Varennes-en-Argonne
| Varennes-en-Argonne | ||
|---|---|---|
.svg)
|
| |
| Region | Grand Est | |
| Département | Meuse | |
| Arrondissement | Verdun | |
| Kanton | Clermont-en-Argonne | |
| Kommünàlverbànd | Argonne-Meuse | |
| Koordinàte | 49° 14′ N, 5° 2′ O | |
| Heche | 144–264 m | |
| Flech | 11,81 km2 | |
| Iiwohner | 635 (1. Jänner 2020) | |
| Bevelkerungsdicht | 54 Iiw./km2 | |
| Code Postal | 55270 | |
| INSEE-Code | 55527 | |
| Website | varennesenargonne.fr | |
 a Blìck uff Varennes-en-Argonnes mìt’m Fluss Aire | ||
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
Varennes-en-Argonne 
[vaʁɛn ɑ̃n‿aʁɡɔn](info) ìsch a frànzeescha G’mainda mìt 635 Iiwoohner (Schtànd 1. Januar 2020) ìm Département Meuse ìn dr Regioon Grand Est (bis 2015 Lothrìnga). Sa g’heert zem Arrondissement Verdun un zem Kàntoon Clermont-en-Argonne.
wu dr Nàmma haar ìsch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Ìm Làuif vu dr G’schìcht hàt sìch dr Dorfnàmma-n-uff Làtiinisch un Àltfrànzeesch äntwìckelt:[1]
- Varena (ànna 1022)
- Waurennia (ànna 1049)
- Varenne (ànna 1200)
- Varennes (ànna 1221)
- Varennæ (ànna 1225)
- Veronna, Veronnæ (ànna 1254)
- Grossus Varen odd’r Varennensis (ìm 15. Joohrhundert)
- Varenam-castrum (ànna 1502)
- Uarennes (ànna 1671)
Dr Nàmma soll vum Oïl-Wort varenne schtàmma, wo-n-a G’land b’schtìmmt, womm’r oohna Ärlàuibniss vum Härra nìt hàt därfa jààga odd’r fìscha — daa Wort salbscht soll vum ürgermàànischa Waren kumma, wo „Haidalànd“ bediitet.[2] Dr Dorfnàmma schtàmmt àui vìllicht vum Ürlàtiinischa varenna, wo äbba „Brochlànd“ bediitet, un wo salbscht vum Wort war („Wàsser“) soll kumma.[3]
wu ’s lììgt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
s’ Gmaindagebiat vu Varennes-en-Argonne
Varennes-en-Argonne lììgt àm Fluss Aire uff’ra mìttlera Heeha vun 195 Meeter. D’ Aire duurakweert s’ G’maindagebiat. Sa hàt ìhra Kwalla ìm Süüda vum Département Meuse bii Saint-Aubin-sur-Aire un mìndet ìn d’ Aisne. Varennes wìrd ìm Wäschta vum Àrgonnerwàld (forêt d’Argonne) begranzt, àn dr Granz vum Ardenna-Departement un vum Département Marne.[4]
Umgaa wìrd Varennes-en-Argonne vu Charpentry ìm Norda, Cheppy ìm Oschta, Boureuilles ìm Süüda, Vienne-le-Château (Département Marne) ìm Süüdwäschta so wia Montblainville ìm Nordwäschta.[4]
G’schìcht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S’ Dorf ìsch bekànnt, dänn dr Keenig Ludwig XVI. doo wahrend dr Flucht ìn dr Frànzeescha Revoluzioon àm 22. Jüüni 1791 verhàfta worra-n-ìsch.[5]
Ìm Äärschta Waltkriag ìsch s’ Dorf dur d’ diitscha Truppa b’sätzt worra. ’S ìsch dur frànzeescha Bùmbàrdiarunga fàscht vollschtandig zärschteert worra. Noh-n-em Kriagsand sìnn àlla Gebäijer wììder uffbàuija worra.[6]
wia d’ Beveelkerung sìch äntwìckelt hàt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]| Joohr | 1962 | 1968 | 1975 | 1982 | 1990 | 1999 | 2007 | 2019 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Iiwooner | 643 | 635 | 670 | 700 | 679 | 691 | 703 | 639 |
wàs doo z’ sah ìsch
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Z’ Varennes-en-Argonnes kààt m’r mehrera histoorischa Gebäijer b’sìchtiga:
