Lexington (Kentucky)

Lexington
Spitzname: Horse Capital of the World
a Blìck uffs Schtàdtzäntrum vu Lexington
D Laag in Kentucky
Basisdate
Gründig:	1775
Staat:	USA
Bundesstaat:	Kentucky
County:	Fayette County
Koordinate:	38° 2′ N, 84° 30′ W38.029722222222-84.494722222222295
Zitzone:	Eastern Standard Time (UTC−5)
Iiwohner: – Metropolregion:	322.570 (Stand: 2020) 525.032 (Stand: 2016)
Bevölkerigsdichti:	437,7 Iiwohner je km²
Flechi:	739,5 km² (ca. 286 mi²) davon 736,9 km² (ca. 285 mi²) Land
Höchi:	295 m
Poschtleitzahle:	40502–40517, 40522–40524, 40526, 40533, 40536, 40544, 40546, 40550, 40555, 40574–40583, 40588, 40591, 40598
Vorwahl:	+1 258
FIPS:	21-46000
GNIS-ID:	496343
Website:	www.LexingtonKY.gov

Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch

Lexington [ˈlɛksɪŋtən] ìsch a Schtàdt ìm Fayette County ìm US-Bundesschtààt Kentucky. Sa ìsch a Zäntrum vu dr Pfardazucht un wìrd oft d’ „Pfarda-Hàuiptschtàdt vu dr Walt“ g’nännt (ìm Anglischa Horse Capital of the World). Bii dr Volkszeehlung ànna 2020 hàt d’ Schtàdt 322.570 Iiwoohner g’hàà.

Geogràfii un Klimà

D’ Schtàdt lììgt ìn dr Mìtta vu dr „Bluegrass-Regioon“ ìm Norda vum Bundesschtààt Kentucky. Sa ìsch nooh Louisville d’ Schtàdt mìt dr zwaitgreeschta Flächa ìm Kentucky.

D’ mìttlera Joohrestämpràtüür ìsch z’ Lexington um 13 °C g’laaga. Jeedsjoohr sìnn ìm Durschnìtt äbba 1200 mm Nììderschlààg.

G’schìcht

Lexington ìsch ànna 1775 grìnda worra, 17 Joohra vor äbb Kentucky a Bundesschtààt vu da USA worra-n-ìsch. Àn daara Zitt hàt àlso Lexington noch zem Schtààt Virginia g’heert. Um 1820 ìsch Lexington aina vu da greeschta un riichschta Schtädt wäschtlig vum Allegheny-Gebìrg gsìì. D’ Iiwoohner vu Lexington sìnn sehr güat gebìlda gsìì, sodàss m’r ìn dr Schtàdt dr Schpìtznàmma „Atheen vum Wäschta“ (Athens of the West) gaa hàt.

Ànna 1970 hann d’ Schtàdtregiarung vu Lexington un d’ Regionààlregiarung vum Fayette County füsioniart, fìr d’ näija Lexington-Fayette Urban County Government bìlda.

wia sìch d’ Beveelkerung äntwìckelt hàt

Joohr	Iiwoohner¹
1980	204.165
1990	225.366
2000	260.527
2010	295.803
2020	322.570

¹ 1980–2020: dàs sìnn d’ Ärgaabnissa vu da Volkszeehlunga, wo s’ US-Zänsüsbüroo g’fiahrt hàt

Wìrtschàft un Ìndüschtrii

Tràdizionäll waara doo Pfarda gezìchta un Düüwàk gepflànzt. Üsserdam gìtt’s doo a Hüüfa Hàndwarker un a groosser Vììlfàlt vu Produktahaarschtäller un Dianschtlaischter, wo züa dr g’sunda Wìrtschàft vu dr Regioon biitraaga.

D’ wìchtigschta-n-Àrwetsgaawer z’ Lexington sìnn d’ Alltech Inc., d’ Ashland Inc., d’ Clark Material Handling Company, d’ General Electric Company, d’ GTE Products Corporation, d’ Johnson Controls, dr Lexmark International, d’ Link-Belt Construction Equipment Company, d’ G’sällscàft Long John Silver’s, d’ Square D Company, d’ Toyota Motor Manufacturing U.S.A. Inc., d’ Trane Company, d’ Valvoline Company, s’ United Parcel Service un d’ Üniwärsiteet vu Kentucky.

Verkeehr

Dr Fluughààfa Blue Grass Airport lììgt säcks Kilomeeter wäschtlig vu dr Schtàdt ìm Làndkrais Fayette County.

