Lure (Haute-Saône)

Lure
	Lure (Frankreich) Lure
Region	Bourgogne-Franche-Comté
Département	Haute-Saône
Arrondissement	Lure (chef-lieu)
Kanton	Lure-1, Lure-2
Kommünàlverbànd	Pays de Lure
Koordinàte	47° 41′ N, 6° 30′ O47.6830555555566.4966666666667
Heche	284–353 m
Flech	24,31 km2
Iiwohner	7.960 (1. Jänner 2020)
Bevelkerungsdicht	327 Iiw./km2
Code Postal	70200
INSEE-Code	70310
Website	lure.fr

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Lure [lyʁ] (friahjer uff Diitsch Lüders odd’r Luders) ìsch a frànzeescha Schtàdt un G’mainda mìt 7.960 Iiwoohner (Schtànd 1. Januar 2020) ìm Département Haute-Saône ìn dr Regioon Bourgogne-Franche-Comté. Sa ìsch dr Sìtz vu dr Unt’rprefäktüür vum Arrondissement Lure.

wu ’s lììgt

Lure lììgt àm Süüdwäschtrànd vu da Vogeesa uff’ra Heecha vu 293 Meeter ìwwer’m Meer, äbba 80 km nordeeschtlig vu Besançon un 30 km wäschtlig vu Baffert. S’ G’maindagebiat, wo relàtiiv flàch ìsch, wìrd vum Fluss Ognon duurakweert. D’ Schtàdt wìrd fàscht vollkumma vu’ma Wàldgebiat umgaa. D’ Schtàdt lììgt àm Rànd vum Regionààla Nàtüürpàrk Vogeesischa Bälcha un ìsch mìt dam àssoziiart.

wia sìch d’ Beveelkerung äntwìckelt hàt

Joohr	1886	1891	1896	1901	1906	1911	1921	1926	1931	1936
Iiwoohner	4.474	4.838	5.887	6.062	6.473	6.853	6.062	6.291	6.062	5.970
Kwalla: Cassini un INSEE

Joohr	1946	1954	1962	1968	1975	1982	1990	1999	2010	2020
Iiwoohner	5.722	6.723	6.408	7.415	8.639	9.130	8.843	8.727	8.325	7.960
Kwalla: Cassini un INSEE

D’ Iiwoohner nännt m’r Lurons [lyʁɔ̃] un Luronnes [lyʁɔn] uff Frànzeesch.

wàs doo z’ sah ìsch

• ìm Schtàdtzäntrum ìsch dr See La Font (lac de la Font) [lak də la fɔ̃], wo aigentlig a Wììderuffschtììg vum Fluss Ognon ìsch. Doo hàt àui dr Fluss Reigne siina Kwalla. Grààd hìnter’m ehamooliga Àbtaigebäj biim See ìsch a Wàschhüüs, wo vum Joohr 1824 schtàmmt un wo ànna 2020 räschtoriart worra-n-ìsch. Ànna 2021 hàt m’r ìn dr Bäcka vum Wàschhüüs a Holzschtàtüüta g’lajt, fìr s’ And vu da Räschtoriarungsàrweta fiira.

• 
  dr See La Font ìm Schtàdtzäntrum
• 
  dr See La Font
• 
  dr See La Font
• 
  àm See La Font
• 
  dr See La Font mìt’m ehamooliga Zuchthüüs hìnterdràà
• 
  a Blìck uff dr See La Font
• 
  s’ Wàschhüüs (lìnks) vor dr Pumpiekàsarna (raachts) un em ehamooliga Zuchthüüs (dr Müüra ìm Hìntergrund)

• ìm Schtàdtzäntrum, vor’m See La Font, schteeht s’ Gebäj vu dr ehamooliga Benediktiineràbtai, wo dr hl. Deicolus ìm 7. Joohrhundert grìnda hàt. Hìtt ìsch doo dr Sìtz vu dr Unterprefäktüür. S’ Gebäi ìsch zitter 1968 zem Tail bii da frànzeescha Histoorischa Dankmooler iig’schtuuft, wo-n-a regionààla Bediitung hann.

