Joß Fritz

Joß Fritz. Holzschnitt vum Dürer.

Dr Joß Fritz (* um 1470 in Untergrombach bi Bruusel; † um 1525) isch e revolutionäre Büürefiährer am Afang vum 16. Johrhundert gsii.

Dr Fritz isch ca. 1470 as Suhn vum Liibeigene Michel Fritz un sinre Fraü Magdalena Fritz uf d Wält kumme. Ase jung isch er Büür z Untergrombach bi Bruchsal gsii. Er wird durch Nochrichte iber dr Bundschueh z Schlettstadt 1493 un dr Wormser Riichstag 1495 politisiärt wore sii - Worms isch numme 60 km vu Untergrombach ewäg. Si Vorstellung vu dr "Grächtigkeit Gottes" isch vorhär scho im radikale Hussitetum verbreitet gsii - s gsellschaftlig Läbe uf dr Ärde soll gottgfellig, grächt iigrichtet wäre.

1502 het er as junge Mann d Bundschueh-Bewegung um Untergrombach organisiärt. Dr Ufstand isch gscheiteret, dr Joß Fritz gflohe. Uf dr Flucht isch er viil rum kumme un het an Erfahrung un Bildung, an Wält- un Mänschekänntnis drzue gwunne. So het er sich nommeh iber s normal Niveau erhobe, wu dertemol e gleine Büür ime gleine Dorf het ghenne ha. Z Nenzinge im Hegau het er d Els Schmidin (= Else Schmid) ghirate - speter isch er mit sinere Fraü un Komplizi uf Lehe im Briisgaü zoge.

1513 het er derte e witere Bundschueh organisiärt un 1517 nommol eine, wu fascht im ganze Oberrhiingebiit Ahänger gha het. Alli Ufstandsversuech sin gescheiteret. S letscht Mol gsähne wore isch er noch dr Iberliiferung 1524 bim Ufstand z Stiählinge, wu dr Ditsch Büüregriäg si Afang gnumme het.

Literatür

• Albert Rosenkranz: Der Bundschuh - die Erhebung des südwestdeutschen Bauernstandes in den Jahren 1493-1517. Heidelberg 1927.
• Thomas Adam: Joß Fritz – das verborgene Feuer der Revolution. verlag regionalkultur, Ubstadt-Weiher 2002 (Veröffentlichungen der Historischen Kommission der Stadt Bruchsal, 20), ISBN 3-89735-192-7
• Wilhelm Zimmermann: Der große deutsche Bauernkrieg. Volksausgabe. Dietz, Berlin 1989, ISBN 3-320-01261-4. S. 46–61
• Heimatverein Untergrombach, Titel: Joß Fritz und seine Zeit, Band 4, Bruchsal, o. J. (1BKFH 2001/02, Geiß Timo, Daiß Timo, Vasilj Anton, Vogel Thomas, Peterschick Kai)
• Josef Blickle, Jürgen Dummer, Meinolf Vielberg: Bundschuh, Franz Steiner Verlag, 2004, ISBN 3-515-07761-8

Weblink

• Vorläufer des großen Bauernkriegs zwischen 1476 und 1517 (Friedrich Engels)
• Joss Fritz. Ballade vom Franz-Josef Degenhardt
• Wer war Joß Fritz? in www.untergrombach.com