- àn dr Kìrìchplàtz (place de l’Église) schteeht d’ reemisch-kàthoolischa Liawafràuikìrìch (église Notre-Dame) vum 12. un 13. Joohrhundert. Sa ìsch ìm Äärschta Waltkriag zärschteert worra un ìsch d’rnooh ìm Näiklàssizìschmus wììder uffbàuija worra.[6] Zitter 1914 ìsch sa bii da Histoorischa Dankmooler klàssifiziart, wo-n-a nàzionààla Bediitung hann.[7] Ìn dr Kìrìch sìnn dräi Ainzelobjakta, wo bii da Histoorischa Dankmooler klàssifiziart sìnn, wo-n-a nàzionààla Bediitung hann: D’ Holzschtàtüüta vu dr Màdonna mìt’m Jesüskìnd üss’m 12. Joohrhundert,[8] s’ Holzkrüzifix üss’m Ààfàng vum 17. Joohrhundert, wo-n-ìm Äärschta Waltkriag zärschteert worra-n-ìsch,[9] so wia d’ Bronzaglocka üss’m Joohr 1765, wo-n-eewafàlls ìm Äärschta Waltkriag zärschteert worra-n-ìsch.[10] Üsserdam ìsch a Sìlwerbecher vu da 1830er Joohra àls Ainzelobjakt bii da Histoorischa Dankmooler iig’schtuuft, wo-n-a regionààla Bediitung hann.[11]
- d’ reemosch-kàthoolischa Kàpall vum Hoschpiss vu da Kàrlschwäschter (chapelle de l’hospice de sœurs de Saint-Charles), wo nooh-n-em Äärschta Waltkriag wììder uffbàuija worra-n-ìsch.[6]
- àn dr Roothüüsschtrooss (rue de l’Hôtel de Ville) schteeht dr Ühraturm „Ludwig XVI.“ (tour Louis-XVI, wo ànna 1793 bàuija worra-n-ìsch. Zitter 1989 ìsch sa bii da Histoorischa Dankmooler iig’schtuuft, wo-n-a regionààla Bediitung hann.[12] Üsserdam ìsch ìn dr Kìrìch a Bronzaglocka àls Ainzelobjakt bii da Histoorischa Dankmooler klàssifiziart, wo-n-a nàzionààla Bediitung hann. Sa ìsch ànna 1793 gossa un ìm Äärschta Waltkriag zärschteert worra.[13]
- wäschtlig vum Dorf ìsch d’ Hìtta vum Kroonprìnz, wo d’ diitscha Truppa ìm Äärschta Waltkriag ànna 1915 bàuija hann. Sa ìsch zitter 1922 bii da Histoorischa Dankmooler klàssifiziart, wo-n-a nàzionààla Bediitung hann. Sa ìsch noh-n-em Prìnz Rupprecht vu Baira g’nännt.[14]
- s’ Àrgonna-Müsee (musée d’Argonne), wumm’r vììl ìwwer d’ G’schìcht vum Dorf un vu dr Regioon vu dr gàllo-reemischa Zitt bis zem 20. Joohrhundert kààt larna.[6]
-
wämm’r ìns Dorf iifàhrt -
dr Fluss Aire z’ Varennes-en-Argonne -
dr wäschtliga-n-Ortstail vu Varennes mìt dr Aire un em Ühraturm -
d’ Liawafràuikìrìch -
d’ Wäschtfàssààda vu dr Liawafràuikìrìch -
ìm Kìrchaschìff -
d’ Schtàtüüta vu dr hl. Jeanne d’Arc ìn dr Liawafràuikìrìch -
dr Ühraturm Ludwig XVI. -
a Gedànktààfla àn d’ Verhàftung vum Ludwig XVI. -
s’ Àrgonna-Müsee -
s’ Poschtàmt -
d’ Àpatheek
Pàrtnerschàfta mìt àndra G’mainda
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Zitter 1968 ìsch Petershausen ìn Owwerbaira Pàrtnerg’mainda vu Varennes-en-Argonne.[15][16]
bekànnta Litt üss’m Dorf
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- dr Politiker Jean Nicolas Mangin (1744–1809) ìsch doo uff d’ Walt kumma. Ar ìsch ànna 1789 (àn dr Zitt vu dr Frànzeescha Revoluzioon) Àbg’oordneter worra-n-ìsch. Sunscht ìsch’r Bìrgermaischter vu Mouzon gsìì.[6]
- dr Politiker Robert François George (1741–1803) ìsch ànna 1790/91 (àn dr Zitt vu dr Frànzeescha Revoluzioon) Àbg’oordneter ìn dr Nàzionààlversàmmlung gsìì ìsch, wo d’ Verfàssung g’schrììwa hàt. Ar ìsch àui Bìrgermaischter vu Varennes gsìì un hàt zwìscha 1788 un 1799 a wìchtiga rolla ìm Laawa vu dr Schtàdt g’hàà.[6]
- dr frànzeescha Àrmeegen’rààl Jacob Job Elie (1746–1825) ìsch z’ Varennes g’schtoorwa.[6]
- dr frànzeescha Àrmeegen’rààl Étienne Radet (1762-1825) ìsch z’ Varennes g’schtoorwa.[6]
- dr Politiker Jean Lallemand (1773–1838) ìsch z’ Varennes uff d’ Walt kumma.[6]
