Zum Inhalt springen

Leo XIV.

Links bearbeite
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
dr Leo XIV. ànna 2025
ìm Pàpscht Leo XIV. siina Unterschrìft
ìm Pàpscht Leo XIV. siina Unterschrìft
Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch
ìm Pàpscht Leo XIV. siina Pàpschtwàppa (de Wahlspruch uf Dütsch übersetzt: „In diesem einen [Christus] [sind wir] eins“)

Dr Leo XIV. (uff Làtiinisch Leo XIV LL-Q397 (lat)-Mathieu Kappler-Leo XIV.wav [ˈleo kʷartusˈdet͡ʃimus](info),[N 1] uff Itàliaanisch Leone XIV [leˈone kwatˌtordiˈt͡ʃɛzimo], uff Schpàànisch León XIV [leˈon ˌdesimoˈkwaɾto]; * 14. Septamber 1955 z’ Chicago, àls Robert Francis Prevost, OSA) ìsch zitter’m 8. Mai 2025 dr 267. Pàpscht vu dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch un Schtààtsowwerhàuipt vum Vàtikàànschtààt. Ar ìsch friahjer vu 2001 bis 2013 Gen’rààlprioor vum Àuiguschtiineroorda, un vu 2015 bis 2023 ìsch’r Bischoof vu Chiclayo ìn Peru gsìì. Àm 30. Janner 2023 ìsch’r zem Prefäkta vum Dikàsteerium fìr d’ Bischeef ärnännt worra.

Ar ìsch dr äärschta Pàpscht, wo üss da Verainigta Schtààta g’schtàmmt hàt.[1]

sii Laawa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Prevost hàt àn dr Hoochschüal vu Villanova bii Philadelphia Màthemààtik un Filosofii g’schtudiart.[2] Ar hàt ànna 1977 siina Priafung ìn baida Faacher b’schtànda. Ar ìsch d’rnooh ìn dr Oordag’mainschàft vu da Àuiguschtiiner biitratta un hàt àm 29. Àuigscht 1981 d’ eewiga Profass àbg’lajt. Ar hàt àm 19. Jüüni 1982 s’ Sàkràmant vu dr Priaschterwäih ämpfànga. Ànna 1985 hàt’r a Dokteràrwet ìm Kìrcharaacht àn dr Pàpschtliga Üniwärsiteet vum Hailiga Thomààs vun Aquin (dr „Angelicum“) g’schrììwa un hàt siina Dokterwìrda bikumma. Vu 1985 bis 1987 hàt’r ìn dr Territoriààlprelàtüür vu Chulucanas ìn Peru g’schàfft, wo d’ Àuiguschtiiner beträijt hann. Vu 1988 bis 1998 ìsch’r Laiter gsìì vum g’mainsààma Üssbìldungsprojakt fìr d’ Manner üss da Vikàriààta Chulucanas, Iquitos un Apurímac ìm Arzbìschtumm Trujillo — eewafàlls ìn Peru —, wo ìm Àuiguschtiineroorda hann wälla biitratta. Därt isch’r àui Prioor vu siim Oorda (vu 1988 bis 1992), Üssbìldungslaiter (vu 1988 bis 1998), Leehrer vu da Profassa (vu 1992 bis 1998) un Prowìnziààlowwerer vu da Àuiguschtiiner ìn Peru (vu 1998 bis 2001) gsìì. Ìm Arzbìschtumm Trujillo ìsch’r G’rìchtsvikààr (vu 1989 bis 1998) un Profasser fìr Kìrcharaacht, Pàtrischtik un Morààl ìm Priaschterseminààri „San Carlos un San Marcelo“ gsìì.[3] Vu 2001 bis 2013 ìsch’r Gen’rààlprioor vum Àuiguschtiineroorda gsìì mìt Sìtz z’ Rom.

Àm 3. Nowamber 2014 hàt’na dr Pàpscht Frànsisküs zem Tìtülààrbischoof vu Sufar ärnännt un hàt’na zem Àpostoolischa Àdministràtoor vu Chiclayo ìn Peru.[4] D’ Àmtsiifiahrung àls Àdministràtoor hàt viar Taaga schpeeter schtàttg’funda. D’ Bischoofswäih hàt’na dr Àpostoolischa Nunz ìn Peru, dr Arzbischoof James Patrick Green, àm 12. Dezamber vum saalwa Joohr g’schpanda. D’ Mìtkonsekràtoora sìnn dr Àltbischoof vu Chiclayo, dr Jesús Moliné Labarta, un dr Arzbischoof vun Ayacucho und Huamanga, dr Salvador Piñeiro García-Calderón, gsìì. Dr Pàpscht Frànsisküs hàt’na àm 26. Septamber 2015 zem Bischoof vu Chiclayo ärnännt.[5] Zitter 2015 düat’r àui d’ peruàànischa Schtààtsbìrgerschàft b’sìtza.[6]

