Synagoge (Reims)

D’ Reimser Sünàgooga (uff Frànzeesch synagogue de Reims) lììgt ìn dr Altschtàdt vu Reims ìn Frànkrììch un ìsch bii da Histoorischa Dankmooler iitrajt, wo-n-a regionààla Bediitung hann.

G’schìcht

D’ Sünàgooga z’ Reims ìsch ànna 1878/79 vum Àrkitäckta Ernest Brunette, dr Suhn vum bekànnta-n-Àrkitäckta vu Reims Narcisse Brunette, bàuija worra. Noh-n-em diitscha-n-Ààschluss vum Elsàss-Lothrìnga noh-n-em Diitsch-Frànzeescha Kriag vu 1870/71 hann sìch vììla Juuda-n-üss dana Gebiat z’ Reims nììderg’loo. Waagadam hàt d’ jìddischa G’mainda vu Reims um 1875 a Mìtglììderzààhl vun äbba 650 un d’ àlta Sünàgooga ìn dr 7, rue des Capucins, ìsch züa klai worra.

Ìwwer’m Portààl schteeht uff Hebrääisch dr Wärs üss’m Genesis (28,17): Dàs ìsch s’ Hüüs vu Gott un d’ Pforta zem Hìmmel. D’ orientààla Schtiilelemanta, wia àui bii dr Sünàgooga vun Épernay, ìsch d’ Mooda vu dara Zitt gsìì. Ìm Ìnnera fìnda m’r nochamol Huufiisabeega un riicha Ziarunga. Ànna 1901 ìsch a Orgel vum Augustin Brisset üss Reims iinabàuija worra — dàs ìsch a Zaicha gsìì fìr d’ Fortschrìttlikait vu dr jìddischa G’mainda.

Zitter 1989 ìsch d’ Sünàgooga vu Reims a Histoorisch Dankmool mìt’ra regionààla Bediitung. D’ Sünàgooga wìrd hìtt noch fìrs Gottesdianscht ìm sefàrààdischa Ritüs b’nutzt, dänn d’ G’maindamìtglììder kumma-n-üssschliasslig üss Nordàfrìkà.

Vor dr Sünàgooga ìsch ànna 1949 a Ärrìnnerungstààgla ärrìchta worra, fìr d’ 226 Juuda-n-üss Reims un dr Umgaawung eehra, wo ìm Zwaita Waltkriag verschläppt worra sìnn.

d’ Orgel

D’ Sünàgooga verfiagt ìwwer a Orgel, wo vum Orgelbàuijer Augustin Brisset ànna 1901 bàuija worra-n-ìsch; Dàs ìsch aina vu da lätschta zwai Orgla vu dam Bàuijer, wo ’s noch hìtt gìtt. S’ Ìnschtrümant hàt 14 Regischter uff zwai Mànuààlwarka mìt’ma Pedààl. ’S ìsch z’lätscht ànna 2013 räschtoriart worra.

I Grand Orgue C–
1.	Bourdon	16′
2.	Montre	8′
3.	Salicional	8′
4.	Flûte harmonique	8′
5.	Prestant	4′
6.	Flûte Octaviante	4′

II Récit expressif C–
7.	Cor de Nuit	8′
8.	Gambe	8′
9.	Voix Celeste	8′
10.	Flûte Octaviante	4′
11.	Trompette	8′
12.	Basson-Hautbois	8′

Pedal C–
13.	Soubasse	16′
14.	Octavebasse	8′

Lìteràtüür zem Theema

Dominique Jarrassé: L’âge d’or des synagogues. Éditions Herscher, Pàriis 1991, ISBN 2-7335-0149-6 (französisch, 173 S.).
Henry Schumann: Mémoire des communautés juives de Champagne-Ardenne. Impr. Lorraine Champagne publicité, Bar-le-Duc 2005, ISBN 2-9524750-0-8 (französisch, 58 S.).
Jocelyne Husson: La déportation des Juifs de la Marne : 1942-1944. Presses universitaires de Reims, Reims 1999, ISBN 978-2-904835-64-3 (französisch, 210 S.).
Julianne Unterberger: La synagogue de Reims : de 1879 à nos jours. Acsireims, 2016, ISBN 978-2-9540977-7-0 (französisch, 26 S.).

Weblìnks

Commons: Sünàgooga (Reims) – Sammlig vo Multimediadateie

B’schriiwung biim frànzeescha Kültüürminìschteerium (frànzeesch)
d’ Reimser Sünàgooga biim Observatoire du patrimoine religieux (frànzeesch)

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Synagogue_de_Reims“ vu de französische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.

49.249284.02993Koordinate: 49° 14′ 57,4″ N, 4° 1′ 47,7″ O