- dr Unternammer Jean-Romain Lefèvre (1819–1882) ìsch z’ Varennes uff d’ Walt kumma. Ar hàt ànna 1850 z’ Varennes d’ Pauline-Isabelle Utile üss Marle (Aisne) g’hiiroota. Zamma mìt ìhra hàt’r z’ Nantes ìm Wäschtfrànkrììch a Konditoräi ìwwernumma un hàt schpeeter d’ bekànnta Keksfàwrìk LU (Lefèvre-Utile) grìnda.[6]
- dr Politiker Émile Aimond (1850-1917) ìsch z’ Varennes uff d’ Walt kumma. Ar ìsch Bìrgermaischter vu Saint-Leu-Taverny wäschtlig vu Pàriis gsìì, un schpeeter Àbg’oordneter un Senàtoor vum Département Seine-et-Oise.[6]
- dr kàthoolischa Priaschter un Histooriker Charles Aimond (1874–1968) ìsch z’ Varennes uff d’ Walt kumma.[6]
- dr Mooler un Dìchter Lucien Jacques (1891–1961) ìsch z’ Varennes uff d’ Walt kumma un z’ Nizza g’schtoorwa.[6]
Lìteràtüür zem Ort
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Varennes-en-Argonne. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 28. Januar 2025]).
- Le patrimoine des communes de la Meuse. Band 2. Flohic Éditions, Pàriis 1999, ISBN 2-84234-074-4, S. 992–995 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Lüag àui
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Weblìnks
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Varennes-en-Argonne – Sammlig vo Multimediadateie- d’ Websitta vu dr G’maindaverwàltung (frànzeesch)
- Schtàtistik züa dr G’mainda Varennes-en-Argonne biim INSEE (frànzeesch)
- Informàzioona züa dr G’mainda Varennes-en-Argonne ìn dr Dààtabànk LdH/EHESS/Cassini (frànzeesch)
Ainzelnoohwiisa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Félix Liénard: Dictionnaire topographique de la France : dictionnaire topographique du département de la Meuse. Band 1. Impr. nationale, Pàriis 1872, S. 241 (französisch).
- ↑ Ernest Nègre: Toponymie générale de la France. Droz, Gämf 1998, S. 1491 (französisch).
- ↑ Michèle Benoît, Claude Michel: Noms de lieux du Département de la Meuse. Éditions régionalismes, 2021, S. 54 (französisch).
- ↑ 4,0 4,1 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Varennes-en-Argonne ìn dr hoochdiitscha Wikipedia ìwwernumma worra.
- ↑ Varennes-en-Argonne. In: Encyclopédie Larousse. Larousse (französisch, larousse.fr [abgerufen am 28. Januar 2025]).
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 Dia Informàzioona sìnn üss’m Àrtìkel Varennes-en-Argonne ìn dr frànzeescha Wikipedia ìwwernumma worra.
- ↑ Eglise Notre-Dame ìn dr Base Mérimée vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ PM55000634 ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ statue : Christ en croix ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Cloche ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Gobelet ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Tour de l'Horloge, dite Tour Louis XVI ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Cloche ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Abris dits du Prince Ruprecht de Bavière ìn dr Base Palissy vum frànzeescha Kültüürminìschterium (frànzeesch)
- ↑ Petra Schafflik: Petershausen und Varennes-en-Argonne: 50 Jahre Freundschaft. In: Süüddiitscha Zittung. 8. Mai 2018, archiviert vom Original am 27. Januar 2025; abgruefen am 28. Januar 2025 (französisch).
- ↑ Varennes-en-Argonne. 1968/2023 : le jumelage Varennes-Petershausen a fêté ses 55 ans. In: L’Est républicain. 11. August 2023, abgruefen am 28. Januar 2025 (französisch).