Àm 13. Jüüli 2019 hàt’na dr Pàpscht Frànsisküs fìr fìmf Joohra zem Mìtglììd vu dr Kongregàzioon fìr dr Klerüs b’rüafa,[7] un àm 21. Nowamber 2020 zem Mìtglììd vu dr Kongregàzioon fìr d’ Bischeef.[8] Vum 15. Àwrìl 2020 bis zem 26. Mai 2021 ìsch’r waahrend dr Sedisvakanz züasatzlig Àpostoolischer Àdministràtoor vum peruànischa Bischtumm Callao gsìì.[9]

Àm 30. Janner 2023 hàt’na dr Pàpscht Frànsisküs zem Arzbischoof ärhoowa un hàt’na gliigzittlig àls Prefäkt vum Dikàsteerium fìr d’ Bischeef so wia zem Presidant vu dr Pàpschtliga Kùmmissioon fìr Làtiinàmerikà ärnännt. Dr Àmtsiitrìtt ìsch àm 12. Àwrìl 2023 gsìì.[10] Ìm Konsistoorium vum 30. Septamber 2023 hàt’na dr Pàpscht Frànsisküs àls Kàrdinààldiàkon ìns Kàrdinààlkolleegium uffg’numma — ar hàt’na d’ Tìteldiàkonii Santa Monica gaa.[11] Dr B’sìtz vu siinera Tìteldiàkonii hàt dr Prevost àm 28. Janner vum Joohr d’ruff g’numma. Àm 6. Hornung 2025 hàt’na dr Pàpscht zem Kàrdinààlbischoof vum Bìschtumm Albano ärhoowa.[12]

Àm 11. Hornung 2025 ìsch em Prevost dur dr Groossmaischter vum Màlteeseroorda Fra’ John Dunlap mìt dr Ìnsiigna vum Eehra- un Devozioons-Groosskriiz-Bailli vum Oorda verlììha worra.[13]

sii Pontifikààt (zitter 2025)

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Àm 8. Mai 2025 ìsch dr Robert Francis Prevost ìm viarta Wààhlgàng vum Konklààwa zem Pàpscht g’wählt worra un hàt dr Pàpschtnàmma Leo XIV. ààg’numma.[14] Ar ìsch dr Noohfolger vum Pàpscht Frànsisküs un dr äärschta Nordàmerikààner so wia US-Àmerikààner ìm Àmt vum Owwerhàuipt vu dr reemisch-kàthoolischa Kìrìch.[14]

sunschtigs

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Leo XIV. reedet Anglisch, Schpàànisch, Itàliaanisch, Frànzeesch un Portügììsisch un kààt àui Làtiinisch so wia Diitsch laasa.[15]

Noh dr Zittung USA Today ìsch dr Pàpscht Leo XIV. a Ààhanger vum Basebàll-Verain Chicago Cubs.[16]

siina Schrìfta

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • The office and authority of the local Prior in the Order of Saint Augustine. Pàpschtliga Üniwärsiteet vum Hl. Thomààs vun Aquin, 1987, OCLC 310749292 (ixtheo.de – Dokteràrwet).
  • Rule and Constitutions of the Order of Saint Augustine. Augustinian Historical Institute (Villanova University), Pennsylvania 2002 (amerikanisches Englisch).
  • Luis Mariń de San Martin (Hrsg.): La ripresa dell’ordine: gli agostiniani tra 1850-1920 : Congresso dell’Istituto storico Agostiniano, Roma 15-19 ottobre 2012. Institutum historicum Augustinianum, 2012, Conclusion (italienisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • Anna Delle Foglie: La cappella Caracciolo del Sole a San Giovanni a Carbonara. Jaca Book, 2011, ISBN 978-88-16-41107-4, Introduzione (italienisch, Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
  • The Office and Authority of the Local Augustinian Prior 4. The munus docendi. In: Augustinian Heritage. Band 33, 1987, ISSN 0888-2274, S. 187–200 (englisch, ixtheo.de).
  • Grußwort des P. Generalpriors Robert Prevost. In: Augustiniana. Band 56, Nr. 3/4, 2006, ISSN 0004-8003, S. 199–200, JSTOR:44993213.
  • Homilía de la Eucaristía de clausura: parroquia Santa Rita de Madrid, 26 noviembre 2006. In: Revista agustiniana. Band 48, Nr. 145, 2007, ISSN 0211-612X, S. 189–193 (ixtheo.de).

