Haubdseida

Schwäbisch

Griaß Gott un willkomme uf dr Haubdseida vo dr alemannische Wikipedia, en Enzyklopedi wo alli debi chönne mitschaffe un verbessre, un wo derf frei verbreitet werde!

{{{Artikel finde}}}

{{{Inputbox}}}

Artikel noch Dialekt, Artikel uf Schwäbisch
Astronomi – Biologi – Bruuchtum – Ethni – Computer – Ernährig – Geografi – Gschicht – Muusik – Organisation – Person – Politik – Religion – Sprochwüsseschaft – Zyt

Themeportal

{{{Sunschtigs}}}

{{{Über uns}}}

D alemannische Wikipedia isch a Enzyklopedi im Dialekt vom alemannische Schbochraum, also von dr Deitschschweiz, vom Elsass, von Liechteschdoi, von Oberbade, vom Schwobaland ond von Vorarlberg, ond au no von a baar Schbrochinsla in de Alba in Idalien.

Des hoißd, an dem Projektle kennad älle mitmacha, wo a alemannische Dialektvariande kenned, wo do gschwätzd wird. D Enzyklopedi wird erschd was von dr freiwilliga Schaffedse von älle, wo äbbes mit ihrm Dialekt beidrag welled. Älle Beiträg kenned von älle Bsuachr gschriba ond gänderd wäre. Jedr koh midmacha. Breng dei Hirn mid ond mach mid, oms Alemannische weiderzomendwiggla als Weltschbroch. Der Afang isch ganz leichd!

Zom Deschde schbiel a weng em Sandkaschda, wo älles macha koschd wasd willsch ohne äbbes zom kabuddmacha. Froga schdelle ond äbbes vorschlaga kannsch uf der Hilfsseida. Uffem Gemeinschafds-Pordal darf jeder wo will, midwähle ond middschwätza. Fir s Minimom an Aforderonga gugg uffd Ardiggelrichdlinia, ond firs Minimom and schbrochliche Aforderonga gugg uffs Wie schreib i guads Alemannisch.

Des was do dren isch en dr alemannische Wikipedia derf frei ond koschdalos kobbiert ond weidrgebba wera.

Bis heid hodd die alemannische Wikipedia 30.429 Artikel.

Artikel vur Wuche: Surbtalerjiddisch

S Surbtaalerjiddisch (oder s Surbtaaler Jiddisch) isch en weschtjiddische Tialäkt gsy, wo vom 17. bis i s 20. Jarhundert die jüdischen Ywoner im Surbtaal (wo-n-im hüt aargauische Zùùrzipiet lyt) gredt händ reschp. wo am Schluss na Lüüt händ chöne rede, wo dèren iri Elteren oder Groselteren us em Surbtaal gstamt sind. Hüt isch dèè Tialäkt verlosche, aber er isch na quasi im letschte Momänt bsunders vo de Florence Guggenheim-Grünberg dokumäntiert woorde.

Sälber händ d Sprächer und Sprächerinen irer Mundaart nöd «Jiddisch» gsäit – das isch en Amerikanismus us em spaate 19. Jarhundert. Si händ ere Jidischdajtsch, aso «Jüdischtüütsch», gsäit.

I de Schwyz isch Weschtjiddisch i zwäi Döörffer gredt woorde: z Ändige und Längnau. Si ligged ganz im Nordoschte vom hüttige Kanton Aargau – hischtoorisch gsee imene Gibiet, wo e gmäini Hèrrschaft, aso en äidgnössischs Undertaaneland gsy isch. I de Nööchi isch de wichtig Mèèrt vo Zùùrzi gläge, wo s händ chöne Handel trybe. Ires Jiddisch hät zum Südweschtjiddisch ghöört, wie s Jiddisch vom süüdliche Land Bade und vom Elsis. (…de ganz Artikel lèse)

Früeneri Artikel vur Wuche:

{{{Hesch gwüsst}}}

... dàss ànna 1991 dr Bìrgermaischter vu Reims s’ Projakt fìr a näij Schtroossabàhnnätz gschtoppt hàt, wial d’ Ainzelhandler vu dr Ìnnaschtàdt d’rgeega haftig protäschtiart hann?
... ass d Caroline Farner vyyl kritisiert woore isch, wel si as Frau in ire mediziinische Praxis au Manne bhandlet het?
... dass em Eduard Egger dr Kunschtbetrib z Paris nid gfallä hed u Minchä fir ins gmiätlicher gsi isch?
... dàss s’ Biogrààfisch-Bibliogrààfisch Kìrchaläxikon mìt ìwwer 20.000 Àrtìkel ìwwer g’schtoorwana Pärsoona s’ wìchtigschta biogrààfischa Informàzioonskwalla ìwwer Litt vu dr Kìrcha- un Filosofiigschìcht ìsch?
... ass d Heike Heubach di eerscht gheerloos Bundesdaagsabgoordneti isch?
... dass dr Jacques-Richard Chéry sini Bilder i sire Tankstell usgstellt hät?

{{{Neuigkeite}}}

11. Mai 2024:
Über Mundart Literatur schaffen (Badische Zeitung)
Interkantonale Verständigungsprobleme (St. Galler Tagblatt)
10. Mai 2024:
Genderneutrale Sprache (SRF)
9. Mai 2024:
Antworten auf Ihre Mundartfragen! (SRF)
Wenn Ambixli vom Bonggi den Hixi kriegen (Tages-Anzeiger)

{{{meh Neuigkeite}}}

20. Mai

Wältdag vu dr Imme

1498: Dr portugiesisch Entdecker Vasco da Gama chunnt bis uf Indie un landet z Calicut.
1838: Dr Johannes Niederer grindet z Gämf dr Grütliverein as Diskussionsverain fir Handwärchsgselle.
2002: No 24 Johr Bsetzig dur Indonesie un drei Johr Verwaltig dur d Verainte Natione wird Oschttimor (Bild) as „Republica Democratica de Timor-Leste“ unabhängig.
2006: D Hardrock-Band Lordi gwinnt as erschti finnischi Band z Athen dr Eurovision Song Contest.

'Näbeprojäkt' (früener Schwöschterprojäkt) findsch under denne Namesrüm:

{{{Wörter}}} (Wiktionary)	{{{Texte}}} (Wikisource)
{{{Biecher}}} (Wikibooks)	{{{Sprichwerter}}} (Wikiquote)
{{{Raisefierer}}} (Wikivoyage)