• 
  s’ Gebäj vu dr ehamooliga Àbtai
• 
  d’ Hàuiptfàsààda
• 
  wia dr Iigàng üsssììht
• 
  vum Süüda haar g’sah
• 
  vum Nordoschta haar g’sah

• d’ reemisch-kàthoolischa Màrtiinskìrìch (église Saint-Martin), wo urschprìnglig ànna 1556 ìm gootischa Schtiil ärrìchta worra-n-ìsch. Sa ìsch ànna 1720 vu’ma Brànd zärschteert worra — numma dr viaräckiga Glockaturm hìnter’m Choor ìsch b’hàlta worra. S’ Gotteshüüs ìsch ànna 1756 wììder uffbàuija worra un schteht unter’m Patrozinium vum hl. Màrtiin vu Tours. Dr grossa Glockaturm, womm’r hìtt sììht, schtàmmt vum Joohr 1863. Ìn dr Kìrìch ìsch a Orgel vum 18. Joohrhundert. Ìn dr Kìrìch fìndet m’r uff’ra Sitta-n-àltààr d’ Relikwia vu da Hailiga Deicolus un Columbinus, wo üss dr Regioon g’schtàmmt hann. Hìnter dr Kìrìch fìndet m’r d’ Behàrrlikaitskàpall (chapelle de la Persévérance), wo vum urschprìngliga Bàui schtàmmt. Ìm März 2019 ìsch ìn dr Kìrìch a àlter Mànn geteedet worra, wu-n-a Grààbschtai vum 15. Joohrhundert plätzlig uff’na käijt ìsch.

• 
  ìm Schtàdtzäntrum vor dr Màrtiinskìrìch ànna 2009
• 
  d’ Wäschtfàssààda vu dr Màrtiinskìrìch
• 
  dr Glockaturm
• 
  ìn dr Màrtiinskìrìch
• 
  dr Hàuiptàltààr ìm Choor mìt’m Kriizigungsg’mäld hìnterdràà
• 
  d’ Orgel vu dr Màrtiinksìrìch
• 
  dr Sitta-n-àltààr mìt da Hailigarelikwia
• 
  dr Relikwiaschriin mìt’ra Iischrìft, wo uff Làtiinisch lüütet: „D’ hailiga Relikwia vu da Hailiga Deicolus un Columbinus rüahja doo“
• 
  dr Mària-n-àltààr
• 
  d’ Behàrrlikaitskàpall

• s’ ehamooliga Àltershüüs Marie-Richard, wo zitter 1986 bii da Histoorischa Dankmooler mìt’ra regionààla Bediitung iig’schtuuft ìsch.

• 
  s’ Àltershüüs vu dr Avenue Carnot haar g’sah
• 
  d’ Hàuiptfàssààda vum Àltershüüs
• 
  uff dr Hàuiptfàssààda
• 
  uff dr Fàssààda
• 
  a Naawagebäj zem Àltershüüs
• 
  dr Iigàng zem hìttiga Àltershüüs
• 
  d’ Kàpall vum Àltershüüs

• dräi Kriagerdankmooler, fìr d’ G’schtoorwana vum Diitsch-Frànzeescha Kriag, vum Äärschta Waltkriag so wia vum Zwaita Waltkriag eehra

• 
  s’ Kriagerdankmool vum Diitsch-Frànzeescha Kriag
• 
  s’ Kriagerdankmool vum Äärschta Waltkriag
• 
  s’ Kriagerdankmool vum Zwaita Waltkriag

• dr Befräijungsplàtz (place de la Libération) un dr Revoluzioonsplàtz (place de la Révolution) mìt ìhra Brunna

• 
  s’ Schüalgebäj àm Befräijungsplàtz
• 
  dr Brunna àm Befräijungsplàtz
• 
  a àndra Sìcht vum Brunna àm Befräijungsplàtz
• 
  dr Brunna àm Revoluzioonsplàtz

• nordwäschtlig vum Schtàdtzäntrum lììgt dr Parc de l’Abbaye, wo vu dr Reigne duurakweert wìrd, mìt Schpàziarwaagla, vììla Blüama, ema Kiosk un era Wàsserbäcka.

• 
  ìm Parc de l’Abbaye
• 
  ìm Parc de l’Abbaye
• 
  ìm Parc de l’Abbaye

• vor’m Kraisverkeehr àm Ààfàng vu dr Avenue de la République schteeht ìn’ra Müüraniischla d’ Schtàtüüta vum Sapeur Camember, era Komikfiguur vum Zaichner Georges Colomb, wo d’ François Faure-Couty g’hàuija hàt