Lüag àui

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Weblìnks

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Robert Francis Prevost Martínez – Sammlig vo Multimediadateie

Ainzelnoohwiisa

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Christopher White: HABEMUS PAPAM: Leo XIV is 1st American pope chosen to lead Catholic Church. In: National Catholic Register. 8. Mai 2025, archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 8. Mai 2025 (amerikanischs Änglisch).
  2. ↑ José Antonio Jacinto Fiestas: Biografía de Monseñor Robert Francis Prevost Martínez O.S.A. In: Somos Iglesia. Chiclayo Juni 2015, S. 11 (spanisch).
  3. ↑ Bischof Robert Francis Prevost wird neuer Präfekt des Bischofs-Dikasteriums. In: Vatican News. 30. Januar 2023, archiviert vom Original am 19. September 2024; abgruefen am 30. Januar 2023.
  4. ↑ Rinuncia del Vescovo di Chiclayo (Perú) e nomina dell’Amministratore Apostolico. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 3. November 2014, archiviert vom Original am 10. Dezember 202; abgruefen am 3. November 2014 (italiänisch).
  5. ↑ Nomina del Vescovo di Chiclayo (Perú). In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 26. September 2015, archiviert vom Original am 3. Mai 2025; abgruefen am 26. September 2015 (italiänisch).
  6. ↑ Salzburger Nachrichten: Wer ist der neue Papst Leo XIV.? In: sn.at. 8. Mai 2025, archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 8. Mai 2025.
  7. ↑ Nomina di Membri della Congregazione per il Clero. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 13. Juli 2019, archiviert vom Original am 21. Februar 2025; abgruefen am 14. Juli 2019 (italiänisch).
  8. ↑ Nomina di Membri della Congregazione per i Vescovi. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 21. November 2020, archiviert vom Original am 10. Dezember 2024; abgruefen am 21. November 2020 (italiänisch).
  9. ↑ Rinuncia del Vescovo di Callao (Perú) e nomina dell’Amministratore Apostolico „sede vacante“. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 14. April 2020, archiviert vom Original am 18. Februar 2025; abgruefen am 14. April 2020 (italiänisch).
  10. ↑ Rinuncia del Prefetto del Dicastero per i Vescovi e Presidente della Pontificia Commissione per l’America Latina e Nomina del successore. In: Tägliches Bulletin. Presseamt des Heiligen Stuhls, 30. Januar 2023, archiviert vom Original am 14. Januar 2025; abgruefen am 30. Januar 2023 (italiänisch).
  11. ↑ Concistoro Ordinario Pubblico: Assegnazione dei Titoli e delle Diaconie ai nuovi Cardinali. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 30. September 2023, archiviert vom Original am 22. Januar 2025; abgruefen am 30. September 2023 (italiänisch).
  12. ↑ Promozione all’Ordine dei Vescovi dell’Em.mo Card. Robert Francis Prevost, O.S.A. In: Tààgliga Noohrìchta. Prassa-n-àmt vum Hailiga Schtüahl, 6. Februar 2025, archiviert vom Original am 29. April 2025; abgruefen am 6. Februar 2025 (italiänisch).
  13. ↑ Kardinal Robert Francis Prevost die Insignien des Ehren- und Devotions-Großkreuz-Bailli verliehen. Archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 12. Februar 2025 (de-DE).
  14. ↑ 14,0 14,1 US-Kardinal Prevost zum Papst gewählt. In: Tagesschau. 8. Mai 2025, archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 8. Mai 2025.
  15. ↑ Christopher White: The first American pope? This cardinal has the best chance of making history in this conclave. In: National Catholic Register. 30. April 2025, archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 8. Mai 2025 (amerikanischs Änglisch).
  16. ↑ Charles Curtis: Is Pope Leo a Chicago Cubs or White Sox fan? Here's the reported answer. In: USA Today. 8. Mai 2025, archiviert vom Original am 8. Mai 2025; abgruefen am 8. Mai 2025 (amerikanischs Änglisch).

Füassnoota

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ Dàs ìsch d’ Üssschprooch vum Kìrchalàtiinischa-n-üss Itààlia.
Vorgänger
Frànsisküs 		Pàpscht
2025–hìtt 		Nochfolger
—
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Leo_XIV.&oldid=1069588"