Àm 27. Àuigscht 2006 ìsch doo kurz nooh säcks Ühr àm Morga-n-a schwaarer Fluugunfàll gsìì. A Màschììna (Bombardier CRJ100) mìt Raisanda drìnn (Delta-Fluug 5191 uff Atlanta) hàt a Faahlschtàrt g’hàà un ìsch ìn a Wàldgebiat g’rààst. Dr Fluugzigg ìsch vu dr fàlscha Schtàrtbààhn àbg’fààhra. Àlla 47 Raisanda sìnn ums Laawa kumma, un bii da dräi B’sàtzungsmìtglììder ìsch numma dr Copilot g’rätta worra.

wàs doo z’ sah ìsch

Ìm Schtàdtkarn vu Lexington sìnn vììla aiga-n-àrtiga Gebäijer, wia zem Biischpììl s’ Hüüs vu dr Mary Todd Lincoln (dr Eehafràui vum US-Presidant Abraham Lincoln) un s’ Operhüüs, wumm’r Müüsik-Luschtschpììler kààt saah.

Ìnsg’sàmt sìnn ìm Schtàdtgebiat vu Lexington 164 Bàuiwark ìm Nàzionààla Verzaichniss vu da Histoorischa Gebäijer (NRHP) iitrajt (Schtànd 29. Septamber 2020). Üsserdam sìnn ainiga Gebäijer àls „Nàzionààla Histoorischa Dankmooler“ g’lischtet: dr ehamooliger Woohnsìtz vum Henry Clay, s’ Làndgüat Ashland, d’ Gàlopprännbààhn Keeneland un a Gebäij vu dr Transylvania University.

• 
  s’ G’schìchtszäntrum z’ Lexington
• 
  s’ Operhüüs
• 
  s’ Hunt-Morgan-Hüüs
• 
  s’ Mary-Todd-Lincoln-Hüüs
• 
  dr Robert-F.-Stephens-G’rìchtshoof

Religioon

Z’ Lexington gìtt’s 230 Kìrcha un Sünàgooga fìr 38 Glàuiwag’mainschàfta. D’runter ìsch àui s’ Krìschtkeenigsmìnschter (Cathedral of Christ the King) dr Sìtz vum reemisch-kàthoolischa Bìschtumm Lexington. Àui d’ Bìschtumm Lexington vu dr Epischkopààlkìrìch hàt ìhr Sìtz ìn dr Schtàdt.

Bìldungsiirìchtunga

Z’ Lexington b’fìnda sìch d’ prìwààta Transylvania Universtity (wo ànna 1780 grìnda worra-n-ìsch) un d’ schtààtliga Üniwärsiteet vu Kentucky (wo ànna 1865 grìnda worra-n-ìsch).

• 
  s’ àlta Hàuiptgebäj vu dr Üniwärsiteet vu Kentucky
• 
  d’ Memorial Hall vu dr Üniwärsiteet vu Kentucky

Meedia

A wìchtiga Tààgeszittung ìsch dr Lexington Herald-Leader. D’ University Press of Kentucky ìsch a Üniwärsiteetsverlààg, wo vor àllem Biacher ìwwer G’sällschàfts- un Soziààlwìssaschàfta veräffentligt.

Schport

D’ Basketbàll-Mànnschàft vu dr Üniwärsiteet vu Kentucky haisst d’ „Kentucky Wildcats“ un hàt àcht NCAA-Tìtel g’wunna. Sa schpììlt ìn dr haimischa Rupp Arena, wo äbba 23.000 Sìtzplatz hàt.

Vum 25. Septamber bis àm 10. Oktoower 2010 hann z’ Lexington d’ Waltritterschpììler schtàttg’funda. Dr „Kentucky Three-Day Event“ ìsch a Wättb’warb ìm Vììlsittigkaitsritta, wo jeedsjoohr doo schtàttfìndet.

Ìn dr Schtàdt sìnn àui verschììdana Tennisturniara orgànisiart worra.

• 
  d’ Rupp Arena
• 
  ìn dr Rupp Arena
• 
  d’ Rännabààhn Keenland
• 
  àm Kentucky Three-Day Event
• 
  dr Wimbledon Farm
• 
  s’ Kroger Field

