Zum Inhalt springen

Wulkakràtzer

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
s’ Taipei 101 z’ Taipeh uff Taiwan, mìt 509,2 Meeter — vu 2004 bis 2010 ìsch dàs s’ heechschta Gebäi ìn dr Walt gsìì.
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Àls Wulkakràtzer bezaichnet m’r Hoochhiiser, wo b’sunderscht hooch sìnn. Dia B’zaichnung b’nutzt m’r normààlerwiis àb 150 Meeter Heecha, àwwer dàs kààt je nooh Zammahàng un Regioon äbbis heecher odd’r nììdriger sìì.[1][2]

M’r lüagt sìe oft àls Sìmbool fìr wìrtschàftliga Màcht àà. Fìr Bàuimaischter un B’sìtzer ìsch’s àui a Waag, ìn dr gànza Walt sii Riichtumm un Schäpfungsvermeega z’ zaiga. Ìn vììla Schtädt, wo-n-a hoocha Beveelkerungsdìcht hann, sìnn sa a Üssdruck vum Plàtzmàngel. Dr diitscha Begrìff „Wulkakràtzer“ (uff Hoochdiitsch Wolkenkratzer) ìsch a Leehnìwwersätzung vum anglischa skyscraper. Dàs Wort schtàmmt vu dr Fàchschprooch vu da Seefààhrer un bezaichnet dr heechschta Màscht vu’ma Saagelschìff.[3]

d’ histoorischa Äntwìcklung vun a pààr Waltrekorda zitter 1930

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Joohr Ärraigniss Heechschta schtrüktürälla Heecha Heecha vum heechschta Schtock, womm’r kààt b’nutza d’ heechschta G’sàmtheecha
1930 Chrysler Building fartigg’schtällt Chrysler Building (319 m) Chrysler Building (274 m) Chrysler Building (319 m)
1931 Empire State Building fartigg’schtällt Empire State Building (381 m) Empire State Building (373 m) Empire State Building (381 m)
1950 Ìnschtàlliarung vu dr Àntenna àm Empire State Building Empire State Building (381 m) Empire State Building (373 m) Empire State Building (449 m)A
1969 John Hancock Center fartigg’schtällt
(ìnkl. Ìnschtàlliarung vu dr Àntenna)
Empire State Building (381 m) Empire State Building (373 m) John Hancock Center (457 m)
1972 World Trade Center 1 g’äffnet World Trade Center (417 m) World Trade Center (413 m) John Hancock Center (457 m)
1974 Willis Tower (bis 2009 Sears Tower) fartigg’schtällt Willis Tower (Sears Tower) (442 m) World Trade Center (413 m) John Hancock Center (457 m)
1978 Ìnschtàlliarung vu dr Àntenna uff’m World Trade Center 1 Willis Tower (Sears Tower) (442 m) World Trade Center (413 m) World Trade Center (527 m)
1998 Petronas Towers fartigg’schtällt Petronas Towers (452 m) World Trade Center (413 m) World Trade Center (527 m)
2000 Verlängerung vu dr Àntenna vum Willis Tower Petronas Towers (452 m) World Trade Center (413 m) World Trade Center (527 m) + Willis Tower (527 m)
2001 World Trade Center zärschteert Petronas Towers (452 m) Willis Tower (412 m) Willis Tower (527 m)
2004 Taipei 101 g’äffnet Taipei 101 (508 m) Taipei 101 (438 m) Willis Tower (527 m)
2008 Shanghai World Financial Center fartigg’schtällt Taipei 101 (508 m) Shanghai World Financial Center (474 m) Willis Tower (527 m)
2010 Burj Khalifa g’äffnet Burj Khalifa (828 m) Burj Khalifa (584 m) Burj Khalifa (830 m)
A D’ G’sàmtheecha vum Empire State Building ìsch bii dr Ìnschtàlliarung vu dr Àntenna ànna 1950 um 449 Meeter g’laaga gsìì. Zitter àss dr Màscht ànna 1984 umbàuija worra-n-ìsch, lììgt d’ G’sàmtheecha bii 443 Meeter.

Lìteràtüür

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
uff Diitsch
uff Anglisch
  • Skyscraper. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 20. September 2024]).
  • Judith Dupré: Skyscrapers: A History of the World’s Most Extraordinary Buildings-Revised and Updated. Hachette/Black Dog & Leventhal, 2013, ISBN 978-1-57912-942-2 (amerikanisches Englisch, 176 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • David Bennet: Skyscrapers: Form and Function. Simon & Schuster, 1995 (amerikanisches Englisch).
  • Sarah Landau, Carl W. Condit: Rise of the New York Skyscraper, 1865–1913. Yale University Press, New Haven (Connecticut) 1996, ISBN 978-0-300-07739-1 (amerikanisches Englisch, 478 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Carol Willis: Form Follows Finance: Skyscrapers and Skylines in New York and Chicago. Princeton Architectural Press, 1995, ISBN 1-56898-044-2 (amerikanisches Englisch, 217 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Thomas A. P. Van Leeuwen: The Skyward Trend of Thought: The Metaphysics of the American Skyscraper. MIT Press, Cambridge 1988 (britisches Englisch).
 Commons: Wulkakràzter – Album mit Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. Ernst Seidl (Hrsg.): Lexikon der Bautypen. Funktionen und Formen der Architektur. Philipp Reclam jun. Verlag, Stuttgart 2006, ISBN 978-3-15-010572-6 (Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  2. What is a Tall Building? Council on Tall Buildings and Urban Habitat (CTBUH), abgruefen am 20. September 2024 (amerikanischs Änglisch).
  3. Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Wolkenkratzer ìn dr hoochdiitscha Wikipedia ìwwernumma worra.