kesselmitti
69–76 8 1854–1856 2'A n2
7–14,
83–90
16 1858–1863 2A n2
IIa aalt
bis 1868: Ic
1, 2, 4 3 1856 2A n2 Ersatzbautè für Gattig Ia
IIa 41…90,
452–463,
482–487
(36 7301–7303,
36 7311–7314,
36 7321–7323)
24 1888–1890 2'B n2
IIb 39…114 (36 7321–7335) 10 1891 2'B n2
IIc 518–537,
572–574,
652–663
(36 1101–1106,
36 7351,
36 7361–7370,
36 7371,
36 7381–7382)
35 1892–1900 2'B n2
IId 733–750 (14 401–403,
14 451–454)
18 1902–1905 2'B1' n4v
III
bis 1868: XII
4…28 ,
99–112,
127–132,
141–149
41 1861–1865 2'B n2 deilwyse i d IIIb umbaut
IIIa 15…74,
230–236,
271–285,
356–362
49 1869–1875 2'B n2 urschprünglich mit III benamst; deilwys i d IIIb umbaut, nit umbauti Lok i d IIIa umzeichnèt
IIIb (ca. 70) (1881–1897) 2'B n2 Umbau uss III/IIIa
IVa
bis 1868: XIV
37…59,
176–199,
237–246
46 1866–1870 B n2 alli 1880–1886 i d B1' n2t mit Ersatzkessèl umbaut
IVb 324–343 20 1873–1874 1B n2 alli 1888–1892 in 1'B1' n2t mit Ersatzkessèl umbaut
IVc 1…133,
362–381,
387–393,
422, 423
59 1875–1887 1'B n2
IVe 18…356,
552–556,
575–595,
622–628,
664–690
38 7001–7007,
38 7021–7025,
38 7031–7034,
38 7041–7046,
38 7061–7073
83 1894–1900 2'C n4v
IVf 751–765,
833–852
18 201,
18 211–217,
18 231–238,
18 251–256
35 1907–1913 2'C1' h4v
IVg 828–832 5 1912 1'C1' n4v mit Clench-Dampfdröchner
IVh 49, 64, 95,
1000–1016
18 301–303,
18 311–319,
18 321–328
20 1918–1920 2'C1' h4v
Va
bis 1868: XI
91–98,
113–126
22 1860–1863 1B n2 1 Lok 1875 in 1B n2t umbaut
VI
bis 1868: Xc
47–52,
150–161,
218–229
30 1864–1869 C n2
P 8 1153–1192 38 3793–3832 40 1922 2'C h2 wiè d preuß. P 8

Güèterzuuglokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Gattig Baannummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Foto
VIIa
bis 1868: Xd
77–79,
162–173,
200–215,
247–270,
286–323,
394–401,
404–435,
464–477,
488–511
53 8501–8503,
53 8508–8512,
53 8514–8523,
53 8525–8528,
53 8534,
53 8539–8542,
53 8550–8552,
53 8556–8565,
53 8580–8586
171 1866–1891 C n2
VIIb
bis 1868: Xa
77–82 6 1855–1856 C n2
VIIb
bis 1868: Xb
133–140 8 1863 C n2
VIIc 512–515 53 8587,
53 8597–8598
4 1891 C n2
VIId 24…357,
516–517,
557–571,
596–621,
635–649,
703–732
(53 901–926,
53 8601–8665)
109 1893–1902 C n2v
VIIIa 344–355 12 1875 D n2
VIIIb 56…242 10 1886–1888 D n2 uss dè Konkursmassè von èrè schwedisch-norwegischè Baan bi Sharp (UK) kauft, 1892–1894 in Betrièb; bauglych mit dè pfälz. G 3
VIIIc 518–519,
538–549,
629–634,
691–702
(55 6101–6119) 32 1893–1900 B'B n4v Glenklokomotyv Bauart Mallet
VIIIe 9…370,
771–780,
813–827
56 701–709,
56 711–738
39 1908–1912 1'D n4v mit Clench-Dampfdröchner
3…390,
853–866
56 751–776,
56 781–785
31 1913–1915 1'D h4v
G 12 972–996,
1017–1081,
1125–1132
58 201–225,
58 231–272,
58 281–303,
58 311–318
98 1918–1921 1'E h3 wiè d preuß. G 12, 1037–1046 neu vo dè Preußischè Staatsbaan kauft

Tendèrlokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Gattig Baannummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
Ia
bis 1868: XIII
174–175 2 1866 B n2t für diè vom Staat betribbeni Privatbaan Dinglingè–Lahr
Ib 402–403 88 7501–7502 2 1874 B n2t Schiffsbruggèlokomotyv, 402–403 1879 vo dè Pfalzbaan übernõõ (ex VII–VIII)
240 88 7503 1 1893
Ic 60, 63, 65 3 1880 1B n2t
Id 62, 436–437 3 1882–1885 1A n2t
Ie 99…245,
443–449,
478–481
88 7511–7515,
88 7521–7522,
88 7531–7532,
88 7541–7548,
88 7551–7555,
88 7561–7563
30 1887–1893 B n2t
If 339 1 1899 B n2t 1904 mit Rhynau-Haffè Monnèm übbernõõ
Ig 1…485,
845–899
70 101–105,
70 111–125
20 1914–1916 1B h2t
70 126–133 8 1927–1928 Nõchbau DR
IVd 124…246 (71 7001–7005) 14 1891 1'B1' n2t
Vb 3, 61, 64,
382–386
8 1876–1877 1B n2t
VIa 358–359 2 1900 1'C n2t
VIb 4…389,
793–812
75 101–114,
75 121–136,
75 141–161,
75 171–179,
75 181–195,
75 201–216,
75 221–233,
75 241–258
131 1900–1908 1'C1' n2t
1133–1152,
1193–1214
75 261–302 42 1921–1923 Nõchbschtellig Rbd Karlsruè
VIc 875–894,
900–971
75 401–409,
75 411–441,
75 451–464,
75 471–473,
75 481–483,
75 491–494
92 1914-1918 1'C1' h2t
1082–1124 75 1001–1023,
75 1101–1120
43 1920–1921 Nõchbschtellig Rbd Karlsruè
VIIId 650–651 2 1900 BB n2t Hagans-Triebwerk
IXa 438–442,
450–451
89 8301–8302 7 1887–1888 C n2(4)t Zaaradlok für d Höllèdalbaan, 1910 Zaaraddrybwärk uusbaut
IXb 344–345,
371, 736
97 201–204 4 1910 C1' n2(4v)t Zaaradlok für d Höllèdalbaan
737–739 97 251–253 3 1921 Nõchbschtellig Rbd Karlsruè
X 149 1 1895 B n2t Kraanlokomotyv, schu 1898 widder uusgmuschteret
Xa 324…422 (89 501–506) 6 1898–1901 C n2t 1904 mit Rhynau-Haffè Monnèm übbernõõ
Xb 11…651,
867–874,
997–999
92 201–232,
92 241–251,
92 261–266,
92 271,
92 281–290
68 1907–1919 D n2t
8…726 92 291–320 30 1921 Nõchbschtellig Rbd Karlsruè

Schmalschpurlokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Gattig Bahnnummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
- 1–4 99 7201–7204 4 1904 C n2t für Mosbach–Mudau, im Uffdraag vo dè Badischè Staatsbaan vo dè DEBG betribbè

Diè badischè Schmalschpurlokomotyvè sin für d Metèrschpur baut gsi.

Elegtrolokomotyvè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Diè badischè Elegtrolokomotyvè sin für d Wisè- un Weeradalbaan baut worrè, uff wellerè am 13. Septembèr 1913 dè elegtrische Betrièb uffgnõõ worrè isch.

Gattig Bahnnummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
A1 1 1 1910 1'C1' w2u
A2 1–9 E 61 01–03,
E 61 05–09,
E 61 14
9 1911–1912 1'C1' w2u
A3 1–2 E 61 21–22 2 1912–1913 1'C1' w2k

Trybwagè[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Diè badischè Trybwagè sin im Beschtand vo dè Personè- un Gepäckwagè gfüürt worrè, wo in Gruppè ydeilt gsi isch.

Gruppè Bahnnummerè DR-Nummerè Aazaal Baujohr Bauart Bemerkigè Bild
133c 6606 1 1902 A1 n2 Dampftrybwagè Bauart Serpollet
121a 1000–1007 dT 1–8 8 1914–1915 A1 h2 Dampftrybwagè Bauart Kittèl
133d 6607 1 1903 (A1)(1A) g2t Akkumulatorètrybwagè

Literadur[ändere | Quälltäxt bearbeite]

  • Hermann Lohr, Georg Thielmann: Lokomotiv-Archiv Baden, transpress, Berlin 1988, ISBN 3-344-00210-4
  • Albert Mühl: Die Großherzoglich Badischen Staatseisenbahnen, Franckh, Stuttgart 1981, ISBN 3-440-04933-7
  • Wolfgang Valtin: Deutsches Lok-Archiv: Verzeichnis aller Lokomotiven und Triebwagen Band 1 – Numerierungssysteme bei den deutschen Bahnen, transpress, Berlin 1992, ISBN 3-344-70739-6
  • Wolfgang Valtin: Deutsches Lok-Archiv: Verzeichnis aller Lokomotiven und Triebwagen Band 2 – Dampflokomotiven und Dampftriebwagen, transpress, Berlin 1992, ISBN 3-344-70740-X
  • Wolfgang Valtin: Deutsches Lok-Archiv: Verzeichnis aller Lokomotiven und Triebwagen Band 3 – Elektrische Lokomotiven und Triebwagen, Diesellokomotiven und -triebwagen, transpress, Berlin 1992, ISBN 3-344-70741-8
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Liste_der_badischen_Lokomotiven_und_Triebwagen“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.