Pàrtnerschtädt

• Frankreich Deauville, Frànkrììch (zitter 1957)
• Italien County Kildare, Iirlànd (zitter 1984)
• Japan Shinhidaka, Jàpàn (zitter 1988)
• Vereinigtes Konigreich Newmarket, Verainigt Keenigraich (zitter 2003)

wìchtiga Litt üss dr Schtàdt

• Thomas Buck Reed (1787–1829), Politiker
• Mary Lincoln (1818–1882), d’ Eehafràui vum US-Presidant Abraham Lincoln
• John C. Breckinridge (1821–1875), dr 14. Vìzapresidant vu da Verainigta Schtàtàa vun Àmerikà
• George B. Duncan (1861–1950), Gen’rààlmàjoor vu dr United States Army
• Preston Brown (1872–1948), Gen’rààlmàjoor vu dr United States Army
• John R. Thurman (1924–2004), Genrààllöitnànt vu dr United States Army
• George Clooney (* 1961), Schàuischpììler, Dräihjbüachàuitor, Produzänt un Filmamàcher
• Melissa McBride (* 1965), Schàuischpììlera
• Kevin Richardson (* 1971), Sanger un Mìtglììd vu dr Boygrupp Backstreet Boys
• Michael Shannon (* 1974), Schàuischpììler
• Brian Littrell (* 1975), Sanger un Mìtglììd vu dr Boygroup Backstreet Boys
• Tinashe (* 1993), Schàuischpììlera, Sangera un Tanzera
• Grace Victoria Cox (* 1995), Filmschàuischpììlera
• Jackson Whipps Showalter (1860–1935), Schàchschpììler
• Ralph Kercheval (1911–2010), Footbàllschpììler, wo z’ Lexington g’schpììlt hàt
• Larry Laudan (1941–2022), Wìssasaschàftstheoreetiker, wo z’ Lexington g’laabt hàt un doo g’schtoorwa-n-ìsch
• Scott Hoffman (* 1961), Müüsikànt, Mìtglììd vu dr Bànd Scissor Sisters
• Bryson Tiller (* 1993), Müüsikànt

Lìteràtüür züa dr Schtàdt

ìn Noochschlààgawark

• Lexington. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 29. Mai 2025]). 
• Lexington, Kentucky. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 29. Mai 2025]). 
• Federal Writers’ Project: Lexington (= American Guide Series). Harcourt, Brace and Company, Näi York 1939 (amerikanisches Englisch, archive.org). 
• Lexington, KY. In: Ory Mazar Nergal (Hrsg.): Encyclopedia of American Cities. E.P. Dutton, Näi York 1980 (amerikanisches Englisch). 
• Lexington. In: John E. Kleber (Hrsg.): Kentucky Encyclopedia. University Press of Kentucky, 1992, ISBN 0-8131-2883-8, S. 549+ (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• George Thomas Kurian: Lexington, Kentucky. In: World Encyclopedia of Cities. 1: North America. ABC-CLIO, Santa Barbara (Kàlifornia) 1994 (amerikanisches Englisch, openlibrary.org). 
• The South: Kentucky: Lexington. In: Let’s Go. St. Martin’s Press, Näi York 1999 (amerikanisches Englisch). 

Sàchbiacher ìwwer d’ Schtàdt

• Richard E. Day, Lindsey N. DeVries: A Southern Progressive: M. A. Cassidy and the Lexington Schools, 1886–1928. In: American Educational History Journal. Band 39, Nr. 1/2, 2012, S. 107–125 (amerikanisches Englisch, eku.edu). 
• A Walking Tour of Lexington, Kentucky. 2011 (amerikanisches Englisch). 
• Karen M. Leet et al.: Civil War Lexington, KY: Bluegrass Breeding Ground of Power. 2011 (amerikanisches Englisch). 
• Randolph Hollingsworth: Lexington: Queen of the Bluegrass. Arcadia Press, Charleston (Süüdkàroliina) 2004, ISBN 978-0-7385-2466-5 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 
• Willard Rouse Jillson: The Founding of Lexington, Kentucky. In: Filson Club History Quarterly. Band 3, Nr. 5, Oktober 1929 (amerikanisches Englisch). 
• Gerald L. Smith: Lexington, Kentucky (= Black America). Arcadia, Charleston (Süüdkàroliina) 2002 (amerikanisches Englisch). 
• Samuel M. Wilson: Date of the First Settlement of Lexington, Kentucky. In: Filson Club History Quarterly. Band 4, Nr. 1, Januar 1930 (amerikanisches Englisch). 
• John D. Jr. Wright: Lexington: Heart of the Bluegrass. A History. 1994 (amerikanisches Englisch, 244 S.). 
• Shawn Gillen: 'The urge to merge:' the consolidation of Lexington and Fayette County, Kentucky. In: Suzanne M. Leland, Kurt Thurmaier (Hrsg.): City-County Consolidation: Promises Made, Promises Kept? Georgetown University Press, 2010, ISBN 978-1-58901-622-4 (amerikanisches Englisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de). 

Weblìnks

 Commons: Lexington, Kentucky – Sammlig vo Multimediadateie

• d’ Websitta vu dr Schtàdtverwàltung (anglisch)
• d’ Websitta vum Främdaverkeehrsàmt Lexington (anglisch)