• 
  d’ Schtàtüüta vum Sapeur Camember

wìchtiga Litt üss dara Schtàdt

• dr Politiker Antoine François Pernel (1733–1795), wo ìn dr Frànzeescha Revoluzioon taatig gsìì ìsch, ìsch doo uff d’ Walt kumma.
• dr Kàrdinààl Thomas Gousset (1792–1866) ìsch ànna 1817 Vikààr z’ Lure gsìì.
• dr Àrzt un Politiker Claude François Bruno Siblot (1851–1933), wo wahrend dr Frànzeescha Revoluzioon taatig gsìì ìsch, ìsch z’ Lure uff d’ Walt kumma.
• d’ Moolera Jenny Weyl (1851–1933) ìsch doo uff d’ Walt kumma
• dr Georges Colomb (1856–1945), wo mìt’m Nàmma „Christophe“ bii da äärschta frànzeescha Komikzaichnet gezeehlt hàt, ìsch z’ Lure uff d’ Walt kumma.
• dr Otorännfààhrer Jacques Henry (1942–2016) ìsch z’ Lure uff d’ Walt kumma.
• dr Füassbàllträäner Alain Perrin (* 1956) ìsch doo uff d’ Walt kumma.
• dr Kochschäff Daniel Galmiche (* 1958) ìsch doo uff d’ Walt kumma.
• dr Bäcker un Schrìftschtäller Éric Kayser (* 1964) ìsch doo uff d’ Walt kumma.
• dr Judoka Ghislain Lemaire (* 1972), wo ànna 2003 Vìzawaltmaischter worra-n-ìsch, ìsch z’ Lure uff d’ Walt kumma.
• dr Schrìftschtäller, Dìchter un Profasser Paul René Machin (1918–2003) hàt z’ Lure g’laabt.
• dr Füassbàllschpììler Romain Hamouma (* 1987) ìsch z’ Lure uff d’ Walt kumma.
• dr Welorännfààhrer Thibault Pinot (* 1990) ìsch doo uff d’ Walt kumma.

Pàrtnerschàft mìt’ra àndra Schtàdt

Zitter’m 8. Oktoower 1957 gìtt’s a Pàrtnerschàft zwìscha Lure un dr diitscha Schtàdt Aschberg ìm Bààda-Wìrttabarg.

Lìteràtüür zem Ort

• Luders / Ludera. In: Matthäus Merian, Martin Zeiller (Hrsg.): Topographia Alsatiae (= Topographia Germaniae. Band 3). 1. Auflage. Merian, Frànkfurt àm Main 1643, S. 32 (französisch, wikisource.org [abgerufen am 30. März 2025]). 
• L. Besson: Mémoire Historique sur l'Abbaye et la ville de Lure. Éditions du Bastion, 1988 (französisch, 232 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de – Erstausgabe: 1846). 
• Jean Girardot: Promenade dans le vieux Lure. In: Bulletin de la Shaarl. Nr. 4, 1984 (französisch, archive.org [PDF]). 
• Jean Girardot: La ville de Lure pendant la Révolution, 1789-1799. (französisch). 
• Michel Bregnard: Lure au temps des Grandes Foires. Hrsg.: Philippe Lamboley. Éditions de la Lanterne, Besançon 1987, ISBN 2-86588-039-7 (französisch, 44 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• Michel Bregnard: Chronique des cantons de Lure. Éditions Alan Sutton, 2007, ISBN 978-2-84910-574-0 (französisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• Jules Racine & collectif, Gille Roy (Vorw.): Lure au fil des siècles. Saint-Georges de Luzençon November 1991 (französisch, 163 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• Lure (= Archive et patrimoine photographique de Haute-Saône). Franche-Comté Édition, 2005, ISBN 2-915402-48-5 (französisch, 95 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• Pascal Magnin, Michel Bregnard, André Lassauge, Jacques Lassauge: Lure : 1900-2000. Documents et sociétés. Éditions de Haute-Saône, 1999 (französisch, 95 S.). 
• Guy Barruol, Claire Moulin, Yves Moulin: L’abbaye de Lure. Les Alpes de Lumière 87/88, Gap Juli 1985 (französisch, 96 S.). 

Lüag àui

• d’ Lischta vu da G’mainda ìm Département Haute-Saône

Weblìnks

 Commons: Lure (Haute-Saône) – Sammlig vo Multimediadateie

• d’ Websitta vu dr G’maindaverwàltung (frànzeesch)
• Schtàtistik züa dr G’mainda Lure biim INSEE (frànzeesch)
• Informàzioona züa dr G’mainda Lure ìn dr Dààtabànk vu dr LdH/EHESS/Cassini (frànzeesch)
• a Kàrta vu Lure un ìhra Umgaawunga bii Géoportail (frànzeesch)